İçeriğe atla

Psikolog

Psikolog, psikolojik yaklaşımları uygulayan; zihinsel durumları, algısal, bilişsel, duygusal ve sosyal süreçleri ve davranışları inceleyen bir profesyoneldir. Psikologların çalışmaları genellikle bireylerin birbirleriyle ve çevreleriyle nasıl ilişki kurduğunun deneysel, gözlemsel bilgileri ve yorumunu içerir.[1]

Psikologlar, psikoloji alanında lisans derecesi alırlar, ardından psikoloji alanında yüksek lisans veya doktora derecesi alırlar. Psikiyatri doktorlarının aksine, psikologlar ilaç yazamazlar.

Psikologlar psikolojik testler, iletişim teknikleri, testlerin puanlanması, yorumlanması ve raporlanması konularında kapsamlı bir eğitim alırken, psikiyatristler genellikle psikolojik testler konusunda eğitim almamaktadır. Psikologlar aynı zamanda anksiyete, depresyon, travma sonrası stres bozukluğu, şizofreni, bipolar bozukluk, kişilik bozuklukları ve yeme bozukluklarının tedavisi dahil birçok zihinsel bozukluğun semptomlarını iyileştirmek için bir veya daha fazla psikoterapi konusunda eğitimlidir ve bu konuda uzmanlaşırlar. Psikologların uyguladığı tedaviler bireysel veya grup halinde olabilir. Bilişsel davranışçı terapi, yaygın olarak kullanılan [2] yüksek etkili bir psikoterapidir.[3] Psikologlar okullar, cezaevleri,, özel bir klinikte, işyerinde veya bir spor takımı gibi çok çeşitli kurum ve kişilerle çalışabilirler.[4]

Uygulamalı psikoloji, insan ve hayvan davranışlarındaki sorunları çözmek için teorileri uygulayan bir alandır. Uygulamalı alanlar arasında klinik psikoloji, danışmanlık psikolojisi, spor psikolojisi, adli psikoloji, endüstri ve organizasyon psikolojisi, sağlık psikolojisi ve okul psikolojisi yer alır.[1][5]

Belçika

1933'ten beri "psikolog" unvanı Belçika'da yasayla korunmaktadır. Unvan yalnızca Ulusal Hükümet Komisyonu listesinde yer alan kişiler tarafından kullanılabilir. Unvanın kullanılabilmesi için gereksinimler arasında psikoloji alanında beş yıllık üniversite eğitiminin (yüksek lisans derecesi veya eşdeğeri) tamamlanmasıdır. Ancak "psikoterapist" unvanı yasal olarak korunmamaktadır. 2016 yılı itibarıyla Belçika yasaları klinik psikoloğu özerk bir sağlık mesleği olarak kabul etmektedir. Psikoterapi uygulamalarını tıp doktorlarına, klinik psikologlara ve klinik ortopedologlara ayırır.

Kanada

ABD veya Kanada'daki bir psikoloğun, "psikolog" unvanını kullanabilmesi için psikoloji alanında bir eğitim derecesine (MA, Psy.D., Ed.D. veya Ph.D.) sahip olması veya eyalet lisansına sahip olması gerekir.[6][7]

Dominik Cumhuriyeti

Dominik Cumhuriyeti'ndeki profesyonel bir psikoloğun unvanı kullanabilmesi için ülke tarafından belirlenen uygun niteliklere sahip olması ve Dominik Psikologlar Koleji'nin üyesi olması gerekir.[8]

Finlandiya

Finlandiya'da "psikolog" unvanı kanunla korunmaktadır. Psikologlara (lisanslı psikologlar) yönelik kısıtlamalar, Ulusal Refah ve Sağlık Denetleme Kurumu (Finlandiya) tarafından yönetilmektedir.[9] Üniversite eğitimini (yüksek lisans derecesi) tamamlamak için 330 AKTS krediye (yaklaşık altı yıl) ulaşmak gerekir. Finlandiya'da yaklaşık olarak 6.200 lisanslı psikolog bulunmaktadır.

Norveç

Norveç'te, "psikolog" unvanı yasayla korunmakla birlikte altı yıllık bir eğitimi tamamlayarak psikolog adayı olabilirler. Psikologlar sağlık personeli olarak kabul edilir ve çalışmaları "sağlık personeli kanunu" ile düzenlenir.[10]

Ayrıca bakınız

  • Psikologların listesi
  • Ruh sağlığı uzmanı
  • Psikolojik konuların listesi
  • Posta pullarındaki psikologların listesi

Kaynakça

  1. ^ a b "Psychologists : Occupational Outlook Handbook: : U.S. Bureau of Labor Statistics". www.bls.gov (İngilizce). 21 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Eylül 2019. 
  2. ^ Cognitive behavioral therapy (İngilizce). Institute for Quality and Efficiency in Health Care (IQWiG). 8 Eylül 2016. 27 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2024. 
  3. ^ David, Daniel; Cristea, Ioana; Hofmann, Stefan G. (29 Ocak 2018). "Why Cognitive Behavioral Therapy Is the Current Gold Standard of Psychotherapy". Frontiers in Psychiatry. 9: 4. doi:10.3389/fpsyt.2018.00004. ISSN 1664-0640. PMC 5797481 $2. PMID 29434552.  Tarih değerini gözden geçirin: |erişimtarihi= (yardım);
  4. ^ "Psychologists and psychology". Healthdirect. October 2019. 
  5. ^ "What is Applied Psychology? Top Applied Psychology Careers". www.gmercyu.edu. 23 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2019. 
  6. ^ Becoming a psychologist or psychologist associate 12 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ontario Psychological Association.
  7. ^ "Provincial and Territorial Regulatory Bodies - Canadian Psychological Association". cpa.ca/public. Canadian Psychological Association. 10 Ağustos 2018. 2 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2022. 
  8. ^ "Solicitud de Exequátur". Ministerio de Educación Superior, Ciencia y Tecnología (İspanyolca). 16 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2022. 
  9. ^ Professional practice rights 23 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 12 December 2008 by valvira.fi
  10. ^ "Educated abroad, but want to practice as a psychologist in Norway?". 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Psikoloji veya Ruh bilimi, içgüdüsel davranışları ve zihni inceleyen bilimdir. Bilinçli ve bilinçsiz olayların yanı sıra daha çok duygu ve düşüncenin incelemesini içeren Psikoloji, çok kapsamlı bir bilimsel alandır. Bu alanda uzman olan ve aynı zamanda bilgi araştırması yapanlara psikolog denir. Psikologlar, beyinin ortaya çıkan özelliklerini ve ortaya çıkan özelliklerle bağlantılı tüm fenomenleri anlamaya çalışırlar ve bu şekilde daha geniş nöro-bilimsel araştırmacı grubuna katılırlar. Psikoloji bilimi, bir sosyal bilim olmasına rağmen aynı zamanda doğa bilimleri olarak da kategorize edilebilir. Özellikle beyin biyolojisi bilgisini oldukça kullanır ve geliştirir.

Psikoterapi, bireylerin duygusal ve davranışsal sorunlarının çözümünü, ruh sağlıklarının geliştirilmesi ve korunmasını amaçlayan tekniklerin genel adı. Psikoterapi her zaman sadece tek tek bireyleri konu almaz, zaman zaman incelenen tüm bir ailenin etkileşimsel meseleleri zaman zamansa incelenen bir çiftin birbiriyle olan ilişkisindeki bazı sorunların ruh sağlığı temelindeki kökleri olabilir. Ruh-zihin sağlığına dair sorunların psikolojik, sosyolojik veya somatik boyutları olabilir.

Okul psikolojisi, klinik psikoloji ve eğitsel psikolojinin ilkelerinin öğrencilerin davranış ve öğrenim sorunlarını tespit ve tedavisine yönelik kullanıldığı bir alandır. Okul psikologları çocuk ve ergen gelişimi, öğrenme teorileri, kişilik teorileri gibi alanlarda eğitim, mesleklerinin etik, hukuki ve idari kuralları hakkında da bilgi sahibidirler.

<span class="mw-page-title-main">Türk Psikologlar Derneği</span>

Türk Psikologlar Derneği merkezi Ankara'da olan bir sivil toplum kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Klinik psikoloji</span> Ruhsal bozukluklara adanmış psikoloji dalı

Klinik psikoloji bireyin zihinsel, davranışsal ve duygusal bozukluklarını inceleyen psikoloji dalıdır. Psikoterapi yöntemlerini sıklıkla kullanan klinik psikoloji, araştırma, öğretim ve program geliştirme konularıyla da uğraşmaktadır. Klinik psikoloji bir uzmanlık alanı olarak, bireylerin yanı sıra ailelerin ve çok çeşitli toplulukların yaşam boyu karşılaştıkları sorunları gidermeye çalışır. Genel olarak çalışma alanı, sorunları test ve görüşme gibi tekniklerle değerlendirme, tanı koyma, çözüm için müdahale etme ve bilimsel araştırma alanlarını kapsar. Eğitim, öğretim ve danışma gibi müdahalelerin yanı sıra ciddi psikopatolojik durumların tedavisi ile de ilgilenir. Bu çalışmaları yürüten meslek mensupları psikiyatri mütehassısları ile klinik psikologlardır.

Sağlık psikolojisi bir tıbbi psikoloji altdalıdır. Sağlık, hastalık ve sağlık hizmetlerindeki psikolojik ve davranışsal süreçlerin incelenmesidir. Psikolojik, davranışsal ve kültürel faktörlerin fiziksel sağlık ve hastalığa nasıl katkıda bulunduğunu anlamakla ilgilenir. Psikolojik faktörler sağlığı doğrudan etkileyebilir. Örneğin, hipotalamik-hipofiz-adrenal ekseni etkileyen kronik olarak meydana gelen çevresel stres faktörleri kümülatif olarak sağlığa zarar verebilir. Davranışsal faktörler de bir kişinin sağlığını etkileyebilir. Örneğin, belirli davranışlar zamanla zararlı olabilir veya sağlığa iyi gelebilir. Sağlık psikologları biyopsikososyal bir yaklaşım benimser. Başka bir deyişle, sağlık psikologları sağlığı sadece biyolojik süreçlerin değil, aynı zamanda psikolojik, davranışsal ve sosyal süreçlerin ürünü olarak anlarlar.

Francis Cecil Sumner, ABDli eğitim reformu lideri.

Psikoloji, davranış ve zihinsel süreçlerin bilimidir. Öncelikli hedefi, hem genel prensipler oluşturarak hem de spesifik vakaları araştırarak bireyleri ve grupları anlamaktır.

Askerî psikoloji dost ve düşman kuvvetlerinde veya sivil topluluklardaki davranışları anlama, tahmin etme ve karşı koymaya yönelik psikolojik teorilerin ve ampirik verilerin araştırılması, tasarımı ve uygulanmasıdır. Askerî harekâtların yürütülmesi için istenmeyen, tehdit edici veya potansiyel olarak tehlikeli olabilecek davranışlara özel önem verilmektedir. Askerî psikoloji, askeri zaferler için askerî birlikler arasındaki dayanıklılığı teşvik etmek ve düşman güçlerine karşı koymak için psikolojinin çoklu alt disiplinlerini kullanır. Askerî psikoloji altında incelenen stres ve zihinsel hastalıklar askeriyeye özgü değildir. Ancak, askerler genellikle savaş ve savaş ortamlarında benzersiz stres kombinasyonlarıyla karşılaşırlar ve stresle ilişkili psikiyatrik bozukluklar yaşayabilirler. Askerî personelin karşılaştığı sorunların özel örnekleri arasında Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB), suçluluk, aile ve partner zorlukları, kâbuslar ve geri dönüşler sayılabilir. Uygulamalı askerî psikoloji özellikle danışmanlık ve askerî personelin ve ailelerinin stres ve yorgunluğunun tedavisi üzerine odaklanmıştır.

Psikoloji temel bilimi, psikoloji alanında yapılan araştırmaların bazıları, uygulanan psikolojik disiplinlerde yapılan araştırmalardan daha "temel" dir ve doğrudan bir uygulaması yoktur. Psikoloji içerisindeki temel bilim yönelimini yansıttığı düşünülen alt disiplinler arasında biyolojik psikoloji, bilişsel psikoloji, nöropsikoloji vb. alt dallar sayılabilmektedir. Bu alt disiplinlerdeki araştırmalar, metodolojik titizlik ile karakterizedir. Psikolojinin temel bilim olarak kaygı, davranış, biliş ve duyguların altında yatan yasaları ve süreçleri anlamaktır. Temel bilim olarak psikoloji, uygulamalı psikoloji için bir temel sağlar. Uygulamalı psikoloji, aksine, temel psikolojik bilimlerin ortaya koyduğu psikolojik ilkelerin ve teorilerin uygulanmasını içerir; bu uygulamalar zihinsel ve fiziksel sağlık ayrıca eğitim gibi alanlarda sorunların üstesinden gelmeyi veya refahı artırmayı amaçlamaktadır.

Diane Elizabeth Sunar, onursal profesör, bilim insanı, akademisyen, sosyal psikolog.

Endüstri ve örgüt psikolojisi, psikoloji içinde uygulamalı bir disiplindir. Endüstri, iş ve örgütsel psikoloji (IWO), uluslararası alanda daha geniş bir küresel terimdir.

Bu liste dikkate değer psikologları ve psikoloji alanında önemli katkıda bulunan insanları gösterir. Liste söz konusu olan kişilerin soyadlarının alfabetik sıralanması sonucu oluşturulmuştur.

Kantitatif psikoloji veya Nicel psikoloji, insan veya hayvan psikolojik süreçlerinin matematiksel modellemesi, araştırma tasarımı ve metodolojisi ve istatistiksel analizine odaklanan bilimsel bir çalışma alanıdır. İnsan yeteneklerini ölçmek için testler ve diğer cihazları içerir. Kantitatif psikologlar, psikolojik ölçüm teorisi ve tekniği ile ilgili bir alan olan psikometri olanlar da dahil olmak üzere çok çeşitli araştırma yöntemleri geliştirir ve analiz eder.

Bastırılmış hafıza, özellikle bireyleri haksız ve yanlış bir şekilde suçlamak için kullanıldığı ve önemli zararlara yol açtığı yasal bağlamlarda tartışmalı bir kavramdır. Amerikan Psikoloji Derneği çalışma grubu, "çocukken cinsel istismara uğrayan çoğu insan, başlarına gelenlerin tamamını veya bir kısmını hatırlarken, uzun süredir geçmiş istismar anılarının unutulmasının mümkün olduğunu belirtmiştir. Sigmund Freud, daha sonra teorisini revize etse de, başlangıçta çocukluk cinsel travması anılarının sıklıkla bastırıldığını ancak bu travmaların bilinçsizce davranışları ve duygusal tepkileri etkilediğini savunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Psikoterapinin tarihi</span>

Modern, bilimsel psikoloji genellikle 1879'da Wilhelm Wundt tarafından ilk psikolojik kliniğin açılışına dayansa da, zihinsel sıkıntıyı değerlendirmek ve tedavi etmek için yöntemler yaratma girişimleri çok daha önce vardı. Kaydedilen en eski yaklaşımlar, dini, büyüsel ve/veya tıbbi bakış açılarının bir kombinasyonuydu. Bu tür psikolojik düşünürlerin ilk örnekleri arasında Patanjali, Padmasambhava, Rhazes, Avicenna ve Rumi bulunmaktadır.

Tıbbi psikoloji bir psikoloji altdalıdır. Tıbbi psikoloji alanı, sağlık psikolojisi, klinik psikoloji, rehabilitasyon psikolojisi, pediatrik psikoloji, nöropsikoloji ve klinik psikofarmakoloji disiplinlerini içerebilir. Tıbbi psikologlar, hastanın psikolojik ve fiziksel sağlığını iyileştirmek için psikolojik teoriler, bilimsel psikolojik bulgular, psikoterapi, davranış değiştirme, bilişsel, kişilerarası, aile ve yaşam tarzı terapisi uygular.

Uygulamalı Psikoloji, insan ve hayvan davranışlarına ilişkin pratik sorunlarını çözmek için psikolojik yöntemlerin ve bilimsel psikolojinin bulgularının kullanılmasıdır. Eğitim ve örgüt psikolojisi, İşletme yönetimi, Hukuk, Sağlık, Ürün tasarımı, Ergonomi, davranış psikolojisi, motivasyon psikolojisi, psikanaliz, nöropsikoloji, psikiyatri ve ruh sağlığı gibi alanlar psikolojik ilkelerin ve bilimsel bulguların uygulanmasından etkilenen alanlardan sadece birkaçıdır.

Bu liste, farklı psikoloji dallarının bir listesidir.

Hukuk psikolojisi ve adli psikoloji birlikte daha genel konuları elen alan ve "psikoloji ve hukuk" olarak tanınan alanı oluşturur. Psikologların hukuki sorunları ele almaya yönelik daha önceki çabalarının ardından, psikoloji ve hukuk, 1960'larda adaleti güçlendirme çabasının bir parçası olarak çalışma alanı haline geldi. Bu alandaki kişilerin görevi psikoloji ve hukuk topluluklarının yanı sıra kamuoyunu psikoloji ve hukuk alanındaki mevcut araştırma, eğitim ve hizmet konusunda bilgilendirmektir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.