İçeriğe atla

Rüştü Onur

Rüştü Onur
DoğumRüştü
3 Ağustos 1920
Zonguldak, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm2 Aralık 1942 (22 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Ölüm sebebiVerem
MilliyetTürk
MeslekŞair

Rüştü Onur (3 Ağustos 1920, Devrek – 2 Aralık 1942, İstanbul), Türk şairdir.

22 yaşında veremden hayatını kaybeden şair, kendisi gibi genç yaşta veremden ölen arkadaşı Muzaffer Tayyip Uslu ile birlikte ölümlerinden sonraki yıllarda yayımlanan her şiir antolojisinde kısa yaşam öyküleri ve şiirleriyle “Zonguldaklı şairler” olarak yer almıştır. Muzaffer Tayyip Uslu gibi Behçet Necatigil'in öğrencisidir. Hayatı Kelebeğin Rüyası adlı filmde beyaz perdeye aktarılmıştır.[1]

Yaşamı

3 Ağustos 1920 tarihinde Devrek’te dünyaya geldi. Babası bir köy öğretmeni olan Mehmet Emin Onur, annesi Fikriye Hanım’dır[1] Ailenin en büyük çocuğu olan Rüştü Onur’un Hüseyin ve Saffet adında iki erkek kardeşi vardır. İlk öğrenimini 1933’te Devrek’te tamamladıktan sonra Kastamonu’da başladığı ortaöğrenimini Zonguldak’ta Zonguldak Mehmet Çelikel Lisesi’nde sürdürdü. Vereme yakalandığı için 1938’de öğrenimine bir yıl ara vermek zorunda kaldı; ertesi yıl tekrar okula başlasa da artık okul havasından uzaklaştığı için öğrenimine devam edemedi. Okulu bıraktı ve "Maliye Varidat Memur Muavini" olarak Ereğli Kömür İşletmeleri'nde çalışmaya başladı.

Hastalığının şiddetlendiği 1941-1942 yıllarını iş ve hastane arasında geçiren Onur, Zonguldak M. Çelikel Lisesi’nde bir sene öğretmenlik yapan Behçet Necatigil ve yakın arkadaşı şair Muzaffer Tayyip Uslu ile birlikte Zonguldak’ta çıkan dergi ve gazetelerde ve İstanbul’da yayımlanan Değirmen mecmuasında şiir ve yazılar yayımladı. Sağlığı kötüleşince İstanbul’a giderek Heybeliada’daki Sanatoryumda tedavi gördü. İstanbul-Zonguldak seferlerini yapan Anafartalar Vapuru'nda Mediha Sessiz ile tanıştı. Mediha Sessiz Kandilli Lisesi'ni bitirdiği yıl Karabük Demir Çelik Fabrikası'nın açtığı memuriyet sınavını kazanarak burada bir süre memurluk yaptı.Karabük'te aniden rahatsızlaşan Sessiz'in hastalığının ne olduğu belirlenemeyince İstanbul'a gitti ve Heybeliada Sanatoryumu'nda tedavi gördü. Taburcu edildi fakat hastalığı iyice arttı. Beşiktaşlı doktor Ahmet bey hastalığının karın zarı iltihabı teşhisi koydu ama iş işten geçmişti. Bu süre içinde Rüştü ile evlenen Mediha Sessiz, çok geçmeden yaşamını yitirdi. Bunun üzerine Rüştü Onur'un da hastalığı arttı ve ağırlaştı. Nitekim Beşiktaş’ta Şair Leyla Sokak’taki evinde 2 Aralık 1942'de yaşamını yitirdi. Ortaköy Mezarlığı’na defnedildi.

(Devrekli şair yazar İbrahim Tığ-Sabahat Sessiz ile söyleşi)Salah Birsel 1956'da şiirlerini ve diğer yazılarını "Rüştü Onur" adlı bir kitapta topladı.

Rüştü Onur hastalığı nedeniyle yaşamının çok kısa olacağını bilerek yaşadı ve şiirlerine de bu duyguyu yansıttı. Adı, ölümünden sonra hep kendisi gibi genç yaşta ölen şair arkadaşı Muzaffer Tayyip Uslu ile anıldı.

Ölümünden sonra

  • 1983’ten itibaren doğum yeri olan Devrek’te adına Anma Günleri düzenlenmektedir.
  • Elveda adlı şiiri 1985 yılında müzisyen Süreyya Akkaş tarafından bestelendi.
  • Şairin çıkarmayı istediği ama sağlığında gerçekleştiremediği dergi, “Şehir” adı ile 2004 yılından beri aylık olarak Devrek'te şair-yazar İbrahim Tığ tarafından yayınlanmaktadır.[2]
  • Yılmaz Erdoğan'ın 22 Şubat 2013'te vizyona giren Kelebeğin Rüyası adlı filmine arkadaşı Muzaffer Tayyip Uslu ile birlikte konu olmuştur.Söz konusu filmde Onur'u Mert Fırat canlandırmıştır.
  • Şairin adı Bülent Ecevit Üniversitesi'nde yapılan bir çalışma salonuna verilmiştir.[3]

Yapıtları

  • Rüştü Onur (Ölümünden sonra yayınlandı, 1956)
Hakkında yazılanlar
  • Rüştü Onur, Yaşamı-Eserleri-Şiirleri, İbrahim Tığ, (Kurgu Kültür Yayınları 2011) ISBN 9786055690335
  • Rüştü Onur/Mektubun Avucumda, mektupları,şiirleri, İbrahim Tığ (Kaynak yayınları 2013) ISBN 9789753437288
  • Rüştü Onur, Muzaffer Tayyip Uslu, Kemal Uluser/ Kara Elmas Diyarından, toplu eserleri, Bilgin Güngör, (Kırmızı Kedi Klasikleri 2021) ISBN 9786052988718
  • Rüştü Onur: Hayatı, Sanatı ve Eserleri, Umut Erdoğan (Hacettepe Üniversitesi Lisans Bitirme T., Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Yeni Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı 2014)

Kaynakça

  1. ^ a b Devrek Belediyesi Web Sitesi, Devrekli Yazar ve Şairler Sayfası[][]
  2. ^ "Şehir, 112'nci sayısıyla okur karşısında". pusulagazetesi.com.tr. 29 Aralık 2017. 25 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2018. 
  3. ^ "Bülent Ecevit Üniversitesi Rüştü Onur Çalışma Salonu Hizmete Girdi". Bülent Ecevit Üniversitesi. 7 Aralık 2015. 14 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Behçet Necatigil</span> Türk şair, öğretmen ve çevirmen

Behçet Necatigil ; Türk şair, öğretmen ve çevirmendir.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Sol Parti</span> Türkiyede bir siyasi parti

Demokratik Sol Parti, 14 Kasım 1985 tarihinde Bülent Ecevit liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "DSP" şeklindedir. Simgesi ak güvercindir. TBMM'de 1 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel başkanı Önder Aksakal'dır.

<span class="mw-page-title-main">Emin Bülent Serdaroğlu</span> Türk futbolcu ve Fecr-i Âti şairi

Emin Bülent Serdaroğlu, Galatasaray Lisesi mezunu eski Türk futbolcu ve Fecr-i Ati şairidir.

Muzaffer Tayyip Uslu, Türk şair.

<span class="mw-page-title-main">Ece Ayhan</span> Türk şair

Ece Ayhan Çağlar, Türk şair, etikçi. İkinci Yeni şiir akımının öncülerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Müjdat Gezen</span> Türk oyuncu, tiyatrocu ve eğitmen

Müjdat Gezen, doğum adıyla Halit Müjdat Gözen, ; Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, şair, eğitmen. Müjdat Gezen Sanat Merkezi'ni kurmuştur. Kasım 2007'den beri UNICEF Türkiye İyi Niyet Elçisi'dir.

Adil Erdem Bayazıt, Türk şair ve milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Veli Kanık</span> Türk şair (1914–1950)

Orhan Veli Kanık, daha çok Orhan Veli olarak tanınan Türk şairdir. Melih Cevdet ve Oktay Rifat ile birlikte yenilikçi Garip akımının kurucusu olan Kanık, Türk şiirindeki eski yapıyı temelinden değiştirmeyi amaçlayarak sokaktaki adamın söyleyişini şiir diline taşıdı. Şair otuz altı yıllık yaşamına şiirlerinin yanı sıra hikâye, deneme, makale ve çeviri alanında birçok eser sığdırdı.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Safa</span> Türk şair, yazar ve eleştirmen

İsmail Safa, Türk şair, yazar ve eleştirmendir. Yazar Peyami Safa ve gazeteci İlhami Safa'nın babası, siyasetçi Ali Kami Akyüz'ün de ağabeyidir. Zaman zaman "Kâmil" takma adıyla da şiir ve yazılar yazmıştır. Servet-i Fünûn şairlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Bülent Ecevit</span> 16. Türkiye başbakanı

Mustafa Bülent Ecevit, Türk gazeteci, şair, yazar, çevirmen ve siyasetçidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin eski başbakanı, çalışma bakanı, devlet bakanı ve başbakan yardımcısıdır. 1974, 1977, 1978-1979 ve 1999-2002 yıllarında beş kez Türkiye başbakanlığı görevini üstlenmiştir. 1972-1980 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanlığında, 1987-2004 yılları arasında ise Demokratik Sol Parti genel başkanlığında bulunmuştur. 1961-1965 yılları arasında İsmet İnönü tarafından kurulan hükûmetlerde çalışma bakanı olarak yer almıştır. Ecevit, 20 Temmuz 1974 tarihinde ilk Kıbrıs Harekâtı'nı, 14 Ağustos 1974 tarihinde ise "Ayşe tatile çıksın." parolasıyla ikinci harekâtı başlatmıştır. 1999'da PKK'nın kurucusu Abdullah Öcalan'ın Kenya'da yakalanarak Türkiye'ye getirilmesini sağlamıştır. 1974'te genel af, 2000'de eşi Rahşan Ecevit'in etkisi ile Rahşan Affı'nı çıkarmıştır. Anne tarafından dedesi olan Medine Harem Şeyhi Hacı Emin Paşa'dan kendisine kalan Medine'deki yüklü mirası 2005 yılında Türk hacılarının yararlanması koşuluyla devlete, Diyanet İşleri Başkanlığına bağışlamıştır.

Hacı İbrahim Bodur, Türk iş insanı. Kale Grubu'nun kurucusu ve vefatına dek onursal başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Arif</span> Türk şair ve gazeteci

Ahmed Arif, Türk şair ve gazetecidir.

Mehmet Çelikel Lisesi Zonguldak'ta 1938 yılında Mehmet Çelikel tarafından kurulan Türkiye'nin ilk bağış okulu unvanına sahip lisesi.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Kutsi Tecer</span> Türk şair ve oyun yazarı

Ahmet Kutsi Tecer, Türk öğretmen, şair, oyun yazarı ve siyasetçi. Halk kültürü alanında çalışmaları ile tanınır. Çalışmaları, Karacaoğlan ve Yunus Emre’nin hayatına ışık tutmuştur. Halk şairi Âşık Veysel’i Türkiye'ye tanıtan, halk müziği derlemecisi Muzaffer Sarısözen'i keşfeden kişidir.

Şemsi Belli, Türk şair, yazar, gazeteci, siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Alaettin Gövsa</span> Türk yazar, şair, eğitimci, mizahçı ve siyasetçi (1889 - 1949) Hayatı boyunca hemen her türlü edebiyat dalında yapıt vermiş değerli bir eğitim insanıdır

İbrahim Alaettin Gövsa , Türk yazar, şair, eğitimci, mizahçı ve siyasetçi.

İbrahim Tığ, Türk şair ve gazeteci.

1981'deki Türkiye olayları.

<i>Kelebeğin Rüyası</i> 2013 yapımı Türk filmi

Kelebeğin Rüyası, Yılmaz Erdoğan'ın yazıp yönettiği 2013 yapımı dram filmidir. Başrollerini Kıvanç Tatlıtuğ ve Mert Fırat'ın paylaştığı film, II. Dünya Savaşı döneminde Zonguldak'ta yaşayan genç şairler Rüştü Onur ve Muzaffer Tayyip Uslu'nun hayat hikâyesini anlatıyor. O dönemde şairlerin Mehmet Çelikel Lisesinde edebiyat öğretmeni olan Behçet Necatigil'i de Yılmaz Erdoğan canlandırmaktadır.

Zihni Turgay Anadol Türk yazar ve şairdir. TBMM milletvekili Kıvılcım Kemal Anadol'un babasıdır. Edebiyatçı Müfide Güzin Anadol'un kuzenidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.