İçeriğe atla

Radyatör

Modern bir radyatör

Radyatör, ısı eşanjörlerinin bazı tipleri için kullanılan genel bir terimdir. Radyatörler otomobil, binalar ve elektronikte kullanılırlar.

Motor soğutma

Ön radyatörlü araba motor bölmesi
Çift boru ızgaralı oto radyatörleri: solda kademeli ızgaralar, sağda paralel ızgaralar

Radyatörler, özellikle otomobillerde ve aynı zamanda piston motorlu uçaklarda, demiryolu lokomotifilerinde, motosikletlerde, sabit jeneratör tesislerlerinde ve ısı motorlarının kullanıldığı diğer yerlerde içten yanmalı motorları soğutmak için kullanılır.

Isı motorunu soğutmak için, motordan ısıyı emdiği motor bloğu içinden soğutma sıvısı geçirilir. Sıcak soğutucu daha sonra radyatörün giriş tankına beslenir (radyatörün üstünde veya bir tarafında bulunur), buradan radyatör göbeği boyunca borular yoluyla radyatörün karşı ucundaki başka bir tanka dağıtılır. Soğutucu, karşı tanka giderken radyatör borularından geçerken, ısısının çoğunu borulara aktarır, bu da ısıyı her bir boru sırası aralarında bulunan kanatlara aktarır. Kanatlar daha sonra ısıyı ortam havasına bırakır. Kanatçıklar, boruların hava ile temas yüzeyini büyük ölçüde artırmak için kullanılır, böylece değişim verimliliği artar. Soğutulan sıvı motora geri verilir ve döngü tekrarlanır. Normalde radyatör, soğutma sıvısının sıcaklığını ortam hava sıcaklığına kadar indirmez ancak motorun aşırı ısınmasını önlemek için yine de soğutma sıvısını yeterince soğutur.

Bu soğutucu genellikle su esaslıdır ve donmayı önlemek için etilen glikol (antifriz) ve korozyon, erozyon ve kavitasyonu sınırlamak için diğer katkı maddeleri eklenir. Bununla birlikte, soğutucu aynı zamanda bir yağ da olabilir. İlk motorlarda, soğutucuyu dolaştırmak için termosifonlar kullanıldı; bugün ise, en küçük motorlar dışında hepsi pompa kullanır.

1980'lere kadar, radyatör petekleri genellikle bakır (kanatlar için) ve pirinç'den (borular, başlıklar ve yan plakalar için) yapılırken, tanklar pirinç veya plastik genellikle de poliamid) kullanıldı. 1970'lerden başlayarak, alüminyum kullanımı arttı ve sonunda araç radyatör parçalarının çoğu alüminyum oldu. Alüminyum için ana teşvikler, azalan ağırlık ve maliyettir.

Hava, sıvı soğutuculardan daha az ısı kapasitesi ve yoğunluğu olduğundan radyatörden gelen ısıyı yakalamak için radyatör peteğinden oldukça büyük bir hacim debili (soğutucuya göre) hava üflenmelidir. Radyatörlerde genellikle radyatörden hava üfleyen bir veya daha çok fan bulunur. Araçlarda fan gücü tüketiminden tasarruf etmek için radyatörler genellikle aracın önündeki ızgaranın arkasındadır. Ram havası, soğutma suyu sıcaklığı sistemin tasarlanan maksimum sıcaklığının altında kaldığında ve fan devre dışı kaldığında gerekli soğutma havası akışının bir kısmını veya tamamını verebilir.

Binalarda kullanılan radyatörler

Genelde binaların merkezi ısıtma sistemlerinde kullanılan döküm radyatör

Binalarda, ısıtma aleti olarak kullanılan radyatörlere kalorifer denir. Bir kazanda ısıtılarak pompalanan sıcak sudan aldığı ısıyı ortama iletir. Radyatörler, ısı transferini konveksiyon yolu ile yaparlar.

Elektronikte kullanılan radyatörler

Elektronikte, radyatör bir yayınım elemanı olarak bilinir. Yayınım elemanı, bir antenin basit bir parçasıdır. Yayınım elemanları, elektromanyetik enerjiyi alma veya yayma yeteneğine sahiptir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Termostat</span> sıcaklığı istenen ölçüde sabit tutabilen bir tür kontrol aracı

Termostat, fiziksel bir sistemin sıcaklığını algılayan ve sistem sıcaklığının istenen ayar derecesine yakın tutulması için çalışan bir kontrol aracıdır.

<span class="mw-page-title-main">İçten yanmalı motor</span> yakıtın yanma odasında oksitleyici ile yandığı motor

İçten yanmalı motorlar, yakıt'ın motor içinde yanma odası adı verilen sınırlı bir alan içinde yakılması ile oluşan basıncın, piston denen parçayı hareket ettirmesi ile oluşan makinelerdir.

Brayton çevrimi, genel olarak gaz türbinlerinde kullanılan, periyodik bir prosestir. Günümüzde geçerli olan gaz akışkanlı güç çevrimleri içinde önemli bir yer tutar. Diğer içten yanmalı güç çevrimleri gibi açık bir sistem olmasına rağmen; termodinamik analiz için egzoz gazlarının ikinci bir ısı değiştirgecinden geçtikten sonra içeri alınıp tekrar kullanıldığı farzedilir ve kapalı bir sistem gibi analize uygun hale gelir. İsmini, mucidi olan George Brayton’dan almıştır. Aynı zamanda Joule çevrimi olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Klima</span>

Klima, elektrikli klima veya pasif soğutma ve havalandırmalı soğutma dâhil olmak üzere çeşitli diğer yöntemlerin kullanımıyla daha konforlu bir iç ortam elde etmek için kapalı bir alandaki havanın ısı ve nem kontrol edilmesi işlemidir. Klima, "ısıtma, havalandırma ve klima" (HVAC) sağlayan sistem ve teknikler ailesinin bir üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Buzdolabı</span>

Buzdolabı; yaygın olarak buhar sıkıştırma çevrimine göre çalışan, gıdaların soğuk tutularak uzun zaman muhafaza edilmesini sağlayan soğutma makinesidir. Bu bağlamda absorpsiyonlu soğutma ve ayrıca Peltier soğutma sistemleri ile çalışan buzdolapları da mevcuttur.

Su soğutmalı motor, motorun çalışması esnasında ortaya çıkan aşırı sıcaklıktan dolayı motor yağı ve parçalarının zarar görmemesi için motor bloğunun soğutulmasında soğutucu sıvı (su) sirkülasyonunu kullanan motor tipidir.

<span class="mw-page-title-main">Soğutma</span>

Soğutma, bir maddenin veya ortamın sıcaklığını, onu çevreleyen ortamın sıcaklığının altına indirmek ve orada muhafaza etmek üzere ısısının alınması işlemine denir.

<span class="mw-page-title-main">Buharlaştırıcı</span>

Buharlaştırıcı, kaynama noktası farkından yararlanarak karışımları birbirinden ayırmayı sağlayan bir endüstriyel ekipmandır. Buharlaştırıcılar bir çözeltideki çözücü maddeyi veya bir sıvı karışımdaki daha düşük kaynama noktasına sahip bileşeni buharlaştırarak uzaklaştırılmasını sağlar. Neredeyse bütün endüstriyel işlemlerde çözücü bileşen sudur, suyun uzaklaştırılmasıyla daha derişik bir karışım elde edilmiş olur. Sıvı halde kalan derişik karışım genelde üründür. Buharlaşan bileşen su ise oluşan su buharı atmosfere verilebilir ya da içerdiği ısı sebebiyle endüstriyel süreçlerde tekrar kullanılabilir. Buharlaşan bileşen eğer su haricinde bir çözücü maddeyse değerli olduğundan ötürü uzaklaştırılmaz ve tekrar kullanılır.

Otomobil soğutma sisteminin bir parçası, Özel bir düzenekle suyun dönmesini sağlayan cihaz

<span class="mw-page-title-main">Silindir bloğu</span> içten yanmalı motor parçası

İçten yanmalı bir motorda motor bloğu, silindirleri ve diğer parçaları içeren yapıdır. Eski bir otomotiv motorunda, motor bloğu yalnızca ayrı bir karterin takıldığı silindir bloğuydu. Modern motor bloklarında genellikle karter silindir bloğu ile tek parça olarak birleştirilmiştir. Motor bloklarının soğutma sıvı geçişleri ve yağ galerileri gibi kısımları da kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Isı motoru</span>

Termodinamikte, ısı enerjisini mekanik enerjiye çeviren sistemlere Isı Motoru denir. Bu çeviriyi maddeyi çok yüksek sıcaklıklara getirip daha sonra düşük sıcaklıklara getirerek yapar. Isınan madde jeneratörün devinimsel kısmında "iş" yaparak enerjisini jeneratöre aktarır ve soğur. Bu işlem esnasında bir miktar termal enerji "iş"e dönüşür. Dönüşüm miktarı kullanılan maddeye bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Soğutma grubu</span> chiller

Soğutucu, buhar sıkıştırmalı, adsorpsiyonlu soğutma veya absorpsiyonlu soğutma çevrimleriyle sıvı soğutucudan ısıyı alan makinedir. Bu sıvı daha sonra ekipmanı soğutmak için ısı değiştiriciden veya başka proses akışından dolaştırılabilir. Soğutma, ortama verilmesi gereken veya yüksek verimlilik için ısıtma amacıyla geri kazanılması gereken atık ısı oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Su pınarı</span>

Su pınarı, su soğutucusu veya su dağıtıcısı, suyu soğutan ve dağıtan bir cihazdır. Su soğutucuları, duvara monteli şişe dolum suyu soğutucusu, kombinasyon üniteleri, iki seviyeli üniteler ve diğer formatlara kadar çeşitli form faktörlerinde gelir. Genellikle iki kategoriye ayrılırlar: kullanım noktası (POU) su soğutucuları ve şişe su soğutucuları. POU su soğutucular, bir su kaynağına bağlanırken, şişelenmiş su soğutucuları, satıcılardan büyük şişelerde su gönderilmesini gerektirir. Şişelenmiş su soğutucuları, modelin tasarımına bağlı olarak, üstten monte edilmiş veya alttan yüklenebilen olur.

<span class="mw-page-title-main">İçten yanmalı motor soğutma sistemi</span>

İçten yanmalı motor soğutma sistemi, motorun ısınan parçalarına soğutma ortamını sağlayan ve buradaki fazla ısıyı atmosfere yönlendiren, en yüksek derecede soğutma ve motorun termal durumunu çeşitli çalışma modları ve koşulları altında gerekli sınırlar içinde tutma kabiliyetini sağlayan sistemdir. Küçük veya özel amaçlı motorlar için, atmosferden hava kullanarak soğutma hafif ve nispeten basit bir sistemdir. Su taşıtlarının motorlarını soğutmak için doğrudan çevredeki ortamdan su kullanılabilmektedir. Uçak ve su üstü araçlarda su soğutmalı motorlar için atık ısı, motordan pompalanan kapalı bir su döngüsünden radyatör ile çevredeki atmosfere aktarılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Soğutucu (Bilgisayar)</span>

Soğutucu, elektronik veya mekanik bir cihaz tarafından üretilip bir akışkan ortama verilen ısıyı, cihazdan uzağa dağıtan pasif bir ısı değiştiricidir. Böylece cihazın sıcaklığının düzenlenmesini sağlar. Bilgisayarlarda soğutucular CPU'ları, GPU'ları, bazı çipleri ve RAM modüllerini soğutmak için kullanılır. Soğutucular, güç transistörleri, optoelektronikler gibi kendi ısı yayma kabiliyeti, sıcaklığını düzenlemek için yetersiz olan yüksek güçlü yarı iletken cihazlarla birlikte kullanılır.

Zalman Tech Co. Güney Kore'li bilgisayar donanımı üreticisidir. Asıl odak noktası kişisel bilgisayarlarda soğutma ve sessizlik.

<span class="mw-page-title-main">Radyatör (motor soğutma)</span>

Radyatörler, içten yanmalı motorları soğutmak için, özellikle otomobiller olmak üzere aynı zamanda piston- motorlu uçak, demiryolu lokomotifleri, motosikletler, sabit üretim tesisi veya bu tür bir motorun benzer herhangi bir kullanımı için kullanılan ısı eşanjörleridir.

<span class="mw-page-title-main">Mum termostatik eleman</span>

Mum termostatik eleman 1934 yılında Sergius Vernet (1899–1968) tarafından icat edildi. Başlıca uygulaması motor soğutma sisteminde kullanılan otomotiv termostatlarıdır. Sıhhi tesisat ve ısıtma endüstrilerindeki ilk uygulamalar İsveç’de (1970) ve İsviçre’de (1971) yıllarında yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Absorpsiyonlu buzdolabı</span>

Absorpsiyonlu buzdolabı, soğutma sürecini yürütmek için gereken enerjiyi sağlamak için bir ısı kaynağı kullanan bir buzdolabıdır. Sistem, ilk olarak buharlaşmalı soğutma gerçekleştiren ve daha sonra ikinci soğutucuya emilen iki soğutucu kullanır; iki soğutucuyu başlangıç durumlarına sıfırlamak için ısı gereklidir. Bu ilke, bir gaz türbininden veya su ısıtıcısından çıkan atık ısıyı kullanarak binaları iklimlendirmek için de kullanılabilir. Bir gaz türbininden çıkan atık ısının kullanılması türbini çok verimli kılar çünkü önce elektrik, sonra sıcak su ve son olarak da klima - trijenerasyon üretir. Absorpsiyonlu buzdolapları genellikle seyahat araçlarında (RV'ler), kampçılarda ve karavanlarda kullanılır çünkü onlara güç sağlamak için gereken ısı bir propan yakıt brülörü, düşük voltajlı bir DC elektrikli ısıtıcı veya elektrikle çalışan bir elektrikli ısıtıcı ile sağlanır. Daha yaygın buhar sıkıştırmalı soğutma sistemlerinin aksine, bir absorpsiyonlu buzdolabında hareketli parça yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Isı borusu</span>

Isı borusu, iki katı arayüz arasında ısı transferi yapmak için faz geçişi kullanan bir ısı transfer cihazıdır.