İçeriğe atla

Qt (çalışma alanı)

Qt
Geliştirici(ler)Qt Group (Nasdaq Helsinki: QTCOM)
Güncel sürüm6.7 [1] / 2 Nisan 2024
İşletim sistemiÇok Platformlu
PlatformÇok Platformlu
TürUygulama Çatısı
LisansGNU LGPL 2.1
GNU GPL 3, bazı özel istisnalar içerir.
Ticari Geliştirici Lisansı
Resmî sitesiqt.io/
Kod deposu Bunu Vikiveri'de düzenleyin

Qt, birden çok platformu destekleyen bir grafiksel kullanıcı arayüzü geliştirme araç takımıdır. Genellikle GUI programları geliştirmek için kullanılsa da gelişmiş kütüphanesi GUI bileşenlerinin dışında birçok araç içermektedir. Qt, en çok KDE masaüstü ortamında, Opera ağ tarayıcısında ve Skype anlık mesajlaşma programlarında kullanılmasıyla bilinir.

Qt, C++ kullansa da, farklı dillere olan bağlantıları sayesinde Python, Ruby, PHP, Perl, Pascal, C# ve Java ile de kullanılabilir.

Yazılım Geliştirme Kiti olarak dağıtılan Qt, kurulduğunda birçok örnek uygulama ile birlikte gelmektedir. Yeni Tümleşik Geliştirme Ortamı olan Qt Creator sayesinde geliştirme süreci büyük ölçüde hızlandırılmıştır.

Geçmiş

Sürüm Tarih
1.4 10 Temmuz 1998
1.41 2 Ekim 1998
1.42 19 Aralık 1998
1.44 13 Mart 1999
2 26 Haziran 1999
2.1 13 Nisan 2000
2.2 7 Aralık 2000
2.3 8 Mart 2001
3 16 Ekim 2001
3.1 14 Kasım 2001
3.2 24 Temmuz 2003
3.3 5 Şubat 2004
4 29 Haziran 2005
4.1 20 Aralık 2005
4.2 4 Ekim 2006
4.3 30 Mayıs 2007
4.4 6 Mayıs 2008
4.5 3 Mart 2009
4.6 1 Aralık 2009
4.6.3 8 Haziran 2010
4.7 21 Eylül 2010
4.7.1 9 Kasım 2010
4.7.2 1 Mart 2011
4.7.3 4 Mayıs 2011
4.7.4 1 Eylül 2011
4.8 15 Aralık 2011
4.8.1 28 Mart 2012
4.8.2 22 Mayıs 2012
5 19 Aralık 2012
5.0.2 9 Nisan 2013
5.1.1 3 Temmuz 2013
5.2 12 Aralık 2013
5.2.1 5 Şubat 2014
5.3 20 Mayıs 2014
5.3.1 25 Haziran 2014
5.3.2 16 Eylül 2014
5.4 10 Aralık 2014
5.4.1 24 Şubat 2015
5.4.2 2 Haziran 2015
5.5 1 Temmuz 2015
5.5.1 15 Ekim 2015
5.6 16 Mart 2016
5.6.1 8 Haziran 2016
5.6.2 12 Ekim 2016
5.6.3 21 Eylül 2017
5.7 16 Haziran 2016
5.7.1 14 Aralık 2016
5.8 23 Ocak 2017
5.9 31 Mayıs 2017
5.9.1 30 Haziran 2017
5.9.2 6 Ekim 2017
5.9.3 22 Kasım 2017
5.9.4 23 Ocak 2018
5.9.5 12 Nisan 2018
5.9.6 11 Haziran 2018
5.9.7 23 Ekim 2018
5.9.8 18 Nisan 2019
5.9.9 17 Aralık 2019
5.10 7 Aralık 2017
5.10.1 13 Şubat 2018
5.11 22 Mayıs 2018
5.11.1 19 Haziran 2018
5.11.2 20 Eylül 2019
5.11.3 4 Aralık 2018
5.12 6 Aralık 2018
5.12.1 1 Şubat 2019
5.12.2 15 Mart 2019
5.12.3 17 Nisan 2019
5.12.4 17 Haziran 2019
5.12.5 11 Eylül 2019
5.12.6 13 Kasım 2019
5.12.7 31 Ocak 2020
5.13 19 Haziran 2019
5.13.1 5 Eylül 2019
5.13.2 31 Ekim 2019
5.14 12 Aralık 2019
5.14.1 27 Ocak 2020
5.1526 Mayıs 2020

Nokia'nın, Qt'nin orijinal geliştiricisi olan Norveçli firma Trolltech'i satın almasıyla oluşan Qt Programlama Çatısı birimi tarafından geliştirilmektedir. Dikkatleri ilk kez KDE masaüstü ortamının bu araç takımını kullanması ile çekmiştir. İlk sürümleri özgür olmayan bir lisansla dağıtılmaktadır. Linux gibi hızla büyüyen bir özgür işletim sisteminin en popüler masaüstü ortamının özgür olmayan bir araç takımı kullanması elbette hoş karşılanmamıştır. Tepki olarak GTK+ kullanarak GNOME masaüstü geliştirilmeye başlanmıştır. Bununla birlikte Harmony denen ve Qt'ye benzeyen bir araç takımı da geliştirilmeye başlanmıştır.

Trolltech, bu tepkilere karşı Qt'yi QPL denen, GPL benzeri bir lisansla yayınlamıştır. Bunu da beğenmeyen özgür yazılım takipçileri sonunda Trolltech'e Qt'yi GPL olarak dağıtmasından başka çare bırakmamıştır. Eğer olur da Trolltech'in başına bir şey gelirse diye, hem Qt hem de KDE kütüphanelerinin gelişimini devir alacak KDE Free Qt Foundation kurulmuştur.

Qt, dördüncü sürümüne kadar Windows platformu üzerinde GPL olarak dağıtılmıyordu. Dördüncü sürümle birlikte Windows için de GPL lisanslı dağıtılmaya başlandı. Bu sürüm ile de GUI olmadan, konsol uygulamaları geliştirilebilir hale gelmiştir.

Qt'nin GPL sürümü ile geliştirilen uygulamalar mutlaka GPL olarak lisanslanmalıdır. Farklı lisanslama yapmak için Qt'nin ücretli sürümleri kullanılabilir.

Nokia tarafından satın alınan Trolltech firması QT'yi 4.5 sürümünden itibaren LGPL lisansı altında dağıtmaya başlamıştır, böylelikle Qt, ticarî yazılımlarda para ödenmeden kullanılabilmektedir.

Platformlar

  • Qt/X11 - X Pencere Sistemi için
  • Qt/Mac - Apple Mac OS X için
  • Qt/Windows - Microsoft Windows için
  • Qt/BB10 - BlackBerry 10 için
  • Qt/Embedded - Gömülü sistemlerde geliştirmek için
  • Qt/Jambi - Java ortamında geliştirmek için
  • Qt/Windows CE / Mobile - Windows CE için
  • Qt/Symbian - Symbian OS için
  • Qt/Maemo - Maemo için
  • Qt/Android - Android için (Önizleme sürümü)
  • Qt/IOS - IOS için (Önizleme sürümü)

Diğer platformlar

Nokia'nın doğrudan desteklemediği, fakat Gitorious üstünden halka açık geliştirilen sürümleri:

  • Qt for OpenSolarisOpenSolaris için
  • Qt for HaikuHaiku için
  • Qt for OS/2OS/2 eCS platform için
  • Qt for Amiga OS4 – Amiga OS4 için
  • Qt-iPhoneiPhone için
  • Android-Lighthouse – Android.[2]
  • Qt for webOSPalm Pre üstünde webOS için
  • Qt for Amazon Kindle DXAmazon Kindle DX
  • Qt for Wayland – Wayland Görüntü Sunucusu
  • Necessitas - Android için [3]

Moduller

  • QtCore Diğer modüller tarafından kullanılan çekirdek grafiksel olmayan sınıf
    • QtGui Grafik kullanıcı arayüzü (GUI) bileşenleri
    • QtMultimedia Düşük seviye multimedya işlevleri için sınıflar
    • QtNetwork Ağ programlama için sınıflar
    • QtOpenGL OpenGL desteği sınıfları
    • QtOpenVG OpenVG destek sınıfları
    • QtScript Qt scriptleri değerlendirmek için Sınıflar
    • QtScriptTools Qt script ek bileşenleri
    • QtSql SQL kullanarak veritabanı entegrasyonu için sınıflar
    • QtSvg SVG dosyalarının içeriğini göstermek için sınıflar
    • QtWebKit Web içeriğini görüntülemek ve düzenlemek için Sınıflar
    • QtXml XML işleme için Sınıflar
    • QtXmlPatterns XML ve özel veri modelleri için XQuery & XPath motoru
    • Phonon Multimedya çerçeve sınıfları
    • Qt3Support Qt 3 uyumluluğu sınıfları
    • QtDeclarative
  • Qt 5 ile getirilmesi planlanan yeni modüller [4]
    • QtBluetooth Bluetooth cihazla etkileşim için sınıflar
    • QtContacts Kişilerinizi yönetmek için sınıflar
    • QtLocation Konumlandırma, harita, navigasyon ve yer arama için sınıflar
    • QtOrganizer Takvim olaylarını yönetmek için sınıflar
    • QtPrintSupport Yazdırma için sınıflar
    • QtPublishSubscribe Bildirimlere abonelik için basitleştirme mekanizması
    • QtSensors Donanım sensörleri okuma sınıfları
    • QtServiceFramework Servisleri oluşturmak ve başlatmak için sınıflar
    • QtSystemInfo Bir aygıt hakkındaki bilgilere erişmek için sınıflar
    • QtVersit Versit yönetmek için sınıflar
    • QtWidgets Widget geliştirme sınıfları
    • Qt3D 3D API için elemanlar ve sınıflar
  • Qt araçları ile çalışmak için modüller
    • QtDesigner
    • QtUiTools
    • QtHelp
    • QtTest
  • Unix geliştiricileri için modüller
    • QtDBus
  • Windows geliştiricileri için modüller
    • QAxContainer
    • QAxServer

Farklı lisanslı sürümleri

(Bilgilerin eksik olması muhtemeldir)

  • Qt Console - GUI olmadan geliştirme için
  • Qt Desktop Light - Başlangıç GUI geliştirme için, veritabanı ve ağ desteği yoktur
  • Qt Desktop - Tam sürüm
  • Qt Open Source Edition - Tam sürüm, özgür yazılım geliştiricileri için

Qt araçları

  • Qt Creator - kodlama, GUI tasarımı, belgelendirme görüntüleme, hata ayıklama gibi işlemleri gerçekleyen Tümleşik Geliştirme Ortamı
  • Qt Designer - grafik arabirim tasarımı yapmak için kullanılan bir araç
  • Qt Linguist - Qt uygulamalarının diğer lisanlara çevrilmesi için kullanılan program
  • Qt Assistant - geliştirme aşamasında kullanılabilen belge görüntüleyici program
  • Qt Visual Studio Add-in - Visual Studio içinden qt kullanmak için eklenti
  • Qt Eclipse Integration - Eclipse (yazılım) eklentisi

Kaynakça

  1. ^ "Qt 6.7 Released!". 2 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2024. 
  2. ^ "Qt Android Çatalı". 26 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2011. 
  3. ^ "Slashdot:Android için Qt". 13 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2011. 
  4. ^ "Qt 5 modülleri". 29 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2012. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Linux</span> Bir işletim sistemi çekirdeği

Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Symbian (işletim sistemi)</span> mobil işletim sistemi

Symbian, Symbian Vakfı tarafından cep telefonları ve bilgisayarları gibi çeşitli taşınabilir iletişim aygıtları için geliştirilmiş ve 2000'li yıllarda yaygın olarak kullanılmış bir işletim sistemiydi. Symbian, başlangıçta Symbian Ltd tarafından 1997'de PDA'lar için kapalı kaynaklı bir işletim sistemi olarak geliştirildi. Symbian OS, Psion'un EPOC sisteminin soyundan geldi ve çoğunlukla ARM mimarisi işlemcileri üzerinde çalıştı, ancak Japonya da üretilen cihazlarda çoğunlukla Super-H mimarisine sahip cihazlarda kullnıldı ve yayınlanmamış bir x86 bağlantı noktasıda mevcuttu. Symbian, Nokia, Samsung, Motorola, Sony Ericsson gibi birçok büyük cep telefonu markası tarafından kullanılıyordu. Akıllı telefon endüstrisini kuran öncü olarak, akıllı telefonların sınırlı kullanımda olduğu, Android tarafından geçildiğinde, 2010'un sonuna kadar dünya çapında en popüler akıllı telefon işletim sistemiydi.

<span class="mw-page-title-main">OpenSUSE</span> topluluk destekli Linux dağıtımı

openSUSE ( ), eskiden SUSE Linux, ana destekçisi SUSE olan bir GNU/Linux dağıtımıdır. "Leap" sürümü, ticari amaçlı geliştirilen SUSE Linux Enterprise Server ve SUSE Linux Enterprise Desktop için bir taban ve deneme ortamı oluşturur. Leap, ticari SUSE Linux ürünlerine doğrudan yükseltme imkanı sunar. En popüler dağıtımlardan biridir. Geliştirilmesinin odak noktası, kullanıcı dostu bir masaüstü ve zengin özellikli sunucu ortamı sağlarken, yazılım geliştiriciler ve sistem yöneticileri için kullanılabilir açık kaynaklı araçlar sunmaktır.

<span class="mw-page-title-main">KDE</span> KDE masaüstü ortamı

KDE Unix ve Unix benzeri işletim sistemleri için geliştirilmiş bir masaüstü ortamıdır. Trolltech' in QT kütüphanesi ve kendine ait KDE kütüphaneleri kullanılarak geliştirilen KDE, GNU/Linux, Solaris, BSD' ler (FreeBSD, NetBSD, OpenBSD vb. Unix ve Unix benzeri işletim sistemleri üzerinde çalışmasının yanı sıra Cygwin aracılığıyla da Microsoft Windows üzerinde de çalışabilmektedir. KDE 4.0.0 sürümü, kullandığı QT 4 kütüphanelerinin Windows'ta doğrudan çalışabilmesi sayesinde Windows üzerinde cygwin katmanı olmadan çalışabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">GNOME</span> Unix benzeri işletim sistemleri için geliştirilen bir masaüstü ortamı

GNOME, açık kaynak kodlu, özgür masaüstü ortamı. GNU Tasarısı'na bağlı GNOME Projesi topluluğunca geliştirilmekte olan GNOME, Unix ve BSD tabanlı birçok işletim sistemine kurulabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Oracle Solaris</span>

Solaris, ilk olarak Sun Microsystems tarafından geliştirilmiş, UNIX tabanlı bir işletim sistemidir. 1993 yılında halefi olan SunOS işletim sisteminin yerini almıştır. Ocak 2010'da Oracle firmasının Sun firmasını satın almasıyla Oracle Solaris olarak anılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Matthias Ettrich</span>

Matthias Ettrich 1996'da Usenet üzerinde tanıttığı, UNIX için Qt GUI araçlarını kullanan bir proje olan KDE'yi kuran bilgisayar mühendisidir. Kullanımı kolay masaüstünü düşüncesini o dönemde kız arkadaşı kullanmakta zorlanıyor diye ortaya atmıştır.

Bilgisayarların grafiksel arayüzle kullanılmasını sağlayan bilgisayar yazılımlarına verilen addır. Komut satırında kullanılan kodların ezberlenmesi ortalama bir bilgisayar kullanıcısı için zor olduğudan, masaüstü ortamları kullanıcıların rahatça bilgisayarları kullanmasını sağlar. Masaüstü ortamları genelde şu görünüm bileşenlerini sunar; simgeler, araç çubukları, dizinler, pencereler, duvar kâğıtları ve sürükle bırak gibi kolaylaştırıcı yetenekler.

<span class="mw-page-title-main">Enlightenment</span>

Enlightenment, basit, hızlı, sade ve kullanışlı bir masaüstü ortamı yaratmak için başlatılan bir projedir. EFL adı verilen pek çok parçadan oluşmuş bir grup kütüphane üzerine inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Manjaro Linux</span> Arch tabanlı GNU/Linux dağıtımı

Manjaro, Arch Linux'un sağlam altyapısını temel alarak geliştirilen, kullanıcı dostu bir GNU/Linux dağıtımıdır. Arch Linux genellikle daha deneyimli kullanıcılara hitap ederken, Manjaro bu zorluğu ortadan kaldırarak kullanım kolaylığı odaklı bir deneyim sunar. Bu sayede, Linux dünyasına yeni adım atanlar veya daha az teknik bilgiye sahip yeni Linux kullanıcılarının yanı sıra deneyimli kullanıcılar için de uygundur.

GRASS GIS taramalı, vektör topolojisi destekli, görüntü işleme ve grafik verileri işleme kapasitesine sahip bir ücretsiz, açık kaynak coğrafi bilgi sistemi (GIS)'dir.

<span class="mw-page-title-main">GNU Projesi</span> Özgür yazılım projesi

GNU Tasarısı, toplu işbirliğini temel alan bir özgür yazılım tasarısıdır. Richard Stallman tarafından Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde 27 Eylül 1983 tarihinde kamuoyuna duyurulmuştur. Tasarının hedefi işbirliği yoluyla özgür yazılımlar geliştirip dağıtarak bilgisayar kullanıcılarının bilgisayarlarını ve benzeri araçlarını kendi istekleri doğrultusunda özgürce kullanmalarını sağlamaktır. Bu tasarının temelinde kullanıcıların yazılımı çalıştırma, paylaşma, inceleme ve değiştirme konularında özgür olmaları yatar. GNU yazılımları bu özgürlükleri dağıtıldıkları lisans ile yasal olarak güvence altına alır, dolayısıyla GNU yazılımları özgür yazılımlardır.

<span class="mw-page-title-main">MonoDevelop</span>

MonoDevelop Linux, OS X ve Windows işletim sistemleri için geliştirilmiş bir açık kaynak tümleşik geliştirme ortamıdır. .NET framework ile Windows uygulamaları geliştirenlerin, alternatif olarak Mono kullanarak geliştirme yapmalarına olanak tanımaktadır. Linux ve Mac OS X için .NET teknolojilerini kullanma olanağı sunar.

The Qt Company Qt araç takımı ve uygulama çatısı ile bilinen Norveç merkezli bir yazılım şirketidir. Digia şirketinin yan kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Android yazılımı geliştirme</span>

Android yazılım geliştirmesi Android işletim sistemi için yeni uygulamaların oluşturulduğu süreçtir. Uygulamalar genellikle Android yazılım geliştirme kiti (SDK) kullanılarak Java programlama dilinde geliştirilir; ancak diğer geliştirme ortamları da mevcuttur. Google, Android uygulamaları Kotlin, Java ve C++ dilleri kullanılarak Android yazılım geliştirme kiti (SDK) kullanılarak yazılabilir" ve diğer dilleri kullanmak da mümkün olduğunu belirtiyor. Go, JavaScript, C, C++ veya Assembly gibi Java sanal makinesi (JVM) dışı tüm diller, muhtemelen kısıtlı API desteğiyle araçlar tarafından sağlanabilecek JVM dil kodunun yardımına ihtiyaç duyar.

Blink, Google, Facebook, Microsoft, Opera Software, Adobe Systems, Intel, IBM, Samsung ve diğerlerinin katkılarıyla Chromium projesinin parçası olarak geliştirilmiş bir tarayıcı motorudur. İlk olarak Nisan 2013'te duyuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Pyqt</span>

PyQt, bir Python eklentisi olarak uygulanan, platformlar arası GUI araç seti Qt'nin bir Python bağlantısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Falkon</span>

Falkon, ücretsiz ve açık kaynaklı bir web tarayıcısıdır. Chromium tarayıcı çekirdeği için bir sarıcı olan Qt WebEngine üzerine inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">SparkyLinux</span> Linux dağıtımı

SparkyLinux, masaüstü odaklı geliştirilmiş, Debian tabanlı bir işletim sistemidir. Önceden yüklenmiş çeşitli masaüstü ortamı seçeneklerinden birini seçmek mümkündür. Tüm uygulamaların en güncel sürümünü temin edebilmek için SparkyLinux her sene 3-4 kez yayımlanır.

OpenWindows, SunView, NeWS ve X Window System protokollerini birleştiren Sun Microsystems iş istasyonları için tasarlanmış ve artık geliştirilmesi devam etmeyen bir masaüstü ortamıdır. OpenWindows, Solaris 9'da Common Desktop Environment (CDE) ve GNOME 2.0 lehine kaldırılıncaya kadar SunOS 4 ve Solaris işletim sistemlerinin sonraki sürümlerine dahil edildi.