İçeriğe atla

Psychodidae

Psychodidae
Clogmia albipunctata
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Arthropoda
Sınıf:Insecta
Takım:Diptera
İnfra takım:Psychodomorpha
Familya:Psychodidae
Kan emen tatarcık (Phlebotomus pappatasi)
Ulomyia fuliginosa

Psychodidae, Psychodomorpha infratakımına bağlı bir hayvan familyasıdır.[1] Palearktik bölgede bulunurlar. 1,5 – 5 mm boyunda olabilen küçük sineklerdir. Kelebeklere ("güvelere") benzer şekilde, kanatları abdomen üzerinde çatılı duran ve onlar gibi pul benzeri kıllanmalarıyla diğer sinek türlerinden ayrılan güve sineği (Psychodinae) ya da kelebeksi görünmeyen, onlar gibi kanatları çatı gibi durmayan ve fazla kıllı olmayan tatarcık (Phlebotominae) adlarıyla bilinirler.

Özellikler

Vücut ve kanatları çeşitli renklerde olan oldukça kalın ve uzun kıllarla örtülüdür. Kanatlarda sadece boyuna damarlar bulunur, enine damarlar bulunmaz. Erginlerin ağız parçaları fonksiyonel değildir. Duyargalar 14-16 segmentli, bacaklar yoğun kıllar veya seta ile kaplıdır.

Sycoracinae: Sycorax sinekleri küçük, 1–3 mm vücut uzunluğuna sahip, abdomen üzerinde yatay şekilde uzanan kanatlara sahiptir. Gözler dairesel, anten 15 segmentli, palpus 4 segmentli, dişilerin ağız parçaları sürüngen ve amfibilerden kan emmek için fonksiyoneldir. Kanatlar oval, radius 4, media ise 3 dallıdır. Sycorax pupaları larvaları gibi aynı çevrede yaşarlar, 5-7 segmentli bir çift ventral vantuza sahiptir.

Trichomyiinae: Trichomyia erginleri az bulunur. Palpus 3 veya 4 segmentlidir. Dişilerin ağız parçaları fonksiyonel değildir. Radial kanat damarı sadece 4 dallı, vücut uzunluğu 3–5 m'dir. Trichomyiinae pupalarının özellikleri çok az bilinir. 6-8. abdominal segmentlerde accessorial elementlere sahiptir.

Psychodinae: 6 mm'den küçük sineklerdir. Başta gözler böbrek şeklinde, anten 14-16 segmentli, ağız parçalrı fonksiyonel değildir. Meso ve metatoraks uzantılı, feromon üreten renkli setalıdır. Kanatlar 10 boyuna damarlıdır ve genellikle çapraz damar bulunmaz. Kanat uzunluğu 1–5 mm'dir. Bacaklar yoğun kıllar ve setalarla çevrilidir. Larvaları vermiform tipte olup 26 segmentlidir. Larvaların son distalinde açık stigmata uzanır. Hipostomun şekli ve dişlerin sayısı cinslere göre farklılık gösterir.

Dağılım ve habitat

Larvalarının yaşam ortamlarına özelleşmesi farklı ekolojik gruplara ayrılmasına sebep olmuştur. Larvaları, temiz sularda, kirli sularda, tatlı ve tuzlu sularda, yosunlarda, bitki özsularında, mağaralarda, çürüyen bitkilerde, gübrelerde, atıklarda gelişir.

Horaiellinae Himalaya ve Güneydoğu Asya'da nehirlerde bulunur. Sycoracinae larvaları suculdur ve kalkerli suları tercih eder. Phlebotominae ve Bruchomyiinae larvaları karasal ortamları tercih ederler.

Besin

Tropik ve subtropiklerde bulunan, Türkiye'de en çok tanınan tatarcık (Phlebotomus) dişileri memeli ve kuşların kanı ile beslenirler ve bazı hastalıkların vektörüdürler. Erkekleri ise, insan dışkıları, mutfak ve çöp artıkları ile beslenir Sycorax erginleri sürüngen ve amfibilerden kan emmek suretiyle beslenirler.

Larvaların besinlerini çürümekte olan bitki atıkları, gübre, mantar ve detritus oluşturur. Sycoracinae larvaları küçük ve asesil olup nehir boyunca kızılağaç içinde gelişir. Trichomyiinae larvaları çürümekte olan veya ölü ağaçlarda yaşarlar. Kızılağaç ve söğütü de tercih ederler. Psychodidae larvalarının hepsi çürümekte olan organik maddeler veya detritusla beslenirler. Psychodini larvaları ötrofik koşulları tercih eder ve birkaç türü karnivordur.

Konuyla ilgili yayınlar

  • Prof. Dr. Ali Demirsoy (1992), Yaşamın Temel Kuralları (Entomoloji)

Kaynakça

  1. ^ "ITIS". 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Böcek</span> eklembacaklılar sınıfı

Böcekler eklem bacaklılar (Arthropoda) şubesinin sınıfı ve tür ve takson bakımından en kalabalık hayvan sınıfıdır. 1.000.000'dan fazla olan tür sayılarıyla Dünya'daki en fazla türe sahip canlılardır. Dünya'nın hemen hemen her yerinde bulunur ve bazen çok yoğun popülasyonlarda görülebilirler. Her yıl birkaç bin böcek türü tanımlanmaktadır. Toplam tür sayısının 2.000.000 ila 30.000.000 kadar olduğu tahmin edilmektedir. Tür, cins, familya gibi taksonomik kategoriler bakımından 6-10.000.000 sayıya ulaşırlar ve Dünya'daki hayvanların %90 kadarını oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Kelebek</span>

Kelebek, böceklerin, pul kanatlılar veya kelebekler (Lepidoptera) takımının kanatlı fertlerine verilen genel ad. 150.000 kadar türü bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sivrisinek</span> Kan Emici Bir Böcek Türü

Sivrisinek, Latince: Culiseta longiareolata çift kanatlılar (Diptera) takımının Culicidae familyasından kan emici zararlı böceklerin ortak adı.

<span class="mw-page-title-main">Kene</span>

Ixodida veya kene, Parasitiformes üsttakımına bağlı bir hayvan takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sinek</span> Böcek takımı

Diptera veya Sinek, Holometabola üsttakımına bağlı bir hayvan takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Karasinek</span> İnsan yerleşim yerlerinde oldukça yaygın şekilde görülen organik atıklarla beslenebilen bir sinek türü

Karasinek, iki kanatlılar (Diptera) takımının Muscidae familyasından böcek türü. Salıncak minderi

<span class="mw-page-title-main">Fındık yeşil kokarcası</span>

Fındık yeşil kokarcası Pentatomidae familyasından zararlı böcek türü.

<span class="mw-page-title-main">Adli entomoloji</span>

Adli entomoloji veya adli böcek bilimi ya da biyokriminal entomoloji, adli tıbba yardımcı olan ya da onun yetersiz kaldığı durumlarda, ceset üzerinde bulunan böcek ve diğer eklembacaklıların ergin ve larvalarından, maktulün ("cesedin") ölüm zamanını doğruya yakınlıkta ya da yaklaşık olarak tahmin etmeye çalışan bir bilim dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Trips</span>

Trips, saçak kanatlılar (Thysanoptera) denen böcek takımından eklembacaklıların ortak adıdır.

<i>Thrips tabaci</i>

Thrips tabaci, tripsler (Thysanoptera) takımından kozmopolit zararlı böcek türü.

<span class="mw-page-title-main">Agromyzidae</span>

Agromyzidae, Stratiomyomorpha infratakımına bağlı bir hayvan familyasıdır. Bitkilerin yapraklarında ve diğer kısımlarında yaşayan, açık yeşilimsi, beyaz ve farklı şekillerde olan larvaları vardır. Bitki oyan sineklerin yarısı bu familyaya aittir.

<span class="mw-page-title-main">Badem iç kurdu</span>

Badem iç kurdu, Eurytomidae familyasından zararlı böcek türü.

<span class="mw-page-title-main">Çayır sineği</span>

Tipulidae, çayırsineğigiller, tipulagiller, tipulasineğigiller çift kanatlılar (Diptera) takımından böcek familyası.

<span class="mw-page-title-main">Limoniidae</span>

Limoniidae, çift kanatlılar (Diptera) takımından böcek familyası.

<span class="mw-page-title-main">Pediciidae</span>

Pedicidae, çift kanatlılar (Diptera) takımından böcek familyası.

<span class="mw-page-title-main">Bibionidae</span>

Bibionidae, Bibionomorpha infratakımına bağlı bir hayvan familyasıdır. Genellikle siyah renkli, güçlü bir vücuda sahip olan, 2–16 mm uzunluğunda sivrisineklerdir. Erginlerinin ömürleri 1 hafta bile sürmez. İlkbaharda 3–12 mm boyunda, oldukça hantal vücutlu, sivrisinek (Culicidae) benzeri, alçalıp yükselerek dans eden sinekler bu familyaya aittir. Eşeyler arasındaki dimorfizm tipiktir. Bütün dünyada yaklaşık 700 kadar türü bulunur. Eski familyadır ve fosillerine Oligosen ve Miyosen'den beri rastlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Blephariceridae</span>

Blephariceridae, Blephariceromorpha infratakımına bağlı bir hayvan familyasıdır. Türkiye'de tek türü vardır.

<span class="mw-page-title-main">Ptychopteridae</span>

Ptychopteridae, çift kanatlılar (Diptera) takımından böcek familyası.

<span class="mw-page-title-main">Tatarcık</span> böcek cinsi

Tatarcık (Phlebotomus) veya yakarca, çift kanatlılar (Diptera) takımının Psychodidae familyasından zararlı böcek cinsi.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan beyaz kelebeği</span>

Amerikan beyaz kelebeği , başta dut, akçaağaç, elma, armut, vişne, kiraz, erik, fındık olmak üzere 200’den fazla bitki çeşidinin yapraklarını yemek suretiyle zararlı olabilmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.