İçeriğe atla

Psittacus

Psittacus
Timneh Afrika gri papağanı
Korunma durumu
Değerlendirilmedi (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Aves
Takım:Psittaciformes
Familya:Psittacidae
Alt familya:Psittacinae
Cins:Psittacus
Linnaeus, 1758
Türler
P. erithacus
P. timneh

Psittacus, Psittacinae altfamilyasına bağlı bir kuş cinsidir.[1] İki türü bulunur: Psittacus erithacus ve Psittacus timneh.

Uzun yıllar boyunca jako P. e. erithacus ve Timneh Afrika gri papağanı P. e. timneh adlarıyla birer alt tür olarak sınıflandırıldı. Ancak bu taksonlar genetik, morfolojik, tüy örtüsü ve ses farklılıklarına dayanarak 2012'de BirdLife International tarafından ayrı birer tür olarak tanınmıştır.[2][3]

Bu papağanlar Batı ve Merkezî Afrika'nın birincil ve ikincil yağmurormanlarında bulunur. dünya üstünde en zeki kuşlar arasındadır. Asıl olarak palmiye meyveleri, tohumlar, meyveler ve yapraksı besinlerle beslenirler ancak salyangoz yedikleri de gözlemlenmiştir. İnsan konuşmasını ve diğer sesleri taklit etme yetenkleri ve yatkınlıkları nedeniyle popüler evcil hayvanlar olmuştur.

Sınıflandırma

İki türü tanınır:[4]

  • Jako, Kongo Afrika gri papağanı, Kongo jakosu ya da gri papağan (Psittacus erithacus, önceden Psittacus erithacus erithacus ):
    Nominat tür olan Kongo jakosu, yaklaşık 33 cm. boyuyla Timneh jakosundan daha iridir, tüy örtüsü daha açık gri, kuyruğu parlak kızıl renkli ve gagası tamamen siyahtır.[5] Erişkin olmayan kuşların kuyruklarının ucu daha koyu kırmızı ve irisleri gridir, erişkinliğe ulaşınca irisler sarıya dönüşür.[5] Fildişi Sahili'nin güneydoğusundan Kenya'nın batısına, Tanzanya'nın kuzeybatısına, Kongo Demokratik Cumhuriyeti güneyine ve Angola'nın kuzeyine kadar olan bölge içine dağılım gösterir ve Príncipe ile Bioko adalarında da bulunur.
  • Timneh Afrika gri papağanı ya da Timneh jakosu (Psittacus timneh, önceden Psittacus erithacus timneh):
    Timneh jakosu, Kongo jakosundan biraz daha küçüktür ama zekâsı ve konuşma yeteneği benzerdir. Boyları 23 ila 28 cam arasında değişen orta boyda bir papağandır. Tüy örtüsü daha koyu gridir, kuyruğu soluk bordo rengindedir ve üst gagası kırmızımsı renkli ucu siyahtır.[5] nemli Yukarı Gine ormanlarının batısı ile Gine-Bissau, Sierra Leone ve Mali'nin güneyinden doğuya doğru Fildişi Sahili'nde Bandama Nehri^nin en az 70 km. doğusuna kadar Batı Afrika savanlarının sınırlarındaki bölgelere endemiktir.

Bazı yetiştiriciler üçüncü ve dördüncü bir türü tanısalar da bilimsel araştırmalarda bunlar tür olarak ayırt edilememektedir.[6]

Kaynakça

  1. ^ "ITIS". 30 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2022. 
  2. ^ "Grey Parrot (Psittacus erithacus) has been split into grey parrot (P. erithacus) and Timneh grey parrot (P. timneh): are both eligible for uplisting?". BirdLife International (2011). 12 Haziran 2011. 29 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2014. 
  3. ^ "Trade in Africa's Grey Parrots and Timneh Parrots is currently not sustainable". BirdLife International. 9 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2014. 
  4. ^ Forshaw, Joseph; Knight, Frank (2017). Vanished and Vanishing PArrots: profiling extinct and endangered species. Ithaca, New York: Cornstock Publishing Associates, a division of Cornell University Press. s. 149. ISBN 9781501704697. 
  5. ^ a b c Juniper, Tony; PArr, Mike (2010). Parrots:a guide to the Parrots of the World. Yale University Press. s. 376. ISBN 9780713669336. 
  6. ^ Pattison, Jean (2006). "An Introduction and Overview of the African Species". Wings Central. Wings Computer Consulting Inc. 28 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2007. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Jako</span>

Jako ya da Gri Afrika papağanı, Türkiye'deki adıyla gri papağan, papağangiller (Psittacidae) familyasından orta büyüklükte bir papağan türü.

<span class="mw-page-title-main">Tepeli sumru</span>

Tepeli sumru, sumrugiller (Sternidae) familyasından bir kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Kap kumrusu</span>

Kap kumrusu, güvercingiller (Columbidae) familyasından bir güvercin türü.

<span class="mw-page-title-main">Afrika kaplan balıkçılı</span> Balıkçılgiller familyasında yer alan bir kuş türü

Afrika kaplan balıkçılı balıkçılgiller familyasında yer alan bir kuş türüdür. Tigriornis cinsinin tek üyesidir. Angola, Benin, Kamerun, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo Cumhuriyeti, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Fildişi Sahili, Ekvator Ginesi, Gabon, Gambiya, Gana, Gine, Gine-Bissau, Liberya, Moritanya, Nijerya, Senegal, Sierra Leone ve Togo'da yaşar.

<span class="mw-page-title-main">Psittacinae</span>

Psittacinae, Psittacidae familyasına bağlı Sahra Altı Afrika'sında yaşayan papağanlardan oluşan bir alt familyadır. Roma İmparatorluğu zamanından beri Avrupa'da bilinen bu papağanların arasında en tanınmış türü Jakodur.

<span class="mw-page-title-main">Gerçek papağan</span>

Gerçek papağanlar, Papağansılar biyolojik takımının üç üst ailesinden biri olan Psittacoidea üst ailesini oluşturan yaklaşık 350 türden oluşan renkli, uçabilen, kanca gagalı, genellikle otobur kuşlar. Gerçek papağanlar dünyada yaygın bir biçimde gözlenebilir; Meksika, Orta ve Güney Amerika, Sahra Altı Afrika, Hindistan, Güneybatı Asya, Avustralya ve doğusunda Pasfik Okyanusu'nun ötesinde Polinezya'da yaşayan türleri vardır. Gerçek papağanlar altında loriket, Amazon papağanı, jako ve muhabbet kuşu en bilinen türlerdir.

<i>Amazona guildingii</i> kuş türü

Amazona guildingii, sarımsı beyaz, mavi ve yeşil başlı, yeşilimsi bronz üst kısım tüyleri ve menekşe mavisi yeşili olan büyük kanatlı, yaklaşık 40 cm uzunluğunda, çok renkli amazon papağanıdır.

<i>Amazona tucumana</i>

Amazona tucumana, Psittacidae ailesinden bir papağan türüdür. Çoğunlukla yeşildir ve başının önünde gagasının üzerindeki bölge kırmızıdır. Arjantin ve Bolivya'daki Yungas'ta ormanlık alanda bulunur. Habitat kaybı ve papağan ticareti nedeniyle tehdit altındadır.

<i>Poicephalus meyeri</i>

Poicephalus meyeri, Afrika'ya özgü bir papağan türüdür. P. meyeri'nin siyah tüyleri, turkuaz göbeği, mavi kıçı ve kanatların karpal ekleminde parlak sarı işaretleri vardır. Çoğu alt türün başının üstünde sarı tüyler de vardır. Forshaw (1989), P. meyeri'nin baş ve kanatlardaki sarı işaretlerin kapsamı ve göbek ve kıç üzerindeki turkuaz işaretlerin yoğunluğu da dahil olmak üzere, yaşadığı bölge, boyutu ve işaretlerine göre altı alt türü belirtir.

<i>Amazona rhodocorytha</i>

Kırmızı kaşlı amazon, Psittacidae ailesinden bir papağan türüdür. Doğu Brezilya'daki Atlas Ormanları'na endemiktir. Mavi yanaklı amazonun bir alt türü olarak kabul edilirdi, ancak günümüzde tüm büyük yetkililer onları ayrı türler olarak görmektedir. Hem habitat kaybı hem de yabani papağan ticareti nedeniyle tehdit altındadır.

<i>Amazona arausiaca</i> Bir kuş türü

Kırmızı boyunlu papağan, Dominik mavi yüzlü amazonu, küçük Dominika amazonu ve Jaco papağanı olarak bilinen kırmızı boyunlu amazon, Dominika'ya endemik bir Amazon papağanı türüdür.

<i>Anodorhynchus glaucus</i>

Mat mavi makav, makavlar olarak bilinen büyük neotropikal papağan grubunun bir üyesi olan büyük, mavi ve gri bir Güney Amerika papağanıdır. Neslinin tükenmiş olduğuna inanılan bu Amerikan papağanı, Lear'ın makavı A. leari ve sümbül makav A. hyacinthinus ile yakın akrabadır.

<i>Ara macao</i>

Scarlet makav ya da kızıl ara, sarı büyük kırmızı ve mavi Orta ve Güney Amerika olan papağanı neotropikal papağan makavların bir üyesi olan papağandır. Tropikal Orta ve Güney Amerika'nın nemli yaprak dökmeyen ormanlarına endemiktir. Yayılma aralığı Güneydoğu Meksika'dan Peru Amazonu, Ekvador, Kolombiya, Bolivya, Venezuela ve Brezilya'ya, 500 metreden 1000 metreye kadar olan ovalarda ve Pasifik adası Coiba'ya kadar uzanmaktadır. Eskiden kuzeyde güney Tamaulipas'a kadar uzanmaktaydı. Bazı bölgelerde, habitat tahribatı veya papağan ticareti için ele geçirilmesi nedeniyle yerel olarak nesli tükenmiştir, ancak diğer alanlarda oldukça yaygın olmaya devam etmektedir. Honduras'ın ulusal kuşudur. Akrabası olan mavi-sarı ara gibi, scarlet papağanlar, çarpıcı tüyleri nedeniyle kuş yetiştiriciliğinde popülerdir.

<i>Poicephalus crassus</i>

Niam-niam papağanı Orta Afrika Cumhuriyeti'ne neredeyse endemik bir papağandır. Kahverengi başlı ve kırmızı irisi olan çoğunlukla yeşil renkli bir papağandır. Ormanlık alanlarda yaşar. Esaret altında olduğu bilinmemektedir. Niam-Niam papağanı nispeten araştırılmamıştır ve hakkında çok az şey bilinmektedir.

<i>Poicephalus cryptoxanthus</i>

Kahverengi başlı papağan, güneydoğu Afrika papağanıdır.

<i>Poicephalus gulielmi</i>

Jardine'in papağanı olarak da bilinen kırmızı başlı papağan , Afrika'nın geniş bölgelerine yayılmış orta boylu, çoğunlukla yeşil renkli bir papağandır. Üç alt türü vardır. Başındaki, kalçalarındaki ve kanat kıvrımlarındaki kırmızı veya turuncu tüylerin boyutu ve gölgesi, alt türlere bağlı olarak değişir.

<i>Poicephalus fuscicollis</i>

Kuş yetiştiriciliğinde Uncape papağanı olarak bilinen kahverengi boyunlu papağan , savanlarda yaşayan kahverengi boyunlu papağan ve gri başlı papağan alt türlerinden oluşan, Afrika'ya endemik büyük bir Poicephalus papağanı türüdür. Cape papağanı ayrı bir tür olarak yeniden sınıflandırılmadan önce bu türün bir alt türü olarak kabul edilmekteydi.

<i>Poicephalus robustus</i>

Cape papağanı veya Levaillant'ın papağanı, Güney Afrika'ya endemik Poicephalus cinsinden büyük, ılıman orman papağanıdır. Eskiden, savanda yaşayan kahverengi boyunlu papağan (P. fuscicollis fuscicollis) ve gri başlı papağan (P. f. Suahelicus) ile birlikte bir alt tür olarak gruplandırılmaktayken günümüzde ayrı bir tür olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yelpazeli papağan</span> Kuş türü

Şahin başlı papağan olarak da bilinen Yelpazeli papağan, Amazon Yağmur Ormanlarından gelen bir Yeni Dünya papağanıdır. Deroptyus cinsinin tek üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kazıcı papağan</span> Kuş türü

Kazıcı papağan, Arjantin ve Şili'ye özgü bir papağan türüdür. Şu anda tanınan dört alt türle birlikte monotipik Cyanoliseus cinsine aittir.