İçeriğe atla

Rüştü Kobaş

Rüştü Kobaş, Türk asker.

93 Harbi sonunda Anadolu'ya göçederek Adapazarı-Karasu yöresine yerleştirilen Abhaz kökenli bir aileye mensuptur.[1][2] 1899'da Harp Okulu'nu bitirmiş, çeşitli birliklerde görev yaptıktan sonra 1906'da Düzce'ye, daha sonra da yüzbaşı rütbesiyle İşkodra’ya atanmıştır (1910).

Aynı yıl, yeniden organize edilmekte olan Jandarma örgütüne geçirilerek Düzce Jandarma Bölük Komutanlığı görevine getirildi. Burada gösterdiği başarı nedeniyle, eylemleriyle devlet otoritesini sarsar duruma gelen ünlü Çakırcalı Mehmet Efe'yi tenkil etmekle görevlendirildi. Düzce Adapazarı yöresindeki Kafkas göçmenlerinden oluşturduğu bir gönüllü birliğiyle bu görevi başarıp Çakırcalı Efe'yi öldürerek ün kazandı. Balkan Savaşı'nda Kafkas göçmenlerince oluşturulan gönüllü süvari birliklerinde komutanlık yaptı. Milli Mücadele yıllarında Düzce-Hendek yöresinde, özellikle Kafkas göçmeni Abhazlar arasında oluşan ikinci ayaklanma hareketi sırasında (19 Temmuz 1920), T.B.M.M. Hükümeti tarafından Bolu Jandarma Komutanlığına atandı. T.B.M.M.'nde İzmit Milletvekili olan eski Adapazarı Kaymakamı Mehmet Fuat Carım ile birlikte yöredeki Kafkas göçmenlerinin ileri gelenleriyle bağlantı sağlayarak, bu halk hareketinin barış yoluyla ve kansız olarak sona erdirilmesinden etken oldu (Eylül 1920). Cumhuriyet devrinde de çeşitli görevlerde bulunduktan sonra Albay rütbesinden emekliye ayrıldı.

Gerek Düzce'deki ilk görevi gerekse Çakırcalı Mehmet Efe'yi öldürmesi ile ilgili anılarını Yaşar Kemal'e anlatmıştır. Bu anılar Yaşar Kemal'in "Çakırcalı Efe" adlı kitabında "Çakırcalıyı Biz Öldürdük" başlığı altında yayınlanmıştır.

Kaynakça

  1. ^ "Çakırcalı'yı biz vurduk". 6 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Filiz KAZANCI (2019). Önal Kobaş, G.T. 25.05.2019, Sakarya."Abazaların Osmanlı Devletine Göçü Ve İskanı (1860-1865)". Manisa Celal Bayar Üniversitesi. s. 65. 6 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kâzım Karabekir</span> 5. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Musa Kâzım Karabekir, Türk asker ve siyasetçi. "Alçıtepe Kahramanı" namıyla tanınır. Türk Kurtuluş Savaşı'nı başlatan komutanların arasında yer alarak Doğu Cephesi'nde gösterdiği başarılardan dolayı Kırmızı-Yeşil şeritli İstiklâl Madalyası ile taltif edildi. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk muhalif partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın kurucuları arasında yer alıp, genel başkanı oldu. Afşar Türklerinden olup soyu Karamanoğulları'na dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Salih Omurtak</span> 4. TSK Genelkurmay Başkanı

Mehmet Salih Omurtak, Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 4. Genelkurmay Başkanı'dır.

Arpazlılar, Osmanlı Devleti'nde merkezi yönetimin zayıflayarak bölgesel derebeyliklerin ön plana çıktığı 18. ve 19. yüzyıllarda Aydın çevresinde hakimiyet kurmuş iki aileden biridir. Arpazlıların hakimiyeti Nazilli merkezli, diğer derebeylik soyu olan Cihanoğulları ise Aydın merkeze 22 km. uzaklıktaki Koçarlı çıkışlı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Refet Bele</span> Türk asker ve siyasetçi

İbrahim Refet Bele, Türk asker ve siyasetçi. Kurtuluş Savaşı'na katılan ilk beş generalden birisidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş yıllarında İçişleri Bakanlığı, Millî Savunma Bakanlığı görevlerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kâzım Özalp</span> 3. Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanı

Kâzım Özalp, Türk asker ve siyasetçi. 1924 ve 1935 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı görevini sürdürmüştür.

Çakırcalı Mehmet Efe, İzmir'in Ödemiş ilçesine bağlı Türkönü köyünde doğmuş, Ege'deki efelik kültürünün en ünlü simalarından biridir. Çakırcalı Mehmet Efe'nin Hacı Mustafa tarafından öldürüldüğüne ve bir çatışma esnasında serseri kurşuna kurban gittiğine yönelik söylentiler bulunmaktadır. Belirtildiğine göre, zaptiyelerle başlayan müsademede öldürülmüştür. Kızanları başını keserek tanınmasını engellemişlerdir. Cesedi ilk karısı Iraz (Raziye) Hanım tarafından tanınmıştır. Başsız cesedi Nazilli'de gömülmüştür. 1948 senesinde en küçük kızı Hatice Akkaş tarafından Nazilli'den alınarak dedelerinin vakfı olan Ödemiş Kayaköy mezarlığına defnedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Demirci Mehmet Efe</span> Kuvâ-yi Milliye önderi

Demirci Mehmet Efe, Türk Kurtuluş Savaşı'nda Kuvâ-yi Milliye önderi.

<span class="mw-page-title-main">Deli Halid Paşa</span> Türk asker ve siyasetçi (1883–1925)

"Deli" Halid Paşa veya Halid Karsıalan, Türk asker ve siyasetçidir.

Türk Kurtuluş Savaşı boyunca Anadolu’nun çeşitli yerlerinde birçok ayaklanmalar çıkmıştır. Bu ayaklanmaların bir bölümü, Anadolu topraklarının bir bölümü üzerinde yeni bir devlet kurmayı amaçlayan, diğer bölümü ise, saltanat ve hilâfete geleneksel ve dinsel bakımdan bağlı olanlarca çıkarılmış isyan hareketleridir. Hıyanet, kin ve taassubun yarattığı isyanların amacı; millî hareketi boğmaktır. Atatürk, öncelikle iç isyanların bastırılmasına, ülkede iç güvenliğin sağlanmasına son derece önem vermiştir. Bir yandan vatana ihanet yasası çıkarılırken, öbür yandan da iç isyanları bastırmada kullanılmak üzere Seyyar Jandarma Müfrezeleri kurulmuştur. Ayaklanmalar Millî Mücadele’nin neticelenmesini geciktirmiştir.

Çerkez Ethem Ayaklanması, Kuvâ-yi Milliye komutanı Çerkez Ethem tarafından Ankara'da kurulan düzenli orduya karşı gerçekleştirilen ayaklanmadır. I. İnönü Muharebesi sırasında bastırılmıştır. Kuva-yi Seyyare döneminde oldukça başarılı hizmetler veren Çerkez Ethem bu yenilgi sonunda Yunan ordusuna teslim olmuş ve TBMM tarafından vatan haini ilan edilmiştir.

Demirci Mehmet Efe Ayaklanması, Yunan kuvvetlerinin Bursa-Uşak-Sarayköy hattına kısa sürede ulaşabilmeleri, düzenli ordunun yetersizliğine bağlanmaktadır. Ankara Hükûmeti, 9 Kasım 1920 tarihinde aldığı bir kararla Batı Cephesi'nin ikiye ayrılmasına karar vermişti. Bu karar aynı zamanda milli kuvvetlerin de bu ordu bünyesinde yer almasını öngörmekteydi. Bu karar gereği olarak Güney Cephesi komutanı Albay Refet Bey, Demirci Mehmet Efe'den, 300 adamından kurulacak bir süvari alayının komutanı olarak düzenli orduya katılmasını istedi. Demirci Mehmet Efe'nin savaşabilecek durumdaki diğer adamları düzenli orduya ihtiyat birlikleri olarak katılacaklar, savaşamayacak durumda olanlarla suç işlemiş olanlar terhis edilecekti.

<span class="mw-page-title-main">Aşir Atlı</span> Türk asker ve siyasetçi

Aşir Atlı, Çerkes asıllı Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Cevat Abbas Gürer</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmet Cevat Abbas Gürer, Türk asker, siyasetçi, Mustafa Kemal Paşa’nın başyaveri, Meclis-i Mebûsan ve TBMM I., II., III., IV. ve V. dönem Bolu milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Muzaffer Alankuş</span>

Mehmet Muzaffer Alankuş, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Nuri Conker</span> Türk asker ve siyasetçi

Mehmet Nuri Conker, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İzzettin Çalışlar</span> Türk asker ve siyasetçi

İzzettin Çalışlar, Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Hakkı Tekçe</span> Türk asker

İsmail Hakkı Tekçe, Türk asker.

Edip Bey Kurtuluş Savaşı yıllarında İzmit'te Jandarma Yüzbaşı olarak görev yapan ve sonrasında Gazi Paşa'ya karşı girişilen suikast girişimi sonrası İstiklal Mahkemesi'nin kararıyla asılarak idam edilen Türk komitacı.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Buyruk</span> Türk asker

Hacı Mehmet Buyruk Türk asker. Eski Jandarma Genel Komutanı.

Sinan Tekelioğlu, İstiklâl Madalyası sahibi Türk askeri ve siyasetçi.