İçeriğe atla

Racice

Racice
TelaffuzRaci, Razi, Raji, Rayici
Bölgeİran
Dil ailesi
Hint-Avrupa
  • İran
    • Batı İran dilleri
      • Kuzeybatı İran dilleri
        • Medce
          • Racice
Dil kodları
ISO 639-3

Raci, Raji, Razi ya da Rayici (Farsça: راجی, راژی, رازی ya da رایجی), İran dillerinin kuzeybatı İran dilleri kolunda yer almış ölü bir dil. İran'ın kuzeyinde, başkent Tahran yakınlarındaki Elburz sıradağlarının güney yamaçlarında yer alan Rey şehri ve çevresinde konuşulmuştur. Med dilinin devamı olduğu düşünülen Racice Part dili ile de yakından ilişkiliydi. Raci dilinde yazılıp bugüne ulaşan tek metin, Büveyhî emiri Mecdüddevle'nin ( 997-1029) sarayında yer alan Şii şair Bunder Rezi'ye (ö. 1010/11) aittir. Rey şehri ve çevresinin tarihi Med bölgesinin içinde yer almasına bağlı olarak Racicenin Medcenin bir kalıntısı olduğu düşünülmüştür. Farsçanın Tahran ağzında kullanılan vejīn (düğün) ve benzeri bazı kelimelerin Raciceden türemiş olabileceği öne sürülmüştür.

Kaynakça

  • Baghbidi, Hassan Rezai (2016). "The Linguistic History of Rayy up to the Early Islamic Period". Der Islam. 93 (2). De Gruyter. ss. 403-412. doi:10.1515/islam-2016-0034. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tahran</span> İranın başkenti

Tahran, İran'ın başkenti, Tahran Eyaleti'nin merkezi ve 18 milyonu aşan metropol nüfusuyla İran'ın en büyük kentidir. Hazar Denizine yaklaşık 100 km uzaklıkta, Elburz Dağlarının güney yamaçlarında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Farsça</span> Bir batı İran dili

Farsça ya da Persçe, Hint-Avrupa dillerinin İran dilleri koluna ait bir batı İran dilidir. Başta İran olmak üzere, kuzeyde Rusya ve Azerbaycan, doğuda Afganistan ve Tacikistan, Orta Asya'da Özbekistan ve Basra Körfezi üzerinde Kuveyt ve Irak gibi ülkelerde 100 milyonun üzerinde kişi tarafından konuşulmaktadır. Antik Pers halkının konuştuğu dilden türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Medler</span> Antik İranlılar

Medler, İran'ın kuzeybatı bölgesinde yaşayan eski İran halklarından biridir. Yunanlar bu halkın yaşadığı bölgeye Medya adını vermişlerdir. Medler ilk kez Asur kralı III. Salmaneser'in dönemindeki yazılarda "Mada" adı ile kaydedilmişlerdir. Medler'in şu anki adı Antik Yunan dilindeki Mêdos'tan (Μῆδος) gelmektedir. Asurlular "Medyan ülkesi", Kurmada, Mata veya Manda olarak kendilerinden bahsederken, Babiller onları Ummān-manda olarak adlandırdılar.

<span class="mw-page-title-main">Merkezi</span>

Merkezi Eyaleti, İran'ın 31 eyaletinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Şiraz</span> İranın en büyük beşinci şehri

Şiraz, İran'ın en büyük beşinci şehri ve Fars Eyaleti'nin yönetim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Mâzenderan</span>

Mazenderan,, İran'ın 31 eyaletinden birisidir. Hazar Denizi'nin güney kıyısında yer alan eyalet, saat yönünde Gülistan, Simnan, Tahran, Kazvin ve Gilan eyaletleriyle komşudur. Eyaletin 15'inci yüzyıla kadar ismi, Taberistan'dır.

<span class="mw-page-title-main">Avestaca</span> Antik dönemde konuşulan ölü bir İrani dil

Avestaca, Zentçe veya Zendce, İran'ın en eski dillerinden biri. Zerdüşt'ün kitabı Avrupa'da Anquetil Duperron'dan beri -yanlış olarak- «Zent Avesta»dır. Zent yorum demektir. Hintçeyle birlikte Farsça, Ari dilleri grubunu oluşturur ve Hint-Avrupa dil ailesinin Hint kolunda yer alır. Soğdca da arkaik bir İran dilidir. Medler ve Persler, Arya denilen kavimleri oluşturmaktaydı ve muhtemelen müşterek bir Avesta dili konuşuyorlardı. Orta Farsçaya ise Pehlevice denir yılları arasında konuşulan bu dil Sasanilerin resmî diliydi. MS 900'lü yıllara kadar Pehlevice konuşuldu ve yazıldı. Bu yıllarda İranlılar Müslüman oldular. Arapçanın etkisiyle gelişimini sürdüren Pehlevice biraz daha değişerek yerini Çağdaş Farsçaya bıraktı.

<span class="mw-page-title-main">Rey</span> İranın Tahran Eyaletinde bir şehir, Tahran şehrinin ilk kurulduğu yer

Rey veya Şehr-i Rey, İran'ın Tahran Eyaleti'nde şehir. Tahran kent sınırları içindedir ve Tahran şehrinin ilk kurulduğu yerdir.

<span class="mw-page-title-main">İran tarihi</span> İranın tarihsel gelişimini ele alan tarihyazımı alanı

İran tarihi, tarihin en eski uygarlıklarından biri olan İran'ın tarihsel gelişimini ele alan tarih yazımı alanıdır. Bu tarih; batıdaki Anadolu'dan doğudaki Hindistan ile Siri Derya Nehri'ne, kuzeydeki Kafkaslar ve Avrasya steplerinden de güneydeki Basra Körfezi ile Umman Körfezi'ne kadar geniş bir alanı içine alan Antik İran bölgesinin tarihini kapsamaktadır.

Yahudi Farsçası veya Cidi hem İran Yahudileri'nin konuştuğu lehçeye hem de İbranice harflerle yazılmış Yahudi-Farsça metinlere denir. Genel anlamda Cidi eskiden Pers İmparatorluğu'nda ve bugünün İran'ında Yahudiler'in konuştuğu İrani dillerinin adıdır; daha özele inildiğinde ise Yahudi Farsçası Tahran ve Meşhed'deki Yahudi cemaatlerinde konuşulan bir lehçedir. Bazen Tora'nın olmadığı dil anlamına gelen Latorayi ismi de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Tahran (eyalet)</span>

Tahran Eyaleti (Farsça : استان تهران; Ostān-e Tehrān), İran'ın 31 eyaletinden biri.

<span class="mw-page-title-main">Sebzevar</span>

Sebzevar, İran'ın Razavi Horasan Eyaleti'nde şehir.

Şendabad, İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Rey şehristanı</span> Şehristan

Rey şehristanı (Farsça: شهرستان ری), İran'nde Tahran Eyaleti'nin 14 şehristanından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Veramin şehristanı</span>

Varamin şehristanı, İran'nde Tahran Eyaleti'nin 14 şehristanından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Geraş</span>

Geraş, İran'ın Fars Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Karayolu 44 (İran)</span>

Karayolu 44, İran'ın kuzeydoğusunda yer alan bir kara yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Karayolu 71 (İran)</span>

Karayolu 71, İran'ın kuzeyi ile güneyi arasında yer alan bir kara yoludur.

<span class="mw-page-title-main">Otoyol 5 (İran)</span> İranda bir otoyol

Otoyol 5, İran'da başkent Tahran'ı Fars Körfezi'ne bağlayan otoyoldur.

Med dili veya Medce, Medler tarafından konuşulmuş bir dildir. Ölü bir dil olan İran dillerinin Kuzeybatı İran dilleri kolu içinde sınıflandırılmıştır. Aynı kol içinde sınıflandırılan diğer diller Kürt dilleri, Goranice, Eski Azerice, Zazaca, Tatça, Mazenderanca, Gilanca ve Beluçça gibi dillerdir. Med dili İskit dilleri, Saka dili, Avestaca ve Eski Farsça ile birlikte Antik dönemde konuşulmuş İran dilleri arasında yer almaktadır.