Mantarlar, çok sayıda çok hücreli ve tek hücreli ökaryotik canlıyı kapsayan bir biyolojik âlemin adıdır. Maya gibi mikroorganizmalardan, küf ve şapkalı mantarlara kadar pek çok üyesi olan bu canlılar grubu, halk arasında genellikle sadece şapkalı mantarları tanımlamak için kullanılır. Biyoloji alanında mantarları inceleyen bilim dalına mikoloji denir.
Halüsinojen mantarlar, sihirli mantarlar olarak da bilinen, anormal bilinç durumları meydana getiren psilosibin ve psilosin maddelerini içeren bütün psikoaktif mantarlara verilen ad. Bu mantar gruplarına ek olarak Amanita cinsinden bazı türler ile Claviceps purpurea da halüsinatif etkilere sahiptir.
Amanita phalloides, köygöçüren, evcikkıran ya da ölüm meleği, Amanitaceae familyasından zehirli bir mantar türüdür. Türkiye'deki ölümcül zehirlenmelerin neredeyse %90 kadarından sorumlu, son derece zehirli ve tehlikeli bir mantardır. Bu mantara yaz başlarında ve sonbahar aylarında ormanlarda çok sık rastlanır. Mantarın içerdiği amanitin ve phalloidin maddeleri, sindirildikten 8-12 saat sonra ilk belirtilerini gösterir ve 3-4 gün içinde karaciğer-böbrek metabolizmasını yok eder. Zehirine karşı henüz yetkin bir ilaç geliştirilememiştir. Tedavide silibinin dihydrogen disuccinate disodium enjeksiyonu kullanılmaktadır. Bu mantarın bir kişiyi öldürmesi için 20-25 gram tüketilmesi yeterli olmaktadır. Volvariella volvacea mantarı ile olan benzerliği ölümlerin önemli sebeplerindendir.
Psilocybe cubensis, Strophariaceae familyasından psilosibin ve psilosin maddelerini içeren halüsinojen bir mantar türü. Genelde tropik ve sub-tropik bölgelerde çayırlık yerlerde yetişir.
Galerina autumnalis, Cortinariaceae familyasından ölümcül derecede zehirli bir mantar türü. İçerdiği alfa-amanotoksinler ölümle sonuçlabilen zehirlenmelere yol açar. Armillaria mellea ve çeşitli halüsinojen Psilocybe mantarlarına benzerliği zehirlenmelerin ana sebebidir.
Psilosibin veya 4-phosphoryloxy-N, N-dimethyltryptamine Psilocybe cubensis gibi Psylocybe türü mantarlardan elde edilen halüsinojen etkileri olan bir maddedir. Yapısı insan beyin fonksiyonları için çok önemli fonksiyonları olan serotonine çok benzer.
Psilocybe cyanescens, Strophariaceae familyasından psilocybin içeren etkili bir halüsinojen bir mantar türü. Çiçek tarhları ve talaş içeren nemli yerlerde yetişir. Küçük çocuklarda tehlikeli olabilir.
Kuzugöbeği, Morchellaceae familyasından, yenilebilen bir mantar türüdür. Genelde ormanlarda tek tek veya küçük gruplar halinde bulunur, özellikle orman yangınlarında sonra sıkça rastlanır. Genelde bahar aylarında ortaya çıkar. Bahar aylarında yağışın olmaması olumsuz yönde etkiler.
Müskimol, Amanita muscaria ve Amanita pantherina gibi mantarlarda bulunan uygun dozlarda alınmadığında zehirli ve psikoaktif bir kimyasaldır. İbotenik asitin dekarboksilasyonu sonucunda ortaya çıkar. GABAA reseptörlerinin spesifik bir agonistidir.
Boletus satanas, Boletaceae familyasından zehirli bir mantar türüdür. Türkiye'de, Karadeniz Bölgesi ormanları başta olmak üzere pek çok yörede bulunur.
Psilocybe semilanceata, Strophariaceae familyasından halüsinojen bir mantardır. %1-2 civarındaki Psilocybin içeriği ile en etkin halüsinojen mantarlardan biridir. Almanya Hildesheim'deki bir katedralin kapısında M.S. 1020 yılından kalma bronz kabartma rölyefte Âdem ve Havva'nın cennetten kovulmasına neden olan yasak meyve olarak Psilocybe semilanceata resmedilmiştir.
Albert Hofmann, LSD'nin mucidi olan İsviçreli bilim insanıdır.
Bazitli mantarlar veya topuzlu mantarlar, mantar âleminin büyük bir bölümüdür. Topuz şekilli bazit adlı yapılar üzerinde spor oluşturan türlerden meydana gelir. Asklı mantarların kardeş grubu sayılır, tanımlanmış mantarların %37'sini oluşturan yaklaşık 22.300 farklı tür içerir. Bazidyumlu mantarlar geleneksel olarak Homobasidiomyctes ve Heterobasidiomycetes olarak ikiye ayrılmıştır. Günümüzde ise bazitli mantarların üç kladdan oluştukları düşünülür, bunlar Hymenomycotina, Ustilaginomycotina ve Teliomycotina.
Mantar zehirleri ya da toksinleri, mantarlar tarafından üretilen ve canlılığa olumsuz etkileri bulunan zehirli maddelerdir.
Halüsinojen, gerçekte var olmayan ancak birey tarafından algılandığı düşünülen nesnelerin görülmesine (halüsinasyon) neden olan, bu durumun ortaya çıkmasını sağlayan madde. Genellikle yasa dışı kabul edilen LSD, meskalin ve halüsinojen mantarlar gibi maddeler halüsinojendir. Gerçeklik duygusunu zayıflatırlar.
Volvariella volvacea, saman mantarı olarak da adlandırılan bir mantar türüdür.
Berserker'in kelime anlamı "vahşi savaşçı, çılgına dönmüş olan"dır. Ayı veya kurt postu giyen, İskandinav ve Cermen efsanelerinde adı geçen cesaret ve kuvvetiyle meşhur savaşçılardır. Berserklerin savaş meydanına tamamen zırhsız olarak çıkmalarına ve karşılarına çıkanları acımasızca öldürmelerine halüsinojen ve uyarıcı etkisi olan bir mantar çeşidinin sebep olduğu sanılmaktadır. Özellikle Romalılar Cermen Berserkerlere karşı çok ağır yenilgiler almışlar ve bugünkü Almanya'yı ele geçirememişlerdir. Bu yenilgilerin başında Teutoburg Ormanı Savaşı gelir.
Psilocybe weraroa, Yeni Zelanda'da yaşayan halüsinojenik bir kese mantarıdır.
Psilocybe, psilocybin adı verilen psikoaktif bileşikleri içeren bir mantar cinsidir. Psilocybe mantarları, triptamin sınıfına ait psikoaktif bileşikler içerir ve genellikle "sihirli mantarlar" olarak da adlandırılır. Psilocybe mantarları, psilocybinin etkisi altında olduğunda, algıda değişikliklere, halüsinasyonlara, derin düşüncelere ve ruhsal deneyimlere neden olabilen güçlü bir psikedelik etkiye sahiptir.
Hypholoma, ılıman ormanlık alanlardaki kütüklerde yaşayan Hypholoma fasciculare yaygınlığı nedeniyle oldukça iyi bilinen bir mantar cinsidir. Bu cinsteki türler kolayca tanınabilir çünkü koyu renkli sporlar, sarı başlığın alt tarafında belirgin bir yeşilimsi görünüm yaratır. Hypholoma, gençken başlığı gövdeye bağlayan iplik benzeri örtü ve gövde tabanından dışarı doğru yayılan rizomorf demetleri nedeniyle "iplikli mantarlar" anlamına gelir. Diğer iyi bilinen türler ise H. capnoides ve H. laterityum'dur.
