Psihe
| Psyche | |
|---|---|
 Terk Edilmiş Psyche Pietro Teneani | |
| Ruh Tanrıçası | |
| Özellikleri | |
| Alanı | Ruh |
| Mekânı | Olimpos |
| Semboller | Kelebek, Kelebek Kanatları |
| Görünüşü | Kelebek Kanatlı Kız |
| Kişisel bilgileri | |
| Ebeveynler | Bilinmeyen Bir Kral Ve Kraliçe [1] |
| Kardeşler | (Ablaları) Aglaura and Cidippe[] |
| Eşi | Eros |
| Çocuklar | Hedone |
Psyche, Yunan mitolojisinde olağanüstü güzelliğiyle tanrıça Afrodit'i kıskandıran, aşk tanrısı Eros ile aşk yaşayan ve dünyaya bir ölümlü olarak gelip sonradan ölümsüzlük kazanan bir kızdır. Birçok eserde, kelebek kanatlı bir kız olarak tasvir edilir.
"Psikoloji", "psikolog" gibi kelimeler Psycheden gelir. Psyche aynı zamanda ruh anlamına gelir. Psyche Eros tarafından ruh tanrıçasına dönüştürülür.
Hikaye
Bu hikâyede Eros klasik hikâyelerin aksine elinde ok tutan bir bebek değil de genç ve son derece yakışıklı bir adam olarak anlatılmıştır.
Psyche, Milet kralının üç kızından küçük olanı idi.[2] Ablalarıyla kıyaslandığında hem huy hem de güzellik açısından üstün bir kızdı. Milet halkı tarafından sevgi ve hayranlık görmekteydi. Psyche o kadar güzeldi ki artık Afrodit onu kıskanmaya başlamıştı. Kızın güzelliğine hayran kalan insanlar ona tapıyor ve bazıları Afrodit'i tamamen unutuyorlardı.
Tanrıça Afrodit, aşk ustası olan oğlu Eros'tan, erkeklerin Psyche'ye olan arzularını yok etmesini ve kızı yeryüzünde var olan en iğrenç ve en çirkin yaratığa aşık etmesini istedi. Ancak Eros bu isteği yerine getiremedi çünkü Psyche'yi görür görmez ona aşık oldu.
Psych'in ablaları evlenmiş ve evlilik sırası kendisine gelmişti. Ancak o, karşısına çıkan pek çok erkeğe rağmen, hiçbiriyle evlenmeyip seveceği bir adamın karşısına çıkmasını beklemekteydi. Kızlarının kimse ile evlenememesine çok üzülen ailesi, kızlarına bir koca bulma konusunda bir Apollon rahibine danıştılar. Rahip, Psyche'nin ailesine, kızlarını bir uçurum kenarına bırakmalarını, kızlarının bu uçurum kenarıns gelecek olan, yüzünü asla göremeyeceği çirkin bir canavarla evlenmesi gerektiğini söylemişti. Psyche'in ailesi üzülerek de olsa kahinin dediğini yaptı. Kızlarına gelinlik giydirip düğün alayı gibi görünen ama aslında ağıt okutan bir alay ünsanla uçurum kenarına bıraktı. Aslında Apollo ile görüşüp rahip aracılığıyla Psyche'in ailesine kızlarını uçurum kenarına bırakmaları mesajı gönderilmesini isteyen, Eros idi.
Psyche terk edildiği uçurum kenarından atlamaya yeltendi ancak atladığı anda Zephyr, diğer adıyla batı rüzgarı, onu yakalandı ve Eros'un onu saklamak için ördüğü pamuk ipliğine bağlı bir büyü ile korunan kaleye götürdü. Burada Afrodit'in gözünde uzak olacaktı ve güzellik tanrıçası onu ölü sanacaktı.
Eros kaleye geldi ve bu kalede birlikte mutlu bir çift aşık olarak yaşadılar. Ancak Eros'un Psyche'den tek bir isteği vardı: Asla Eros'un yüzünü gündüz gözüyle göremezdi, hatta onun kim olduğunu bile bilemezdi. Psyche, sevdiği adamla tüm tanrıların gözünden uzak, sakin ve güzelliklerle dolu bir kalede yaşamayı yeterince değerli bir şey olarak gördüğünden, onu hiç görmemeyi ve kim olduğunu bilmemeyi dert etmedi.
Eros sadece geceleri kaleye gelirdi. Çünkü Güneş'in ışığı, gündüzleri Psyche'nin Erosu tanımasını sağlardı. Bu yüzden bir kez bile aşklarını gün yüzünde yaşayamadan birbirlerini bile görmeden uzun zaman geçirdiler. Bu sürede Psyche halinden memnundu. Hatta eski evindeki ailesine mektuplar yazmaya, oradaki hayatından bahsetmeye başlamıştı bile. Bir süre sonra Psyche hamile kaldı. Aklındaki tek soru ise asla görmediği bir adam ile nasıl bir bebek yetiştireceği idi. Bu mektupları alan ailesi, önce Psyche'in hayatta olduğunu, mutlu ve refah içinde olduğunu öğrenmekten mutlu oldu. Ancak sonra, kıskanç ablası onu ziyaret etmek istedi. Psyche'nin bir zamanlar atladığı uçurumdan atladı ve Zephyr, tıpkı Psyche'i kurtardığı gibi onu da kurtarıp saraya taşıdı. Burada Psyche'nin hayatını gören ablası, o hayata sahip olmak istedi. Psycheye asla görmediği bir adamla bebek yetiştiremeyeceğini ve aslında o adamın iğrenç bir ejderha olduğunu anlattı. Psycheye uzun zamandır dokunduğu o kanatların bir ejderhaya ait olabileceğini aklına getirmemişti. Fakat şüphe tohumu aklına ekilmişti bir kere. Ne yapıp edip sevgilisini görmeye karar verdi.
Eros uyurken onun yanına sessizce yaklaştı ve bir gaz lambası ışığı yardımıyla yüzüne baktı. Gördüğü varlığın bir ejderha olmadığını aynı anda mutluluk ve dehşet içinde gördü. Tanrı Eros'u anında tanımıştı, zaten öylesine güzel bir yüz başka kime ait olabilirdi ki? Kandırılmanın verdiği üzüntü ve sevgilisine ettiği ihaneti telafi edemeyecek olmasının ümitsizliği ile elindeki gaz lambasını Eros'un üstüne düşürdü. Eros hayret içinde uyandı ve olanları anında anladı. Büyük bir ümitsizlik içinde Psyche kurduğu bu sarayın yıkılacağını ve Afrodit'ten korunmasının tek yolu olan gizlilik büyüsünün, sarayla birlikte yok olacağını söyledi. Çünkü büyünün tek kaynağı Psyche'nin, Eros'un kim olduğunu bilmemesine dayanıyordu.
Son olarak "zaten bir tanrı ve bir ölümlü birbirini nasıl eşit sevebilir ki?" diyerek kanatlarını açtı ve bir daha Psycheyi görmemek üzere uzaklaştı.
Ama Psyche pes etmemişti. Hatta Eros'u bulmak için dışarı onu aramaya koyuldu. Fakat Afrodit tarafından arayışı kesildi. Afrodit ölü sandığı kızın hala hayatta olmasına çok hiddetlenmişti ve kızı 3 imkansız vazife ile görevlendirdi.
Afrodit'in imkansız Görevleri
1. Görevi
İlk görevi Psyche'nin boyunu aşan bir yığın tohumu 5 farklı türe sadece 1 gecede ayıklamaktı. Psyche umutsuzca göreve koyuldu. Tam pes etmek üzere iken tanrıların kralı Zeus tarafından gönderilen karıncalar bütün tohumları anında kategorize etti. Çünkü Zeus, Eros'un tarafında olduğunu göstererek güzel bir aşk hayatı istiyordu.
2. Görevi
2. görevi yakalaması imkansız olan bir koyunun yünlerini getirmesini istedi. Bu sefer de bir nehir tanrısı Eros'a olan yakınlığını göstermek adına Psyche'ye yardım etti ve ona koyunun koşarken dallarda bıraktığı yünleri kullanmasını söyledi.
3. Görevi
3. Görevi yeraltı kraliçesi Peshapone'nin güzelliğini bir kutuya koymaya ikna etmekti. Bir ses ona yeraltı dünyasının gardiyanı Kerebrosa arpa kekleri vermesini Styks nehrini geçirecek kayıkçıya bir altın para vermesini söyledi. Böylece yeraltı dünyasına girmeyi başaran Psyche azmi ile Persaphone'yi etkiledi ve Persaphone ona istediğini verdi.
Son görevini tamamlayan Psyche tam Afrodit'in sarayına girecekken Persaphone'nin güzelliğinden bir tutam da kendisine saklamak istedi. Fakat kutu güzellik yerine uyku ile doldurulmuştu.
Yükselişi
Eros uyuyan gelininin yanına uçtu ve ona hatalı olduğunu söyledi. Onun korkusuzluğu ve bilinmeyenle hiç tereddüt etmeden yüzleşmesi, kendisinin dengi olmaktan da öte olduğunu söyledi. Eros Psycheyi ambrosia (ambrozya) ile besledi. Yani tanrıların nektarı ve yegane yiyeceği ile. Bu sayede o da tüm tanrıların huzurunda Moiraların kararı ile ölümsüz oldu.
Çocuğu
Psyche ölümsüz olmasının kısa bir süre ardından çocuğunu doğurdu. Bu çocuğa Hedone (haz) adını verdiler.
Efsane der ki, o günden beri Psyche, Eros ve Hedone insanların aşk hayatını düzenlerler.
- Galeri
* Psyche Erosun Bahçesinin Kapısını Açıyor
Kaynakça
- ^ The following summary is condensed from the translation of Kenney (Cambridge University Press, 1990), and the revised translation of W. Adlington by S. Gaseless for the Loeb Classical Library (Harvard University Press, 1915), with reference to the accompanying Latin text.
- ^ KARAYEL, Zeynep (28 Ağustos 2020). "Ruh Aşkı Bulur: Psyche ve Eros | loveinartsz". 7 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2023.
