İçeriğe atla

Püritenlik

Kontrol Edilmiş
Ünlü Püritenlerin galerisi: Thomas Gouge, William Bridge, Thomas Manton, John Flavel, Thomas Goodwin, Stephen Charnock, William Bates, John Owen, John Howe, Richard Baxter

Püriten, 16. ve 17. yüzyıllarda I. Elizabeth'in İngiliz Kilisesi'nde başlattığı reformist harekete karşı çıkan, kendisini "saflığı" aramak olarak tanımlayan bir Protestan doktrin ve ibadet şeklidir. Püritenler İngiliz kilisesi ile uyum sağlayamadıklarından, Amerika'ya ilk göç hareketinde yer alırlar ve Amerika'da New England yerleşim yerini kurarlar.

Salem cadı mahkemelerini icra edenler püritenlerdir.

Thomas Hobbes, Oxford Üniversitesi'nde okurken Püriten bir tutum ile yetişmiştir.

Ayrıca Harvard Üniversitesi'ni Püritenler kurmuşlardır.

Protestan teolojide, özellikle de Kalvinist kollarında, daha “püriten” bir ahlak vardır ve bu ahlak anlayışında, denebilirse dünyanın tamamı bir manastıra dönüşür. Ancak bu ahlak, mükâfatın ve cezanın bu dünyada, kişinin çalışması karşılığı verileceğine yaslanır. Kişinin bu dünyadaki hayatının Tanrı tarafından ondan beklenen bir “çağrı” olarak kavrandığına ve bütün hayatının bu çağrıya karşılık gelen bir “ödev” ile yükümlü olduğuna inanan Protestanlar, bir tür kaderin önceden belirlendiği bir ruh haliyle yaşarlar. Kimse kurtuluşa ereceğinden ve çağrıya kurtuluş için gerekli ödevleri yaparak karşılık verip veremediğinden emin değildir. Bu ibadet şeklinde kişi başka birisinin yaşamdan haz almasına kötü gözle bakar. Amaçsız yapılan eğlencenin zaman israfı olduğunu, eğer çocuk sahibi olmak isteniyorsa insanlar birbiri ile cinsel ilişkiye girmesi gerektiğini, eğer ahlak ile ilgili bir ders alınabilecek ise film seyredilmesi gerektiği gibi katı ve çerçevesi kalın bir dünya görüşüdür.

İlgili Araştırma Makaleleri

Liberalizm, bireysel özgürlük üzerine kurulan bir siyasi felsefe veya dünya görüşüdür. Bireysel özgürlük ve bireysel haklar düşüncesiyle yola çıkan liberalizm, daha sonraki yıllarda farklı türlere bölündü ve bireylerin eşitlik ilkesinin de önemini vurgulamaya başladı. Klasik liberalizm bireysel özgürlüklerin rolünü vurgularken, sosyal liberalizm özgürlüğe vurgu yaptığı kadar; bireylerin eşitlik hakkı ilkesinin önemine vurgu yapar ve özgürlük ile eşitlik arasında denge kurmayı amaçlar. Liberal görüşü savunanlar geniş bir görüş dizisi benimsemekle birlikte genellikle ifade özgürlüğü, inanç özgürlüğü, basın özgürlüğü, sivil haklar ve sivil özgürlükler, seküler devlet, liberal demokrasi, ekonomik ve siyasi özgürlük, hukukun üstünlüğü, özel mülkiyet ve piyasa ekonomisi gibi fikirleri destekler.

Etik veya ahlak felsefesi, doğru davranışlarda bulunmak, iyi bir insan olmak ve insani değerler hakkında düşünme pratiğidir. Etik sözcüğü Yunanca "kişilik, karakter" anlamına gelen "ethos" sözcüğünden türemiştir.

Natüralizm ya da doğalcılık; felsefe, sanat ve edebiyatta doğal Dünya'yı temel alan çeşitli akımlara verilen ortak ad. Bu akımların takipçilerine natüralist denir. Bunun yanı sıra doğa tarihi ile uğraşan bilim insanlarına da natüralist denir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Bağımsızlık Bildirisi</span> Amerikanın Britanyadan ayrılığını açıklayan bildirge

Amerikan Bağımsızlık Bildirisi, Amerika Birleşik Devletleri'ni kuran belgedir. Belge, 4 Temmuz 1776'da Philadelphia'daki daha sonra "Independence Hall" adı verilen Pennsylvania Eyalet Evi'ndeki İkinci Kıta Kongresi'nde kabul edildi. Bildiri, dünyaya On Üç Koloni'nin neden artık Britanya sömürgesi değil de bağımsız egemen eyalet olarak görüldüğünü açıklamakta.

<span class="mw-page-title-main">On Üç Koloni</span> Britanya İmparatorluğuna ait olan Kuzey Amerikanın doğu kıyısında bulunan 13 kolonidir

On Üç Koloni, Britanya İmparatorluğu'na ait olan Kuzey Amerika'nın doğu kıyısında bulunan 13 kolonidir. 1607'de Virginia Eyaleti'nde Jamestown kasabasının kurulmasıyla kuruluşa başlamış, 1733'te Georgia Eyaleti'nin kurulmasıyla kuruluş tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Voltaire</span> Fransız yazar, tarihçi ve filozof

François Marie Arouet ya da Voltaire takma adıyla tanınan Fransız yazar ve filozof. Fransız Aydınlanması'nın en önemli filozoflarının başına gelir hatta Aydınlanma hareketinin babası sayılabilir. Zamanının toplumsal, dinî, politik ve kültürel konularını radikal bir biçimde eleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Massachusetts</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Massachusetts, ABD'nin kuzeydoğu kıyısında, New England bölgesinde yer alan bir eyalettir. En büyük şehri ve başkenti Boston şehridir. Eyaletin adı bir Amerikan yerli kabilesi olan Massachusett kabilesinden gelmektedir ve bu kabilenin dilinde massachusett "büyük tepeler bölgesi" anlamına gelmektedir. Tarihsel olarak Massachusetts ülkenin en liberal ve günümüzde sosyo-ekonomik açıdan en gelişmiş eyaletlerindendir. Kişi başı gelir Connecticut, Maryland gibi benzer özellikteki eyaletlerle birlikte devamlı olarak ülke genelinde ilk 5 içerisinde yer alır. 6 milyonun üzerindeki nüfusu ve nispeten küçük yüz ölçümüyle ülkenin en yoğun nüfus bölgelerinden bazılarını barındırır.

<span class="mw-page-title-main">New England</span> ABDde tarihi bölge

New England veya diğer kullanımıyla Yeni İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeydoğu köşesine verilen isimdir. Bölgeyi oluşturan 6 eyâlet Connecticut, Maine, Massachusetts, New Hampshire, Rhode Island ve Vermont'dur.

<span class="mw-page-title-main">Siyaset felsefesi</span> felsefe ve siyaset bilimi alt disiplini

Siyaset felsefesi, devlet, hükûmet, siyaset, özgürlük, mülkiyet, meşruiyet, haklar, hukuk gibi konular hakkındaki, bu kavramlar nedir, neden ihtiyaç vardır, bir hükûmeti ne meşru kılar, devlet hangi özgürlükleri ve hakları neden korumalıdır, hangi biçimde kurumsallaşmalıdır, kanun nedir, vatandaşın devlete karşı yükümlülükleri nelerdir, bir hükûmet yasal olarak neden ve nasıl görevden çekilmelidir gibi temel sorulara cevap arayan ve bu konuları felsefeden faydalanarak inceleyen sosyal bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">John Locke</span> İngiliz filozof ve fizikçi (1632–1704)

John Locke, Aydınlanma Çağı düşünürlerinin en etkililerinden biri olarak kabul edilen ve genellikle “liberalizmin babası” olarak bilinen bir İngiliz filozof ve doktordu. Francis Bacon geleneğini takip eden İngiliz deneycilerinden ilklerinden biri olarak kabul edilen Locke, toplumsal sözleşme teorisi için de aynı derecede önemlidir. Çalışmaları epistemoloji ve siyaset felsefesinin gelişimini büyük ölçüde etkiledi. Yazıları Voltaire ve Jean-Jacques Rousseau'nun yanı sıra birçok İskoç Aydınlanma düşünürünü ve Amerikan Devrimcilerini etkiledi. Klasik cumhuriyetçiliğe ve liberal teoriye katkıları, Amerikan Bağımsızlık Bildirisi'nde yer almaktadır. Uluslararası alanda Locke'un siyasi-hukuki ilkeleri, sınırlı temsili hükûmet teorisi ve uygulaması ile hukukun üstünlüğü altında temel hak ve özgürlüklerin korunması üzerinde derin bir etkiye sahip olmaya devam etmektedir.

Protestanlık, Hristiyanlığın en büyük üç ana mezhebinden biridir. 16. yüzyılda Martin Luther ve Jean Calvin'in öncülüğünde Katolik Kilisesi'ne ve Papa'nın otoritesine karşı girişilen Reform hareketinin sonucunda doğmuştur (1529).

<span class="mw-page-title-main">Thomas Paine</span> İngiliz filozof (1737-1809)

Thomas Paine, Amerikalı siyasi aktivist, filozof, yazar, siyaset kuramcısı ve devrimci. Düşünceleriyle Amerikan Bağımsızlık Savaşı'nı ve Fransız Devrimi'ni etkilemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kuveykırlar</span>

Quakers , mevcut Hristiyan mezheplerinden ve tarîkatlarından memnun olmayanlar tarafından 17. yüzyıl ortalarında İngiltere'nin kuzeybatısında ortaya çıkmış bir mezheptir.

<span class="mw-page-title-main">Maruniler</span> Lübnandaki bir Hristiyan grup

Maruniler veya Maronitler, Lübnan'daki en büyük nüfuslu Maruni Kilisesi'ne bağlı Hristiyan grup.

Klasik liberalizm, serbest piyasayı ve laissez-faire ekonomisini; sınırlı devleti, ekonomik özgürlüğü ve siyasi özgürlüğü vurgulayan, hukukun üstünlüğünün güvenceye aldığı sivil özgürlükleri savunan; liberalizmin bir dalı, felsefi ve politik ideolojidir. Klasik liberalizm, 19. yüzyılın başlarında, Avrupa ve Kuzey Amerika'da kentleşmeye ve Sanayi Devrimi'ne bir yanıt olarak önceki yüzyılın fikirleri üzerine inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">William Laud</span> Canterbury başpsikoposu (1573 - 1645)

William Laud, İngiliz asıllı akademisyen ve Anglikan papazı, 1633 yılından itibaren Canterbury Başpiskoposu. I. Charles döneminde görev yapmış, 1640 yılında tutuklanmış 1645 yılında da idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Massachusetts Körfez Kolonisi</span> İngiliz kolonisi

Massachusetts Körfezi Kolonisi (1628-1691), Massachusetts Körfezi çevresinde bir İngiliz yerleşimiydi. Yerleşimin toprakları güney New England'daydı ve ilk yerleşimler iki doğal limanda ve çevredeki arazide yaklaşık 154 mil (247,8 km) ayrı—önceden kurulmuş Plymouth Kolonisi'nin kuzeyindeki Salem ve Boston çevresindeki alanlardı. Sözde Massachusetts Körfezi Kolonisi tarafından yönetilen bölge, Massachusetts, Maine, New Hampshire ve Connecticut'ın bölümleri de dahil olmak üzere New England'ın merkezinin çoğunu kapsıyordu.

Connecticut'ta Cadı Mahkemeleri, Conneticut'ın 17. yüzyıldaki cadı davaları, Salem, Massachusetts'a göre uzun bir süre gölgede kalmıştır. Bunun nedeni Salem ve Massachusetts'ta ki davaların daha çok sayıda ve daha çok ses getirmesidir. Ancak Connecticut'takiler, Salem'den kırk yıl önce, New England'daki ilk cadılık denemeleri arasındaydı. Mary Johnson'ın 1648'de Wethersfield'daki cadılık itirafı, kolonilerde türünün ilk örneğiydi. Toplamda, Connecticut'ta 43 büyücülük vakası duyuldu ve bunlardan 16'sı idamla sonuçlandı. Wethersfield, 1648 ile 1668 arasında belgelenmiş dokuz suçlama ve üç idam ile hikâyenin başladığı yerdir.

Karma hükûmet, aristokrasi ve monarşinin unsurlarını bir araya getiren bir yönetim biçimidir;anarşi, oligarşi ve tiranlık olarak kabul edilen ayrımların imkansız hale getirilmesini amaçlar. Bu fikir, Roma anayasası altında geliştirilen bir hükûmet biçimi olan cumhuriyetin istikrarını, yeniliğini ve başarısını tanımlamak için klasik antik çağda yaygınlaştırılmıştır.