İçeriğe atla

Psyche (uzay aracı)

Psyche
Psyche uzay aracının sanatsal bir tasviri
Görev türüAsteroit yörünge aracı
Uygulayıcı
COSPAR kimliği2023-157A Bunu Vikiveri'de düzenleyin
SATCAT no.58049 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Web sitesi
Görev süresiYolculuk: 5 yıl, 10 ay (planlanan)[1]
Bilim: yörüngede 21 ay
Uzay aracı özellikleri
Uzay aracıPsyche
ÜreticiMaxar Technologies[2]
Fırlatma ağırlığı2.608 kg (5.750 lb)[3]
Yakıtsız ağırlık1.648 kg (3.633 lb)[4]
Yük ağırlığı30 kg (66 lb)
Güç4,5 kW
Görev başlangıcı
Fırlatma tarihi13 Ekim 2023[5][6]
RoketFalcon Heavy[7]
Fırlatma yeriKennedy Uzay Merkezi, LC-39A
ÜstleniciSpaceX
16 Psyche yörünge aracı
Yörüngeye yerleşmeAğustos 2029[1]

Psyche görev peçi
Discovery Programı
 

Psyche, metal asteroit 16 Psyche'yi yörüngede dönüp inceleyerek gezegen çekirdeklerinin kökenini keşfetmek amacıyla 13 Ekim 2023'te fırlatılan[5][6] bir yörünge aracı ve uzay görevidir.[8] Arizona Eyalet Üniversitesi'nden Lindy Elkins-Tanton, NASA'nın Discovery Programı için bu görevi öneren baş araştırmacıdır. Proje NASA Jet İtki Laboratuvarı (JPL) tarafından yönetilmektedir.

16 Psyche, bilinen en ağır M-tipi asteroittir ve bir zamanlar başka bir cisimle yaşadığı şiddetli çarpışmanın kabuğunu ve mantosunu soyup attığı düşünülen bir öngezegenin açığa çıkmış demir çekirdeği olarak düşünülmüştü.[9] Son dönemlerde yapılan birçok çalışma bu ihtimali neredeyse ortadan kaldırmıştır.[10][11][12] Dünya'dan yapılan radar gözlemleri, asteroitin demir-nikel bir bileşime sahip olduğunu göstermektedir.[13] Psyche görevi, 4 Ocak 2017 tarihinde NASA'nın Discovery #14 görevi için seçildi[14] ve SpaceX Falcon Heavy roketiyle fırlatıldı.[15]

Psyche'nin animasyonu
Güneş'in etrafında
16 Psyche'nin etrafında
       Psyche  ·        16 Psyche ·        Dünya ·        Mars ·        Güneş

Kaynakça

  1. ^ a b "NASA Continues Psyche Asteroid Mission". JPL. NASA. 28 Ekim 2022. 8 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2022. 
  2. ^ a b "FY 2021 President's Budget Request Summary" (PDF). NASA. 10 Şubat 2020. ss. 437-439. 17 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Şubat 2020.  Bu madde, bu kaynaktan alınan kamu malı olan bir metni içermektedir.
  3. ^ Lord, Peter W.; van Ommering, Gerrit (2015). Evolved Commercial Solar Electric Propulsion: A Foundation for Major Space Exploration Missions (PDF). 31st Space Symposium, Technical Track, April 13–14, 2015, Colorado Springs, Colorado. 7 Ocak 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2018. 
  4. ^ "Psyche: Journey to a Metallic World". 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2021 – www.youtube.com vasıtasıyla. 
  5. ^ a b Strickland, Ashley (13 Ekim 2023). "NASA launches a spacecraft to visit Psyche, an unseen metal world". CNN. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023. 
  6. ^ a b Clark, Stephen (13 Ekim 2023). "NASA just launched the Psyche mission—no one knows what it will find". Ars Technica. 13 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2023. 
  7. ^ Foust, Jeff (28 Şubat 2020). "Falcon Heavy to launch NASA Psyche asteroid mission". SpaceNews. 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020. 
  8. ^ Chang, Kenneth (6 Ocak 2017). "NASA'nın İncelemek İstediği Massachusetts Büyüklüğünde Bir Metal Küre". The New York Times. 7 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2017. 
  9. ^ Elkins-Tanton, L. T.; Asphaug, E.; Bell, J.; Bercovici, D.; Bills, B. G.; Binzel, Richard P.; Bottke, William F.; Jun, I.; Marchi, S.; Oh, D.; Polanskey, C. A.; Weiss, B. P.; Wenkert, D.; Zuber, M. T. (2014). Journey to a Metal World: Concept for a Discovery Mission to Psyche (PDF). 45th Lunar and Planetary Science Conference March 17–24, 2014 The Woodlands, Texas. 1253. Bibcode:2014LPI....45.1253E. LPI Contribution No. 1777. 27 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023. 
  10. ^ Elkins-Tanton, L. T. (2020). "Observations, meteorites, and models: A preflight assessment of the composition and formation of (16) Psyche". Journal of Geophysical Research: Planets. 125 (3): 23. Bibcode:2020JGRE..12506296E. doi:10.1029/2019JE006296. PMC 7375145 $2. PMID 32714727. 
  11. ^ P. Vernazza; M. Ferrais; L. Jorda; J. Hanuš; B. Carry (4 Ekim 2021). "VLT/SPHERE imaging survey of the largest main-belt asteroids: Final results and synthesis" (PDF). Astronomy & Astrophysics. 654: A56. Bibcode:2021A&A...654A..56V. doi:10.1051/0004-6361/202141781. 12 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Ekim 2021. 
  12. ^ Shepard, Michael K.; De Kleer, Katherine; Cambioni, Saverio; Taylor, Patrick A.; Virkki, Anne K.; Rívera-Valentin, Edgard G.; Rodriguez Sanchez-Vahamonde, Carolina; Fernanda Zambrano-Marin, Luisa; Magri, Christopher; Dunham, David; Moore, John; Camarca, Maria (2021). "Asteroid 16 Psyche: Shape, Features, and Global Map". The Planetary Science Journal. 2 (4): 125. arXiv:2110.03635 $2. Bibcode:2021PSJ.....2..125S. doi:10.3847/PSJ/abfdba. 
  13. ^ Shepard, Michael K. (Ocak 2017). "Radar observations and shape model of asteroid 16 Psyche". Icarus. 281: 388-403. Bibcode:2017Icar..281..388S. doi:10.1016/j.icarus.2016.08.011. 
  14. ^ Grush, Loren (4 Ocak 2017). "In the 2020s NASA will launch spacecraft to study Jupiter's asteroids, and another made of metal". The Verge. 5 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2017. 
  15. ^ "Bad weather delays SpaceX Falcon Heavy launch of NASA's Psyche asteroid mission to Oct. 13". Space.com (İngilizce). 12 Ekim 2023. 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2023. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Psyche (uzay aracı) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NASA</span> ABDde uzay programı çalışmalarından sorumlu kurum

NASA, Amerika Birleşik Devletleri'nin uzay programı çalışmalarından sorumlu olan kurum. 29 Temmuz 1958 tarihinde ABD Başkanı Dwight Eisenhower tarafından kurulmuştur. Daire, 1 Ekim 1958 tarihinden itibaren askerî amaçlardan ziyade sivil alanda barışçıl bir şekilde faaliyet göstermeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">SpaceX</span> Amerikan özel havacılık şirketi

SpaceX, merkezi ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki Hawthorne şehrinde bulunan bir Amerikalı uzay taşımacılığı şirketidir. SpaceX; Falcon 9, Falcon Heavy, Starlink, Dragon Kargo, Starship gibi uzay misyonu araçlarını bünyesinde bulundurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Falcon 9</span> Merkezi Kaliforniyanın Hawthorne şehrinde olan SpaceX şirketi tarafından tasarlanıp geliştirilen yeniden kullanılabilir bir fırlatma araçları ailesi

Falcon 9, merkezi Kaliforniya'nın Hawthorne şehrinde olan SpaceX şirketi tarafından tasarlanıp geliştirilen yeniden kullanılabilir bir fırlatma araçları ailesidir. Bu fırlatma araçları ailesi Falcon 9 v1.0, Falcon 9 v1.1, Falcon 9-R'den oluşmaktadır. Bu yörüngeye iki aşamada çıkan aracın her iki aşaması için de güç, yakıt olarak sıvı oksijen (LOX) ve roket-sınıfı kerosen (RP-1) kullanan roket motorları tarafından sağlanır. Falcon 9'un şu anki haliyle alçak Dünya yörüngesine 13150 kilogram (28990 lb) ağırlığında ve yer istasyonu transfer yörüngesine 4,850 kilogram (10,690 lb) ağırlığında görev yüklerini taşıyabilmektedir. Her üç Falcon 9 aracı da orta ölçekteki fırlatma sistemleri sınıfındadır.

<span class="mw-page-title-main">Falcon (roket ailesi)</span>

Falcon roket ailesi, Space Exploration Technologies (SpaceX) şirketi tarafından geliştirilen ve işletilen bir dizi fırlatma aracıdır. Tamamen 21. yüzyılda tasarlanmış ilk yörüngesel fırlatma araçlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Falcon Heavy</span>

Falcon Heavy, SpaceX tarafından tasarlanmış ve üretilmiş, kısmen yeniden kullanılabilen bir ağır yük fırlatma aracıdır. Falcon Heavy, Falcon 9 fırlatma aracının bir uyarlamasıdır ve Falcon 9 roket çekirdeğinin yanı sıra, Falcon 9 ilk aşamasından türetilmiş olan, fazladan iki adet sonradan eklenen roketten oluşmaktadır. Bu yapılandırma Alçak Dünya yörüngesine (ADY) çıkarılabilen görev yükü miktarını yaklaşık 54 tona yükseltecektir, bununla karşılaştırılacak olursa Falcon 9 v1.1 aracı 13 ton'a kadar görev yükünü ADY'ye çıkarabilmektedir. Falcon Heavy için ilk fırlatma 6 Şubat 2018 tarihinde başarılı olarak gerçekleşmiştir.

<i>Dawn</i> (uzay sondası)

Dawn, asteroit kuşağının bilinen üç proto-gezegeninden ikisi olan Vesta ve Ceres'i inceleme göreviyle NASA tarafından 2007 yılının Eylül ayında fırlatılan uzay sondasıydı. NASA'nın Discovery programı'nın dokuzuncu göreviyle Dawn uzay aracı, 16 Temmuz 2011'de Vesta yörüngesine girdi ve 2012'nin sonlarında Ceres'e hareket etmeden önce 14 aylık bir araştırma görevini tamamladı. 6 Mart 2015 tarihinde Ceres'in yörüngesine girdi. 2017 yılında NASA planlanan dokuz yıllık görevin, sondanın hidrazin yakıt kaynağı tükenene kadar uzatılacağını duyurdu. NASA 1 Kasım 2018 tarihinde Dawn'ın hidrazin yakıtını tükettiğini ve görevin sona erdiğini duyurdu. Uzay aracı halen Ceres'in etrafında kontrolsüz bir şekilde, fakat kararlı bir yörüngede dolanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mars Orbiter Mission</span>

Mars Orbiter Mission (MOM) veya Mangalyaan, Mars'ın yörüngesinde araştırma yapmak için tasarlanmış bir uzay sondasıdır. Araç Hindistan Uzay Araştırma Örgütü tarafından 5 Kasım 2013 tarihinde fırlatılmış olup 24 Eylül 2014 tarihinde Mars yörüngesine girmiştir. Araç Hindistan'ın ilk gezegenler arası misyonu olup ISRO, Sovyet uzay programı, NASA ve Avrupa Uzay Ajansı'ndan sonra Mars'a ulaşan dördüncü uzay ajansı haline geldi. Aynı zamanda Hindistan Mars yörüngesine ulaşan ilk Asya ülkesi ve ilk girişiminde bunu gerçekleştiren ilk ülke oldu.

<span class="mw-page-title-main">Space Launch System</span>

Space Launch System (SLS), NASA tarafından geliştirilen tek kullanımlık aşırı ağır yük fırlatma aracıdır. SLS, 2022 itibarıyla operasyonel hizmetteki herhangi bir roketten daha fazla yük taşıma kapasitesine ve aynı zamanda daha fazla havalanma itiş gücüne sahiptir. Artemis aya iniş programının ana fırlatma aracı olan SLS, mürettebatlı Orion uzay aracını ay ötesi yörüngeye fırlatmak için tasarlanmıştır. İlk mürettebatsız görev olan Artemis 1, 16 Kasım 2022'de fırlatıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kennedy Uzay Merkezi Kalkış Kompleksi 39</span>

Kennedy Uzay Merkezi Kalkış Kompleksi 39, Kennedy Uzay Merkezi'ne ait bir roket fırlatma alanıdır. Kalkış kompleksi başlangıçta Apollo programı için inşa edildi ve daha sonra Uzay Mekiği programında kullanıldı. Günümüzde ise fırlatma rampaları SpaceX Falcon 9, Dragon 2 ve Falcon Heavy ile NASA'nın Space Launch System için C rampası ile fırlatılmasını destekleyecek şekilde değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Hayabusa 2</span>

Hayabusa2 , Japonya Uzay Araştırma Ajansı (JAXA) tarafından yürütülen asteroit numunesi toplama görevidir. Haziran 2010'da ilk kez asteroit numuneleri toplayan Hayabusa görevinin ardılıdır. Hayabusa2, 3 Aralık 2014'te fırlatıldı ve 27 Haziran 2018'de Dünya'ya yakın asteroit 162173 Ryugu ile uzay buluşmasını gerçekleştirdi. Asteroidi bir buçuk yıl boyunca araştırdı ve numuneler topladı. Kasım 2019'da asteroitten ayrıldı ve 5 Aralık 2020 UTC'de numuneleri Dünya'ya geri getirdi. Görevi, hızla dönen küçük asteroit 1998 KY26 ile buluşacağı en az 2031 yılına kadar uzatıldı.

<span class="mw-page-title-main">16 Psyche</span> Asteroit

16 Psyche, İtalyan gök bilimci Annibale de Gasparis tarafından 17 Mart 1852'de keşfedilen ve Yunan tanrıçası Psyche'den adını alan büyük bir M-tipi asteroittir. "16" ön eki, keşfedilme sırasına göre on altıncı küçük gezegen olduğunu belirtir. M-tipi asteroitlerin en büyüğü ve en kütleli olanıdır ve en büyük on iki asteroitten biridir. Ortalama çapı yaklaşık 220 km 'dir (140 mi) ve asteroit kuşağı kütlesinin yaklaşık yüzde birini içerir. Eskiden bir öngezegennin açığa çıkmış çekirdeği olduğu düşünülüyordu, fakat son gözlemler bu varsayımı sorgulamaktadır. Psyche, NASA tarafından aynı adı taşıyan bir uzay aracıyla araştırılacak. Bu, insan yapımı bir nesnenin metalik bir asteroide yolculuk ettiği ilk sefer olacak. Uzay aracı 13 Ekim 2023'te fırlatıldı ve 2029 yılında asteroide ulaşması bekleniyor.

<span class="mw-page-title-main">OSIRIS-REx</span>

OSIRIS-REx, Dünya'ya yakın karbonlu bir asteroit olan 101955 Bennu'yu ziyaret eden ve ondan örnekler toplayan bir NASA asteroit çalışması ve örnek getirme göreviydi. Eylül 2023'te getirilen malzemenin, bilim adamlarının Güneş Sistemi'nin oluşumu ve evrimi, gezegen oluşumunun ilk aşamaları ve Dünya'da yaşamın oluşumuna neden olan organik bileşiklerin kaynağı hakkında daha fazla bilgi edinmelerini sağlaması bekleniyor. Ana görevin tamamlanmasının ardından uzay aracının OSIRIS-APEX adlandırmasıyla, asteroit 99942 Apophis'e yakın bir geçiş yapması planlanmaktadır.

<i>dearMoon</i> projesi SpaceX tarafından tasarlanan özel uzay uçuşu

dearMoon projesi, Japon milyarder Yusaku Maezawa tarafından ileri sürülen ve finanse edilen bir ay turizmi ve sanat projesidir. Proje, özel bir uzay uçuşu kapsamında hazırlandı ve Ay çevresinde tek bir yörünge etrafında SpaceX Starship aracılığıyla uçulması planlandı. Yolcular arasında Maezawa, 8 kişi; bir veya iki mürettebat üyesi olacaktır. Projenin duyurusu Eylül 2018'de yapıldı. Uçuşun 2023'ten önce gerçekleşmesi beklenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Falcon 9 Block 5</span>

Falcon 9 Block 5, SpaceX tarafından Amerika Birleşik Devletleri'nde tasarlanan ve üretilen, kısmen yeniden kullanılabilir iki kademeli orta taşıma kapasiteli yörüngeye fırlatma aracıdır. SpaceX Merlin motorları tarafından çalıştırılan Falcon 9 Full Thrust'ın beşinci versiyonudur. Bu motorlar roket-sınıfı kerosen (RP-1) ve sıvı oksijen (LOX) yakarak çalışır.

Delta IV Heavy, Delta IV ailesinin en büyük türü olan harcanabilir ağır yük fırlatma aracıdır. Bu, SpaceX'in Falcon Heavy'sinin arkasında, çalışan dünyanın en büyük kapasiteli ikinci fırlatma aracıdır ve onu CNSA'nın Long March 5'i yakından takip eder. United Launch Alliance tarafından üretilmiştir ve ilk 2004 yılında fırlatılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çift Asteroit Yönlendirme Testi</span>

Çift Asteroit Yönlendirme Testi, NASA'nın Dünya'ya yakın cisimlere karşı gezegen savunması yöntemini test etmeyi amaçladığı bir uzay göreviydi. Bu görev, bir uzay aracının bir asteroitle kafa kafaya çarpıştığında momentum aktarımı etkisinin asteroidi ne kadar saptırdığını değerlendirmek için tasarlandı. Seçilen hedef asteroit olan Dimorphos, Didymos asteroidinin uydusudur ve her iki asteroit de Dünya'ya bir çarpma tehdidi oluşturmamaktadır. 24 Kasım 2021'de Dünya'dan fırlatılan DART uzay aracı, 26 Eylül 2022 23:14 UTC'de Dimorphos'a başarılı bir şekilde çarptı ve yörüngesini 32 dakika kısalttı. Bu, önceden belirlenen başarı eşiği olan 73 saniyeden çok daha fazlaydı. DART'ın Dimorphos'u yönlendirmedeki başarısı çarpışmanın kendisinden çok, dışarı fırlatılan enkazın geri tepmesiyle ilişkili olan momentum aktarımı sayesinde oldu.

<span class="mw-page-title-main">65803 Didymos</span> Asteroit

65803 Didymos, Apollo grubunda potansiyel olarak tehlikeli, Dünya'ya yakın bir asteroit ikili sistemdir. Asteroit, 1996 yılında Kitt Peak'teki Spacewatch araştırması tarafından keşfedildi. 2003 yılında ise Dimorphos adlı 160 metrelik küçük gezegen uydusu keşfedildi. İkili yapısı nedeniyle daha sonra Yunanca 'ikiz' anlamına gelen Didymos adı verildi.

<i>Lucy</i> (uzay aracı) Discovery programının on üçüncü görevi; beş Jüpiter truvalısı ve iki asteroit kuşağı nesnesinin ziyareti planlanan çoklu uçuş keşfi

Lucy, on iki yıllık planlanan bir yolculukta, ikisi asteroit kuşağında olmak üzere Jüpiter'in Güneş etrafındaki yörüngesini paylaşan altı Jüpiter truvalısını ziyaret edecek olan bir NASA uzay sondasıdır. Aracın ziyaret etmesi planlanan cisimlere yakın uçuş gerçekleştirmesi beklenmektedir. Aracın maliyeti 981 milyon ABD Dolarıdır.

Bu, Güneş Sistemi'nin keşfine odaklanması planlanan uzay araçlarının, uzay aracının fırlatılma tarihine göre sıralanmış bir listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ay görevleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Ay'ın insan tarafından keşfedilmesinin bir parçası olarak, Dünya'nın doğal uydusunu incelemek amacıyla çok sayıda uzay görevi gerçekleştirildi. Ay'a inişlerden Sovyetler Birliği'nin Luna 2'si, yüzeyine başarıyla ulaşan ilk uzay aracıydı ve 13 Eylül 1959'da kasıtlı olarak Ay'a çarpmıştı. 1966'da Luna 9, kontrollü yumuşak iniş gerçekleştiren ilk uzay aracı olurken, Luna 10 yörüngeye giren Luna 10 yörüngeye giren ilk görev olurken, 1968'de Zond 5 yaşam formlarını (kaplumbağaları) Ay'ın yakınına taşıyan ilk görev oldu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.