İçeriğe atla

Ptah

Ptah
Ptah, mumyalanmış bir adam şeklinde (kollar ve yüz hariç) Ma'at'ın sembolü üzerinde duruyor, birleşik ankh-djed-was sembollerini taşıyan bir asa veya asa tutuyor
Hiyerogliflerdeki adı
p
t
HA40
Önemli din merkeziMemfis
SembolDjed sütunu, boğa
Ebeveynyok (kendini yaratmış veya yaratılmamış)
Sekhmet ve Bast
ÇocuklarNefertem, Maahes

Ptah, Antik Mısır'da evreni ve diğer her şeyi yarattığına inanılan tanrıdır. El sanatçılarının -özellikle heykelcilerin- koruyucusu sayılırdı. Yunanların demircileri ve zanaatçileri koruyan ateş tanrısı Hefaistos'la özdeşleştirilmiştir. Ptah, en başlarda Mısır'ın başkenti olan Memphis'in yerel tanrısıyken, şehrin öneminin artmasıyla kültü tüm Mısır'a yayılmıştır. İnsanlarla Tanrılar arasında aracı olduğuna inanılan Apis'in kutsal ahırı, Ptah'ın tapınağıdır. Eşi Sekhmet ve oğlu Nefertium ile Memphis üçlüsünü oluştururlar. Elleri dışında tüm bedeni sıkıca sarılmış, elinde bir asa taşıyan, kafası kazınmış bir insan olarak tasvir edilir. Mısır'ın en büyük tanrısı olarak bilinir.

Antik Mısır Ankh Mısır Mitolojisi
Heliopolisli Sekiz tanrı/Ogdoad
Amon/Amunet | Huh/Hauhet | Kuk/Kauket | Nu/Naunet
Heliopolisli Dokuz tanrı/Ennead
Atum | Şu/Shu | Tefnut | Geb | Nuit/Nut | Ausare/Osiris | İsis/Aset | Set | Nebet Het/Neftis
Diğer Büyük Tanrı ve Tanrıçalar
Anubis | Apis | Aton | Bast | Djehuty | Hathor | Horus | Khepri | Khons | Ma'at | Min | Neith | Ptah | Ra | Sekhmet | Sobek | Wepwawet | Heryşaf

İlgili Araştırma Makaleleri

Mısır tanrıları Mısır mitolojisinde adı geçen tanrılardır.

Amon, Hermopolitan Ogdoad'ın bir üyesi olarak görünen önemli bir eski Mısır tanrısıdır.

Tanrı ya da ilah, Klasik teistik inanç sistemlerinde Mutlak Varlık, Mutlak Benlik ve tüm varoluşun temel kaynağı olarak görülen varlık. Tek tanrılı inançlarda evrenin tek yaradanı ve yöneteni olarak kabul edilir. Çok tanrılı inançlarda genelde ilahların cinsiyeti bulunur ve eril olanlarına tanrı, dişi olanlarına tanrıça denir. Tektanrılı ve henoteistik inançlardaki Tanrı kavramını tanımlamak için ise sadece tanrı sözcüğü kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Rosetta Taşı</span> Mısırda Fransızlar tarafından bulunan tarihi eser

Rosetta Taşı ya da Reşid Taşı, Mısır'da kale yapımındaki bir kazı sırasında rastlantı eseri bir Fransız askeri tarafından bulunmuş, Mısır'da Fransızlar tarafından kurulmuş olan enstitüye gönderilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İsis</span>

İsis, Osiris'in, Seth ve Nephthys'in kardeşidir, Nut ve Geb'in kızları ve çocuk Horus'un annesidir. Bazı kaynaklara göre Anubis de İsis ile Osiris'in oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Ülgen</span> Türk ve Altay mitolojisindeki iyilik tanrısı

Ülgen, Türk ve Altay mitolojisinde iyilik tanrısıdır. Ülken (Ülgön) Han ve Moğolcada Ulgan Han. Göğün 16. katında yaşar. Kayra Han’ın oğludur. Türk mitolojisinde Türklerin iyilik tanrısıdır. Tek Tanrı inancında Göktanrı'nın oğlu ve gökyüzünün hükümdarı olarak görülmüştür. Bai Ulgan, Ulgan gibi adlarla Sibirya kavimlerince de yaratıcı tanrı olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Mısır mitolojisi</span> Antik Mısırlıların mitleri ve uygulamaları

Mısır mitolojisi, eski Mısır kültürünün inanç yapısını ifade etmek için kullanılır. Eski Mısır'daki yaşamın her yönü, dünyanın yaratılışı ve dünyanın tanrılar tarafından idamesi ile ilgili hikâyelerle metaforlaştırılmıştı. Mısır mitolojisi durağan bir birlik içinde var olan ritmik yapılar olarak nitelendirilebilir. Sonuçlarda çatışma ve gerginlikten ziyade istikrar eğilimi ağır basmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aton</span> Antik Mısır tanrısı

Aten veya Aton veya Zentuk IV. Amenhotep veya sonradan aldığı adla Akhenaton tarafından ortaya çıkarılan bir Mısır tanrısıdır. Tıpkı günümüzde büyük kitlelere ulaşmış olan İbrahimi dinlerde olduğu gibi tek tanrı olarak kabul edilmiştir. Bu tanrının somut bir betimlemesi yoktu. Duvarlarla çevrili, üstü açık bir tapınakta tapınılırdı. Aton her ışının ucunda bir el olan bir Güneş olarak çizilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Apis (tanrı)</span>

Antik Mısır'da tapılan canlı hayvanlar olmuştur. Bunların en başlıcası ve şöhret sahibi olan Apis (Hapi) Öküzü'dür. Apis Öküzü başında üçgen şeklinde beyaz bir alameti olan, beyaz lekelere sahip siyah renkli bir öküzdü. Kültünün merkezi Memphis'tir. Alnındaki siyah üçgenden başka sırtında akbabaya benzeyen bir şekil, sağ yanında bir hilal, dili üzerinde ise skarabe işareti bulunması gerekti. Aynı zamanda da kuyruk tüylerinin çift olması gerekiyordu.

Hitit mitolojisi, Mezopotamya kaynaklarından esinlenmiş olmakla beraber, Hatti ve Hurri etkisinde de kalmıştır. Hititler, ele geçirdikleri bölgelerde tapınılan tanrı ve tanrıçalara gösterdikleri saygıdan ve onları yerel ölçekte de olsa tanımalarından dolayı "Bin Tanrılı Halk" adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Daikokuten</span>

Daikokuten (大黒天) Japon mitolojisinde yedi şans tanrısından biri. Zenginlik tanrısı ve çiftçilerin koruyucusudur. Genellikle iri yarı, esmer betimlenir ve sağ elinde dilekleri gerçekleştirdiğine inanılan asası, sırtında içi kıymetli eşyalarla dolu çantası olur ve pirinç çuvalının üstünde oturur şekilde betimlenir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Mısır tanrıları</span> Antik Mısır dinindeki ilahlar

Antik Mısır tanrıları, Antik Mısır'da kendilerine tapınılan tanrı ve tanrıçalardır. Bu tanrılar çevresinde oluşan inançlar ve ritüeller tarihöncesi dönemde ortaya çıkmış ve Antik Mısır dininin özü hâline gelmiştir. Tanrı ve tanrıçalar doğa olaylarının ve fenomenlerinin simgesi olarak görülüyordu ve Mısırlılar doğa olaylarının ma'at'a yani ilahî düzene göre devam edebilmesi için ritüeller ve sunularla tanrı ve tanrıçaları yatıştırıyorlardı. Mısır devletinin MÖ 3100 yılı civarında kurulmasından sonra bu görevleri uygulama yetkisi, kendini tanrıların temsilcisi ilan eden ve ritüellerin yapıldığı tapınakları idare eden firavun tarafından kontrol edilmeye başlandı.

<span class="mw-page-title-main">Antik Mısır dini</span>

Antik Mısır dini, Antik Mısır toplumunun ayrılmaz bir parçası olan ve çok tanrılı ve ritüelleri karmaşık bir inanç sistemi vardı. Mevcut olduğuna inanılan ve kuvvetler ve doğa unsurları, kontrolünde olan birçok tanrılar ile Mısırlıların etkileşimi üzerinde yoğunlaşmıştır. Mısırlı din uygulamalarını tanrılar sağlamakta ve halk ise onların beğenisi kazanmak için bir çabaları vardı. Mısır'ı tarihteki kral ile aynı statüsü ile aynı olan ve aynı zamanda tanrı olan Firavunlar yönetirdi. Firavunlar bir insan olmasına rağmen, Firavunların tanrıların soyundan olduğuna inanılıyordu. Firavunlar insanlar ve tanrılar arasında arabulucu olarak görev aldılar, evrendeki düzeni korumak ve tanrıların tekliflerini yerine getirmek zorundaydılar. Mısırlılar tanrılar için muazzam tapınaklar yapmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Heh</span> Antik Mısır tanrısı

Heh, Eski Mısır'da sonsuzluğu temsil ettiğine inanılan tanrı. İsmi sonsuzluk anlamına gelmektedir. Hauhet diye bilinen kadın formu da vardı. Erkek formu kurbağa ya da kurbağa başlı bir insan olarak tasvir edilirken, kadın formu da yılan ya da yılan başlı bir insan olarak tasvir edilirdi.

Ennead veya Büyük Ennead, Heliopolis'te tapınılan Mısır mitolojisindeki dokuz tanrıdan oluşan bir gruptu: güneş tanrısı Atum; çocukları Shu ve Tefnut; çocukları Geb ve Nut ve çocukları Osiris, Isis, Seth ve Nephthys. Ennead bazen Osiris ve Isis'in oğlu Horus'u içerir.

<span class="mw-page-title-main">Nefertem</span>

Nefertem Mısır mitolojisinde Nefertem, Mısır mavi nilüfer Nymphaea caerulea'nın içindeki ilk sulardan doğan Mısır mavi lotus çiçeğinin hem ilk güneş ışığını hem de hoş kokusunu temsil ediyordu. Nefertem'in bazı başlıkları "Güzel Olan" ve "Güneşin Nilüferleri" idi ve Ölüler Kitabı'nın bir versiyonu şöyle diyor:

Nefertem gibi mavi nilüferden Ra'nın burun deliklerine yükselin ve her gün ufukta öne çıkın.

Tatenen eski Mısır dinindeki ilkel höyüğün tanrısıydı. Adı "yükselen toprak" veya "yüceltilmiş toprak" anlamına gelir ve Nil'in alüvyonuna atıfta bulunur. Aşağı Mısır'daki Inebu-hedj nome'un eski başkenti Memphis bölgesinde doğanın androjen bir koruyucusuydu.

<span class="mw-page-title-main">Seker</span> Mısır tanrısı

Seker Mısır mitolojisinde şahin benzeri bir tanrıdır. Sefkhet-Abwy ismi de kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Imset</span> Antik Mısır tanrısı

Antik Mısır mitolojisinde, Imset bir cenaze tanrısıdır ve Horus'un dört oğlundan biridir. Kanopik kavanozlarla, özellikle karaciğeri içeren kavanozlarla ilişkilidir. Mısırlılar karaciğeri insan duygularının merkezi olarak gördükleri için, Imset'in tasviri, kardeşlerinin aksine, herhangi bir hayvanla ilişkilendirilmedi, ancak her zaman mumyalanmış bir insan olarak tasvir edildi. Isis onun koruyucusu olarak kabul edildi ve Imset ise güney yönünün koruyucusu olarak kabul edildi. Imset ayrıca aşırı duygular nedeniyle kırık bir kalp veya ölümle de ilişkilendirildi, bu nedenle adı eski Mısır dilinde "iyi kalpli" olarak çevrildi.

<span class="mw-page-title-main">Sia (mitoloji)</span>

Eski bir Mısır tanrısı olan Sia veya Saa, Heliopolitan Ennead kozmogonisindeki algının tanrılaştırılmasıydı ve muhtemelen Memphite kozmojenisindeki Ptah'ın kalbinin entelektüel enerjilerine eşdeğerdir. Ayrıca yazıyla da bir bağlantısı vardı ve genellikle elinde bir papirüs parşömeni tutarken insansı biçimde gösterilirdi Bu papirüsün entelektüel başarıları somutlaştırdığı düşünülüyordu.