İçeriğe atla

Pyotr Arşinov

Pyotr Arşinov
Пётр Аршинов
1926'da Arşinov
Doğum1887
Nijni Lomov, Penza, Rus İmparatorluğu
Ölüm1937
Sovyetler Birliği
Ölüm sebebiKurşuna dizerek infaz
MilliyetRus
MeslekMetal işçiliği, kurgulayıcı, tarihçi
Etkin yıllar1905-1934
Tanınma nedeniPlatformizm
Önemli eser(ler)
  • Mahnovist Hareketin Tarihi
  • Anarşistler Genel Birliği Örgütsel Platformu
Siyasi partiRusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (1904–1906)
Sovyetler Birliği Komünist Partisi (1931–1937)
HareketMahnovşçina

Pyotr Andreyeviç Arşinov, Rus anarşist.

1887'de Ukrayna'nın Yekaterinoslav kentinde doğdu. Meslekten bir metal işçisiydi. 1904'te devrimci harekete katılan Arşinov, önceleri, Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi'ne üyeydi. 1905 yenilgisinin açtığı tartışmalar sonucunda anarşistlere katıldı. 1906 ve 1907'de çeşitli şiddet eylemlerinde bulundu. Kısa bir süre sonra yakalanıp idama mahkûm edildi. Ancak, dosyası temyizdeyken kaçma fırsatı buldu. Fakat 3 yıl sonra Avusturya'da yakalanıp Çarlık yetkililerine teslim edildi. Yeniden yargılanarak 20 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı. 1917 Şubat Devrimi'nde bütün tutuklularla birlikte serbest bırakıldı. Nisan 1919'da Gulya-Polye'ye giderek Mahnovist harekete katıldı. Kültür-Eğitim Seksiyonu sorumlusu olarak ayaklanma dönemi boyunca bölgede çalıştı. Hareketin yenilgisinden sonra yurtdışına çıktı. Sürgündeki diğer arkadaşlarıyla birlikte başlattığı örgütlenme çabalarının sonuçsuz kalması ve yaşanan acı polemikler Arşinov'da büyük bir düş kırıklığı yarattı. 1932 yılının sonlarında Paris'teki Sovyet elçiliği aracılığı ile Sovyetler Birliği'ne geri döndü. Ancak anarşistlere Sovyet devletini tanımaları yönünde çağrıda bulunacak kadar anarşizmden uzaklaşarak SBKP'yle yakın ilişkilere girdi. 1937'de 'Moskova Temizlikleri' döneminde anarşist geçmişi nedeniyle kurşuna dizildi.

Böylece 1907'de Çarlık mahkemelerinin hakkında verdiği ancak infaz edemediği ölüm cezası, Bolşevik Komünist Partisi tarafından yerine getirilmiş oldu.

Arşinov aynı zamanda Ukrayna Anarşist Hareketi'nin canlı tanığı ve bu hareketin ve iç savaşın anlatıldığı Mahnovşçina isimli kitabın yazarıdır.

23 Aralık 1906'da Arşinov ve yoldaşları Yekaterinoslav yakınlarında Amur işçi bölgesinde bir karakolu havaya uçurdu.

7 Mart 1907'de Arşinov Aleksandrovsk ana tren hangarı yöneticisi Vasilenko'yu 100'den fazla işçiyi askeri mahkemeye teslim ederek öldürülmelerine ve hapse konmalarına neden olduğu için herkesin gözü önünde öldürerek bölgede bir kahraman haline geldi.[1]

Kaynakça

  1. ^ Ukrayna anarşist hareketi: Mahnovşçina 1918-1921. İstanbul: Kaos Yayınları. 1998. ISBN 975-700506-1. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bolşevizm</span> Devrimci Marksist ideoloji

Bolşevik, çoğunluktan yana anlamına gelen Rusça kelime, 1903 yılında düzenlenen Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin İkinci Kongresi'nde Vladimir Lenin ve Julius Martov arasında yeni kurulmakta olan partinin üyelik tanımı üzerine başlayan görüş ayrılığı sonucu yaşanan ayrışmadaki taraflardan Lenin yanlısı grup. Kongrede Lenin yanlıları çoğunlukta olduğu için Rusça çoğunluk anlamına gelen Bolşevik olarak, azınlıktaki Martov yanlıları da Menşevik olarak adlandırılacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Nestor Mahno</span> Ukraynalı anarşist devrimci

Nestor Mahno, Ekim Devrimi'nde Bolşevik çizgiyi kabul etmeyen Ukraynalı anarko-komünist devrimci.

<span class="mw-page-title-main">Mahnovşçina</span> rus iç savaşı sırasında ukraynada vuku bulmuş anarşist hareket

Mahnovşçina, 1918-1921 yılları arasında Ukrayna bölgesinde gerçekleşmiş anarko-komünist isyancı ordunun hareketidir.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Plehanov</span>

Georgiy Valentinoviç Plehanov, Rus devrimci, Marksist teorisyen ve filozof. Rusya'da sosyal-demokrat hareketin kurucusu ve kendini "Marksist" olarak tanımlayan ilk Ruslardandır.

<span class="mw-page-title-main">Rus İç Savaşı</span> 1917den 1922ye kadar süren bir iç savaş

Rus İç Savaşı, 1917 Ekim Devrimi'nden sonra 1918-1922 yılları arasında Bolşeviklerle muhalifleri arasında yaşanan savaştır. Savaş Beyaz Ordu birliklerinin 1918 baharında Beyaz Terör saldırılarıyla başladı. Ana muharebe Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı Bolşevik Kızıl Ordusuyla komünizm karşıtlarının Beyaz Ordusu arasında geçti. Ancak savaşa Beyaz Ordu'ya finansal destek ile silah ve asker yardımında bulunan ABD, İngiltere, Fransa, Polonya ve Japonya da müdahil oldu. 1921 yılında Bolşevikler Beyaz Terör'ü ve destekçilerini yenerek tüm ülkeye hâkim oldular. 1922 yılında da Sovyetler Birliği kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Volin</span> Rus yazar (1882-1945)

Vsevolod Mihailoviç Eyhenbaum ilerleyen yıllarda Volin (Волин) ismiyle tanınan Rus anarşist.

<span class="mw-page-title-main">Sergo Orconikidze</span>

Grigol Orconikidze, Sergo Orconikidze olarak da tanınır. Politbüro üyesi. "Koba" lakaplı Stalin'in yakın dostu. Orconikidze, Stalin ve Mikoyan ile birlikte yarı şaka maksatlı "Kafkasya hizbi" olarak anılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rus Devrimi (1905)</span>

1905 Rus Devrimi, Rus İmparatorluğu çapında geniş yankı bulan kitlesel siyasi eylemlerdir. 1905 Moskova Ayaklanması örneğinde olduğu gibi, bazı eylemler doğrudan hükûmeti hedef almıştır. Saldırılar, işçi grevleri, köylü ayaklanmaları ve askeri isyanlar şeklinde gelişmiştir. Olaylar sonucunda anayasal monarşiye geçiş yapılmış ve Çarlık Duması kurulmuş, çok partili seçimler yapılmış, 1906 Anayasası meydana getirilmiştir. Ancak Çarlık rejiminin yıkılması ve bazı bölgelerdeki bağımsızlık yönünde yapılan silahlı ayaklanma girişimleri başarısız olmuş ve bastırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Rıkov</span>

Aleksey İvanoviç Rıkov, Ekim Devrimi'nin ardından 1930'lu yıllara kadar önemli politik görevlerde bulunan Bolşevik devrimcidir. 1920'lerin sonunda Josef Stalin'e muhalefet eden önde gelen isimlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Karayüzler</span>

Karayüzler, 20. yüzyılın başlarında Rus İmparatorluğu'nda faaliyet göstermiş Çarlık rejimi yanlısı ve gelişmekte olan sosyalist devrimci harekete karşı örgütlenmiş bir hareketti. Özellikle devrimcilere karşı uyguladığı şiddet, aşırı milliyetçilik ve Yahudi karşıtlığıyla öne çıkmış, çok sayıda pogrom gerçekleştirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Anton Denikin</span>

Anton İvanoviç Denikin, Rus İmparatorluğunda General ve Rus İç Savaşı sırasında öne çıkan Beyaz Ordu komutanlarından. 1918-1922 yılları arasında gerçekleşen Beyaz Terör'ün en önemli komutanlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Vasili Blyuher</span>

Vasiliy Konstantinoviç Blyuher, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Yegorov</span>

Aleksandr Yegorov, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi 4. Kongresi</span>

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (RSDİP) Dördüncü Kongresi İsveç'te, Stockholm şehrinde Nisan 1906'da toplandı. Kongrenin toplanma amacını ve toplantıdan çıkan sonuçları daha iyi anlayabilmek için, Kongre'nin hemen öncesindeki gelişmelere ve siyasi atmosfere bakmak gerekir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Devrimci İsyan Ordusu</span>

Ukrayna Devrimci İsyan Ordusu, Mahnovistler ya da Kara Ordu, Nestor Mahno, Simon Karetnik ve Fedir Shchus gibi önde gelen komutanlarca yönetilen anarşist, anarko-komünist, Mahnovist hareket. Ordunun amacı "Bağımsız Sovyetler" ve "Liberter Komünler" kurmaktır. Hükumetsiz (anarşist) kontrolü altındaki yerler olan Özgür Bölge'de de bunu yapmışlardır.

Beyaz Terör, Rusya'da 1917-1922 yılları arasında gerçekleşen Rus İç Savaşı sırasında Çarlık yanlısı Beyaz Orduların Kızıllara ve kendilerine destek vermeyen sivil halka yönelik şiddet ve katliam hareketlerine verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">1905 Moskova Ayaklanması</span>

1905 Moskova Ayaklanması, 1905 yılında gerçekleşen Rus Devrimi kapsamında 7-17 Aralık 1905 tarihinde Moskova'da ortaya çıkan ayaklanma. İlk 2 gün barışçıl geçen ayaklanma, 9 Aralık günü silahlı çatışmalara dönüşmüş ve Çarlık ordusu saldırıları sonucu yüzlerce kişi ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Stanislav Kosior</span>

Stanislav Vikenteviç Kosior, Leh asıllı komünist siyasetçi ve Sovyet devlet adamı. Ukrayna Komünist Partisi Genel Sekreteri, Sovyetler Birliği Başbakan Yardımcısı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbüro üyeliği yapmıştır. Büyük Temizlik sırasında suçlu bulunarak idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Georgi Pyatakov</span>

Georgiy Pyatakov, Rus Devrimi sırasında faaliyet gösteren Bolşevik devrimci lider, komünist politikacı. Büyük Temizlik döneminde anti-sovyet eylemleri olduğu iddiasıyla idam edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Grigori Petrovski</span> Sovyet politikacı

Grigory Ivanovich Petrovsky, Ukraynalı Sovyet siyasetçisi ve Eski Bolşevik. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin Kurulmasına İlişkin Antlaşma ve Brest-Litovsk Antlaşması'nın imzalanmasına katıldı. Petrovsky, 1938'e kadar Ukrayna'da Komünist Parti lideriydi ve Stalin'in kolektifleştirme politikasının uygulanmasından sorumlu yetkililerden biriydi.