Puduhepa
Puduhepa, MÖ 13. yüzyılda yaşamış Hitit hükümdarı III. Hattuşili'nin karısı ve Hitit İmparatorluğu'nun kraliçesi (tavananna)'dir. Hakkında az şey bilinmekle beraber, kendisinden ilk defa bir tablette, Hattuşili'nin evliliği hakkında yaptığı 'kendini savunma konuşması (Apologie)'nda söz edilir.
Babası Bentip-šar, Lawanzantiya (Elbistan)'lı bir rahipti. Bentip-šar Kizzuvatna'da, Lawazantiya'nın IŠTAR/Saušga Tanrıçası'nın rahibiydi. Rahibi olduğu Lawazantiya'nın IŠTAR/Saušga Tanrıçası, III. Hattuşili'nin en sevdiği tanrıça olan Samuha'nın IŠTAR/Saušga Tanrıçası'yla bağlantılıydı. Teorik olarak aynı tanrıçaydı; ama pratikte tam olarak aynı sayılmıyordu. Bunun sebebi Hititlerde her şehrin kendine özgü tanrılarının bulunması gibi IŠTAR/Saušga Tanrıçası durumunda olduğu gibi, aynı tanrının şehrine göre farklı versiyonlarının da bulunmasıydı. Fakat yine de bu tanrılar arası bağlantı III. Hattuşili'nin Puduhepa'nın rahip babasıyla ilişkiye geçmesini ve böylece de tapınakta bir rahibe olan Puduhepa'yla tanışmasını sağladı.
Puduhepa ve babasının adları Hurriceydi. Puduhepa kendini Hurri Tanrıçası Hepat'ın hizmetkarı olarak görüyor; ama aynı zamanda kendisini Arinna'nın Güneş Tanrıçası'nın sevdiği' diye adlandırıyordu. Bu bağlamda, Puduhepa'nın gençliğinde Hepat'ın hizmetinde bulunduğu fikri tarihçilerce benimsenmiştir. Ne zaman ki tavananna unvanını almıştır, o andan itibaren Arinna'nın Güneş Tanrıçası'nın memnuniyetini kazanmak için Hepat'ın ve onun tanrısallıklarını eşit tutmuştur; çünkü Arinna'nın Güneş Tanrıçası artık Puduhepa için en önemli tanrıçadır. Bu tanrısal eşitlikle sanki her zaman Hepat'ın hizmetinde bulunduğu gibi Arinna'nın da hizmetinde olduğunu göstermek istemiştir. Bu tip bir kimliğe Puduhepa'nın ne kadar dahil edilebileceği veya başka bir değerlendirme olasılığı hakkında kesin bir karara varılamamaktadır..
Kral eşiyle Puduhepa'nın birbirlerine gerçek bir sevgi ve empatiyle bağlı olduğu ve beraber çok iyi geçindikleri söylenebilirdi. Her ne kadar Puduhepa da diğer tavanannalar gibi sarayın işleri ve çocukların yetiştirilmesiyle ilgili olsa da, Hitit kraliçeleri arasında politik hayata en çok katılım gösterenlerden biri olmuştur. Puduhepa'nın o dönemki birçok devlet başkanı ve devlet adamıyla olan resmi yazışmaları bulunan mektuplardan açığa çıkarılmıştır. Mısır firavunu II. Ramses Puduhepa'yı kız kardeşi, III. Hattuşili'yi de erkek kardeşi olarak adlandırmıştır. Ayrıca geleneksel olarak diğer tavanannalarda olduğu gibi Puduhepa'nın kraliçeliği döneminde birçok kraliyet hediyesi veya mührü kralın adını taşıdığı gibi Puduhepa'nın adını da taşımaktaydı.
Puduhepa, III. Hattuşili'den sonra oğlu IV. Tuthaliya'nın krallık süresi içinde de tavananna; 'ana kraliçe' unvanıyla yönetimde bulunmuştur; çünkü Hitit hukukuna göre kazanılmış bir hak olan tavanannalık kral eşin ölümüyle bile kaybedilmemekte, tavanannanın ölümüne kadar devam etmekteydi.
Puduhepa'ya ait mühür, Gözlükule Höyüğü'nde bulunmuş ve bugün Adana Müzesi'nde sergilenmektedir.
