İçeriğe atla

Rıza Kuas

Rıza Kuas
Doğum1926
Hendek, Sakarya
Ölüm29 Ekim 1981 (55 yaşında)
MeslekMilletvekili

Rıza Kuas (d. 1926 - ö. 29 Ekim 1981), Abhaz asıllı Türk sendikacı, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) kurucusu ve Türkiye İşçi Partisi (TİP) Ankara ve İstanbul milletvekili.

1926’da Hendek’te doğdu. Ortaokul öğrenimi gördükten sonra bir süre çiftçilik yaptı. Lastik fabrikalarında işçi olarak çalıştı. Sendikal yaşamına, 1949 yılında Derby Lastik fabrikasında çalışırken işyeri sendika temsilciliği ile başlayan Kuas, 1952'de Lastik İşçileri Sendikası (Lastik-İş) Kazlıçeşme Şube Başkanlığı'na seçildi. 1954 yılında Lastik-İş'in Genel Başkanlığı'na seçildi, bu görevi çeyrek yüzyılı aşkın süre sürdürdü.

13 Şubat 1961'de kurulan Türkiye İşçi Partisi'nin kurucuları arasında yer aldı. 1965 yılında İzmir’de toplanan Genel Kurul’da TİP Genel Sekreterliği görevini üstlendi. 1965 yılında TİP’ten Ankara, 1969 seçimlerinde ise İstanbul Milletvekili olarak parlamentoya girdi.

Türk-İş yönetiminin etkisiz ve pasif kaldığını öne süren Lastik-İş Genel Başkanı Kuas önderliğinde, 1966 yılında Kristal-İş Sendikası’nın Paşabahçe Cam Fabrikası'nda başlattığı greve Türk-İş’in karşı çıkması üzerine Lastik-İş, Basın-İş, Maden-İş sendikaları Türk-İş üyesi olmayan Gıda-İş’i bir araya gelerek Sendikalararası Dayanışma Anlaşması (SADA) yaptılar. Türk-İş yönetiminin bu üç sendikaya geçici ihraç kararı vermesinin ardından yapılan girişimlerle 12 Şubat 1967'de Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) kuruldu.

1968 yılında Kuas'ın önderliğindeki Lastik-İş Türkiye'deki ilk işyeri işgalini gerçekleştirdi. Yine ilk kez Türkiye’de yetkili sendikanın belirlenmesi için, 1968 yılında Derby Lastik Fabrikası'nda referandum yapılmasını sağlayan Lastik-İş Genel Başkanı Kuas'ın işçiyi “hırsız” gibi gören zihniyetle mücadele amacıyla başlattığı “Üstünü Aratma” kampanyası tüm ülkede geniş yankı buldu.

1971 yılında uluslararası bir toplantıda bir konuşma yaparken rahatsızlanan Rıza Kuas’a böbrek rahatsızlığı teşhisi kondu. Rahatsızlığı nedeniyle meclis çalışmalarına da katılamayan Kuas, görev yapacak durumda olmamasına karşın 1977’deki Genel Kurul’da üyelerin ısrarı ile bir kez daha Lastik-İş Genel Başkanı seçildi. Mart 1980’de yapılan 20. Genel Kurul’da görevi bırakan Kuas, 29 Ekim 1981 günü yaşama veda etti.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kemal Türkler</span> Türk aktivist ve sendikacı

Kemal Türkler, Türk sosyalist sendikacı ve siyasetçi. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonunun kurucusu ve ilk genel başkanıdır, Türkiye İşçi Partisinin kurucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu</span> Türkiyede bir işçi sendikaları konfederasyonu

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu, 13 Şubat 1967 tarihinde Türk-İş'ten ayrılan Maden-İş, Lastik-İş, Basın-İş ve bağımsız Gıda-İş, Türk Maden-İş (Zonguldak) sendikaları ve onların genel başkanları olan Kemal Türkler, Rıza Kuas, İbrahim Güzelce, Mehmet Alpdündar ve Kemal Nebioğlu tarafından kurulan işçi sendikaları konfederasyonudur. 12 Eylül Askeri Darbesi ile kapatılmasının ardından 19 Ocak 1992 tarihinde yeniden kurulmuştur. DİSK, bağımsız bir sınıf ve kitle örgütüdür.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye İşçi Partisi (1961)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1961–1971, 1975-1981)

Türkiye İşçi Partisi (TİP), 1961 yılında Türkiye'de kurulan siyasi parti. 1946 sonrası çok partili dönemde TBMM'ye milletvekili seçtirebilen ilk sosyalist parti olmuştur. 12 Mart 1971 Muhtırası ve 12 Eylül 1980 Darbesi sonrasında kapatılmış, 1988 yılında TKP ile birleşerek TBKP kurulmuştur.

15-16 Haziran Olayları, 15-16 Haziran 1970 tarihlerinde Türkiye'de İstanbul merkezli olarak başlayan ve yayılan, Türkiye tarihindeki en büyük işçi eylemlerinden biri.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Güzelce</span>

İbrahim Güzelce, Türk sosyalist, sendikacı. Türkiye İşçi Partisi (TİP) ve Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) kurucusu.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Baştürk</span>

Abdullah Baştürk, Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) ve Türkiye Genel Hizmetler İşçileri Sendikası (GENEL-İŞ) genel başkanlıklarını yapmış sendikacı ve işçi.

Şaban Yıldız,, Türk sosyalist ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Harb-İş Sendikası</span> İşçi sendikası

Türkiye Harb Sanayi ve Yardımcı İşkolları İşçileri Sendikası kısaca Türk Harb-İş Sendikası savunma sanayi ve TSK'nın bazı sınıflarında görev yapan işçileri temsil eden bir işçi sendikasıdır. Genel Merkezi Ankara'da olan sendikanın Genel Başkanı Alaattin Soydan'dır. Yaklaşık 26.000 üyesi bulunmaktadır. Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş), Uluslararası Kamu Çalışanları Federasyonu (PSI) ve Avrupa Kamu Çalışanları Federasyonu (EPSU) üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kenan Budak</span> Türk devrimci ve sosyalist sendikacı

Kenan Budak,, Türk sendikacı.

<span class="mw-page-title-main">Kemal Sülker</span>

Kemal Okur Sülker, Türk sendikacı, gazeteci, araştırmacı ve yazardır. Türkiye'de sendikacılık alanındaki araştırmalarıyla bilinmektedir.

Feridun Şakir Öğünç, Türk siyasetçidir.

Vahap Güvenç, Türk siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Devrimci Maden Arama ve İşletme İşçileri Sendikası</span>

Türkiye Devrimci Maden Arama ve İşletme İşçileri Sendikası (ya da kısaca DEV. MADEN-SEN), 1959'da kurulmuş, şu anda Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) bağlı olarak madencilik ve taş ocakları iş kolunda faaliyet göstermek üzere örgütlenen sendikadır. Merkezi Ankara'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Metal İşçileri Sendikası</span> işçi sendikası

Birleşik Metal İşçileri Sendikası (ya da kısaca BİRLEŞİK METAL-İŞ), 1949'da kurulmuş, şu anda Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) bağlı olarak metal iş kolunda faaliyet göstermek üzere örgütlenen sendikadır. Merkezi Ankara'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Genel Hizmetler İşçileri Sendikası</span>

Türkiye Genel Hizmetler İşçileri Sendikası (ya da kısaca GENEL-İŞ), 1962'de kurulmuş, şu anda Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) bağlı olarak genel işler iş kolunda faaliyet göstermek üzere örgütlenen sendikadır. Merkezi Ankara'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Petrol, Kimya ve Lastik Sanayii İşçileri Sendikası</span>

Türkiye Petrol, Kimya ve Lastik Sanayii İşçileri Sendikası (ya da kısaca LASTİK-İŞ), 1949'da kurulmuş, Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) bağlı olarak petrol, kimya ve lastik iş kollarında faaliyet göstermek üzere örgütlenen sendikadır. Merkezi İstanbul'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Tekstil İşçileri Sendikası</span>

Tekstil İşçileri Sendikası (ya da kısaca TEKSTİL), 1965'te kurulmuş, şu anda Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) bağlı olarak dokuma, hazır giyim ve deri iş kollarında faaliyet göstermek üzere örgütlenen sendikadır. Merkezi İstanbul'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Sosyal Sigortalar, Eğitim, Büro, Ticaret, Kooperatif ve Güzel Sanatlar İşçileri Sendikası</span>

Türkiye Sosyal Sigortalar, Eğitim, Büro, Ticaret, Kooperatif ve Güzel Sanatlar İşçileri Sendikası (ya da kısaca SOSYAL-İŞ), 1966'da kurulmuş, şu anda Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) bağlı olarak ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar iş kollarında faaliyet göstermek üzere örgütlenen sendikadır. Merkezi Ankara'dadır.

<span class="mw-page-title-main">Kani Beko</span> Türk politikacı ve sendikacı

Kani Beko, Arnavut kökenli Türk sendikacı. 2013-2018 yılları arasında DİSK'in genel başkanlığını yaptı. Cumhuriyet Halk Partisi'nden 27. dönem İzmir milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Arzu Çerkezoğlu</span> Türk hekim ve sendikacı

Arzu Çerkezoğlu, Türk doktor, insan hakları aktivisti ve sendikacı. Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nun (DİSK) mevcut genel başkanı. DİSK'in ilk kadın genel sekreteri olmasını takiben mevcut başkan Kani Beko'nun istifası sonrasında başkanlığa seçilerek DİSK'in ilk kadın başkanı oldu.