Ülker veya Süreyya, Boğa takımyıldızının kuzeybatısında orta yaşlı, sıcak B-tipi yıldızlardan oluşan bir açık yıldız kümesi asterizmidir. Yaklaşık 444 ışık yılı uzaklığıyla Dünya'ya en yakın yıldız kümelerinden biridir. Ayrıca, Dünya'ya en yakın Messier nesnesidir ve gece gökyüzünde çıplak gözle görülebilen en belirgin yıldız kümesidir. Aynı zamanda NGC 1432 yansıma bulutsusu ve bir HII bölgesine de ev sahipliği yaptığı gözlemlenmiştir.
Küresel yıldız kümesi, galaksi merkezi etrafında uydu gibi dolanan, yıldızların küresel bir bileşimidir. Küresel yıldız kümeleri yerçekimi ile bir arada durabilirler. Yerçekimi sayesinde küresel bir şekle ve göreceli olarak merkeze doğru artan bir madde yoğunluğuna sahiplerdir. Yıldız kümesinin bir alt kategorisi olan küresel yıldız kümesi, Latince bir sözcük olan ve küçük küre anlamına gelen globulus kelimesinden türetilmiştir.
Yıldız kümeleri veya yıldız bulutları, öz kütleçekimiyle bir arada tutulan büyük yıldız gruplarıdır. İki ana yıldız kümesi türü belirlenmiştir: Küresel kümeler, kütleçekimsel olarak bağlı on bin ila milyonlarca yaşlı yıldızın oluşturduğu sıkı gruplardır, açık kümeler ise genellikle birkaç yüzden az üye içeren, daha gevşek kümelenmiş ve çoğunlukla çok genç yıldızların oluşturduğu gruplardır. Açık kümeler, gökada içinde hareket ederken dev moleküler bulutların çekim etkisiyle zamanla dağılır, fakat küme üyeleri artık çekimsel olarak bağlı olmasalar da uzayda genel olarak aynı yönde hareket etmeye devam ederler; bunlara yıldız topluluğu, bazen de hareketli grup denir.
Saç Kümesi, 1.000'in üzerinde tanımlanmış gökada içeren büyük bir gökada kümesidir. Aslan kümesi ile birlikte Saç Süperkümesi'ni oluşturur.
Merope Bulutsusu Ülker yıldız kümesi içinde, Merope yıldızını çevreleyen süpernova kalıntısı olduğu düşünülen dağılmış yansıma bulutsusu. 19 Ekim 1859 yılında Alman gök bilimci Wilhelm Tempel tarafından keşfedilmiştir. John Herschel, Gökbilim Kataloğunda, dolunay büyüklüğünde çok zayıf bir bulutsu olarak nitelendirdi.
IC 5146, Kuğu takımyıldızı'nda bulunan ve Caldwell Kataloğu'nda yer alan bir Yansıma/Salma bulutsusu. Görünen parlaklığı +10,0/+9,3/+7,2. gökyüzü koordinatları S.A. 21sa 53,5d , D.A.+47° 16′. Çıplak gözle de görülebilen Pi Cygni, Kertenkele takımyıldızı içerisindeki açık yıldız kümesi NGC 7209 ve parlak açık yıldız kümesi M39 yakınlarında bulunmaktadır.
Messier 37, Arabacı takımyıldızı yönünde bulunan oldukça zengin bir açık yıldız kümesi. Giovanni Batista Hodierna tarafından 1654 öncesinde keşfedilmiştir.
Gum Bulutsusu, güney takımyıldızları Pupa ve Yelken yönünde yaklaşık olarak 450 ile 1500 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir salma bulutsusu. Ayırt etmesi çok zordur, bir milyon yıl önce gerçekleşen Yelken Süpernova Kalıntısı'nın artığı olduğuna inanılmaktadır. Yelken Atarcası da bu kalıntıyla ilişkilidir. Bulutsu, Türkiye'nin görüş alanında yer almaz. Colin Stanley Gum tarafından 1955 yılında keşfedilmiştir.
IC 2602 Karina takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 479 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir açık yıldız kümesi. Abbe Lacaille tarafından 1751 yılında Güney Afrika'da keşfedilmiştir.
Ruh Bulutsusu Kraliçe takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 7.500 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir salma bulutsusudur. Birkaç küçük açık yıldız kümesi bulutsuya gömülüdür: CR 34, 632 ve 634 ve IC 1848. Bu cisim daha çok küme adıyla IC 1848 olarak bilinir.
Tekboynuzlu R2, Tekboynuz takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 2.700 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir H II bölgesidir. Bu bölgedeki dev bir moleküler bulutun parçasıdır.
NGC 1837, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir açık yıldız kümesidir. Gökyüzünde Masa takımyıldızı yönünde bulunur. OCL tipi bir açık yıldız kümesidir. İngiliz astronom John Herschel tarafından 1834 yılında 47,5 cm çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir.
NGC 2516, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir açık yıldız kümesidir. Gökyüzünde Karina takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 1.300 ışık yılı uzaklıkta bulunur. Fransız astronom Nicolas Lacaille tarafından 1751 yılında 1,27 cm (0,50 in) çaplı mercekli tip bir teleskopla keşfedilmiştir.
NGC 3247, Karina takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 5.046 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir açık yıldız kümesidir. İngiliz astronom John Herschel tarafından 1834 yılında 47,5 cm çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir. Westerlund 2 olarak da bilinen NGC 3247, RCW 49 yıldız oluşum bölgesinin merkezinde yer almaktadır.
NGC 3255, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir açık yıldız kümesidir. Gökyüzünde Karina takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 4.713 ışık yılı uzaklıkta bulunur. İngiliz astronom John Herschel tarafından 1835 yılında 47,5 cm çaplı aynalı tip bir teleskopla keşfedilmiştir.
NGC 3766, Yeni Genel Katalog'da yer alan bir açık yıldız kümesidir. Gökyüzünde Erboğa takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 5.500 ışık yılı uzaklıkta bulunur. Fransız astronom Nicolas Lacaille tarafından 1751 yılında 1,27 cm çaplı mercekli tip bir teleskopla keşfedilmiştir.
Kalkan-Güneyhaçı kolu, uzun Samanyolu çubuğunun merkeze yakın ucundan dışarıya doğru uzanan; yıldız, gaz ve tozdan oluşmuş olan iki büyük sarmal koldan birisidir. Diğer büyük sarmal kol Kahraman koludur. Samanyolu, iki büyük ve çok sayıda küçük koldan oluşmuş bir çubuklu sarmal gökadadır. Kalkan-Güneyhaçı kolu, diğer büyük sarmal kol olan Kahraman kolu ile küçük Yay-Karina kolu arasında yer alır. Kol, çekirdek yakınından "Kalkan kolu" olarak başlar ve sonra yavaş yavaş "Güneyhaçı kolu"na dönüşür.
RCW 108, Sunak takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 4.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir salma bulutsusu ve H II bölgesidir.
Kozmik toz, uzayda var olan bir tozdur. Çoğu kozmik toz parçacığı, mikrometeoroitlerde olduğu gibi birkaç molekül ile 0,1 mm (100 µm) arasında ölçülür. Daha büyük parçacıklara ise meteoroit denir. Uzaydaki tüm tozun küçük bir kısmı yıldızların bıraktığı yoğunlaşmış maddeler gibi daha büyük ateşe dayanıklı mineraller içerir. Buna yıldız tozu denir. Yerel yıldızlararası ortam olan Yerel Kabarcığın toz yoğunluğu ortalama 10-6 x toz parçacığı/m³ 'tür ve her toz parçacığı yaklaşık 10–17 kg'lık bir kütleye sahiptir.
Açık yıldız kümeleri, birkaç bin yıldızdan oluşan bir yıldız grubudur. Açık yıldız kümesini oluşturan yıldızlar aynı dev moleküler buluttan oluşmuşlardır ve yaklaşık olarak aynı yaştadırlar. Açık yıldız kümesi galaktik küme olarak da bilinir. Samanyolu Galaksisi'nde 1100'den fazla açık yıldız kümesi keşfedilmiştir ve daha fazla olduğu düşünülmektedir. Açık yıldız kümeleri karşılıklı yerçekimi etkisiyle birbirlerine gevşek bir biçimde bağlıdırlar. Açık yıldız kümeleri diğer kümelerle ve gaz bulutlarıyla yakın temaslarda bulunarak bozulmuş hale gelirler. Bu bozulmalar hem galaksinin ana bölümüne doğru yer değiştirmelere hem de küme elemanlarının yakın temasların içine doğru kaybıyla sonuçlanır.
Wikimedia Commons'ta ilgili ortam
