İçeriğe atla

Puʻu ʻŌʻō

Puʻu ʻŌʻō
Dağın Haziran 1983 yılında alacakaranlıkta görünümü
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik698
Coğrafya
KonumHawaii, Amerika Birleşik Devletleri
Jeoloji
Dağ türüVolkanik kon

Puʻu ʻŌʻō (genellikle yazılan şekli Puu Oo) Hawaii adalarının doğusundaki çöküntü kuşağındaki Kīlauea volkanınındaki volkanik kona verilen addır. Puʻu ʻŌʻō, 3 Ocak 1983 gününden günümüze kadar faaliyet halinde olarak, son iki yüzyıldır çöküntü kuşaklarındaki en uzun süreli yanardağ püskürmesini gerçekleştirmiştir.

Ocak 2005 itibarı ile 2,7 km³ magma yaklaşık 117 km² bir alanı kaplayrak Hawaii adalarının güneydoğusuna yaklaşık 0,93 km²'lik fazladan bir alan eklemiştir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Doğu Anadolu Bölgesi</span> Türkiyenin doğusundaki coğrafi bölgesi

Doğu Anadolu Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu topraklarındaki konumunda doğuda yer alması nedeniyle Birinci Coğrafya Kongresi tarafından 1941 yılında böyle isimlendirilmiştir. Ülkenin, nüfus yoğunluğu ve nüfusu en az olan bölgesidir. Bunda bölgenin yüzölçümünün büyük olması başlıca etkilerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Tonga</span> Büyük Okyanusta bir ada devleti

Tonga ya da resmî adı ile Tonga Krallığı,, Büyük Okyanus'ta yaklaşık 169 adadan oluşan ada ülkesi. Toplam kara yüzölçümü yaklaşık 700 km2 olan ülke, Güney Pasifik Okyanusu'nun yaklaşık 700.000 km2 büyüklüğünde bir alanı kaplar. 2021 itibarıyla nüfusu 104.494 olan ada ülkesinin nüfusunun %70'i başkent Nuku'alofa'nın bulunduğu Tongatapu adasındadır. Ülke nüfusunun geri kalanı, ülkedeki 35 adada yaşamaktadır. Tonga, kuzebatısında Fiji ile Wallis ve Futuna (Fransa), kuzeydoğusunda Samoa, batısında Yeni Kaledonya (Fransa) ile Vanuatu, doğusunda Niue ve güneybatısında Kermadec ile sınırlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Baker Adası</span> Honolulunun yaklaşık 3090 km güneybatısında, üzerinde yerleşim olmayan bir atol, A.B.D.nin denizaşırı bölgesi

Baker Adası, İngilizce telaffuz: [ˈbeɪkər] Büyük Okyanus'ta ekvatorun kuzeyinde Honolulu'nun yaklaşık 3090 km güneybatısında bulunan üzerinde yerleşim olmayan bir atol. Hawaii ve Avustralya'nin hemen hemen ortasında bulunan adanın en yakınındaki yerleşim adanın 68 km kuzeyindeki Howland Adası'dır. Birleşik Krallık adayı 1897 ile 1936 arası kendi imparatorluğuna dahil saysa da ada 1857 yılından beri Amerika Birleşik Devletleri'nin toprağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Wallis ve Futuna</span> Fransa Denizaşırı Bölgeler Topluluğu üyesi bölge

Wallis ve Futuna Adaları ya da resmî kullanımı ile Wallis ve Futuna Adaları Bölgesi(Fransızca: Territoire des îles Wallis et Futuna) Fransa'nın denizaşırı bölgelerinden biridir. Konum itibarıyla Pasifik Okyanusu'nda, Fiji Adaları'nın kuzeyinde bulunan ada, birbirinden yaklaşık 200 km uzak olan iki ana ada grubundan oluşmaktadır. Adanın başkenti Uvea adasında bulunan Mata-Utu şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Midway Adası</span> Büyük Okyanusun kuzeyinde, üzerinde yerleşim olmayan A.B.D. denizaşırı bölgesi

Midway Atolü ya da Midway Adaları, Kuzey Pasifik Okyanusunda, Hawaii takımadalarının kuzey-batısında bulunan atoldür.

<span class="mw-page-title-main">Hawaii</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Hawaii ya da Havai, Amerika Birleşik Devletleri'nin eyaletlerinden biridir. Büyük Okyanus'da bulunan ve tamamen adalardan oluşan tek eyalettir.

<span class="mw-page-title-main">Kuiper Kuşağı</span> gök cisimlerinden oluşan halka

Kuiper Kuşağı, Güneş Sistemi'nin kenarında bulunan bir halkadır. Esas olarak uzay kayaları ve cüce gezegenlerden oluşur. Neptün'ün yörüngesinin ötesine oturur. Gezegensel hareket düzeyinde ve Güneş'ten yaklaşık olarak 30 ila 50 astronomik birimden uzak bir disktir. Edgeworth-Kuiper Kuşağı adıyla da anılmaktadır. Hawaii'deki astronomlar 1992 yılında bu bölgede sayıları 1.000'i bulan buzlu cisimlerin ilkini keşfetmişlerdir. Bu cisimlerin bir bölümü çok yığışık olup çapları da yüzlerce kilometreyi bulabilmektedir. Kuiper Kuşağı ile Oort Bulutu'nun da üst üste bindiği bugünkü varsayımlar arasında yer almaktadır. Kuiper Kuşağı'nda bulunan gök cisimlerinin birer gezegen olup olmadığı yönünde de büyük tartışmalar bulunmaktadır. Kuiper Kuşağı'nda şimdiye kadar 400 gezegenimsi gök taşı bulunmuştur. Bu kuşakta çapı 100 km'den büyük en az 70.000 gök cismi olduğu varsayılmaktadır. Bu bölgeye Kuiper Uçurumu da denmektedir. Bu ismin verilmesindeki sebep ise kaya yoğunluğunun bu bölgede birdenbire azalmasıdır. NASA'nın Kuiper Kuşağı ve Plüton'a doğru yol alacak olan New Horizons uzay aracı da 2006 yılının Ocak ayında fırlatılmış, bir sene sonra 2007'de Jüpiter gezegeninin yanından geçmiştir. 14 Temmuz 2015'te Plüton'a en yakın noktadan geçerek gezegenin yapısı ve atmosferini incelemiştir. 2015 Nisan ayı itibarıyla New Horizons uydusu Plüton ile ilgili düşük çözünürlüklü görüntüleri göndermiş ve bilgilerimizi tazelemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Manyas Kuşgölü</span> Türkiyede bir göl

Manyas Kuşgölü, tamamı idari olarak Balıkesir ilinin Bandırma ilçesi sınırlarında yer alan tektonik göl. Göl, Marmara Denizi'nin güneyinde, Uludağ ile Biga Yarımadası arasında uzanan bir çöküntü alanında yer almaktadır. Bu çöküntünün tabanını Kuş ve Uluabat (Apolyont) Gölleri ve bu göllerin çevresinde yer alan geniş ovalar, kenarlarını ise yüksek dağ ve yaylalar oluşturmaktadır. Doğu batı doğrultusunda uzanan gölün uzunluğu 20 km, genişliği ise 14 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Tazmanya</span> Avustralyanın güneydoğusunda bulunan bir ada ve eyalet

Tasmanya ya da Tazmanya, Avustralya'nın güneydoğusunda bulunan bir ada. Avustralya'nın bir eyaleti olup, başkenti Hobart, en büyük ikinci şehri ise Launceston'dur.

<span class="mw-page-title-main">Oahu</span> A.B.D. eyaleti Hawaiiye bağlı ada

Oahu veya Oʻahu, Büyük Okyanus'ta ABD'ye bağlı bir eyalet olan Hawaii'nin bir adasıdır. "Gathering Place" olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Polinezya</span> Okyanusya alt bölgesi

Polinezya, Büyük Okyanus'taki üç büyük ada öbeğinden birine verilen ad. Polinezya bölgesini tanımlamak için aldığı şekil itibarıyla Polinezya üçgeni olarak da ifade edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hawaii Yanardağlar Ulusal Parkı</span>

Hawaii Yanardağlar Ulusal Parkı ABD'nin Hawaii adalarına ismini veren Hawaii Adası'nda bulunan bir ulusal parktır.

<span class="mw-page-title-main">Guam</span> A.B.D.nin Okyanusyada yer alan denizaşırı bölgesi

Guam (İngilizce: Guam, telaffuz:

Hawaii dili, Hawaii'ye özgü olan bir Polinezya dilidir. İngilizce ve Hawaii dili, ABD'ye bağlı olan Hawaii eyaletinin iki resmî dilinden birisidir. Anadil olarak yaklaşık 2.000 kişi tarafından konuşulur, fakat ABD nüfus sayımına göre ABD'de toplam 27.160 Hawaii dili konuşan vardır. En çok Hawaii adası ve Niihau'da konuşulur, fakat bütün Hawaii adaları ve ABD anakarasında Hawaii dili konuşanlar vardır. Toplam 12 harfi vardır. Bunlar:

<span class="mw-page-title-main">Kilauea Dağı</span>

Kilauea Dağı,, Amerika Birleşik Devletleri'nde Büyük Okyanus adalarından oluşan Hawaii eyaletindeki Big Island 'ın güneyindeki Hawaii Yanardağlar Ulusal Parkı içerisinde yer alan 1247 metre yüksekliğe sahip bir kalkan volkandır. Kilauea Dağı aynı zamanda Hawaii Adaları'nı oluşturan beş volkandan en aktifidir. Bu yanardağın 300.000 ile 600.000 yaş aralığında olduğu tahmin edilmektedir. 1983 yılından bu yana ara ara faaliyete geçen ve dünyanın en aktif yanardağları arasında gösterilen Kilauea, yakınında bulunan birçok yerleşim birimine zarar vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Haleakala Dağı</span>

Haleakala Dağı; ABD'de Büyük Okyanus içindeki adalardan oluşan Hawaii eyaletindeki Maui Adası'nda bulunan ve bu adanın arazisinin %75'ini kapsayan, uyuyan eski masif "kalkan (shield) tipinde" bir volkan dağı.

<span class="mw-page-title-main">Hawaii (ada)</span> Büyük Okyanusta bulunan Hawaii Takımadalarının en büyük adası

'Hawaii veya Hawaii Büyük Adası (İngilizce: The Big Island, Hawai‘i; Hawaii dili: mokupuni o Hawai‘i Büyük Okyanus kuzeyinde bulunan volkanik Hawaii Takımadaları'nın en büyüğü ve en güneydoğuda bulunanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Niihau</span> A.B.D. eyaleti Hawaiiye bağlı ada

Niihau veya Ni'ihau, Amerika Birleşik Devletleri'nin Hawaii eyaletini oluşturan Hawaii Adaları'nın en batısında yer alan bir ada. Hawaii Adalarının coğrafi olarak yedinci en büyük adası ve üzerinde yerleşim olan en küçük adasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Chugai' Piktograf Siti</span>

Chugai' Piktograf Siti, Kuzey Mariana Adaları'ndaki Rota Adası'nda yer alan bir tarihöncesi bir kaya sanatı alanıdır. Kaya sanatı, adanın güneydoğu tarafındaki I'Chenchon Kuş Barınağı'ndaki bir kalker mağarada yer alır. Yaklaşık 90 adet boyalı kaya çizimi 56 metre uzunluğunda geniş bir odada bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Moho braccatus</span>

Moho braccatus veya yerel adıyla Kauaʻi ʻoʻo Hawaii adalarından Kauai adasına özel endemik bir kuş türüydü. Bu nedenle de yaşadığı adanın adını almıştı. Söylediği son şarkısı en son 1987'de duyuldu ve soyu tükendi. Yok olmasının nedenleri arasında Polinezya sıçanı, evcil domuz ve sivrisineklerdi. Bu misafirler yeni adapte olacakları adanın kurallarını da etkilemiş oldular. Karşılıklı bu etkileşim sonunda adalı canlılar daha önce hiç karşılaşmadıkları virüslerle karşı karşıya kaldılar. Nesiller boyunca bu hastalıklarla daha önce karşılaşmamış canlıların bu hastalıklara karşı bağışıklıkları da yoktu.