İçeriğe atla

Purgatorius

Purgatorius
Yaşadığı dönem aralığı: 65,9-61,7 myö
Senozoyik-Selandiyen[1][2] 
PreЄ
J
↓
Bir ağacın içinden çıkan Purgatorius
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Plesiadapiformes
Familya:†Purgatoriidae
Cins:†Purgatorius
Valen & Sloan, 1965[4]
Tip tür
†Purgotarius unio
Valen & Sloan, 1965
Diğer türler
  • †P. coracis (Fox & Scott, 2011)
  • †P. ceratops (Van Valen & Sloan, 1965)
  • †P. mckeeveri (Wilson Mantilla vd., 2021)[3]
  • †P. janisae (Van Valen, 1994)
  • †P. mckeeveri (Wilson Mantilla vd., 2021)
  • †P. pinecreeensis (Scott vd., 2001)
  • †P. titusi (Buckley, 1997)

Purgatorius, Paleosen döneminde Kuzey Amerika'da yaşamış, Plesiadapiformes'in öncüsü olduğu düşünülen plasentalı memeli cinsi.[5][6] Purgatorius, Protungulatum ile birlikte, bilinen en eski plasentalı memelilerden biridir.

İlk kalıntıları (P. unio ve P. ceratops), 1965 yılında,[7] doğu Montana'nın Tullock Formasyonundan (erken Paleosen, Puercan), Purgatory Tepesi yakınlarında bulundu. Bundan dolayı cins için Purgatorius ismi verildi.

Purgotarius türleri, Ravenscrag Formasyonunda da bulundular ve erken Paleosen Bug Creek Grubunda olan leptictidlerle birlikte yaygın olarak keşfedilmişlerdir.[8] Bu kalıntıların bir zamanlar geç Kretase'den olduğu düşünülüyordu, ancak şimdi bunların Paleosen dönemi kalıntıları oldukları kabul ediliyor. Purgatorius'un, sıçan büyüklüğünde ve sivri sincapçığa benzer bir memeli olduğu düşünülmektedir. Cinsin ortalama 15 cm uzunluğa ve yaklaşık 37 gram ağırlığa sahip olduğu varsayılır. Muhtemelen gececildi ve genellikle böceklerle beslenen bir ağaç sakini idi.

Açıklama

Purgotarius unio'nun yaşam restorasyonu

P. unio'nun diş yapısı, Montana'daki Purgatory Tepesi'nin 80 km batısındaki Garbani Mevkiinden 13 adet dişsiz kalıntı, parçalı çene, parçalı bir üst çene ve 50'den fazla izole diş ile belgelenmiştir. P. ceratops türü ise, McCone County, Harbicht Hill'de bulunan izole bir alt molar diş ile temsil edilmektedir.[9]

Geç Kretase'de Purgatorius'un ortaya çıkmasıyla ilgili rapor, erken Puercan fosillerini içeren bir kanal dolgusunda bulunan izole edilmiş, aşınmış bir azı dişine dayanıyordu. Kuzeybatı iç kesimlerinde Purgatory yerel hayvanlarından da bolca temsil edilir, bu da türün bölgeye 64.75 ile 64.11 myö arasında geldiğini gösterir. Purgatorius janisae'nin bulunan alt dişleri, cinsin alt diş formülünün, 3.1.4.3 olduğunu göstermektedir.[10] Ayak bileği kemikleri, primatlarınkine benzerdi ve ağaçlarda yaşam için uygundu.[11]

Filogenetik

Uzun yıllardır, Purgatorius'un primatların ilkel bir üyesi mi yoksa Plesiadapiformes'in bazal bir üyesi mi olduğu tartışılmaktadır. Ön diş morfolojisini içeren Purgatorius diş yapısının birkaç karakteri, onu daha sonraki plesiadapiformlarla destekleyebilir. Prizma kesitleri dairesel, at nalı ve düzensiz şekillerle oldukça değişkendir, yanak dişlerinin prizmaları ise radyal olarak düzenlenmiştir.[12] 2015 yılında yayınlanan 177 memeli taksonunun (çoğunlukla Kretase ve Paleosen fosilleri) filogenetik analizi, Purgatorius'un primatlarla yakından ilişkili olmadığını ve Özellikle Protungulatum'un kardeş taksonu olarak, "taç grubu plasentalıların" dışında kaldığını göstermektedir. Daha önceki çalışmalarda da benzer sonuçlar elde edilmişti.[13]

Halliday vd. (2015), tarafından oluşturulmuş kladogram:[13]

Eutheria
 

†Zalambdalestes

 
 
 

†Cimolestes

 
 
 
 

†Protungulatum

 
 

†Purgatorius

 
 
 
 

†Leptictis

 
 

†Gypsonictops

 
 
 

†Prodiacodon

 
Placentalia (plasentalı memeliler)
Atlantogenata
 

Xenarthra

 
 

Afrotheria

 
 
Boreoeutheria
 

Euarchontoglires

 
 

Laurasiatheria

 
 
 
 
 
 
 
 

Bazı daha güncel çalışmalar ise onu bazal bir plesiadapiform olarak, Ursolestes ile birlikte Purgatoriidae familyasına yerleştirir.[14]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Silcox, Marry (Nisan 2017). "Purgatorius". (PDF) Paleocene–Eocene plesiadapiforms and Primate Origins. doi:10.1002/9781119179313.wbprim0037. 22 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Purgatorius". paleobiodb.org. 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2021. 
  3. ^ Wilson Mantilla, G. P.; Chester, S. G. B.; Clemens, W. A.; Moore, J. R.; Sprain, C. J.; Hovatter, B. T.; Mitchell, W. S.; Mans, W. W.; Mundil, R.; Renne, P. R. (2021). "Earliest Palaeocene purgatoriids and the initial radiation of stem primates". Royal Society Open Science. 8 (2): 210050. doi:10.1098/rsos.210050 Özgürce erişilebilir. 
  4. ^ Wilson Mantilla, Gregory P.; Chester, Stephen G. B.; Clemens, William A.; Moore, Jason R.; Sprain, Courtney J.; Hovatter, Brody T.; Mitchell, William S.; Mans, Wade W.; Mundil, Roland; Renne, Paul R. "Earliest Palaeocene purgatoriids and the initial radiation of stem primates". Royal Society Open Science. 8 (2): 210050. doi:10.1098/rsos.210050. PMC 8074693 $2. PMID 33972886. 
  5. ^ O'Leary, M. A. (2013). "The placental mammal ancestor and the post–K-Pg radiation of placentals". Science. 339 (6120): 662-667. doi:10.1126/science.1229237. PMID 23393258. 31 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021. 
  6. ^ "Earliest Palaeocene purgatoriids and the initial radiation of stem primates". Royal Society Open Science. s. 210050. doi:10.1098/rsos.210050. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Van Valen (1965). "The earliest primates". Science. 150 (3697): 743-745. doi:10.1126/science.150.3697.743. PMID 5891702. 
  8. ^ Lillegraven, Kielan-Jaworowska & Clemens 1979
  9. ^ Clemens, William A. (24 Mayıs 1974). "Purgatorius, an Early Paromomyid Primate (Mammalia)". Science (İngilizce). 184 (4139): 903-905. doi:10.1126/science.184.4139.903. ISSN 0036-8075. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021. 
  10. ^ Clemens, William A. (Aralık 2012). "PURGATORIUS (PLESIADAPIFORMES, PRIMATES?, MAMMALIA), A PALEOCENE IMMIGRANT INTO NORTHEASTERN MONTANA: STRATIGRAPHIC OCCURRENCES AND INCISOR PROPORTIONS". Bulletin of Carnegie Museum of Natural History. 2004 (36): 3-13. doi:10.2992/0145-9058(2004)36[3:PPPMAP]2.0.CO;2. ISSN 0145-9058. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021. 
  11. ^ Kaplan (2012). "Primates were always tree-dwellers". Nature. doi:10.1038/nature.2012.11423. 
  12. ^ TABUCE, RODOLPHE; DELMER, CYRILLE; GHEERBRANT, EMMANUEL (Nisan 2007). "Evolution of the tooth enamel microstructure in the earliest proboscideans (Mammalia)". Zoological Journal of the Linnean Society. 149 (4): 611-628. doi:10.1111/j.1096-3642.2007.00272.x. ISSN 1096-3642. 
  13. ^ a b Halliday (2017). "Resolving the relationships of Paleocene placental mammals" (PDF). Biological Reviews. 92 (1): 521-550. doi:10.1111/brv.12242. PMC 6849585 $2. PMID 28075073. 18 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Nisan 2021. 
  14. ^ Wilson Mantilla, Gregory P.; Chester, Stephen G. B.; Clemens, William A.; Moore, Jason R.; Sprain, Courtney J.; Hovatter, Brody T.; Mitchell, William S.; Mans, Wade W.; Mundil, Roland; Renne, Paul R. "Earliest Palaeocene purgatoriids and the initial radiation of stem primates". Royal Society Open Science. 8 (2): 210050. doi:10.1098/rsos.210050. PMC 8074693 $2. PMID 33972886. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2021. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Primat</span> memeli takımı

Primatlar veya iri beyinli yüksek memeliler, memeliler sınıfının Euarchontoglires üst takımına ait bir takımdır. Maymun adı kimi zaman bütün primatları kapsarken yalnızca simiyenler için de kullanılabilir. Primatları inceleyen bilim dalı primatolojidir.

<span class="mw-page-title-main">Eutheria</span> memeli kladı

Eutheria, keselilere göre etenelilerle daha yakından ilişkili olan tüm doğurgan memelileri (Theria) kapsayan bir kladdır.

<span class="mw-page-title-main">Kuru burunlu primatlar</span> primat alt takımı

Kuru burunlu primatlar, primatlar (Primates) takımının, Simiiformes ve Tarsiiformes infra takımlarını içeren bir alt takımı. Nemli burunlu primatlar alt takımı ile birlikte, primatlar (Primates) takımını oluşturular.

<span class="mw-page-title-main">Euarchonta</span> memeli kladı

Euarchonta, eteneliler infra sınıfında yer alan, moleküler genetik araştırmalar sonrası ortaya konulmuş olan bir üst takım. Euarchonta şu takımları içerir: Sivri sincapçıkgiller (Scandentia), Primatlar (Primates) ve Abalı memeliler (Dermoptera).

<span class="mw-page-title-main">Primatomorpha</span> memeli kladı

Primatomorpha, eteneliler infra sınıfında yer alan, molekülergenetik araştırmalar sonrası ortaya konulmuş olan bir mir takım. Primatomorpha: Primatlar (Primates), Abalı memeliler (Dermoptera) ve Plesiadapiformları içerir.

<span class="mw-page-title-main">Neognathae</span>

Neognathae kuşlar sınıfının iki alt sınıfından birisidir. Yaklaşık 10.000 türü vardır. Geç Kretase'den beri fosilleri bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Simiyen</span> primat infra takımı

Simiyenler, antropoidler ya da yüksek primatlar (Simiiformes); köpeksi maymunlar (Cercopithecoidea) ve insansılar üst familyalarından oluşan Eski Dünya maymunlarını (Catarrhini) ve Yeni Dünya maymunlarını (Platyrrhini) içeren bir primat infra takımıdır. Genelde "maymun" adıyla anılır.

<span class="mw-page-title-main">Eosimiyen</span> tarih öncesi primat familyası

Eosimiyen (Eosimiidae), en eski simiyenler olduğu düşünülen bir soyu tükenmiş primat familyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Purgatoriidae</span> memeli familyası

Purgatoriidae, Purgatorius ve Ursolestes'i içeren bazal bir plesiadapiform familyası. Purgatoriidlerin, plesiadapiformların en eski ve en ilkel üyelerini temsil ettiği ve kendilerinin – ayrıca primatların – ataları olduğu düşünülüyor.

<span class="mw-page-title-main">Ferae</span> memeli kladı

Ferae, Carnivora ve Pholidota takımlarından oluşan bir memeli kladıdır. Carnivora ve Pholidota'nın bir grubu için alternatif bir isim olan Ostentoria da önerildi. Moleküler genetik çalışmalarca, günümüze kadar gelen Ferae'nin son ortak atasının yaklaşık olarak 78.9 milyon yıl önce yaşadığı tahmin edilmiştir. Creodonta gibi soyu tükenmiş birkaç takım da Ferae'nin üyeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Plesiadapiformes</span> euarchontan memeli takımı

Plesiadapiformes gerçek primatlarla (Euprimates) ilişkili bir Euarchontan memeli grubudur. Normalde doğrudan bu gruba atanan taksonların hiçbiri hayatta kalmamış olsa da, geriye kalan primatlar bu gruptan evrimleşmiş gibi göründüğü için grubun kelimenin tam anlamıyla neslinin tükenmiş olmadığı görülmektedir. Plesiadapiformes terimi, taç primat olmayan tüm primatlar için hala kullanılabilir, ancak bu kullanım açıkça parafiletiktir. Taç primatlar kladistik olarak verildiğinde, primatlarla eskimiş bir genç sinonim haline gelir. 65 milyon yıl önce yaşamış Purgatorius ve Ursolestes'in bir bazal plesiadapiform olduğuna inanılıyor.

<span class="mw-page-title-main">Paromomyidae</span>

Paromomyidae, soyu tükenmiş altı cinsi içeren bir primat familyasıdır. Primatların kökeni ve evrimi ile ilişkili memelilerin takımı olan plesiadapiformlara aittir. Gruba ait ilk örnek, 1940 yılında paleontolog George Gaylord Simpson tarafından bulundu. Palaechthonidae familyası ile yakından ilişkilidir.

<i>Euprimateformes</i> plesiadapiform kladı

Euprimateformes, Bloch vd. tarafından 2007 yılında önerilmiş, gerçek primatları ve plesiadapoidleri içeren plesiadapiform grubudur.

<i>Afrotarsius</i>

Afrotarsius, Afrika Paleojeninde bulunan bir primat cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Carnivoraformes</span> memeli kladı

Carnivoraformes, çağdaş Carnivora takımını ve soyu tükenmiş kök akrabalarını içeren plasentalı memelilerin bir kladıdır.

Ursolestes perpetior, orta/geç Puerkan Simpson Quarry, Montana, ABD'den büyük bir purgatoriid plesiadapiform türüdür. Bilinen diğer tek purgatoriid ve keşfedilen en eski primat olan Purgatorius'tan dişlerinin bilinen bölümlerinin boyutlarından anlaşıldığı üzere büyük ölçüde daha büyük vücut boyutu ile farklılık gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Primatların kökeni ve evrimi</span> Primatların jeolojik zaman boyunca kökeni ve çeşitlenmesi

Primatların kökeni ve evrimi, yaklaşık 55 milyon yıl önce küresel olarak ortaya çıkan "gerçek" primatların (Euprimates) kökenini ve evrimsel tarihini konu alır. Bilinen en eski gerçek primat, geç Paleosen döneminde Fas'ta yaşamış, Altiatlasius'tur.

Dryomomys szalayi, Erken Eosen döneminde Kuzey Amerika'da yaşamış micromomyid plesiadapiform türü.

<i>Hapalodectes</i> tarih öncesi toynaklı cinsi

Hapalodectes, Eosen döneminde Kuzey Amerika'da yaşamış mesonychian toynaklı memeli cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Kondilart</span> tarih öncesi memeli takımı

Kondilartlar (Condylarthra), öncelikle Paleosen ve Eosen dönemlerinden bilinen, soyu tükenmiş plasentalı memelilerin resmi olmayan bir grubudur - daha önce bir takım olarak kabul edilmiştir. Erken, ilkel toynaklılar olarak kabul edilirler. Artık, Perissodactyla veya Cetartiodactyla'nın bir parçası olarak açıkça belirlenmemiş olan toynaklıları sınıflandırmak için bir çöplük olarak hizmet eden ve bu nedenle birçok ilgisiz soydan oluşan bir çöp sepeti taksonu olarak kabul edilmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.