İçeriğe atla

Quaestor

Quaestor, Roma'da devlet hazinesinden, cezaî işlerden ve finansal işleri denetlemekten sorumlu, seçilmiş devlet memurlarıdır. Başlangıç itibarıyla vatandaş olmayan pleblerin isteklerini karşılamak amacı güdülerek ihdas edilmiş bir kurumdur. Fakat cumhuriyet (respublica) devrinin savaşlar ve fetihlerle genişleyen Roma'sında da konsüllerin işlerini hafifletmeye yardımcı bir memuriyet olmuştur. Sayıları başlangıçta iki iken daha sonra kırka kadar çıkmıştır.[]

Yetki ve görevleri

Roma Cumhuriyeti

Cumhuriyet'in ilk dönemlerinde iki quaestor bulunurdu, bu iki memurun görevleri Roma'nın mali işlerini yürütmekti. Bu durum MÖ 421'de quaestor sayısı dörde çıkarılana kadar devam etmiştir. Önceki iki quaestorun görevleri aynı kalırken, yeni eklenen iki quaestorun sorumlulukları onlara atandıkları konsül tarafından belirlenirdi. Zamanla quaestor sayısı yükseldi ve her valinin bir quaestoru olması yaygınlaştı. Cumhuriyetin sonuna yaklaşırken quaestor sayısı 20'ye yükselmişti.[]

Quaestor makamının görevleri üst rütbedeki başka bir yöneticiye bağlı olduğundan sorumlulukları kişiye göre değişirdi. Örneğin Cicero, Sicilya valisi altında çalışırken, yönetiminden memnun olan Sicilyalı toprak sahipleri konsül olduğu zaman dahi onu destekleyen bir grup haline geldiler. Bu grup aynı zamanda Cicero'nun dönemin valisi Gaius Verres'i dava etmesini istemiştir. Sezar ise Hispania'da quaestor iken dönemin valisinin isyanları bastırması gerektiği sürede de facto eyaleti yönetmek durumundaydı.[]

Seneca MS 31 yılında Roma'ya döndü ve "quaestorluk" makamına kadar yükseldi.

İlgili Araştırma Makaleleri

Çorum Olayları veya Çorum Katliamı Çorum'da 1980 Mayıs-Temmuz aylarında meydana gelen, siyasi ve dini temelli olarak ortaya çıkan kanlı olaylardır. Ülkücülerin, Alevi mahallesi olarak bilinen Milönü mahallesine saldırması üzerine, çoğu Alevi olmak üzere resmî kaynaklarca 57 yurttaşın ölümü ve yüzlercesinin yaralanmasıyla sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Gordianus</span> Roma imparatoru

Marcus Antonius Gordianus Sempronianus Romanus Africanus, 238 yılında II. Gordianus adıyla tahta çıkan ve 19 Mart - 9 Nisan 238 arasında sadece 20 gün yönetimde kalan Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Roma Cumhuriyeti</span> Antik Romanın cumhuriyetle yönetildiği dönem

Roma Cumhuriyeti, Antik Roma uygarlığında hükûmetin cumhuriyet şeklinde işlediği dönem. Geleneksel olarak MÖ 509 yılında krallığın devrilmesiyle başlayan dönemdir. Bu dönemde ilk iki yüzyıl boyunca, Cumhuriyet toprakları İç İtalya'dan bütün Akdeniz dünyasına kadar genişledi. Sonraki yüzyılda Roma; Kuzey Afrika, İber Yarımadası, Yunanistan ve şu anki Güney Fransa'da egemenlik kurarak daha da büyüdü. Roma Cumhuriyeti, son iki yüzyılı sırasında, hem Fransa'nın kalanına hem de Makedonya ile Anadolu'nun büyük kısmına egemen oldu.

<span class="mw-page-title-main">Konsül (Roma)</span>

Konsül, Antik Roma medeniyetinin cumhuriyet ile yönetildiği dönemdeki en üst düzey yöneticileri ifade eder. Geç Antik Çağ'a değin varlığını sürdüren konsüller, İmparatorluk dönemi sonrası sahip olduğu gücü ciddi ölçüde yitirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Senato (Roma)</span>

Roma Senatosu, MÖ 509'da kurulan Roma Cumhuriyeti ve onun devamı Roma İmparatorluğu'nun başlıca yönetim meclisidir. Batı Roma İmparatorluğu 5. yüzyılda sona erdiyse de Roma Senatosu 6. yüzyılın sonlarına kadar toplanmaya devam etmiştir. Senatus kelimesi Latincede yaşlı anlamına gelen senexden gelir. Etimolojik olarak Senato "Yaşlılar Meclisi" demektir.

<span class="mw-page-title-main">Triumvirlik</span> üç kişinin hakim olduğu rejim

Triumvirlik ya da üçler erki, Roma Cumhuriyeti’nin ilanının ilk yıllarından itibaren devletin yönetim ve idare mekanizmalarının bir parçası olarak oluşturulmuş, gerekliliği mevcut devlet idaresi tarafından öngörüldükten sonra farklı yetkilerle donatılmış, üç memurun bu birimlere atanmasıyla oluşturulmuş teşkilatlanmadır.

<span class="mw-page-title-main">Promagistratus</span>

Promagistra, magistra yetkisine ve sıfatına sahip ancak henüz magistral makama sahip olmayan kamu görevlisi.

<span class="mw-page-title-main">Tribün</span>

Tribün, Roma Cumhuriyeti ve İmparatorluğunda 2-3 seçilmiş magistyra ve idari veya askerî görevlilerce paylaşılan unvan. Kelime, Antik Roma'da insanların askerlik ya da oy verme amacıyla bölünmüş oldukları kabile anlamındaki Tribe (tribus) sözcüğünden türetilmiştir.

Aulus Hirtius Jül Sezar'ın hemen ardından Roma konsülü olmuştu. Ayrıca askerî konular üzerine yazardı.

<span class="mw-page-title-main">Cornelia Cinna minor</span>

Cornelia Cinna minor, Lucius Cornelius Cinna'nın kızı ve suffect konsül Lucius Cornelius Cinna'nın kız kardeşi. Julia, Roma tarihinin en büyük fatihlerinden ve Roma Dikatatörü Gaius Julius Caesar ile evlenmiştir. Sezar, Julia ile MÖ 83 yılında, Julia henüz on üç ve Sezar henüz on sekiz yaşında iken evlenmiştir. Cornelia, Sezar'a Julia Caesaris adına bir kız çocuğu doğurmuştur. Tacitus'a göre MÖ 82 ya da 83 yılında Sezar'ın quaestorluğundan 13 ya da 14 yıl önce doğum yaparken ölmüştür. Öldüğünde 24 ya da 25 yaşındaydı. Sezar quaestor olarak görev yaptığı sırada onun anısına Rostra'da bir söylev vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Cursus honorum</span>

Cursus honorum, Roma Cumhuriyeti ve İmparatorluğun erken döneminde kamu yönetimine talip olan politikacıların ardışık olarak üstlenmek durumunda oldukları kamusal görev düzeni. Senatoryal sınıftan erkekler için tasarlanmıştır. Cursus honorum, askeri ve politik alanda yönetimsel memuriyetlerin bir karışımını ihtiva eder. Her bir göreve seçilmek için yaş sınırı vardır. Birbirini takip eden görevler arasında belirli bir süre olup aynı göreve yeniden seçilmek kanunla yasaklanmıştır. Bu kurallar, cumhuriyetin sonlarına doğru değiştirilmiş ve zaman zaman görmezden gelinmiştir. Örneğin normal şartlarda görev süresi bir yılla sınırlı olduğu halde Gaius Marius Konsüllük görevini beş yıl süre ile MÖ 104 - 100 arasında sürdürebilmiştir. Resmi olarak bürokratlar için bir fırsat olarak sunulsa da bu görevler çoğunlukla kişisel itibarın yükseltilmesi için bir fırsat olarak kullanılmıştır. Lucius Cornelius Sulla'nın yaptığı reformların ardından yeni bir göreve getirilmek ya da aynı görevi tekrar üstlenmek için on yıllık bir süre gerekiyordu.

Quintus Hortensius Hortalus, Romalı hatip ve avukat.

Comitia curiata ya da Curiata Meclisi, Romulus'un, Roma halkı arasında yaptığı ayrıma (curia) dayandırılan ve her biri patrici kökenli on soydan oluşan meclisin genel adıdır. Krallık zamanında kurulan bu meclis, önceleri konsülleri seçmekle ve yüksek mahkeme görevini icra etmekle sorumlu tutulmuştur. Zamanla, görev ve sorumlulukları genişletilerek; yüksek memurlara emretme yetkisi -imperium- vermek, vasiyetlere ve evlat edinmelere tanıklık etmek, rahiplerin resmi olarak göreve başlamalarına onay vermek gibi, daha kapsamlı bir hale getirilmiştir. Cumhuriyetin sonlarına doğru da politik anlamdaki önemini yitirerek, yalnızca patricii sınıfını ilgilendiren bir meclis halini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">İzmir valileri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İzmir valisi, İzmir ilinde hem ulusal hükûmetten hem de devlet işlerinden sorumlu bürokratik devlet görevlisidir. Türkiye'nin diğer 81 ilinin valilerinde olduğu gibi, İzmir valisi de Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından doğrudan cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile atanır ve İzmir'de hükûmet mevzuatının uygulanmasından sorumludur. Vali, aynı zamanda hem İzmir İl Emniyet Müdürlüğü hem de İzmir Jandarma Komutanlığı'nın en kıdemli komutanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Verres'e Karşı</span>

Verres'e Karşı Marcus Tullius Cicero tarafından MÖ 70 yılında soylu ancak yolsuzlukları bilinen Sicilya valisi Gaius Verres'e yönelik yaptığı meşhur konuşmasının adıdır.

Türkiye Cumhuriyeti Mersin Valiliği ya da kısaca T.C. Mersin Valiliği, Mersin ilinde hem ulusal hükûmetten hem de devlet işlerinden sorumlu bürokratik devlet görevlisidir. Türkiye'nin diğer 81 ilinin valilerinde olduğu gibi, Mersin Valisi de Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı tarafından doğrudan cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile atanır ve Mersin'de hükûmet mevzuatının uygulanmasından sorumludur. Vali, aynı zamanda hem Mersin İl Emniyet Müdürlüğü hem de Mersin Jandarma Komutanlığı'nın en kıdemli komutanıdır.

Mesleki dayanışma, meslektaşlar arasındaki ilişkidir. Meslektaş, aynı mesleğin bir üyesi, ortak bir amaç için birleşmiş bir grup kişi anlamına gelir. Kardinaller Koleji ve Pontifler Koleji gibi topluluklar aynı mesleği yapan kişilerin oluşturduğu topluluklara örnektir.

<span class="mw-page-title-main">Gaius Verres</span>

Gaius Verres, Sicilya'yı yönettiği dönemde gerçekleştirdiği geniş çaplı yolsuzluklar ile bilinen, Roma Cumhuriyeti'nin son yıllarına imzasını atmış bir Roma magistrasıydı.

Quintus Veranius, MS 1. yüzyılın ortalarında seçkin bir Romalı generaldi.