İçeriğe atla

Râbi'a Bala Hâtun

Râbi'a Bala Hâtun
Râbi'a Bala Hâtun bint Şeyh Edebali
Râbi'a Bala Hâtun'un mezarı
Doğum1257/1258
Ölüm1324
DefinBilecik
Eş(ler)iOsman Gazi
Çocuk(lar)ıAlâeddin Bey
BabasıŞeyh Edebali
AnnesiIldız Hatun
DiniSünni İslam

Rabia Bala Hatun (Osmanlı Türkçesi: ربيعه بالاملهون خاتون), Osmanlı İmparatorluğu'nun kurucusu Osman Gazi'nin eşi ve Şeyh Edebali'nin kızı. Alâeddin Bey'in de annesidir.[1]

İsimler

Edebali'nin kızı kaynaklarda farklı isimlerle anılmaktadır.[2] Şeyh Edebali'nin kızı, Uric tarihinde "Rabia" olarak anılır ve Aşıkpaşazade, Neşri, Rüstem paşa ve Lütfi Paşa'da "Mal/Malhun" olarak geçmektedir.[3]

Osman'la Evlilik

Edebali, I. Osman'ın babası olan yakın arkadaşı Ertuğrul Gazi ile sık sık İslam ve Anadolu'daki Müslümanların durumu hakkında sohbet ederdi. Osman, Edebali'nin sık sık misafiriydi. Edebali, Osman'ın akıl hocası oldu ve ona Osman'ın Kılıcı (Gazi kılıcı)'nı verdi.Osman, Edebali Dergahı'nda bir devlet hayali kuruyordu.[4] Bu hayal böylece bir devletin kurulmasına yol açmıştır. Bundan sonra Edebali'nin kızı Osman Gazi ile evlendi.[5] Bu evlilik sonucunda bütün Ahis şeyhleri Osmanlı kontrolü altına girdi. Bunun Osmanlı Beyliği'nin kuruluşunda ve gelişmesinde büyük etkisi oldu. Evlendiği sırada aldığı mallara ilişkin merkezi hükûmet kayıtlarından; babasının tekkesinin bulunduğu Bilecik ilçesine bağlı Kozağaç köyü. Babası Şeyh Edebali, Osmanlı topraklarında etkili bir dini liderdi.[6]

Osman'ın rüyası

Rivayete göre, Osman Gazi, bir gece rüyasında Şeyh Edebali'nin göğsünden bir ayın çıkıp kendi göğsüne girdiğini ve göğsünden bir büyük ağaç çıkıp dallarının alemi kapladığını, altından birçok nehirlerin çıkıp insanların bu sulardan geçtiklerini görmüştür. Şeyh Edebali rüyayı şöyle tabir etmiştir:[7][8][9]

“ Sen, Ertuğrul Gazi oğlu Osman, babandan sonra bey olacaksın. Kızım Malhun (Rabia Bala) ile evleneceksin. Benden çıkıp sana gelen nur budur. Sizin soyunuzdan nice padişahlar gelecek ve nice devletleri bir çatı altında toplayacaklar, Allah nice insanın İslam'a kavuşmasına senin soyunu vesile edecektir. „

Türbeler Edebali adına Bilecik ve Eskişehir'de inşa edilmiştir. Babasının ölümünden bir ay sonra Edebali'nin kızı ölmüş, üç ay sonra da kocası ve Edebali'nin damadı Osman Gazi ölmüştü.

Ölüm ve Cenaze

1324 yılında vefat etti. Kocası Osman'dan önce gelmesine rağmen Bilecik'te babasının yanına gömüldü.[10] Rabia Bala Hatun'un türbesi ve annesinin türbesi, Şeyh Edebali'nin türbesi kompleksi içinde bulunan ünlü bir tarihî eserdir.[11] Bu kompleks Orhan Gazi tarafından yaptırılmış ve daha sonra II. Abdülhamid tarafından yenilenmiştir.[12][13][14]

Popüler kültürdeki yeri

Kaynakça

  1. ^ Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 29. ISBN 978-9-753-29623-6. 15 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2016. 
  2. ^ "Bala Hatun: Rabia Bala Hatun yahut Mal Hatun". arkeolojikhaber.com. 5 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2023. 
  3. ^ Emecen, Feridun (2023). "Mal Hatun". TDV Encyclopedia of Islam (3rd ed.). Annex 2. ss. 182-183. 6 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2023. 
  4. ^ The Origins of the Ottoman Empire, by Mehmet Fuat Köprülü, Gary Leiser, p. 6.
  5. ^ "Bala Hatun kimdir? Osman Bey ve Bala Hatun'un evliliğiyle ilgili bilgiler". hurriyet.com.tr. 7 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023. 
  6. ^ "Şeyh Edebalı kimdir? İşte Şeyh Edebalı'nın tarihteki yeri…". sozcu.com.tr. 9 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2023. 
  7. ^ "Şeyh Edebali". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2015. 
  8. ^ "Şeyh Edabali". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2015. 
  9. ^ "Sen, Ertuğrul Gazi Oğlu Osman, Babandan Sonra Bey Olacaksın". 22 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2015. 
  10. ^ "Bala Hatun tarihte nasıl öldü? Kuruluş Osman Bala Hatun kimdir, kaç çocuğu var? Türbesi nerede, hangi ilde?". aHBR. 5 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2023. 
  11. ^ "Kuruluş Osman Bala Hatun öldü mü? Bala Hatun mezarı nerede? Bala Hatun kaç yaşında öldü". canlihaber.com. 5 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2023. 
  12. ^ "Osman Gazi'nin eşi Bala Hatun'un türbesine ziyaretçi akını". HABERLER.COM. 5 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2023. 
  13. ^ "Tomb of Sheikh Edebali Map And Location". imturkey.com. 7 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2023. 
  14. ^ "Şeyh Edebali kimdir, ne zaman, nasıl öldü". ntv.com.tr. 7 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bilecik</span> Bilecik ilinin merkezi olan şehir

Bilecik, Bilecik ilinin merkezi olan şehir. Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölümü'nde kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Osman Gazi</span> Osmanlı Beyliğinin kurucusu ve ilk padişahı (1299–1324)

I. Osman veya bilinen adlarıyla Osman Gazi ya da Osman Bey, Osmanlı Beyliği ve Osmanlı Hanedanı'nın kurucusu ve beyliğin ilk padişahı olan Türk hükümdar ve komutandır. Yaşadığı dönemde liderliğini yaptığı beylik başlangıçta küçük bir Türk beyliği iken, ölümünden sonraki yüzyıllarda büyük bir imparatorluğa dönüştü. Dedesinin Süleyman Şah veya Gündüz Alp isimli olduğu ve soyunun Oğuzların Bozok koluna mensup Kayı boyuna dayandığı düşünülmektedir. Büyükannesi Hayme Hatun, babası Ertuğrul Gazi ve annesi Halime Hatun'dur. Tarihçi Âşıkpaşazâde'nin yazdığına göre Osman Gazi, bir taraftan kendisinin Oğuzların Üçok koluna mensup "Gök Alp" neslinden olduğunu ileri sürerken diğer taraftan da kendi dedesinin isminin "Kaya Alp oğlu Süleyman Şah" değil, "Kutalmışoğlu Süleyman Şah" olduğunu söylediği iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nilüfer Hatun</span> Orhan Gazinin eşi ve Murad Hüdavendigarın validesi. Valide Hatun ( 1362 - 1383)

Nilüfer Hatun,, Yarhisar Tekfuru'nun kızı, Osmanlı Devleti'nin ikinci padişahı Orhan Gazi'nin eşidir. Rumeli Fatihi Süleyman Paşa ve Osmanlı Devleti'nin üçüncü padişahı I. Murad'ın annesidir. Bursa ve İznik'te büyük izler bırakmıştır. Bursa'nın Nilüfer ilçesinin ve Nilüfer Çayı'nın adı ondan gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı İmparatorluğu kuruluş dönemi</span> Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşundan İstanbulun Fethine kadar süren tarihî dönem (1299–1453)

Osmanlı İmparatorluğu kuruluş dönemi (1299-1453), Osmanlı Devleti'nin kuruluşundan Kostantiniyye'nin fethine kadar devam ettiği kabul edilen dönemdir.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Edebali</span> İslam bilgini ve Ahî şeyhi (1206–1326)

Şeyh Edebali (1206-1326), Osmanlı Devleti'nin kuruluş yıllarında yaşamış bir Ahi şeyhi.

<span class="mw-page-title-main">Devlet Hatun</span> Yıldırım Bayezidın eşi ve Mehmed Çelebinin validesi. Valide Hatun ( 1413 - 1414)

Devlet Hâtûn (Tam adı: Tâcü'l-havatin Devlet Hâtun bint-i Abdullah) (doğum: ? - ölüm: Ocak 1414); Yıldırım Bayezid'in on ikinci eşi ve Osmanlı Padişahı I. Mehmet’in öz annesidir.

<span class="mw-page-title-main">Hayme Hatun</span> Kayı boyu lideri Ertuğrul Gazinin annesi

Hayme Hâtun veya Hayma Ana, Osmanlı Devleti'nin kurucusu olan Osman Gazi'nin ninesi, Ertuğrul Gazi, Sungurtekin Bey, Gündoğdu Bey ve Dündar Bey'in annesidir. Kendisine Osmanlı İmparatorluğu'nun Devlet Ana unvanı verilmiş ve tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Malhun Hatun</span> Osman Gazinin eşi 1280 yılında evlendiği ilk eşi

Malhun Hâtun, Mal Hâtun, Mala Hatun ya da Kameriye Hâtun, ikinci Osmanlı padişahı Orhan Gazi'nin annesi ve Osman Gazi'nin evlendiği ilk eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi</span> Bilecikte kurulu devlet üniversitesi

Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi (BŞEÜ), 2007 yılında Bilecik'te kurulan devlet üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Dursun Fakih</span> Osmanlı İmparatorluğunun ilk kadısı

Dursun Fakih, Osmanlı Beyliği'nin kurucusu Osman Bey'in devrinde yaşamış bir fakihtir.

<span class="mw-page-title-main">Şeyh Edebali Türbesi</span>

Şeyh Edebali Türbesi, Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Gazi'nin kayınpederi ve hocası Şeyh Edebali'nin cenazesinin bulunduğu türbedir. Bilecik, Cumhuriyet Mahallesi'nde yer almaktadır.

Şeyh Edebalı'yı Anma ve Ahilik Haftası, Bilecik'te eylül ayının ilk haftası gerçekleştirilen kültürel etkinlik.

Kuruluş "Osmancık", 1988 yılında TRT 1'de yayımlanan tarihî, epik, macera ve savaş türündeki Türk televizyon dizisidir. Tarık Buğra'nın eserinden televizyona uyarlanmış dizinin yönetmenliğini Yücel Çakmaklı üstlenmiştir. Dizi, toplam 12 bölümden oluşmaktadır ve 27 Mart 1988 tarihinde yayımlanan 12. bölümü ile sona ermiştir. Dizinin bazı sahneleri Anamur Mamure Kalesinde ve Ören Anemurium antik kent civarında çekilmiştir.

Rabia, erkeklerde ربيعة ("bahar") ve kadınlarda رابعة şeklinde yazılan Arapça insan ismi.

Bilecik'te spor, Türkiye'nin Bilecik ilinin spor tarihçesini, spor kulüplerini, önemli spor tesislerini konu almaktadır.

Alâeddin Ali Bey, Osmanlı Devleti'nin kurucusu Osman Gazi'nin oğullarından birisidir. Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk veziri.

<i>Kuruluş Osman</i> Türk televizyon dizisi

Kuruluş Osman, Bozdağ Film imzalı, ilk bölümü 20 Kasım 2019 tarihinde yayınlanan, yönetmenliğini ilk olarak Metin Günay'ın, daha sonra ise Ahmet Yılmaz'ın üstlendiği, senaryosunu ise Mehmet Bozdağ'ın kaleme aldığı tarihî, aksiyon, macera, kurgu ve dram türündeki Türk televizyon dizisidir. Dizi, 2014-2019 yılları arasında TRT 1'de yayınlanan Diriliş Ertuğrul dizisinin devamı niteliğindedir.

<i>Kuruluş Osman</i> (1. sezon) Kuruluş Osman adlı bir Türk aksiyon dizisinin birinci sezonu, 20 Kasım 2019 tarihinde atvde yayımlanmaya başlamış ve 24 Haziran 2020de yayımlanan 27. bölümle sona ermiştir

Kuruluş Osman adlı Türk aksiyon dizisinin birinci sezonu, 20 Kasım 2019 tarihinde atv'de yayımlanmaya başlamış ve 24 Haziran 2020'de yayımlanan 27. bölümle sona ermiştir. Sezon, toplam 27 bölüm sürdü.

Osman Bey'in Rüyası veya Osman Gazi'nin Rüyası, Osmanlı İmparatorluğu'nun kurucusu Osman Bey hakkında anlatılan, devletin kuruluşu ile bağlantılı bir rivayettir. Rivayete göre Osman Bey rüyasında Şeyh Edebali'nin koynundan bir ayın doğup, kendi koynuna girdiğini ve göbeğinden çıkan ağacın bütün dünyayı kapladığını görmüştü.

<span class="mw-page-title-main">Erik dolması (tatlı)</span>

Erik dolması veya Kuru erik dolması, bir çeşit tatlıdır. Osmanlı mutfağında yapılan tatlılardan biridir. Malzemeleri;kuru mürdüm eriği, su, bal, badem, tarçındır.Et Terkibat fi Tabhi'l Hulviyyat'da tarifi verilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.