İçeriğe atla

Quito

Kito
Quito
Şehir
San Francisco de Quito
Kito bayrağı
Bayrak
Kito mührü
Mühür
Takma adlar:
Luz de América (Amerika'nın ışığı), La ciudad de los cielos (Cennetlerin şehri)
Ekvador üzerinde Kito
Kito
Kito
Güney Amerika üzerinde Kito
Kito
Kito
Kito (Güney Amerika)
Kito'nun Ekvador'daki konumu
ÜlkeEkvador Ekvador
İlPichincha
KantonKito
Kuruluş6 Aralık 1534
KurucuSebastián de Belalcázar
İdare
 • Belediye başkanıPabel Muñoz
Yüzölçümü
 • Şehir324 km²
 • Su
0 km² (0 mil²)
Rakım2850 m
Nüfus
 (2020)
 • Şehir3.000,000
 • Yoğunluk4.313.9/km²
 • Kent
2.011,388
 • Metropol yoğunluğu438,2/km² (11.340/mil²)
Zaman dilimiUTC-05.00 (EKZ)
Posta kodu
P01
Alan kodu(0)2
Resmî site
www.quito.gov.ec
Konum Ekvador
KriterKültürel: ii, iv
Referans2
Tescil1978 (2. oturum)
BölgeLatin Amerika ve Karayipler

Kito[1] (Resmî adı: San Fransisco de Quito), Güney Amerika'nın kuzeybatısındaki Ekvador'un başkentidir. Şehrin yüksekliği 2,850 metredir ve bu onu dünyadaki ikinci en yüksekte yer alan başkent yapar. Yine de bu durumda bir karışıklık vardır, çünkü daha yüksekte yer alan La Paz, Bolivya'nın devlet başkentidir fakat Sucre - ki daha alçaktadır- devletin yasal başkentidir. Kito, Ekvator'un 25 km güneyinde yer alır. Bu yüzden, yüksekliğe rağmen, Kito'da her yıl düzenli olarak ılıman iklim görülür. En yüksek sıcaklık öğle ortasında görülürken (26o C) en düşük sıcaklık geceleri görülür (7o C). Ortalama sıcaklık ise 15o C'tır. Şehirde sadece iki mevsim vardır: kuru ve nemli. Kuru mevsim (haziran ile eylül arası) yazdır, nemli mevsim (ekim ile mayıs arası) ise kış mevsimidir.

Tarih

1534 yılında yerli halkın İspanya'ya karşı direnişi devam ederken, 15 Ağustos günü Francisco Pizarro San Francisco de Quito'yu kurdu. 6 Aralık 1534'te şehir, Rumiñahui'yı yakalayan ve organize bütün direnişleri sona erdiren Sebastián de Benalcázar önderliğindeki 204 yerleşimci tarafından resmen kuruldu. Rumiñahui daha sonra 10 Ocak 1535'te idam edildi. 14 Mart 1541'de şehir olduğu ilan edildi ve 14 Şubat 1556'da Muy Noble y Muy Leal Ciudad de San Francisco de Quito (Çok Asil ve Sadık San Francisco Kito Şehri) adı verildi.

İspanyollar acilen Kito'ya daha resmi olarak kurulmasından çok önce kilise yaparak Katoliklik'i yerleştirdiler. 1535 Ocağında San Francisco Manastırı inşa edildi ve ilk 20 kilise ve manastır sömürge döneminde inşa edildi. İspanyollar, etkin bir şekilde yerli halka İncil'i öğrettiler, fakat onları özellikle ilk sömürge dönemlerinde, inşaat işlerinde köle olarak kullandılar. 1545'te Kito Piskoposluk Bölgesi kuruldu ve 1849 yılında Kito Başpiskoposluk Bölgesi'ne yükseltildi.

1809 yılında, yaklaşık 300 yıllık İspanya sömürgesinden sonra, Kito yaklaşık 10,000 yerleşimcinin yaşadığı bir şehirdi. 10 Ağustos 1809'da İspanya'dan bağımsızlığı kazanmak için bir hareketlilik başladı. O gün, hükûmet için bir plan hazırlandı. Juan Pío Montúfar başkan olurken diğer önemli insanlar hükûmette değişik pozisyonlara geldi. 2 Ağustos 1810 yılında bu ilk hareket, İspanyol askerlerinin Lima, Peru'dan gelip ayaklanmanın öncü liderleriyle birlikte yaklaşık 200 yerleşimcinin öldürülmesiyle yenilgiye uğradı.

İklim

 Quito, Ekvador iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 33,0 28,6 32,0 25,6 30,4 29,0 31,0 27,0 29,0 27,0 29,3 29,0 33,0
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 21,2 21,0 20,8 20,9 21,0 21,1 21,5 22,2 22,3 21,8 21,3 21,3 21,4
Ortalama sıcaklık (°C) 15,5 15,6 15,5 15,6 15,6 15,5 15,5 15,9 15,9 15,7 15,5 15,5 15,6
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) 9,8 10,1 10,1 10,2 10,1 9,8 9,4 9,6 9,4 9,5 9,6 9,7 9,8
En düşük sıcaklık (°C) 3,0 4,7 5,1 5,3 2,5 3,0 3,0 2,2 3,4 4,2 2,5 2,5 2,2
Ortalama yağış (mm) 82,5 111,0 146,6 171,2 105,5 39,5 21,5 27,7 68,9 114,9 108,5 100,4 1.098,2
Kaynak: World Meteorological Organization[2]


İlgi Çekici Yerler

San Francisco Meydanı, Kito

Kito'nun kuzeyi, ana ticaret merkezi aynı zamanda yüksek sınıf yerleşimcilerin ve önemli binaların bulunduğu bölgedir.

  • Museo del Banco Central - Ekvador sanatının, tarihinin ve kültürünün gösterildiği bir vitrindir.
  • Parque Metropolitano - 5.57 km²'lik alanıyla Güney Amerika'nın en büyük şehir parkıdır. Park, Kito'nun kuzeyinde Atahualpa Olimpiyat Stadı'nın arkasında yer alır. Parkta dağ bisikleti, yürüyüş ve koşu yapılabilir. Parkın çoğu patika yollar ile okaliptüs ağaçlarıyla kaplıdır, fakat bunlardan başka sayısız heykel de vardır.
  • La Carolina - 670,000 m²'lik alanı kaplayan Kito'nun iş ve alışveriş merkezinin ortasında yer alan Benalcázar mahallesinin ortasında yer alan bir parktır.
  • El Ejido - şehrin modern kısmıyla eski kısmı arasında yer alan bir parktır. Bu park, her Cumartesi ve Pazar satılan el işi ürünleriyle meşhurdur.
  • Pululahua, La Mitad del Mundo'nun kuzeybatısında yer alan bir volkandır.

Guápulo, Kito

TelefériQo

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2014. 
  2. ^ "World Weather Information Service – Guayaquil". Met Office. 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İspanya</span> Afrikada toprakları bulunan güneybatı Avrupada bir ülke

İspanya (İspanyolca:

<span class="mw-page-title-main">Dominik Cumhuriyeti</span> Karayiplerde bir ülke

Dominik Cumhuriyeti, Karayiplerdeki Hispanyola adasında yer alan bir ülkedir. Hispanyola, Porto Riko'nun batısında, Küba ve Jamaika'nın doğusunda yer alır. Venezuela ile deniz sınırı vardır. Adanın batı kısmında ülkenin tek kara komşusu olan Haiti bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Meksiko</span> Meksikanın başkenti

Meksiko, Meksika'nın 32 federal yapılanmasından biri, ülkenin başkenti ve nüfus bakımından en büyük şehri. "Alfa" bir küresel şehir olup, Amerika kıtasının en önemli finansal merkezlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Buenos Aires</span> Arjantinin başkenti ve en büyük şehri

Buenos Aires, resmî olarak Buenos Aires Özerk Şehri, Arjantin'in başkenti ve en büyük şehridir. Güney yarımkürenin Paris'i olarak da bilinen şehir, Güney Amerika kıtasının güneydoğu kıyısında, Río de la Plata'nın halicinin batı kıyısında yer almaktadır. "Buenos Aires", Türkçeye "güzel rüzgarlar" veya "güzel hava" olarak çevrilebilirse de, şehrin adı 16. yüzyıldaki kurucularının verdiği orijinal ad olan "Real de Nuestra Señora Santa Maria del Buen Ayre"ye dayanmaktadır. Bu adı Sardunya'daki Bonaria Madonna'dan almıştır. Aynı zamanda birkaç Buenos Aires eyaleti semtini de içeren Büyük Buenos Aires yerleşim bölgesi, yaklaşık 15,6 milyonluk nüfusuyla Amerika'nın en kalabalık beşinci metropol bölgesini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Havana</span> Kübanın başkenti

Havana, Küba'nın başkenti. 2.2 milyon nüfusuyla hem Küba'nın hem de Karayipler'in en büyük şehridir. Geçim kaynakları başta puro, şeker kamışı ve mısırdır. Havana ayrıca bir turizm kentidir. Kentte ilkbahar aylarında hızı 200 km hıza ulaşan kasırgalar görülür. Havana uzun yıllar İspanyolların sömürgesi altında kalmıştır. Bu sebepten dolayı bazı sokaklarında İspanyol etkisi hâlâ görülür. Havana Latin Amerika'nın önde gelen kentlerindendir. Havana'da tropik bir iklim görülür. Havana sanayi bakımından da gelişmiştir. Kentte yer altı kaynakları da mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Ekvador</span> Güney Amerikadaki egemen devlet

Ekvador veya resmî adıyla Ekvador Cumhuriyeti, Güney Amerika'da temsilî demokrasi ile yönetilen bir cumhuriyettir. Kuzeyde Kolombiya, doğu ve güneyde Peru ile komşudur ve batısında Büyük Okyanus vardır. Anakaradan 965 kilometre batıda, Büyük Okyanus'ta bulunan Galapagos Adaları da ülkenin sınırları dâhilindedir. Adını aldığı ekvatorla ülke ikiye bölünmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Oviedo</span> İspanyanın Asturias ilinde belediye

Oviedo, İspanya'nın Asturias özerk bölgesinin başkentidir. Formula 1 Dünya Şampiyonası 2005 - 2006 Şampiyonu Fernando Alonso'nun doğum yeridir.

<span class="mw-page-title-main">Ferrol</span> İspanyanın A Coruña ilinde belediye

Ferrol, Galiçya'daki A Coruña Eyaletinde, kuzeybatı İspanya'da Atlantik kıyısında, Strabon'un Nerium Burnu civarında bir şehirdir. Ülkenin en önemli denizcilik şehri olmasını yanında İspanyol Donanması'nın da en güçlü gemileri şehrin tersanelerindedir. 17. yüzyılda Avrupa'nın en önemli tersaneleri bu bölgedeydi. Şehrin alanı 81,9 km² nüfusu ise 214.000 kişidir. Şehir ayrıca İspanyol General Francisco Franco'nun da doğum yeridir.

<span class="mw-page-title-main">San José</span> Kosta Rikanın başkenti

San José, Kosta Rika'nın başkenti ve en büyük şehirdir. 1170 metre yükseklikte, bir vadide kurulmuştur. 2000 yılı itibarıyla nüfusu 309672'dir.

<span class="mw-page-title-main">Burgos</span>

Burgos, İspanya'nın kuzeybatısında Kastilya ve Leon Özerk Bölgesinde şehir. Burgos kendi adını taşıyan Burgos ili'nin idare merkezidir. Burgos geleneksel olarak Kastilya'nın merkezi olarak kabul edilir. 1978 yeni İspanyol Anayasası'na göre kurulan "Kastilya Leon" için resmi olarak bir başşehir tanımlanmamıştır. Bu otonom bölgede en büyük şehir olan Valladolid bölge merkezi olarak kabul edilmiştir. Bu Burgos'lular tarafından uygun karşılanmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Marmara iklimi</span> Türkiyenin kuzeybatısında yer alan bölgenin iklimi

Marmara iklimi, Marmara Bölgesi'nin kuzey Ege'yi de içine alacak şekilde güney kesiminde görülür. Genel olarak Balıkesir, Bursa, Çanakkale, Kocaeli, İstanbul, Tekirdağ ve Yalova şehirlerinde etkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Sebastián de Belalcázar</span>

Sebastián de Belalcázar, İspanyol conquistador. Nikaragua, Ekvador ve Kolombiya'nın güneybatısını fethetmiş, Ekvador'da Guayaquil, Kolombiya'da Popayán kentlerini kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Guatemala (şehir)</span> Guatemalanın başkenti

Guatemala şehri, Guatemala'nın başkentidir. Nüfusu 2,541,581'dir. Aynı zamanda Orta Amerika'nın en büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Córdoba, Arjantin</span> Arjantinde bir şehir

Córdoba, Arjantin'deki Córdoba eyaletinin başkentidir. Ülkenin orta bölgesinde, Primero Nehri'nin kıyısında yer alan almakta olup, 576 kilometrekare (222 sq mi)'ilk alanda 2010 yılı itibarıyla 1.454.645 merkez nüfusuyla ülkenin ikinci en büyük şehridir ve Ulusal Córdoba Üniversitesi'ne ev sahipliği yapar.

<span class="mw-page-title-main">Tunja</span> Kolombiyada belediye

Tunja, Kolombiya departmanı Boyacá'nın başkenti ve nüfusa göre ülkenin en büyük otuzuncu şehridir. Tunja, Ortadoğu Kolombiya'da eğitimsel, sporsal ve tarım merkezi oluşturur. 1539 yılında kurulan Tunja Amerika'nın en eski şehirlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">St. Juan Ulusal Tarihi Sit Alanı</span>

San Juan Ulusal Tarihi Sit Alanı, Porto Riko'nun San Juan'daki Eski San Juan bölümünde yer alan ve Milli Parklar tarafından yönetilen bir millî parktır ve Castillo San Felipe del Morro, burçlar, baruthaneler ve eski şehir surlarının dörtte üçü gibi sömürge dönemi yapılarını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Belchite</span> İspanyanın Zaragoza ilinde belediye

Belchite, İspanya’da Zaragoza ilinde, Zaragoza’nın 40 km güney doğusunda bir belediye ve köy. Campo de Belchite comarca yönetim bölgesinin başkentidir. En yükseği Lobo olmak üzere, alçak tepeler ile çevrilmiş bir ovada yer alır. Belchite etrafındaki alan Aragon özerk bölgesinin en kurak yerlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Tepotzotlán</span>

Tepotzotlán Meksika'nın Meksika eyaletinde bir şehir ve belediyedir. Bölge İspanyol yönetimi altında "Kızılderili Cumhuriyeti" nin parçası olmuştur. Kasaba, Cizvitlerin San Francisco Javier Koleji'ni kurdukları sömürge döneminde önemli bir eğitim merkezi haline geldi. 1580'deki başlangıcından itibaren büyüyen kolej kompleksi, 1914'e kadar bir eğitim merkezi olarak kalacaktı. Bugün bu kompleks, bu döneme ait en büyük sanat koleksiyonlarından ve diğer nesnelerden biri ile Museo del Virreinato'ya ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Santa Catarina Juquila</span>

Santa Catarina Juquila, Meksika'nın Oaxaca eyaletinde bulunan bir şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Valladolid, Yucatán</span> Meksikada bir şehir

Valladolid, Meksika'nın Yucatán eyaletinin doğu bölgesinde yer alan bir şehirdir. Valladolid Belediyesi'nin merkezidir. 2020 nüfus sayımı itibarıyla merkez şehrin nüfusu 56.494 ve belediye nüfusu 85.460 kişidir.