İçeriğe atla

Publius Papinius Statius

Publius Papinius Statius
Doğumc. 45
Neapolis, Italia, Roma İmparatorluğu
Ölümc. 96
Neapolis, Italia, Roma İmparatorluğu
MeslekŞair
DönemGümüş Çağ

Publius Papinius Statius (c. 45, Neapolis - c. 96, Neapolis), Latin edebiyatının gümüş çağının önemli kişiliklerinden olan Romalı şair.

Hayatı

Yaklaşık 45 yılında Neapolis'te doğmuştur. Bir öğretmen çocuğudur. Genç bir ozan olarak Roma'daki recitatio'larda ve şiir yarışmalarında başarı kazanmıştır. Özel yaşamı hakkında fazla bilgi yoktur. Claudia adında, ilk kocasından bir kızı olan dul bir kadınla çok genç denmeyecek bir yaşta evlenmiştir. Çocukları olmamıştır ama Statius'un evlat edindiği küçük bir oğlan çocuğu da genç yaşta ölmüştür. Edebî değeri olan yapıtlarından çok pandomim oyunları için yazdığı metinlerle para kazanmaya çalışmıştır. Domitianus'un koruduğu biri olarak yaşamının son yıllarında birtakım başarısızlıklara uğramıştır. Neapolis'e döndükten sonra imparatordan kısa bir süre önce, 96 yılı civarında ölmüştür.

Varlıklı bir amatör değil, profesyonel bir şairdir. Babası için yazdığı uzun bir ağıtta atalarının özgür doğduğunu ve birtakım ayrıcalıkları olduğunu vurgulayarak ailesinin maddi bakımdan sıkıntı çektiğini anlatır. Öğretmen çocuğu olarak her zaman kendi yeteneğiyle yolunu çizmek zorundaydı. Neapolis kentinin ileri gelenleri çocuklarını edebiyat ve öbür sanatlar için Statius'un yanına yollarlardı. Bu çevrede kurulan yakın ilişkiler Roma'da saygı kazanırken ve birinin mesleğiyle ilgili iş vermesini beklerken Statius'a yardımcı olmuştur. Babasının şiirde ona yol göstermesine çok şey borçludur. Babası oğlunu kendi izinden giderek ilkin kendi kentinde sonra da Roma'da şiir yarışmalarına girmesi için yüreklendirmiştir. Bu yolla elde ettiği çelenkler çok değerlidir, bu sayede güçlü hamileri etkilemiştir.

Edebî kişiliği

Yapıtları üç bölümde ele alınabilir. İlk grupta pandomim oyunları için yazdığı şiirler ve Capitolium'da hiç ödül kazanmamış ancak Alba'daki küçük bir yarışmada ödül kazanan, Domitianus'un başarılarını ve Germen seferini anlattığı şiiri vardır. Bu şiirden yalnızca dört dize günümüze ulaşmış, bu dört dize ise Lorenzo Valla'nın Scholia'sında korunmuştur. Pandomim metinlerindense Agave günümüze ulaşmıştır. İkinci grubu çeşitli ölçülerle yazılmış beş kitaplık Silvae oluşturur; çoğunluğu altılı dize ile dört tanesi yedi dize ile ile iki tanesi de lirik ölçüyle yazılmıştır. Bunlar 92 yılından başlayarak yayınlanmıştır. Üçüncü grup ise Altılı dize yazılmış iki destandan oluşur. Bu destanlarsa Thebais ile yalnızca birinci kitabı ve ikincisinin başı olan yarım kalmış Akhilleis'tir.

Silvae, Statius'un sosyal çevresi, yaşamı ve kişisel ilişkileri üzerine çok değerli gözlemlemeler sağlar. Juvenal'in tanıklığı Thebais adlı yapıtın recitatio'ları ve pandomim için yazılmış metnin ticari kompozisyonu hakkında yardımcı bilgiler verir. Thebais hakkındaki geç dönem scholia'ları günümüze ulaşmış olup bu scholia'lar Lactantius Placidus'a aittir.

Achilleis adlı yapıtında ise genç ve yakışıklı Akhilleus'un annesi tarafından nasıl saklandığını anlatır. Thetis oğlunun Truva Savaşı'na katılmamasını istemektedir. Bunun için onu genç kız kılığına sokarak Skiros adasındaki Likomidis'in kızlarının arasına saklar. Akhilleus burada prenses Deidamia'ya aşık olur, Neoptolemus adında bir oğulları dünyaya gelir. Diomedes ile Odisseas sonunda onu bulurlar ve Akhilleus onların peşinden savaşa gider.

Kaynakça

  • Conte, Gian Bagio (1994). Latin Literature: A History (İngilizce). Joseph B. Solodow, çev. Londra: Johns Hopkins University Press. 
  • Erim, Müzehher (1987). Latin Edebiyatı. İstanbul: Remzi Kitabevi. 
  • Paratore, Ettore (1969). La Letteratura Latina dell'Eta Imperiale (İtalyanca). Milano: Sansoni/Academia. 
  • Riposati, Benedetto (1973). Storia della Letteratura Latina (İtalyanca). Roma: Societa Editrice Dante Aligieri. 
  • Rose, H. J. (1966). A Handbook of Latin Literature (University Paperbacks) (İngilizce). Londra: Methuen & Co. 
  • von Albrecht, Michael (1997). A History of Roman Literature (İngilizce). 2. New York: E. J. Brill. 

 İşbu madde Fatma Gül Özaktürk tarafından CC BY-SA 3.0 lisansı altında yayımlanan metin içermektedir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Edebiyat</span> sözlü ya da yazılı anlatıma dayanan sanat

Edebiyat, yazın veya literatür, dil aracılığıyla; duygu, düşünce, hayal, olay, durum veya herhangi bir olgunun edebî bir tarzda ve etkili bir şekilde yazılı veya sözlü anlatımını gerçekleştiren; malzemesi söz ve ses; muhatabı insan olan bir sanat dalıdır. Edebî yazılar yazan sanatçılara edebiyatçı denir. Daha kısıtlayıcı bir tanımla, edebiyatın; bir sanat formu olarak oluşturulan yazılar olduğu düşünülmüştür. Bunun nedeni, günlük kullanımdan farklı olarak edebiyatın, dil ürünü olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Domitianus</span> Roma İmparatoru

Titus Flavius Domitianus, Batı'da genellikle Domitian adıyla bilinen Flavius Hanedanına mensup, Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Gabriela Mistral</span> Şilili şair, eğitimci, diplomat

Gabriela Mistral,, Şilili şair, eğitimci, diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Tacitus</span>

Gaius Cornelius Tacitus, MS 56-120 yılları arasında Roma'da yaşamış hatip, avukat, senatör ve tarihçidir. Roma senatosundaki görevleri, Roma tarihi ve imparatorluğun kuzeyindeki Cermenler üzerine yazdığı eserleriyle tanınır. Tacitus, modern akademisyenler tarafından en büyük Roma tarihçilerinden biri olarak kabul edilmektedir.

İspanyol edebiyatı, İspanya'da yazılan edebiyat yapıtlarını kapsar. İspanya'nın ulusal dili olan Kastilya lehçesinde kaleme alınan yapıtlar İspanyol edebiyatının ana bölümünü oluşturmakla birlikte, Katalan dili ve Galicia lehçesinde yazılmış yapıtlar da bu kapsamda sayılır.

İtalyan Edebiyatı, İtalyan yazarlarca İtalyanca yazılmış edebiyat yapıtlarını kapsar. İtalya'nın siyasal birliğini 19. yüzyıla kadar kuramaması ve Katolik Kilisesi'nin etkisiyle, yazılı metinlerde uzun süre Latince kullanılmış ve yerel bir dilin yaygınlaşması öbür Avrupa ülkelerine göre daha geç başlamıştır. 12. ve 14. yüzyıllar arasında İtalya'da Fransızca düzyazı ve koşukla yazılmış romanslar okunmuş ve klasik metinlerden uyarlamalar yapılmıştır. Böylece 13. yüzyılda bir Fransız-İtalyan edebiyatı gelişmiştir. İtalyanlar Fransız öykülerini çoğu zaman uyarlayarak ve bunlara çeşitli eklemeler yaparak kaleme almışlardır. Bu edebiyatta Fransızca kullanılmakla birlikte, yazarlar yapıtlarına yer yer kendi lehçelerinin özelliklerini de katmışlardır.

Latin Amerika Edebiyatı, Latin Amerika'da İspanyolca ve Portekizce yazılmış edebiyat yapıtlarını kapsar. İlk yazılı metinler Yenidünya'nın İspanyol fatihlerinin İspanya'ya gönderdikleri raporlardı. İspanyollar'ın atılganlığı ve Amerika Yerlilerinin yiğitliği pek çok yazıya ve şiire esin kaynağı olmuştur. Bunların en ünlüsü İspanyol Alonso de Ercilay Zúñiga'nın (1533-1594), Şili Yerlilerinin soylu direnişini ve şairin bu dönemdeki acılarını dile getiren La Araucanadır. 20 binin üstünde koşuktan oluşan bu şiir yeni topraklardan fışkıran ilk gerçek edebiyat ürünüdür.

<span class="mw-page-title-main">Marcus Annaeus Lucanus</span>

Marcus Annaeus Lucanus, Latin edebiyatının gümüş çağının önemli kişiliklerinden olan Romalı şair.

Argonautica, Gaius Valerius Flaccus'un sekiz kitap ve 5.600 dizeden oluşan epik şiiri. İason'un Altın Post'u aramak için çıktığı seferi anlatan yapıt olasılıkla yazarın ölümü yüzünden yarım kalmıştır. Ya bitmemiş ya da çoğaltılırken zarar görmüş olan şiirin yedi kitabı ve sekizincinin de bir kesimi korunabilmiştir. Bunlar bir dizi bölümü içerir ve bu bölümler Apollonios'un dört kitaplık Argonautika'sında anlattığı öykünün yaklaşık dörtte üçüyle benzeşmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Latin edebiyatının gümüş çağı</span> 14-550 yılları arasını kapsayan Roma edebî dönemi

Latin edebiyatının gümüş çağı, Latin edebiyatının 14'ten I. Justinianus'un 550'de hukuk alanında yaptığı yeniliklere dek olan dönemini kapsayan dönem. Roma İmparatorluğu ve daha sonrasında Bizans İmparatorluğu etki alanında geliştiğinden dolayı İmparatorluk Dönemi olarak da adlandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pharsalia</span>

Pharsalia ya da bir diğer adıyla Bellum Civile, Romalı şair Marcus Annaeus Lucanus'un başyapıtı olarak kabul edilen şiir. Bellum Civile adı eski çağdaki biyografilerden ve el yazmalarından elde edilmişken Lucanus ise yapıtından dokuzuncu kitabın 985. dizesinde Pharsalia diye söz etmektedir.

Silvae, Publius Papinius Statius'un otuz iki şiirinden oluşan şiir koleksiyonu. Beş kitap halinde düzenlenen eser edebî değerinin yanı sıra Domitianus ve Statius'un yaşamı hakkında başvuru kaynağı niteliği de taşımaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Thebais (Publius Papinius Statius)</span>

Thebais, Publius Papinius Statius'un on iki kitaptan oluşan epik şiiri. Statius'un kendisinin anlatımına göre tamamlanması on iki yılını almıştır.

Gaius Valerius Flaccus, Latin edebiyatının gümüş çağının önemli kişiliklerinden olan Romalı şair.

<span class="mw-page-title-main">Silius Italicus</span>

Silius Italicus (28-103), Latin edebiyatının gümüş çağının önemli kişiliklerinden olan Romalı şair, konsül ve hatip. Araştırmacılar heksametron ile yazılmış on yedi kitaplık 12.200 dizeden oluşan başyapıtı Punica'nın eksik olduğunu, aslında Quintus Ennius'un Annales'ini örnek alarak yapıtını on sekiz kitap olarak düzenlediğini düşünmektedirler.

Punica, Silius Italicus'un İkinci Pön Savaşı'nı Hannibal'in İspanya seferinden Publius Cornelius Scipio'nun Zama'daki zaferinin sonuna dek anlattığı epik şiiri. On yedi kitaptan oluşan Punica Latin edebiyatındaki en uzun tarihî destandır.

<span class="mw-page-title-main">Persius</span>

Aulus Persius Flaccus ya da bilinen adıyla Persius, Etrüsk kökenli Romalı şair ve hicivci.

<span class="mw-page-title-main">Decimus Iunius Iuvenalis</span> Latin edebiyatının gümüş çağının önemli kişiliklerinden olan Romalı şair

Decimus Iunius Iuvenalis ya da Juvenal, Yergiler adlı yapıtı ile bilinen ve Latin edebiyatının gümüş çağının önemli kişiliklerinden olan Romalı şair.

<span class="mw-page-title-main">Yergiler</span> Juvenalisin bir kitabı

Yergiler, Romalı yazar Decimus Iunius Iuvenalis'in hiciv türünde yazdığı ve kendi türünde başyapıt olarak kabul edilen eseri.

Gaius Iulius Phaedrus, Ezop Masallarını Latinceye aktaran ilk kişi olarak bilinen Romalı fabl yazarı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.