İçeriğe atla

Psikodrama

Psikodrama, tiyatroyu psikolojik tedavide kullanan bir tekniktir. Jacob Levy Moreno tarafından, 20. yüzyılın başlarında geliştirilmiştir. Öncelikle bireyin grup içinde iyileştirilmesini hedefleyen bir psikoterapi yöntemidir. Psikodrama spontanelik, yaratıcılık ve eylem dinamiklerini temel almaktadır. Kişilerin ilişkilerini, bu ilişkilerde yaşadıkları sorunları, çatışmaları ve kendi iç dünyalarını spontane bir biçimde, bir oyunun içinde rol alarak incelemelerini ve farkındalığa ulaşmalarını sağlamaya çalışmaktadır.

Temel psikodrama tekniğine göre kişilerin deneyimlerini spontane bir biçimde, bir oyunun içinde rol alarak incelenmeleri ve farkındalığa ulaşmaları sağlanır. Psikodrama, J.L. Moreno'nun tanımıyla, gerçeğin yeniden canlandırılmasıdır. Psikodramanın beş temel unsuru vardır. Sahne, ana oyuncu, yönetici, yardımcı egolar ve grup. Konunun geçtiği yer, sahnedir. Ana oyuncu sahneyi tasarlar ve yardımcı oyuncular olarak tanımlanan yan egoları seçer. Canlandırma, bir lider (psikodrama uzmanı) eşliğinde yürütülür.[1]

Psikodrama, J.L. Moreno'nun tanımıyla, gerçeğin yeniden canlandırılmasıdır. Moreno, psikolojik bozuklukları "rol kuramı" içinde ele almıştır. Psikodramanın beş temel unsuru vardır. Sahne, protagonist, yönetici, yardımcı egolar ve grup. Protagonist, oyunu oynanan, üzerinde çalışılan kişidir. Ele alınan konunun sahnelendiği yer, sahnedir. Konu sahnelenmeden önce protagonist diğer grup üyeleri arasından kendi konusunu oynayacak kişileri seçer, bu kişilere yardımcı ego denir. Her psikodrama oturumu bir lider (psikodrama konusunda uzman olan bir psikodramatist) tarafından yönetilir.

Pikodramada kullanılan üç temel teknik

1. Eşleme

Lider veya grup üyeleri tarafından protogonistin duygu ve düşüncelerini onun ağzından söyleme.

2. Rol değiştirme

Protogonist, ele alınan konuyla ilgili rollere teker teker girerek o rolün yerini alır.

3. Ayna

Protogonist sahnede ele alınan konuyu dışarıdan gözlemler.

Psikodrama safhaları

Bir psikodrama oturumu 3 safhadan oluşur: Isınma, oyun, paylaşım.

Isınma

Grubun ve protogonistin yapılacak çalışmaya hazır ve istekli olması.

Oyun

Çalışmanın yapılması.

Paylaşım

Çalışma sonucunda tüm üyelerin bir araya gelerek yapılan çalışmayla ilgili geribildirimde bulunması.

Psikodrama teknikleri

Psikodrama teknikleri; aksiyon yöntemleri, karşılaşma (encounter) teknikleri, geliştirme oyunları, tiyatro oyunları, yapılandırılmış yaşantılar, sözsüz alıştırmalar olarak kullanılır. Bunları Moreno geliştirmiştir. Moreno'dan sonra da yönlendirilmiş fantezi, psikosentez, duyumsal uyanıklık, Gestalt terapi, yaratıcı drama gibi alanlardan uyarlanmış fikirlerle geliştirilmeye devam etmektedir.

Antagonist: Protagonistten sonraki en önemli kişi genellikle eşi veya çatışma halindeki kişidir.

Koterapist: Yardımcı yönetici, lidere yardım eder.

Psikodrama duygusal problem çözümünü içeren "protagonist merkezli" bir oyun biçimidir. Genellikle derin duygusal yaşantılara doğru gidiş söz konusudur.

Kaynakça

  • Dökmen, Üstün (2007). Sosyometri ve psikodrama: kuramsal temeller, uygulamalardan örnekler, yeni yaklaşımlar. İstanbul: Sistem Yayıncılık. ISBN 9789757397250. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Psikoterapi, bireylerin duygusal ve davranışsal sorunlarının çözümünü, ruh sağlıklarının geliştirilmesi ve korunmasını amaçlayan tekniklerin genel adı. Psikoterapi her zaman sadece tek tek bireyleri konu almaz, zaman zaman incelenen tüm bir ailenin etkileşimsel meseleleri zaman zamansa incelenen bir çiftin birbiriyle olan ilişkisindeki bazı sorunların ruh sağlığı temelindeki kökleri olabilir. Ruh-zihin sağlığına dair sorunların psikolojik, sosyolojik veya somatik boyutları olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Opera</span> Müzikli tiyatro eseri

Opera, genellikle konusunu tarihten, mitolojiden, efsanelerden veya güncel olaylardan alan, sözlerinin tümü veya birçoğu müzikle bestelenmiş, içinde güzel sanatların tümünü barındırabilen, teatral formda bir sahne eseridir.

<span class="mw-page-title-main">Dijital sanat</span>

Dijital sanat veya sayısal sanat, genel anlamda üretilişinde bilgisayarın rol aldığı, fiziksel olmayan nesnelerin üretilmesiyle gerçekleşen sanat biçimine denir. Bu süreçte bilgisayar geleneksel anlamda bir yardımcı araçtan, vazgeçilmez bir ortak yaratıcı konumuna kadar uzanan tayfın herhangi bir yerinde bulunabillir. Sürecinde bilgisayarın sadece alışılageldik kullanımının rol aldığı işler genelde bu sınıflandırmaya alınmazlar. 1990'lardaki dijital devrim sonrası sayıları artan dijital ressamlar ve baskıcılar sanat çevreleri ve müzeleri tarafından fazla kabul görmeseler de internet sanatı ve yazılım sanatı gibi dallar sanat müzelerine girmiştir. Yeni medya sanatı da denmektedir.

Meditasyon ya da dalınç, Latince meditatio kelimesinden türetilmiş, sözcük anlamıyla birçok Batı dilinde "derin düşünme" anlamına gelmekte olan bir terim olup, sözlüklerde, "kişinin iç huzuru, sükûnet, değişik şuur halleri elde etmesine ve öz varlığına ulaşmasına olanak veren, zihnini denetleme teknikleri ve deneyimlerine verilen ad" olarak tanımlanır. Meditasyon tekniklerine, ait oldukları, Budizm (Hindistan), Taoizm (Çin), Bön (Tibet), Zen (Japonya) ve İslamiyet'te (tefekkür) gibi inanç sistemlerine göre ve izledikleri yöntemlere göre değişik adlar verilmiştir. Ayrıca günümüzde mevcut farklı inanç sistemleri, mezhepler ve ekoller meditasyonu farklı olarak yorumlamakta ve farklı şekillerde uygulamaktadırlar. Bu bakımdan standart ya da tek biçimli bir meditasyondan söz etmek olanaksızdır.

Rol yapma oyunu (RYO), (İngilizce: role-playing game, RPG); oyuncuların kurgusal bir sahnede farklı karakterlerin rollerini üstlendikleri oyunların genel bir ailesidir. Oyuncular, belirli kurallar çerçevesinde oluşturulan karakterleri yöneterek bir hikâyenin parçası olurlar.

<span class="mw-page-title-main">Tiyatro</span> sahnede, seyirciler önünde oyuncuların sergilenmesi amacıyla hazırlanmış gösteriler

Tiyatro, bir sahnede, seyirciler önünde oyuncuların sergilemesi amacıyla hazırlanmış gösterilerdir. Farklı bir şekilde duyguların ve olayların hareket (jest) ve konuşmalarla anlatılmasıdır. Genel olarak temsil edilen eser anlamında da kullanılır. Tiyatro eseri, olayları oluş yoluyla gösterir. Bu yönüyle konuşma ve eyleme dayanan bir gösteri sanatı olarak da tanımlanabilir. Yaygın bir deyişle tiyatro; insanı, insana, insanla, insanca anlatma sanatı olarak Shakespeare'in sözüyle de ifade edilir.

<span class="mw-page-title-main">Senaryo</span> Tiyatro oyunu, piyes, film, dizi vb. eserlerin sahnelerini ve akışını gösteren yazılı metinler

Senaryo Tiyatro oyunu, piyes, dizi, film, video oyunu gibi eserlerin sahnelerini ve akışını gösteren yazılı metinlere verilen isimdir.

<span class="mw-page-title-main">Kabuki</span> Japon halk tiyatrosu türü

Kabuki, bir Japon halk tiyatrosu türüdür. On yedinci yüzyılın başlarında doğmuştur. Bu oyunun ilk temellerini aralarına güldürücü skeçler eklenen dans ve pandomim temsilleri oluşturuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal psikoloji</span> toplumun insanların düşüncelerini ve davranışlarını nasıl etkilediğini araştıran bilim dalı

Sosyal psikoloji bireylerin düşüncelerinin, iç dünyalarının ve davranışlarının başkalarının gerçek, hayalî ve anlaşılan oluşundan nasıl etkilendiğine dair bir bilimsel çalışmadır. Bu alanda araştırma yapanlar genellikle psikolog veya sosyolog'lardan oluşmaktadır. Buna rağmen bütün sosyal psikologlar hem birey, hem de topluluk bazında çalışırlar. Benzerliklerine rağmen iki alan amaçları, yaklaşımları, yöntemleri ve terimlerinde farklılaşırlar. Biyofizik ve kavrama psikolojisi gibi sosyal psikoloji de disiplinlerarası bir alandır.

<i>İskoçyanın Son Kralı</i> 2006 yapımı İngiliz tarihî dram filmi

İskoçya'nın Son Kralı, 2006 yılında "en iyi erkek oyuncu" dalında Forest Whitaker'ın performansı ile Akademi Ödülü'ne ulaşan, Uganda'nın bir dönemine damgasını vuran İdi Amin'in yaşamından kesiti yansıtan, gerçek kişi ve olaylara dayanan filmdir.

Laz müziği, Laz halkının geleneksel müziğine verilen addır. Laz müziği, Kolhis'den günümüze değin ulaşan süreç içinde birçok kültürden ve medeniyetten etkilenerek çeşitlilik kazanmıştır. Laz müziği, temelde insan sesine dayanır. Günümüz Laz müziğini coğrafî olarak Gürcistan (Kafkasya) ve Türkiye olarak iki kısımda incelemek mümkündür.

İletişim, iletilmek istenen bilginin hem gönderici hem de alıcı tarafından anlaşıldığı ortamda bilginin bir göndericiden bir alıcıya aktarılma sürecidir. Organizmaların çeşitli yöntemlerle bilgi alışverişi yapmalarına olanak tanıyan bir süreçtir. İletişim tüm tarafların üzerinden bilgi alışverişi yapılacak ortak bir dili anlamalarına ihtiyaç duyar.

<i>Satıcının Ölümü</i>

Satıcının Ölümü, Arthur Miller tarafından yazılmış seyirlik bir oyundur.

Kalite çemberleri bir işletmede kalite, verimlilik, etkinlik, etkililik gibi problemleri analiz etmek ve çözümleri yönetime önermek için sayıları 5 ile 10 arasında değişen çalışanların tamamen kendi istek ve katılımlarıyla belirlenmiş zamanlarda düzenli olarak toplanan küçük çalışma gruplarıdır. Aynı zamanda bu gruptaki kişiler konuyla alakalı eğitimlere tabii tutulurlar. Böylece kişiler ne yapmaları gerektiği hakkında bilgilendirilmiş olur. Japonya'da Jishu Kami adı verilen kalite çemberIeri İngilizcede quality control circles olarak anılmaktadır. Kalite çemberleri, Türkçede "kalite kontrol çevrimleri", "kalite ekipleri", "kalite kontrol çemberleri" gibi değişik adlarla anılmıştır. Kalite çemberlerinin temel amacı;çalışanların becerilerinden yararlanarak aynı zamanda işlerini benimsemelerini, tatmin olmalarını sağlayıp yönetime katılmalarını sağlamaktır.

İkincil oyuncu veya Deuteragonist, edebiyatta üçüncü aktör olan tritagonistten önce gelen ikinci en önemli karakterdir. Deuteragonist kurgudaki komplo ve uyuşmazlıklara göre ana karakter olan protagonistten yana veya karşıt durumda rol alabilir. Kurguyu geliştirebilmek için başvurulan ikinci en önemli karakterdir.

Hatalı başkahraman, kurguda, romanın konusunun daha sarsıcı ve unutulmaz olabilmesi için, izleyicileri önyargılarla kandırarak yapılan edebî bir tekniktir. Bu teknikte bir karakter kurgu boyunca izleyiciye başkahramanmış gibi gösterilir ve sonradan aslında öyle olmadığı anlaşılır. Başlangıçta izleyici tarafından, sunulan karakter kurgunun ana karakteri sanılır ve ilerleyen kısımlarda genellikle bu yaratılan karakter öldürülerek aslında bu yaratılan karakterin başkahraman olmadığı gösterilir. Bazen de yaratılan karakterler arasında sadece rolleri değişerek şaşırtma yapılabilir. Kurgu da ilk başta başkahraman sayılan kişi daha önemsiz bir role düşer ve kurgudan ayrılır ya da daha etkili bir şaşırtmayla öncesinde baş kahraman sanılan kişi sonrasında izleyicinin karşısına baş düşman olarak çıkartılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Hakem (basketbol)</span> basketbol maçlarında kurallarının uygulanmasından sorumlu olan kişi

Hakem, Basketbol müsabakasında resmi kuralların uygulanması ve oyun düzeninin korunmasıyla sorumlu olan kişidir. Oyun süresini, skoru takip eden diğer hakemlerde saha içindeki hakemler gibi bu görevlerle sorumludurlar. Basketbol oyunu hızlı olması ve anlık karar alınmasını gerektirdiği için yönetilmesi zor sporlardan birisi olarak kabul edilmektedir.

<i>Divinity II</i> 2009 video oyunu

Divinity II, Larian Studios tarafından geliştirilen, aksiyon rol yapma oyunudur. 2009'da ilk yayınlanması Ego Draconis alt adıyla dtp entertainment tarafından Amerika Birleşik Devletleri'nde ise cdv Software Entertainment tarafından yayımlandı. Güncellenmiş 2011 yeniden yayımı The Dragon Knight Saga, Flames of Vengeance genişlemesini içeriyordu. Divinity II: Developer's Cut son olarak 2012 yılında Focus Home Interactive tarafından yayımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Kurumlar sosyolojisi</span>

Toplum, ortak bir coğrafi mekandan, kurumsallaşma davranış biçimleri sergileyen ve bir arada yaşayan bireylerden oluşmuş bir bütündür. Toplumu oluşturan bireyler arasında düzenli ilişkiler ve davranış kalıpları vardır. Davranış kalıpları, dil ve kültür sayesinde oluşur. Toplumun sahip olduğu bu davranış kalıpları zamanla değişebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kamp ateşi faaliyeti (izcilik)</span>

Kamp ateşi faaliyeti, izcilikte her kamp gününün sonunda yapılan bir eğlence faaliyetidir. Obalar belli kurallar çerçevesinde gösteri sergilerler ve her gün bu gösteriler sonucunda değerlendirilirler. Değerlendirme sonuçları günlük puan durumunu etkiler. Gecenin kamp ateşi faaliyetini o günün nöbetçi lideri sunar. Kamp ateşi faaliyetinden kısa bir süre önce, liderler tarafından belirlenen kamp ateşi faaliyeti konusu öbekbaşı, obabaşı ve ekipbaşılarına o günün nöbetçi lideri tarafından söylenir. Kamp ateşi faaliyeti için gösteri hazırlamak için verilen süre dolduktan sonra herkes kamp ateşi faaliyetinin yapılacağı yere toplanır. Herkes toplandıktan sonra nöbetçi lider kamp ateşi faaliyetini başlatır ve seçtiği ilk obayı sahneye çağırır. Sırasıyla bütün obalar gösterilerini yaptıktan sonra nöbetçi lider kamp ateşi faaliyetini bitirir ve izciler “Haydi İzciler, Tatlı Uykular” şarkısı eşliğinde yatmaya gönderilir. Daha sonra liderler toplantı yaparlar ve liderler de yatarlar.