İçeriğe atla

Pushang

Pushang, aynı zamanda Bushanj, Bushang ve Fūshanj'ın Arapçalaştırılmış şekliyle de bilinir, Horasan'da (günümüzde Afganistan) Herat'a yakın bir kasabadır.

Kuruluşu

Orta Çağ İranlı bilim adamlarına göre Pushang, Horasan'ın en eski şehridir ve bir İran mitolojik figürü olan Peşeng tarafından kurulmuştur. Ancak modern bilim adamlarına göre sadece kasabayla isim benzerliğinden dolayı Peşeng tarafından kurulduğu rivayet edilmektedir.[1] Diğer bazı kaynaklar, kasabanın kurucusunun ikinci Sasani kralı I. Şâpûr'un (h. 240-270) olduğunu belirtirler.[2]

588'de Pushang'daki bir Nestûrî piskoposluğundan bahsedilmektedir. 650'li yıllarda kasaba Müslümanların İran'ı fethi sırasında Arapların eline geçmiştir. 750'deki Abbâsî İhtilâli'nden sonra Pushang, Abbasi generali Ebû Müslim Horasânî'nin İranlı arkadaşı Mus'ab bin Ruzaik'in valiliği yönetimindeydi.[2] Mus'ab'ın torunu Tâhir bin Hüseyin daha sonra Abbasi Halifeliği'nin işlerinde önemli bir rol oynayacak ve Seferî hükümdarı Yakub ibn el-Leys el-Layth al-Saffar'in Horasan'ı elinden aldı 873'e kadar Pushang'ı ve Horasan'ın geri kalanını yönetecek olan Tâhirî hanedanını kurmuştur. 10. yüzyılın başlarında Seferî hanedanının gerilemesi sırasında kasaba Sâmânîler tarafından ele geçirilmiştir.[2] 10. yüzyıl seyyahı İbn Havkal'a göre kasaba, Herat'ın yarısı büyüklüğündeydi. Ayrıca kasabanın iyi inşa edilmiş olduğunu ve etrafının üç kapıyla çevrili olduğunu belirtir. Kasaba 998 yılında Gazneli hükümdarı Mahmud'un eline geçmiştir. 1040 yılındaki Dandanakan Muharebesi'nden sonra şehir Selçukluların eline geçmiştir.[2]

1152'de Pushang, Selçuklu hükümdarı Ahmed Sencer tarafından mağlup edilen ve esir alınan Gurlu hükümdarı Alaeddin Hüseyin tarafından kısa bir süre işgal edilmiştir. 1163'te Pushang bir kez daha Gurlular tarafından işgal edilmiş, ancak Selçuklular burayı yeniden ele geçirememişlerdir. Moğol istilası sırasında (1206-1337) Pushang yok edilmiş, ancak bir süre sonra toparlanmayı başarmıştır.[1] 1245 yılında kasaba Kurt hükümdarı I. Şemsüddin Muhammed Kurt tarafından ele geçirilmiştir. 14. yüzyılda kasaba, karpuz ve üzümleriyle ünlüydü.[3]

1381'de Türk-Moğol hükümdarı Timur, son Kurt hükümdarı Ghiyas-uddin Pir 'Al'yi vassalı yaptıktan sonra kasabayı yok etmiştir.[3] Ancak kasaba daha sonra restore edilmiş ve İranlı tarihçi Hafız-i Abru kasabadan defalarca bahsedilmiştir.[2] Erken modern dönemde Pushang, Safevîler, Özbekler ve Afganlar arasındaki toprak anlaşmazlıkları nedeniyle yıkılmıştır. Ancak kasaba bir kez daha canlanmış ve günümüzde Guryan adıyla anılmaktadır.[2]

Kaynakça

  1. ^ a b Houtsma 1987, s. 802.
  2. ^ a b c d e f Bosworth 2000, ss. 229–230.
  3. ^ a b Le Strange 1905, s. 411.

Sources

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk devletleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste tarih boyunca Türk halkları tarafından kurulmuş özerk cumhuriyet, bağımsız cumhuriyet, beylik, imparatorluk ve hanedanlık hakkındadır.

<span class="mw-page-title-main">Saruhanoğulları Beyliği</span> Saruhanoğulları Beyliği veya Saruhanlılar Batı Anadoluda özellikle Manisa ve çevresinde hüküm sürmüş Kuman-Kıpçak veya Oğuz kökenli bir Türk beyliği

Saruhanoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin çökmesi ve dağılmasıyla başlayan Anadolu Beylikleri döneminde, 14. yüzyıl başlarında kökenlerinin Oğuzlardan olan Türkler veya bir başka iddiaya göre Manisa bölgesindeki yer adlarından ve bazı maddî işaretlerden yola çıkılarak Kıpçak olduğu belirtilen beylik. Bölgede Kıpçak boylarına ait adların Harezm emîrleriyle gelenler yanında İznik İmparatoru III. İoannis Vatatzes'in döneminde 1241-1250’lerde Trakya’dan getirtilip Batı Anadolu'ya, Menderes vadisi ve Frigya, Bitinya olmak üzere sınırlara yerleştirilmiş olan Kuman/Kıpçaklar’la ilgili olmasının akla yakın olduğu düşünülür. Ancak Saruhanoğullarını bunlara bağlama konusunda delil olmadığı söylenir. Bu bakımdan Saruhan Bey’in de Selçuklu uç bölgesinde yerleşmiş emîrlerden biri olması dışındaki görüşlerin şimdilik kesin olmadığı belirtilir. Batı Anadolu’da Manisa ve çevresinde, Gediz Nehri havzasında Menemen, Gördes, Demirci, Kemalpaşa, Turgutlu, Ilıca ve Akhisar gibi kent ve kasabalarda ağırlıklı olarak kurulmuş bir Türk beyliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Timur İmparatorluğu</span> Asyada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk

Timur İmparatorluğu, Timurlu Devleti, Timurlular veya Turan İmparatorluğu, Fars ve İslam medeniyeti unsurları ile Türk-Moğol devlet ve askeri teşkilat unsurlarını bünyesinde barındıran Emir Timur tarafından kurulmuş bir devlettir.

Bediüzzaman Mirza, Herat'ta Timurlar Devleti hükümdarı Hüseyin Baykara'nın oğlu ve son Timurlular Devleti hükümdarı.

<span class="mw-page-title-main">Gazneliler</span> Orta Asyada eski bir Türk devleti

Gazneliler, 963-1186 yılları arasında Maveraünnehir, Afganistan, Hindistan'ın kuzeyi ve Horasan'da hüküm sürmüş olan Türk devleti. Gazneliler adlarını başkent edindikleri, hâlen Afganistan sınırları içinde bulunan Gazne şehrinden almıştı. Mahmud-ı Gaznevî'nin Yemînüddevle lakabına atıfla bu hanedana Yemînîler denilmektedir. Ayrıca hanedanın babası Sebük Tigin'e atıfla Sebük Teginîler olarak da anılmaktadır. Gazne Devleti'nden önce bu topraklarda hüküm sürmüş olan Fars asıllı Samanîlerin siyasi ve kültürel etkisinden dolayı Gazneli Türkler, zaman içerisinde Farslaşmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Tâhirîler</span>

Tâhirî Hanedanı, 873 yılları arasında Seferîlerin öncülleri olan ve Türkistan, İran ve Afganistan'da Horasan merkezli olarak egemenlik sürmüş olan Müslüman devlettir. Abbasi Halifesi Memûn adına komutanlık yapan Tâhir bin Hüseyin tarafından kurulmuştur. Başkentleri ilkin Merv olup sonradan Nişabur'a taşınmıştır. Hugh Kennedy, Tahirilerin Arap olduklarını belirtmektedir. Tâhirî hanedanı Horasan'da Abbasî halifesinden bağımsız olarak kurulan ilk hanedanlık olarak kabul edilir.

Kâim Bi-Emrillah, yirmi altıncı Abbasi halifesi.

<span class="mw-page-title-main">Tekeoğulları Beyliği</span> Türk beyliği

Tekeoğulları Beyliği, Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılmasından sonra Antalya ve çevresinde kurulan ikinci dönem Anadolu Beylikleri'ndendir. Antalya'nın adı cumhuriyete kadar Teke olarak kalmıştır. kuzeyde bulunan Hamidoğulları'na komşudur. Yivli Minare Tekeoğulları döneminde yapılmıştır. Antalya Yarımadası'na hala Teke Yarımadası denilmektedir.

Çoğunlukla Faramurz olarak bilinen Ebu Mansur Faramurz, İsfahan'daki Kâkûyî emiri idi. Rüstem Düşmanziyar'ın en büyük oğluydu. 1051'de Tuğrul tarafından mağlup edildi ve ona tabi hale geldi. Faramurz muhtemelen 1070'lerde öldü.

<span class="mw-page-title-main">Kafartab</span> Suriyede antik şehir

Kafartab

Nehrevan Kanalı Dicle'nin doğu kıyıları ve Diyala Nehri'nin aşağı kesimi boyunca orta Irak'ta Sasani ve erken İslami dönemlerin önemli bir sulama sistemiydi. 6. yüzyılda inşa edildi, Abbasi Halifeliği döneminde, Abbasi başkenti Bağdat için ana su kaynağına hizmet ederken, suladığı bölgeler şehrin ana ekmek kaynağı olarak hizmet ettiğinde zirveye ulaştı. 10. yüzyılın ortalarından itibaren yıkımı ve aşamalı olarak terk edilmesi, Abbasi Halifeliğinin düşüşünü yansıtmaktadır.

Nusret el-Din Muhammed ibn İldeniz, daha çok Muhammed Cihan-Pehlevan olarak bilinir, 1175'ten 1186'ya kadar İldenizliler hükümdarı (atabeg) olan devlet adamıdır. Eldiguz'un oğlu ve halefiydi ve daha sonra yerine kardeşi Kızıl Arslan geçti.

Ebü'l-Fazl Muhammed ibn Ebi Abdullah el-Hüseyin ibn Muhammed el-Katib, genellikle babasından sonra İbnü'l-Amîd olarak bilinir, Büveyhî hükümdarı Rüknüddevle'nin veziri olarak görev yapan bir İranlı devlet adamıydı. Rüknüddevle, 940'tan 970'teki ölümüne kadar otuz yıldır. İbnü'l-Amîd olarak da bilinen oğlu Ebü’l-Feth İbnü'l-Amîd, makamında onun yerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah bin Tâhir</span> Taheri Emirliğinin üçüncü ve en büyük Emiri (828–845)

Abdullah bin Tâhir askeri lider ve 828'den ölümüne kadar Horasan'ın Tâhirî valisidir. Tahirîlerin belki de en ünlüsüdür. Kariyeri, Memûn, Mutasım ve Vâsik adlı üç halifenin yönetimi altında yirmi beş yılı kapsamaktadır. Askeri açıdan, Cezire'de güçlü isyancılar Nasr ibn Şabat'ı ve Mısır'da Ubeydallah ibn el-Sari'yi yenmesiyle tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Kert Hanedanı</span> XIII ve XIV. yüzyıllarda Herat’ta hüküm süren bir hânedan

Kert hanedanı, 13. ve 14. yüzyıllarda Horasan'ın büyük bir kısmına hükmeden, Tacik kökenli Gurlular, ile yakından akraba olan bir Sünni Müslüman hanedandır. Başkentleri Herat'ta ve Bamyan'daki merkezi Horasan'dan hüküm süren bu hanedan, ilk başta akraba oldukları Gurlu İmparatorluğu Sultanı Sultan Abul-Fateh Ghiyāṣ-ud-din Muhammed bin Sām'in daha sonra Moğol İmparatorluğu'nun astlarıydılar. İlhanlıların 1335'te parçalanması üzerine Mu'izz-uddin Husayn ibn Ghiyath-uddin, prensliğini genişletmeye çalıştı. 1370'te Hüseyin b. Ghiyath-uddin ölümü ve 1381'de Timur'un işgali, Kert hanedanının sonunu getirmiştir.

Ali bin Ebü'l-Kāsım, 1102/03'ten 1123/24'e kadar hüküm süren Saltukoğulları beyidir. Beyliğin kurucusu Saltuk Bey'in oğludur. Sülalesi Ali'den itibaren Saltukoğulları olarak bilinir.

Ebü'l-Asâkir Ceyş bin Humâreveyh Mısır'daki Tolunoğullarının üçüncü emiridir ve 896'da kısa bir süre hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Bâduspânîler</span> Royan topraklarının en uzun süre hüküm süren İran hanedanı (665–1598)

Bâduspânîler, Ruyan/Rustamdar'ı yöneten Taberistan'daki yerel bir İran hanedanıdır. Hanedanlık 665 yılında kurulmuş ve 933 yıllık yönetimiyle İran'daki en uzun hanedanlık olmuş ve Safeviler'in topraklarını işgal edip fethetmesiyle 1598 yılında sona ermiştir.

Bu sayfada, 860'larda Abbâsîler'de yaşanan olaylar yer alıyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.