Radyoaktivite, radyoaktiflik, ışınetkinlik veya nükleer bozunma; atom çekirdeğinin, daha küçük çekirdekler veya elektromanyetik ışımalar yayarak kendiliğinden parçalanmasıdır. Çekirdek tepkimesi sırasında veya çekirdeğin bozunması ile ortaya çıkar. En yaygın ışımalar alfa(α), beta(β) ve gamma(γ) ışımalarıdır. Bir maddenin radyoaktivitesi bekerel veya curie ile ölçülür.
Radyasyon dozu, İyonize radyasyon parçacıkları tarafından ortama bırakılan enerjinin, birim kütle başına değerini ifade eden bir büyüklüktür. Soğrulan doz ya da sadece doz olarak da kullanılır. SI birim sisteminde birimi gray(Gy)dir. Gray, bir kilogram kütle başına, joule cinsinden ortama aktarılan enerjiyi ifade eder. Eskiden kullanılan CGS birim sisteminde birimi rad'dır. Ancak rad biriminin kullanımı yaygın değildir. Radyasyon dozu, makroskopik bir nicelik olup parçacık geçişine bağlı olarak ortamda sonradan meydana gelen fiziksel değişimleri ya da hasarı tahmin etmede bir ölçü olarak kullanılır. Eğer fiziki ortam biyolojik bir materyal ise ya da canlı bir organizmanın doku ya da organları radyasyona maruz bırakılmışsa, hasarın tahmin edilmesinde radyobiyolojik etkilerin de dikkate alınması gerekir.
Radyan, bir dairede yarıçap uzunluğundaki yay parçasını gören merkez açıya eşit açı ölçme birimidir. 1 radyan 180/π ya da yaklaşık 57,2958 derecedir (57°17′45″).
Fizikte, bir kuvvet bir cisim üzerine etki ettiğinde ve kuvvetin uygulama yönünde konum değişikliği olduğunda iş yaptığı söylenir. Örneğin, bir valizi yerden kaldırdığınızda, valiz üzerine yapılan iş kaldırıldığı yükseklik süresince ağırlığını kaldırmak için aldığı kuvvettir.
Tork, kuvvet momenti ya da dönme momenti, bir cismin bir eksen etrafındaki dönme, bükülme veya burulma eğilimini dönme ekseni merkezine indirgeyerek ölçen fiziksel büyüklüktür. Torkun büyüklüğü moment kolu uzunluğuna, uygulanan kuvvete ve moment kolu ile kuvvet vektörü arasındaki açıya bağlıdır.
Elektronvolt (eV) değeri yaklaşık 1.6 x 10−19 J olan enerjiye verilen addır. Tanım olarak bir elektronun, boşlukta, bir voltluk elektrostatik potansiyel farkı katederek kazandığı kinetik enerji miktarıdır. Diğer bir deyişle, 1 volt çarpı elektronun yüküne eşittir. 1 volt temel yük ile çarpıldığında buna eşit olmaktadır.
Fizikte, birim zamanda aktarılan veya dönüştürülen enerjiye ya da yapılan işe güç denir, P simgesiyle gösterilir. Uluslararası Birim Sistemi'nde güç birimi, saniyedeki bir joule'e eşit olan watt'tır kısacası J/s. Eski çalışmalarda güç bazen iş olarak adlandırılırmıştır. Güç türetilmiş bir nicelik ve skaler bir büyüklüktür.
Elektromanyetik birimler fiziğin elektromanyetik dalında kullanılan birimlerdir.
Henri elektromanyetikte indüktans birimidir. Birim adını Amerikalı bilim insanı Joseph Henry'dan (1797-1878) almıştır. Birimin orijinal hali henry olup Türkiye'de telaffuz kolaylığı açısından henri olarak söylenmektedir. Birim küçük harfle yazılmakta, ancak H şeklindeki kısaltması büyük harfle yapılmaktadır. Ast katı ve üst katı açısından diğer birimlerin tabi olduğu kurallara tabidir. Uygulamada, özellikle ast katları kullanılmaktadır.
Sievert, canlı dokunun maruz kaldığı radyasyonun etkisini gösteren doz eşdeğerinin SI sistemindeki birimi.
Fizikte Planck enerjisi (EP), Planck birimleri olarak bilinen doğal birimler sisteminde enerji birimidir.
Fizikte Planck kütlesi (mP), Planck birimleri olarak bilinen doğal birimler sisteminde kütle birimidir.
Planck basıncı (pP), Planck birimleri olarak bilinen doğal birimler sisteminde basınç birimidir.
Planck yasası belirli bir sıcaklıkta termal denge durumunda bulunan bir kara cisim ışımasının yaydığı elektromanyetik radyasyonu ifade eder. Yasa 1900 yılında Max Planck bu ismi önerdikten sonra isimlendirilmiştir. Planck yasası modern fiziğin ve kuantum teorisinin öncül bir sonucudur.
Joule veya jul, Uluslararası Birim Sistemi'nde enerji, iş veya ısı miktarından türetilmiş bir ölçü birimidir. Bir metre üzerinden bir newtonluk kuvvet uygulanarak harcanan enerjiye veya iki ucu arasında bir voltluk gerilim farkı olan bir devre elemanı üzerinden geçen bir amperlik akımınin tükettiği enerjiye eşittir. Adını İngiliz fizikçi James Prescott Joule'dan (1818-1889) almıştır.
Foe bir enerji birimidir. Bu birim astronomide süpernova enerjilerini belirtmek için kullanılır. Birim adını "elli bir erg" kelimelerinin baş harflarinde üretilmiştir. Ancak buradaki "elli bir" katsayı değil, 10 sayısının kuvvetidir, yani;
Enerji çeşitli bilim dallarında, teknoloji ve ticarette kullanılan bir niceliktir. Buna bağlı olarak her bilim dalının kendi enerji birimi vardır. Aşağıda bu birimlerin temel birim joule ile olan ilişkisi belirtilmektedir.
Phot optikte bir aydınlanma birimidir.
Gray Uluslararası Birimler Sisteminde kullanılan bir birimdir. Bu birim radyasyona maruz kalan bir maddede soğrulanan enerji miktarının ölçümünde kullanılır. Kısaltması Gy dir. Birim adını İngiliz fizikçi Louis Harold Gray'den almıştır.
Rem canlı dokuların absorbe ettiği etkin radyasyon birimidir. Bu birim CGS birim sisteminde kullanılan eski bir birim olmakla birlikte Amerika Birleşik Devletlerinde hala kullanılmaktadır. Ancak Uluslararası Birimler Sisteminde (MKS) sievert birimi kullanılmaktadır. Buna göre ;
- 1 rem=0.01 sievert
