Kambriyen, yaklaşık 538,8 milyon yıl önce başlayıp 485,4 milyon yıl öncesine kadar devam eden jeolojik dönemi ifade eder. Bu dönem, Farklı hayvan gruplarının karmaşıklaştığı, hayvanların çeşitlendiği bir dönemdir. Adını Galler'in Latince karşılığı olan Cambria'dan alan Kambriyen Dönem, yer kabuğundaki dikkate değer değişimler, deniz seviyelerinin yükselmesi ve iklim değişiklikleri gibi etkilerle şekillendi.
Primatlar veya iri beyinli yüksek memeliler, memeliler sınıfının Euarchontoglires üst takımına ait bir takımdır. Maymun adı kimi zaman bütün primatları kapsarken yalnızca simiyenler için de kullanılabilir. Primatları inceleyen bilim dalı primatolojidir.
Eteneliler, eteneli memeliler veya plasentalı memeliler, memelilerin bir infra sınıfı. Diğer alt sınıflar keseliler (Metatheria) ve hâlâ yumurtlayarak üreyen ilkel memelilerdir (Protheria). Aralarında büyük bir farkla en büyük grup etenelilerdir. Günümüzde, 6000'in üzerinde eteneli türü bulunmaktadır. Vücut yapıları ve yaşam alanlarının farklılıkları ile en çeşitli memeli grubunu oluştururlar.
Kuru burunlu primatlar, primatlar (Primates) takımının, Simiiformes ve Tarsiiformes infra takımlarını içeren bir alt takımı. Nemli burunlu primatlar alt takımı ile birlikte, primatlar (Primates) takımını oluşturular.
Euarchonta, eteneliler infra sınıfında yer alan, moleküler genetik araştırmalar sonrası ortaya konulmuş olan bir üst takım. Euarchonta şu takımları içerir: Sivri sincapçıkgiller (Scandentia), Primatlar (Primates) ve Abalı memeliler (Dermoptera).
Primatomorpha, eteneliler infra sınıfında yer alan, molekülergenetik araştırmalar sonrası ortaya konulmuş olan bir mir takım. Primatomorpha: Primatlar (Primates), Abalı memeliler (Dermoptera) ve Plesiadapiformları içerir.
Simiyenler, antropoidler ya da yüksek primatlar (Simiiformes); köpeksi maymunlar (Cercopithecoidea) ve insansılar üst familyalarından oluşan Eski Dünya maymunlarını (Catarrhini) ve Yeni Dünya maymunlarını (Platyrrhini) içeren bir primat infra takımıdır. Genelde "maymun" adıyla anılır.
Eosimiyen (Eosimiidae), en eski simiyenler olduğu düşünülen bir soyu tükenmiş primat familyasıdır.
Purgatorius, Paleosen döneminde Kuzey Amerika'da yaşamış, Plesiadapiformes'in öncüsü olduğu düşünülen plasentalı memeli cinsi. Purgatorius, Protungulatum ile birlikte, bilinen en eski plasentalı memelilerden biridir.
Carpolestes, Kuzey Amerika'nın geç Paleosen'inde yaşamış bir plesiadapiform cinsidir. İlk olarak 58 milyon yıl önce ortaya çıktı. Carpolestes'in üç türü; en erken ortaya çıkan tür olan C. dubius, tip türlerinin atası olan C. nigridens ile bir soy oluşturuyor gibi görünmektedir, bu da en son ortaya çıkan tür olan C. simpsoni'nin atasıdır.
Plesiadapoidea, Kanada, Avrupa ve Asya'da Paleosen ile Eosen dönemleri arasında yaşamış bir plesiadapiform üst familyasıdır.
Ferae, Carnivora ve Pholidota takımlarından oluşan bir memeli kladıdır. Carnivora ve Pholidota'nın bir grubu için alternatif bir isim olan Ostentoria da önerildi. Moleküler genetik çalışmalarca, günümüze kadar gelen Ferae'nin son ortak atasının yaklaşık olarak 78.9 milyon yıl önce yaşadığı tahmin edilmiştir. Creodonta gibi soyu tükenmiş birkaç takım da Ferae'nin üyeleridir.
Micromomyidae (Micromomyidler), bilinen en eski primatları içeren bir memeli familyası. Aile, Paleosen çağından erken Eosen çağına kadar yaşamış beş cinsi barındırır.
Plesiadapiformes gerçek primatlarla (Euprimates) ilişkili bir Euarchontan memeli grubudur. Normalde doğrudan bu gruba atanan taksonların hiçbiri hayatta kalmamış olsa da, geriye kalan primatlar bu gruptan evrimleşmiş gibi göründüğü için grubun kelimenin tam anlamıyla neslinin tükenmiş olmadığı görülmektedir. Plesiadapiformes terimi, taç primat olmayan tüm primatlar için hala kullanılabilir, ancak bu kullanım açıkça parafiletiktir. Taç primatlar kladistik olarak verildiğinde, primatlarla eskimiş bir genç sinonim haline gelir. 65 milyon yıl önce yaşamış Purgatorius ve Ursolestes'in bir bazal plesiadapiform olduğuna inanılıyor.
Paromomyidae, soyu tükenmiş altı cinsi içeren bir primat familyasıdır. Primatların kökeni ve evrimi ile ilişkili memelilerin takımı olan plesiadapiformlara aittir. Gruba ait ilk örnek, 1940 yılında paleontolog George Gaylord Simpson tarafından bulundu. Palaechthonidae familyası ile yakından ilişkilidir.
Altiatlasius, Fas'tan Geç Paleosen'e tarihlenen ve bilinen en eski primat olan, soyu tükenmiş bir memeli cinsidir. Cinse ait tek tür olan Altiatlasius koulchii, 1990 yılında tanımlanmıştır.
Euprimateformes, Bloch vd. tarafından 2007 yılında önerilmiş, gerçek primatları ve plesiadapoidleri içeren plesiadapiform grubudur.
Ursolestes perpetior, orta/geç Puerkan Simpson Quarry, Montana, ABD'den büyük bir purgatoriid plesiadapiform türüdür. Bilinen diğer tek purgatoriid ve keşfedilen en eski primat olan Purgatorius'tan dişlerinin bilinen bölümlerinin boyutlarından anlaşıldığı üzere büyük ölçüde daha büyük vücut boyutu ile farklılık gösterir.
Primatların kökeni ve evrimi, yaklaşık 55 milyon yıl önce küresel olarak ortaya çıkan "gerçek" primatların (Euprimates) kökenini ve evrimsel tarihini konu alır. Bilinen en eski gerçek primat, geç Paleosen döneminde Fas'ta yaşamış, Altiatlasius'tur.
Dryomomys szalayi, Erken Eosen döneminde Kuzey Amerika'da yaşamış micromomyid plesiadapiform türü.
