İçeriğe atla

Radon izotopları

Radonun (86Rn) bilinen izotopları, 195Rn ile 229Rn aralığında ve tamamı radyoaktif olup toplamda 35 tanedir. Yarı ömrü 3.823 gün olan 222Rn en kararlı radon izotopudur. 218, 219, 220, 222Rn olmak üzere dört radon izotopu, sırasıyla doğada bulunan 218At, 223Ra, 224Ra ve 226Ra izotoplarının bozunma ürümleridir. 218Rn ve 222Rn, 238U izotopunun bozunma zincirinin ara ürünleri iken; 219Rn ile 220Rn, sırasıyla 235U ile 232Th izotoplarının bozunma zincirlerinin son ürünleridir.

İzotoplar

Nüklit
sembolü 		Tarihsel
adı 		Z(p) N(n)  
İzotop kütlesi (u)
  		Yarı ömrü Bozulma
modu(ları)[n 1]		Yavru
izotop(lar) 		Çekirdek
spini ve
paritesi 		Gösterici
izotop
bileşimi
(mol fraksiyonu) 		Doğal varyasyon
aralığı
(mol fraksiyonu)
Uyarılma enerjisi
195Rn 86 109 195.00544(5) 6 ms 3/2-#
195mRn 50(50) keV 6 ms 13/2+#
196Rn 86 110 196.002115(16) 4.7(11) ms
[4.4(+13-9) ms] 		α192Po 0+
β+ (nadir) 196At
197Rn 86 111 197.00158(7) 66(16) ms
[65(+23-14) ms] 		α 193Po 3/2-#
β+ (nadir) 197At
197mRn 200(60)# keV 21(5) ms
[19(+8-4) ms] 		α 193Po (13/2+)
β+ (nadir) 197At
198Rn 86 112 197.998679(14) 65(3) ms α (%99) 194Po 0+
β+ (%1) 198At
199Rn 86 113 198.99837(7) 620(30) ms α (%94) 195Po 3/2-#
β+ (%6) 199At
199mRn 180(70) keV 320(20) ms α (%97) 195Po 13/2+#
β+ (%3) 199At
200Rn 86 114 199.995699(14) 0.96(3) s α (%98) 196Po 0+
β+ (%2) 200At
201Rn 86 115 200.99563(8) 7.0(4) s α (%80) 197Po (3/2-)
β+ (%20) 201At
201mRn 280(90)# keV 3.8(1) s α (%90) 197Po (13/2+)
β+ (%10) 201At
İD (%<1) 201Rn
202Rn 86 116 201.993263(19) 9.94(18) s α (%85) 198Po 0+
β+ (%15) 202At
203Rn 86 117 202.993387(25) 44.2(16) s α (%66) 199Po (3/2-)
β+ (%34) 203At
203mRn 363(4) keV 26.7(5) s α (%80) 199Po 13/2(+)
β+ (%20) 203At
204Rn 86 118 203.991429(16) 1.17(18) dk α (%73) 200Po 0+
β+ (%27) 204At
205Rn 86 119 204.99172(5) 170(4) s β+ (%77) 205At 5/2-
α (%23) 201Po
206Rn 86 120 205.990214(16) 5.67(17) dk α (%62) 202Po 0+
β+ (%38) 206At
207Rn 86 121 206.990734(28) 9.25(17) dk β+ (%79) 207At 5/2-
α (%21) 203Po
207mRn 899.0(10) keV 181(18) µs (13/2+)
208Rn 86 122 207.989642(12) 24.35(14) dk α (%62) 204Po 0+
β+ (%38) 208At
209Rn 86 123 208.990415(21) 28.5(10) dk β+ (%83) 209At 5/2-
α (%17) 205Po
209m1Rn 1173.98(13) keV 13.4(13) µs 13/2+
209m2Rn 3636.78(23) keV 3.0(3) µs (35/2+)
210Rn 86 124 209.989696(9) 2.4(1) h α (%96) 206Po 0+
β+ (%4) 210At
210m1Rn 1690(15) keV 644(40) ns 8+#
210m2Rn 3837(15) keV 1.06(5) µs (17)-
210m3Rn 6493(15) keV 1.04(7) µs (22)+
211Rn 86 125 210.990601(7) 14.6(2) h α (%72,6) 207Po 1/2-
β+ (%27,4) 211At
212Rn 86 126 211.990704(3) 23.9(12) dk α 208Po 0+
β+β+ (nadir) 212Po
213Rn 86 127 212.993883(6) 19.5(1) ms α 209Po (9/2+)
214Rn 86 128 213.995363(10) 0.27(2) µs α 210Po 0+
β+β+ (nadir) 214Po
214mRn 4595.4 keV 245(30) ns (22+)
215Rn 86 129 214.998745(8) 2.30(10) µs α 211Po 9/2+
216Rn 86 130 216.000274(8) 45(5) µs α 212Po 0+
217Rn 86 131 217.003928(5) 0.54(5) ms α 213Po 9/2+
218Rn 86 132 218.0056013(25) 35(5) ms α 214Po 0+ Eser[n 2]
219Rn Aktinon
Aktinyum emanasyonu 		86 133 219.0094802(27) 3.96(1) s α 215Po 5/2+ Eser[n 3]
220Rn Toron
Toryum emanasyonu 		86 134 220.0113940(24) 55.6(1) s α 216Po 0+ Eser[n 4]
β-β- (nadir) 220Ra
221Rn 86 135 221.015537(6) 25.7(5) dk β- (%78) 221Fr 7/2(+)
α (%22) 217Po
222RnRadon[n 5]
Radyum emanasyonu
Emanasyon
Emanon
Niton 		86 136 222.0175777(25) 3.8235(3) d α 218Po 0+ Eser[n 2]
223Rn 86 137 223.02179(32)# 24.3(4) dk β-223Fr 7/2
224Rn 86 138 224.02409(32)# 107(3) dk β-224Fr 0+
225Rn 86 139 225.02844(32)# 4.66(4) dk β-225Fr 7/2-
226Rn 86 140 226.03089(43)# 7.4(1) dk β-226Fr 0+
227Rn 86 141 227.03541(45)# 20.8(7) s β-227Fr 5/2(+#)
228Rn 86 142 228.03799(44)# 65(2) s β-228Fr 0+
229Rn[1]86 143 229.0426536(141) 12(1) s β-229Fr

Notlar

  1. ^ Kısaltmalar:
    İD: İzomer değişimi
  2. ^ a b 238U izotopunun ara bozunma ürünü.
  3. ^ 235U izotopunun ara bozunma ürünü.
  4. ^ 232Th izotopunun ara bozunma ürünü.
  5. ^ Element adının kaynağı
  • # ile işaretlenen değerler tamamen deneyler sonucu elde edilen veriler değildir ve kısmen sistematik eğilimle göre belirlenmiştir.

Kaynakça

  1. ^ Neidherr, D.; Audi, G.; Beck, D.; Baum, K.; Böhm, Ch.; Breitenfeldt, M.; Cakirli, R. B.; Casten, R. F.; George, S.; Herfurth, F.; Herlert, A.; Kellerbauer, A.; Kowalska, M.; Lunney, D.; Minaya-Ramirez, E.; Naimi, S.; Noah, E.; Penescu, L.; Rosenbusch, M.; Schwarz, S.; Schweikhard, L.; Stora, T. (19 Mart 2009). "Discovery of 229Rn and the Structure of the Heaviest Rn and Ra Isotopes from Penning-Trap Mass Measurements" (PDF). Physical Review Letters (İngilizce). Cilt 102. ss. 112501-1-112501-5. Bibcode:2009PhRvL.102k2501N. doi:10.1103/PhysRevLett.102.112501. 27 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Röntgenyum</span> Kimyasal element, sembolü Rg ve atom numarası 111

Röntgenyum,eski adıyla Unununyum - Uuu, 1994 yılında keşfedilen yapay bir elementtir. Atom numarası 111, bağıl atom kütlesi bilinen en uzun ömürlü izotopu için 280'dir ve Periyodik tabloda Rg simgesi ile gösterilir. Geçiş metalleri sınıfına girer, fiziksel özellikleri bilinmemektedir. Periyodik cetvelde 7.periyotta, 1B grubunda ve d bloğunda bulunan bir süper ağır geçiş elementidir.

<span class="mw-page-title-main">Fransiyum</span> sembolü Fr, atom numarası 87 olan kimyasal element

Fransiyum, sembolü Fr ve atom numarası 87 olan kimyasal element. Bilinen elementler içinde en az elektronegatifliğe sahip olan ve astatinden sonra doğada en az bulunan elementtir. Astatin, radyum ve radona bozunan fransiyumun radyoaktivitesi son derece yüksektir. Bir alkali metal olarak bir tane değerlik elektronuna sahiptir.

Astatin; simgesi At, atom numarası 85 olan radyoaktif bir elementtir. Yalnızca bazı ağır elementlerin bozunma ürünü olarak meydana gelir ve Dünya'nın yerkabuğunda doğal yollarla oluşan elementlerin en nadir olanıdır. En kararlı izotopu, 8,1 saatlik yarı ömre sahip astatin-210'dur. Kendi radyoaktivitesinin ürettiği ısı ile anında buharlaşmasından ötürü elementin saf bir örneği elde edilememiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aktinyum</span> simgesi Ac ve atom numarası 89 olan kimyasal bir element

Aktinyum, simgesi Ac ve atom numarası 89 olan kimyasal bir elementtir. İlk olarak 1899'da Fransız kimyager André-Louis Debierne tarafından izole edilmiştir.

Toryum; sembolü Th, atom numarası 90 olan zayıf radyoaktivite gösteren, metalik, kimyasal bir elementtir. Toryum havaya maruz kaldığında kararır ve toryum dioksit oluşturur; orta derecede yumuşak, işlenebilir ve yüksek bir erime noktasına sahiptir. Toryum, kimyasına +4 oksidasyon durumunun hakim olduğu elektropozitif bir aktinittir; oldukça reaktiftir ve ince bir şekilde bölündüğünde havada tutuşabilir.

<span class="mw-page-title-main">Nüklit</span>

Nüklit ya da nükleer tür; atom numarası (Z), kütle numarası (A) ve nükleer enerji durumuna göre nitelenen herhangi bir atom türüdür. Bu nitelemede; atom numarasını oluşturan proton sayısı ve proton sayısıyla birlikte kütle numarasını oluşturan nötron sayısı (N) değerlendirilirken, söz konusu enerji durumunun yarı ömrü de gözlem yapmayı sağlayacak kadar (genellikle 10-10 saniyeden) uzun olmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yer ısısı</span>

Jeolojideki anlamıyla yer ısısı gezegenin içindeki ısı kaynaklarına değinir. Dünya'nın iç kısmında artan derinliğe göre sıcaklıktaki değişim oranıdır. Genel bir kural olarak, çok daha sıcak olan mantodan gelen ısı akışı nedeniyle kabuk sıcaklığı derinlikle birlikte artar; tektonik plaka sınırlarından uzakta, kıtasal kabukta yüzeye yakın derinlikte sıcaklık yaklaşık 25-30 °C/km (72-87 °F/mi) artar.

<span class="mw-page-title-main">Zayıflatılmış uranyum</span>

Zayıflatılmış uranyum, yapısındaki radyoaktif Uranyum-235 izotoplarının büyük kısmını kaybetmiş uranyuma denir. Zayıflatılmış uranyum, atom silahı veya atom enerjisi santrali için yakıt üretmek amacıyla uranyum zenginleştirilmesi sırasında ortaya çıkan bir yan üründür. Özkütlesi ve dayanıklılığı çok yüksek olduğundan silah sanayiide, özellikle mermi ve zırh yapımında, kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Oganesson</span> Atom numarası 118 olan yapay bir element

Oganesson; simgesi Og, atom numarası 118 olan yapay bir elementtir. Periyodik tablonun p bloğunda yer alır ve 7. periyodun son elementidir. Soy gazlar olarak adlandırılan 18. grupta yer alsa da, bu gruptaki tek yapay elementtir ve diğer soy gazların aksine reaktif olduğu tahmin edilir. Keşfedilen elementler içinde en büyük atom numarasına ve atom kütlesine sahip olanıdır. Radyoaktif bir element olan oganesson, 1 milisaniyeden az yarı ömrüyle son derece kararsızdır. Önceki tahminlerin aksine gaz değil, göreli etkilerden ötürü normal koşullar altında bir katı ve ya yarı iletken ya da bir zayıf metal olduğu öngörülür. Elementin, varlığı teyit edilmiş bir izotopu ya da sentezlenmiş bir bileşiği yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Bozunma ürünü</span>

Bozunma ürünü, yavru ürün, yavru izotop, radyoyavru veya yavru nüklit, radyoaktif bozunma sonrasında arta kalan nüklittir. Radyoaktif bozunma genellikle bir dizi adımlar halinde ilerler ve bu adımların bütünü bozunma zinciri olarak adlandırılır. 238U'nun 234Th'ye bozunması ardından 234mPa ve ardından 206Pb'ye bozunmalar, bozunma zincirine bir örnektir.

Parçacık hızlandırıcılarda sentezlenen yapay bir element olan oganesson (118Og), bu yüzden bir standart atom ağırlığına sahip değildir. Tüm yapay elementler gibi kararlı izotopları yoktur. 2002 ve 2005'te sentezlenen ilk ve günümüz itibarıyla tek izotopu olan 294Og, 0,69 milisaniyelik yarılanma süresine sahipti. 2011'de gözlenmiş olması olası teyitlenmemiş bir izotop olan 295Og için ise yarılanma süresi 181 milisaniyedir.

Parçacık hızlandırıcılarda sentezlenen yapay bir element olan kopernikyum (112Cn), bu yüzden bir standart atom ağırlığına sahip değildir. Tüm yapay elementler gibi kararlı izotopları yoktur. İlk izotopu olan 277Cn, 199 yılında sentezlenmiş olup bilinen 6 radyoizotopunun yanı sıra teyitlenmemiş bir radyoizotopu daha bulunur. 285Cn, 29 saniyeyle en uzun yarılanma süresine sahip izotopudur.

Kurşunun (82Pb), kararlı olmayan yapay izotopları dahil toplam 43 izotopu vardır. 204Pb, 206Pb, 207Pb ve 208Pb ise kararlı izotoplarıdır.

Parçacık hızlandırıcılarda sentezlenen yapay bir element olan livermoryum (116Lv), bu yüzden bir standart atom ağırlığına sahip değildir. Tüm yapay elementler gibi kararlı izotopları yoktur. İlk izotopu, 2000'de sentezlenen 293Lv olup 290Lv ile 293Lv arasında bilinen dört radyoizotopu vardır. Daha ağır bir izotop olan 294Lv'nin varlığına dair bulgular olsa da henüz sentezlenmemiştir. Dört izotopu arasında 293Lv, 53 milisaniye ile en uzun yarı ömre sahip izotoptur.

Polonyum (84Po), kütle numaraları 186 ile 227 arasında değişen ve tamamı radyoaktif olan 42 izotopa sahiptir. Bunların içinden 138,376 günlük yarı ömre sahip 210Po, doğal olarak oluşan polonyumlar arasındaki en uzun yarı ömre sahip izotoptur. 209Po ise 125 yıllık yarı ömrüyle tüm polonyum izotopları arasında en uzun yarı ömre sahip olan izotop konumundadır. 209Po ile 208Po, bir siklotronda, bizmutun proton bombardımanına maruz bırakılmasıyla üretilebilmektedir.

Parçacık hızlandırıcılarda sentezlenen yapay bir element olan fleroviyum (114Fl), bu yüzden bir standart atom ağırlığına sahip değildir. Tüm yapay elementler gibi kararlı izotopları yoktur. 199'da sentezlenen ilk izotopu 289Fl olup bilinen yedi izotopunun yanı sıra 2 olası nükleer izomere sahiptir. En uzun yaşam süresine sahip olan 289Fl'nin yarı ömrü 1,9 saniye olsa da, varlığı teyitlenmemiş 290Fl'nin yarı ömrü 19 saniye olabilir.

Radon-222, radonun bir izotopudur. Yaklaşık 3,8 günlük yarı ömrü ile radon izotoplarının en kararlısıdır. İlksel uranyum-238'in bozunma zincirinde geçici olarak bulunurken radyum-226'nın birincil bozunma ürünüdür. İlk olarak 1899'da gözlemlenmiş olup birkaç yıl sonra yeni bir kimyasal elementin izotopu olarak tanımlanmıştır. 1957'de, radon-222'i tanımlamak için kullanılan radon kelimesi, elementin adı olarak belirlenmiştir. Gazlı yapısı ve görece yüksek radyoaktivitesinden ötürü radon-222, akciğer kanserini meydana getiren nedenler arasındadır.

Bizmutun (83Bi), 184Bi ile 224Bi arasında, tamamı kararlı olmayan toplam 41 izotopu vardır.

Astatinin (85At), tamamı radyoaktif olan ve kütle numaraları 191 ile 229 arasında değişen 39 bilinen izotopu vardır. Bunların yanı sıra 24 bilinen yarı kararlı uyarılmış hâli mevcuttur. Elementin en uzun yarı ömre sahip izotopu olan 210At'nin yarı ömrü 8,1 saatken doğal izotopları arasındaki en uzun yarı ömre sahip olanı ise 56 saniyeyle 219At'dir.

Radyumun (88Ra) bilinen izotopları, 202Ra ile 234Ra aralığında ve tamamı radyoaktif olup toplamda 33 tanedir. Yarı ömrü 1600 yıl olan 226Ra en kararlı ve en yaygın bulunan radyum izotopudur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.