İçeriğe atla

Quintus Fabius Pictor

Quintus Fabius Pictor (tarih sahnesine çıkışı yk. MÖ 200; tahminî doğum yılı MÖ 270[1]) en eski Roma tarihçisi, bilinen ilk annales yazarı. Senatus üyesi, Fabia kabilesine (gen)) mensup.

Hayatı

Evlatlığının aktardığına göre Quintus Fabius Pictor'un babası MÖ 269 yılı konsülü Gaius Fabius Pictor'dur. Pictor (ressam) cognomen'i ise dedesi Gaius Fabius Pictor'dan gelir. MÖ 225 yılında Galyalılarla yapılan savaşa ve İkinci Kartaca Savaşı'nın bir kısmına şahit olmuş, savaşlarda bizzat bulunmuştur. Romalılar Cannae Muharebesi'nde mağlup olduktan sonra, kendisini MÖ 216 yılında Delphi'deki kahine danışması için görevlendirdiler.

Geçmişi

Fabius eserini Yunanca yazmıştır ve bu eser günümüze ulaşmamıştır. Eserle ilgili bildiklerimiz kendisinden sonraki yazarlardan elimize ulaşan alıntılar ve göndermelerden ibarettir. Yer yer annales (olayları yıl yıl anlatmak) yazarı olarak anılsa da yazdığı tarihin yıllık formatında olup olmadığı net değildir.

Kaynak olarak kendi kayıtlarını ve diğer önemli Romalı ailelerin kayıtlarını kullanan Fabius, tarihini Aeneas'ın Latium'a varışıyla başlatır, bizzat katıldığı İkinci Kartaca Savaşı'ndaki anılarıyla bitirir. Bu savaşlardan dolayı Kartaca'yı ve özellikle de Hamilcar'ın ve Hannibal'ın ailesi olan Barca Ailesini suçlamıştır. Roma'nın kuruluşunu da, Halikarnaslı Dionysios'tan menkul, "sekizinci Olympias'ın ilk yılına" (MÖ 747) tarihler.[2]

Fabius eserini yazarken, tevatüre dayalı bir Roma tarihi yazmış olan Skapelosu Diokles'in ve Batı Yunanlarının tarihini yazdığı eserinde Roma'dan da bahseden Timaios'un yazdıklarından da faydalandı. Bununla beraber kendisi de Plutarkhos,[3] Polybios, Titus Livius ve Halikarnaslı Dionysios tarafından kaynak olarak alındı. Cicero devrinde eseri Latinceye çevrildi.

Polybios bir kaynak olarak onu kullanmış olsa da onu Romalılar lehine taraflı olmakla ve tutarsızlıkla itham etmiştir.[4]

Kaynakça

  1. ^ Frier, Bruce W., Kitap Annales Pontificum Maximorum University of Michigan Press, 2. Baskı 1999, s. 231
  2. ^ Dionysius, Roma Kalıntıları, I. 74
  3. ^ yaşam Romulus
  4. ^ Polybius, 1.14–15 7 Haziran 2020 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi

Konuyla ilgili yayınlar

  • Du Rieu, Willem Nikolaas (1856) Disputatio de Gente Fabia; Accedunt Fabiorum Pictorum et Serviliani Fragmenta. Lugduni Batavorum: Van der Hoek, 1856.
  • (Ed.) Cornell, T. J. (2013) The Fragments of The Roman Historians, 3 volumes. Oxford: Oxford University Press, 2013

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kartaca</span> Tunusta arkeolojik bir sit alanı

Kartaca, MÖ 814 yılında, Tunus yarımadasında kurulmuş olan bir Fenike kolonisidir. Kartaca, Fenike dilinde Kart-hadaşt yani "Yeni Kent" anlamına gelmektedir. Kart Hadaşt, 22 sessiz harften oluşan Fenike abecesiyle QRT-HDST olarak yazılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pön Savaşları</span> Kartaca Savaşları

Pön Savaşları, Kartaca Savaşları olarak da bilinir. Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında, MÖ 264-146 yılları arasında, Akdeniz deniz ticaretini ele geçirmek ve elde tutmak için yapılan ve üç evre olarak gerçekleşen savaşlardır. Döneminin bilinen en geniş çaplı savaşlarıdır. Pön sözcüğü, Latince'deki Punicus sözcüğünden türetilmiş bir sözcük olup "Kartacalı" anlamına gelmektedir ve Kartacalıların Fenike kökenini belirten bir sözcüktür.

<span class="mw-page-title-main">Cannae Muharebesi</span> Kartaca ile Roma arasında yapılan II. Pön Savaşının başlıca üç çatışmasından birisi

Cannae Muharebesi, Kartaca ile Roma arasında yapılan II. Pön Savaşı'nın başlıca dört çatışmasından biridir. Bu muharebe, MÖ 2 Ağustos 216 tarihinde, güneydoğu İtalya'nın Cannae kasabası yakınlarında gerçekleşmiştir. Muharebe sonunda konsül Lucius Aemilius Paullus ve Gaius Terentius Varro komutasındaki Roma ordusu, Hannibal komutasındaki Kartaca ordusu tarafından imha edilmiş ve başta Capua olmak üzere birkaç şehir devletinin Roma ile bağları kopmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Strabon</span> Yunan tarihçi, coğrafyacı ve düşünür

Strabon, Yunan tarihçi, coğrafyacı ve filozoftur. Yaşadığı dönemde bilinen yerlere yapılan göçlere ve hangi milletlerin nerelerde yerleşmeler yaptığı üzerine gerçekleştirdiği çalışmalarla ün kazanmıştır. Roma aristokratlarıyla kan bağı olduğu düşünülmektedir. Bugünkü Amasya ili sınırlarının içinde varlıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Dünyanın ilk coğrafyacısı kabul edilir.

MÖ 90 Yılı, Julian öncesi Roma takviminin bir yılıydı. O zaman, Sezar ve Lupus Konsültasyon Yılı olarak biliniyordu. Bu yıl için M.Ö. 90 ismi, Anno Domini takvim döneminin Avrupa'da isimlendirme yılları için yaygın yöntem haline geldiği erken Orta Çağ döneminden beri kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Polibios</span>

Polybius, , Helenistik dönemi ayrıntılarla ele alan antik Yunan tarihçisi. Yunanca (Tarihler) adını taşıyan 40 ciltten oluşan ama günümüze ancak ilk 4 cildi kalmış olan tarih eserinde MÖ 264 - MÖ 146 dönemindeki Akdeniz havzasındaki tarihsel gelişmeleri antik Grekler ve Romalılar görüş açısından ve evrensel tarih anlayışı ile ayrıntılı olarak incelemiştir. Bu dönemde Polibios, Antik Roma Cumhuriyeti'nin antik dönemde Akdeniz havzası dünyasında hakim devlet olmasına doğru gelişmeleri anlatmaktadır. Bu Romalılar üstünlüğünün en zirveye eriştiği Üçüncü Pön Savaşı'nı ve şahsen katıldığı MÖ 146'da Kartaca Muharebesi ve Kartaca'nın Romalılara tarafından alınıp talan edilip harap edilişini anlatmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Pön Savaşı</span> I. Pön Savaşı

Birinci Pön Savaşı, Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasında MÖ 264 - 241 yılları arasında gerçekleşmiş olan muharebelerdir. Bu muharebeler, iki devlet arasında yaşanan üç büyük savaştan ilkidir. Bu iki güç 23 yıl boyunca Batı Akdeniz hakimiyeti, öncelikle Sicilya Adası'nın ve civar suların kontrolü için mücadele etti. Kendi esas hakimiyet alanları olan İtalya Yarımadası ve Kuzey Afrika'dan daha küçük ölçekteki bu bölge için mücadele, Akdeniz ticareti açısından stratejik önemdeydi. Savaş başladığında, bugünkü Tunus sınırlarında yer alan Kartaca, Batı Akdeniz'de hakim güç durumundaydı. Ancak savaşın sonunda zafer Roma Cumhuriyeti'nin oldu ve Kartaca'ya son derece ağır antlaşma şartları ile büyük bir mali savaş tazminatını kabul ettirdi.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Pön Savaşı</span> M.Ö 218 ile 201 yılları arasında Roma ile Kartaca arasında gerçekleşen ikinci savaş

İkinci Pön Savaşı ya da diğer adlarıyla Hanibal Savaşı, Kartaca Savaşı MÖ 218 - MÖ 201 yılları arasında Roma ve Kartaca devletleri arasında batı ve Doğu Akdenizde meydana gelmiş büyük savaştır. Numidyalı ve Berberi kabilelerinin ve diğer Avrupa uluslarınında katılımıyla geniş çapta bölgeyi etkilemiştir. Pön Romalılar'ın Kartacalılara verdiği isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Trasumennus Gölü Muharebesi</span>

Trasumennus Gölü Muharebesi İkinci Pön Savaşı'nın başlıca muharebelerinden birisiydi. Hannibal komutasındaki Kartacalılar, Konsül Gaius Flaminius komutasındaki Romalıları mağlup ettiler. Muharebe askeri tarih alanının en geniş ve en başarılı pusularından birisi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü Pön Savaşı</span>

Üçüncü Pön Savaşı, MÖ 149 - MÖ 146 döneminde eski Fenike kolonisi olan Kartaca Cumhuriyeti ile antik Roma Cumhuriyeti arasından yapılan üçüncü ve son savaştır.

Lilybaeum Kuşatması, Birinci Pön Savaşı'nde Kartaca ile Roma Cumhuriyeti arasındaki MÖ 249'de yapılan bir kuşatma muharebesidir. Bu muharebede Roma Cumhuriyeti'nin o yılki iki konsülü, "Publius Claudius Pulcher" ve "Lucius Junius Pullus" ile "Gaius Atilius Regulus Serranus" ve "Lucius Manlius Vulso Longus" komutalarındaki yaklaşık 100.000 kişilik bir donanma ve ordu, Kartacalı general Himilco komutasında Lilybaeum kalesini savunan yaklaşık 10.000 kişilik nispeten çok küçük bir Kartaca ordusunu bu kalede kuşattı. Bu kuşatma devam etmekte iken Drepana Deniz Muharebesi yapıldı; bu deniz muharebesini Kartaca donanması kazandı ve galip gelen Kartacalılar Roma ordusunu Sicilya'ya getiren donanma filosunu tahrip ettiler. Bunun üzerine Romalı ordusu Lilybaeum Kuşatması'nı kaldırıp geri çekilmek zorunda kaldı.

Lucius Cincius Alimentus, ünlü Roma hukukçusu ve annales yazarı, emrindeki iki lejyonla beraber MÖ 209 yılı Sicilya praetoru. Ekseriyetle Yunanca yazmıştır. Fabius Pictor ile birlikte ilk iki Romalı tarihçiden biri olarak addedilir. Bununla beraber bu iki yazar da eserlerini, belli bir edebî geleneği olan Yunancayla vermişlerdir. Hukuk hizmetleri karşılığında ücret alınmasını yasaklayan Lex Cincia, adını bu yasayı öneren Lucius Cincius Alimentus'tan almıştır.

Annales Yazarları Roma tarihçileri arasından bir gruba verilen isim. Faal oldukları dönem İkinci Kartaca Savaşı ile Sulla'nın diktatörlüğü arasındaki dönemdir. Bu yazarlar Roma tarihini en erken zamanlardan başlayarak kendi yaşadıkları döneme dek yazmışlardır. Kendi dönemlerindeki olaylar daha ayrıntılı biçimde ele alınmıştır. Annales yazarları tarihçilerden farklıdır. Bir annales yazarının esas yaptığı, basitçe yaşanan olayları kayda geçirmekti. Yine de iki sınıf arasında geçişkenlik vardır. Bazı durumlarda "annales yazarı" Roma devrinde eser vermiş iki sınıf için de kullanılır.

Punica, Silius Italicus'un İkinci Pön Savaşı'nı Hannibal'in İspanya seferinden Publius Cornelius Scipio'nun Zama'daki zaferinin sonuna dek anlattığı epik şiiri. On yedi kitaptan oluşan Punica Latin edebiyatındaki en uzun tarihî destandır.

<span class="mw-page-title-main">Quintus Fabius Maximus</span> 275–203 yılları arasında yaşamış Romalı devlet adamı ve asker

Quintus Fabius Maximus Verrucosus Cunctator (Oyalayan/Geciktirici) MÖ 275–203 yılları arasında yaşamış Romalı devlet adamı ve asker. Cunctator (Geciktirici) mahlasını II. Kartaca Savaşı'nda Hannibal'e karşı olası çatışmalardan kaçınarak, Romalılara gücünü toplaması için zaman kazandırması sebebiyle almıştır. Roma gücünü toparladıktan sonra yavaş bir yıpratma stratejisi uygulamıştır. Bu nedenle adı yani Fabius, siyaset literatüründe temkinli politikayı ifade etmektedir. İngiliz Fabian Derneği adını Fabius'dan almıştır. Verrucosus (siğilli) mahlasını üst dudağında bulunan bir siğil sebebiyle almıştır. Ovicula lakabını "kuzu gibi sakin" olmasından dolayı almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Roma tarihyazımı</span>

Tarih yazıcılığı (historiyografi) kavramı, muayyen bir döneme ya da muayyen bir olguya dair metinlerin, metnin sahibi ile birlikte ele alınarak değerlendirildiği bilimsel bir disiplindir. Geçmişin kaydedilmesi olarak ifade edilebilen bu disiplin, yazıcılık yönüyle edebiyata da bağlanması nedeniyle tarihçilik disiplininden ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Lucius Aemilius Paullus Macedonicus</span>

Lucius Aemilius Paullus Macedonicus iki kez konsül seçilmiş olan Romalı devlet adamı ve politikacı. Ayrıca Antigonos hanedanı'na karşı Makedonya'nın hakimiyeti adına verilen Üçüncü Makedonya Savaşı'nı bitiren zaferi kazanmış başarılı bir askerdir.

Gnaeus Servilius Geminus, İkinci Pön Savaşı sırasında Roma kuvvetlerinin hem generali hem de amirali olarak hizmet veren bir Roma konsülüydü.

<span class="mw-page-title-main">Gaius Lutatius Catulus (MÖ 242 konsülü)</span>

Gaius Lutatius Catulus, Birinci Pön Savaşı'nda Romalı bir devlet adamı ve amiraldi. Pleb gensi Lutatius'un bir üyesi olarak doğdu. Onun lakabı "Catulus" "köpek yavrusu" anlamına gelir. Konsüllükten önceki hayatına dair hiçbir tarihsel kayıt yok, ancak kariyeri bir ihtimal atlı birliğinde hizmetle başlayıp askeri tribün ve quaestor pozisyonlarıyla devam ederek standart cursus honorum'u takip etti.