Pulpa (diş özü olarak da bilinir), dişin kuron ve kök kısmında bulunan boşluklarda yer alan; dentin ile çevrelenen; şekil verici, besleyici, duyusal ve koruyucu işlevlere sahip, mezoderm kökenli bol damarlanmış, sinir ağıyla sarılmış ve kök ucundan dişi terk eden bir bağ dokusudur.
| Dişler | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Maksiller dişler |
| ||||||||||
| Mandibular dişler |
| ||||||||||
| Kısımları |
| ||||||||||
| Diğer | |||||||||||
| Testler |
|
|---|---|
| Prosedürler |
|
| Aletler |
|
| Aletler |
|
Baklagiller (Fabaceae), Fabales takımından çoğunu otsu bitkilerin oluşturduğu çalı ve ağaç türlerini de içeren büyük bir familya.
İbranice (עִבְרִית,
Gorgonlar, Yunan mitolojisinde keskin dişli, saç yerine başlarında canlı yılanlar olan, dişi canavarlardır. Medusa, gözlerine bakanı taşa çevirir. Ama kız kardeşleri Euryale ve Stheno bunu yapamamaktadır. Ayrıca Medusa içlerinde ölümlü olan tek kişidir.
Diana, Roma mitolojisinde ayın ve avcılığın bakire tanrıçasıydı. Yunan mitolojisinde Artemis'e denktir. İkiz erkek kardeşi Apollon ile Delos adasında doğmuş olan Diana'nın, ebeveynleri Jüpiter ile Latona'dır. Gökteki sembolü aydır. Geyik ve dişi ayı sembol hayvanlarıdır. Avcılar ismiyle bilinen bir av grubu vardır. Genellikle 12 ile 15 yaşlarında kız görünümündedir. Avcılar grubunda tarih boyunca genellikle kızlar bulunsa da nadiren erkekler de bulunmuştur. Ay tanrıçası görevini Selene' den almıştır. Ay ve avcılığın yanında kız çocukları, doğum ve daha birçok şeyin tanrıçasıdır.
Bayağı yaban domuzu, domuzgiller (Suidae) familyasından evcil domuzun vahşi atası olarak sayılan çift toynaklı.
Endodonti diş minesi, dentin ve diş pulpasının incelenmesi ve tedavisi ile ilgili diş hekimliği uzmanlık alanıdır. Endodontik kök kanal tedavisi en sık uygulanan işlemlerden biridir. Diş pulpası iltahaplanırsa uygulanacak tedavi seçeneklerinden biri endodontik kök kanal tedavisidir. Periradiküler cerrahi, kök kanal tedavisi, diş beyazlatma ve diş apsesi temizliği, apikoektomi, kanal tedavisi, kök rezeksiyonu, apikoektomi, pulpa kaplaması, pulpotomi, apeksifikasyon ve rejeneratif endodonti işlemlerini yapar.
İnsan dişi, besinleri yutmaya ve sindirmeye hazırlık aşamasında keserek ve ezerek besinlerin mekanik olarak yıkımında görev yapar. İnsanlarda, her birinin belirli bir işlevinin olduğu kesici diş, köpek dişi, küçük azı dişi ve azı dişi olmak üzere dört tip diş vardır. Kesici dişler besini keser, köpek dişleri besini koparır ve küçük azı ve azı dişleri besini ezer. Dişlerin kökleri maksilla ya da mandibula içerisine yerleşmiş ve diş eti ile kaplanmıştır. Dişler yoğunluğu ve sertliği farklı çeşitli dokulardan yapılmıştır.
Diş implantı protetik diş tedavisi ve ağız, diş ve çene cerrahisi, periodontoloji ve estetik diş hekimliği ana bilim dallarının konusuna giren insan dişinin kökünü taklit etmeye çalışan alternatif tedavi yöntemidir. Kron, diş köprüsü, hareketli diş protezi, takma diş, yüz protezi gibi diş protezlerini desteklemek veya ortodontik tedavilerde sabit destek olarak kullanmak için çene kemiği ya da kafatası kemiklerinin içine cerrahi uygulama ile yerleştirilen tıbbi bir üründür. İmplantları uygulama yöntemlerini kapsayan disipline ise implantoloji adı verilmektedir.
Periodonsiyum, dişi çevreleyen ve destekleyen dokular olan periodontal membran, alveol kemiği, sement tabakası ve diş etini kapsayan bölgedir.
Sement diş kökünün yüzeyini kaplayan özelleşmiş kalsifiye olmuş bir maddedir. Sement diş kökünün içinde yer alan sementoblast denilen hücrelerden salgılanmaktadır ve kapladığı kök yüzeyinin ucunda en fazla kalınlığa sahiptir.Sarıya yakın bir renktedir ve daha az mineralize olmasına bağlı olarak mine ve dentine göre daha yumuşaktır.
Mine-sement sınırı, genellikle MSS olarak kısaltılır, bir diş üzerinde anatomik olarak belirlenen bir oluşumdur. Burası, normalde dişin taç kısmını saran mine ile dişin kök kısmını saran sementin karşılaştığı yerdir. Bu iki diş kökenli doku tarafından oluşturulan bu sınır, dişetinin genellikle dişeti iplikçikleri denilen iplikçiklerle sağlıklı dişe bağlandığı yer olduğu için yüksek bir öneme sahiptir.
Köpek dişi, memeli oral anatomisinde incelenen uzun ve sivri diş. Fakat daha düz bir şekilde ortaya çıkabilirler. Bunun sonucu öndeki kesici dişlere benzerler. Öncelikli olarak sert yiyeceği parçalamakla görevlidirler. İkincil kullanımları ise saldırıya yöneliktir. Çoğunlukla bütün memelilerde en büyük dişlerdir. Çoğu memelide ikisi alt çenede ve ikisi üst çenede olmak üzere dört adet köpek dişi bulunur. Aynı çenede bulunan köpek dişlerini birbirinden, kesici dişler ayırır. Örneklerini köpeklerde ve insanlarda görebiliyoruz.
Dişeti veya gingiva, alveolar kemiği kaplayan ve diş köklerini çepeçevre saran pembemsi mukoza tabakası.
Eğrelti ya da Eğrelti otu (Pteridophyta), 12.000 türü bulunan bitki bölümü. Atkuyrukları da bu bölümde olmasına karşın eğrelti adıyla anılmazlar. Karbonifer döneminde 360 milyon yıl öncesine tarihlenen fosil kayıtları vardır.
Diş anatomisi, anatominin çalışma alanlarından biri olup insan dişi yapılarını inceler. Dişlerin gelişimi, görünüşü ve sınıflandırılması bu çalışma alanı içerisine girer. Diş oluşumu doğumdan önce başlar ve dişlerin doğal morfolojisi o sıralarda belirginleşir. Diş anatomisi aynı zamanda taksonomik bir bilimdir. Dişleri ve onları oluşturan yapıları isimlendirmek çalışma alanı içerisine girer ve bu bilgiler diş tedavilerinde pratik bir amaca hizmet eder.
Diş hekimliğinde, maksiller köpek dişi ya da maksiller kanin her iki maksiller yan kesici dişin lateraline ve her iki maksiller birinci küçük azı dişinin meziyaline yerleşmiştir. Hem maksiller hem de mandibular kaninler için ağzın "köşetaşı" denir. Çünkü kesici dişleri küçük azılardan ayıracak şekilde orta hattan üç diş uzağa yerleşmişlerdir. Kaninin konumu gereği kesici ve küçük azı dişleri ayırdığı gibi mastikasyon ya da çiğneme esnasında her iki dişin işlevini gerçekleştirir. Yine de, kaninlerin en çok görülen işlevi besinleri koparmaktır. Kanin dişler çiğneme esnasında meydana gelen muazzam lateral (yan) basınçlara dayanabilmektedir. Kaninlerin tek bir tüberkülü vardır ve kılıç dişli kaplanlar gibi nesli tükenmiş etçillerde tutma-kavrama görevi görür. Görece aynı olsalar da, maksiller kaninlerin süt dişleri ile kalıcı dişleri arasında küçük farklar bulunur.
Mandibular köpek dişi ya da mandibular kanin, mandibular yan kesici dişlerin distaline mandibular birinci küçük azı dişlerinin ise meziyaline yerleşmiştir. Maksiller ve mandibular kaninlere ağzın "köşetaşı" denir çünkü orta hattan üç diş uzağa yerleşirler ve küçük azıları kesicilerden ayırırlar. Kaninin konumu gereği kesici ve küçük azı dişleri ayırdığı gibi mastikasyon ya da çiğneme esnasında her iki dişin işlevini gerçekleştirir. Yine de, kaninlerin en çok görülen işlevi besinleri koparmaktır. Kanin dişler çiğneme esnasında meydana gelen muazzam lateral (yan) basınçlara dayanabilmektedir. Kaninlerin tek bir tüberkülü vardır ve etçillerde tutma-kavrama görevi görür. Görece aynı olsalar da, mandibular kaninlerin süt dişleri ile kalıcı dişleri arasında küçük farklar bulunur.
Mandibular birinci azı dişi veya altı yaş dişi, mandibular ikinci premoların distalinde ve mandibular ikinci moların mezialinde konumlanmıştır. Alt çenede bulunur ve normal sınıf I oklüzyonda maksiller birinci molar ve maksiller ikinci moları karşılar. Bu moların işlevi çiğneme esnasında besini öğütmektir. Mandibular birinci molarların genellikle beş adet iyi gelişmiş tüberkülü bulunmaktadır. Bunlardan iki tanesi bukkalde iki tanesi lingualde ve bir tanesi de distaldedir. Gelişimsel ve ikincil olukların şekilleri "M" harfini andırır. İşlevleri benzer olsa da süt mandibular birinci molar ile daimi mandibular birinci molar arasında büyük farklar vardır. Süt dişlenmede mandibular molarların yerini tutan diş yoktur. Molar denmesine karşın süt molarların arkasından daimi premolarlar sürmektedir.
Kanal tedavisi, endodonti'de enfeksiyonun ortadan kaldırılması ve dekontamine edilmiş dişin gelecekteki mikrobiyal istiladan korunması ile sonuçlanması amaçlanan, enfekte diş pulpası için uygulanan bir tedavidir. Kök kanalları ve bunlarla ilişkili pulpa odası, sinir dokusu, kan damarları ve diğer hücresel varlıkların doğal olarak yaşadığı bir diş içindeki fiziksel oyuklardır. Bu öğeler birlikte diş pulpasını oluşturur.
Diş ağrısı, hayvan veya insan dişinde bulunan ağrıdır. Diş patolojisi, diş eti, damak veya diş dışı hastalıklar buna neden olabilir. Şiddetli olduğunda uyku, yemek yeme ve diğer günlük aktiviteleri etkileyebilir. Yaygın nedenler pulpit, diş çürümesi, diş travması, ağrılı dentin sendromu, apikal periodontitis, diş apsesi, alveolar osteitis, fusospiroket stomatiti ve temporomandibular eklem disfonksiyonu'dur. Diş ağrısının tedavisi için şifalı bitkiler, diş çekimi, kök kanal tedavisi, diş temizliği, diş cerrahisi uygulanabilir.
