İçeriğe atla

Pryanik

Pryanik unlu bisküvi ürünüdür, özel zencefilli hamurdan pişirilir. Tat için bal, pavidla, şekerli meyveler, kuru üzüm, meyve veya dut reçeli eklenebilir.[1] Görünümde, zencefilli ekmek, daha dikdörtgen, yuvarlak veya oval bir şeklin ortasında biraz dışbükey bir plaka gibi görünüyor. Üst kısmında genellikle bir yazıt veya basit bir çizim bulunur; çoğu kez çini şekeri sır üstü uygulanır. Slavlar halklarının, özellikle Rusların geleneksel tatlılarıdır.

Pryanik kelimesi anlamca "çeşnili" (Eski Rusça: пьпьрянъ) anlamını verir, bu da biber, baharat (Eski Rusça: пьпьрь) sözcüğünden gelir. Kelime farklı Avrupa dillerinde, örneğin, Fransızca pain d'épice, İspanyolca pan pepato (baharatlı ekmek), Almanca Pfefferkuchen, Hollandaca peperkoek, Norveççe pepperkake, İsveççe pepparkaka, Fince piparkakku anlamını verir.[2] Avrupa'da diğer "zencefilli ekmek" şehirlerinin örneği Almanya'da Nürnberg ve Frankfurt, Polonya'da Toruń, Çekya'da Pardubice ve Riga'dır.

Tarihi

Baharatlı ballı kekler hakkında ilk bilgi M.Ö. 350 civarında eski Mısırlılar tarafından yayıldı. Eski Romalılarda ise "panus mellitus", yani "balla pişmiş ekmek" gibi biliniyordu. Tarihte ilk kez ballı kekler "Lebkuchen" (Alman Noel zencefilli kurabiyesi) adı altında bilinmektedir ve ilk kez Belçika'nın Dinant kentinde icat edilmiştir.[3]

Rusya'da ilk pryanike "bal ekmeği" deniliyordu ve yaklaşık 9. yüzyılda biliniyordu. Ekmek bal ve dut şiresi karışımıydı ve bal diğer içeriklerinin neredeyse yarısıydı. Daha sonra turunç kabuğu, limon, nane, dere otu, kişniş, vanilya, zencefil, kakule, tarçın, anason, kerevit, karajen, hindistan cevizi, karanfil gibi karışımlar eklendi.[4]

18. ve 19. yüzyıllarda Perm, Arkhangelsk, Kursk, Kharkov, Ryazan, Kaluga, Kolomna, Tver, Vyazma, Novgorod, Dmitrov, Gorodets, Pokrov gibi şehirlerde pryanik üretimi gelişti ve Rus kültürünün vazgeçilmez bir idolu oldu.[5] XV yüzyıldan beri, pryanik Rus ulusal kültürünün ayrılmaz bir parçası haline gelmiş ve yaşamın her alanında bulunuyor: gündelik hayat, festivaller ve fuarlar, halk festivalleri, folklor.[6]

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2017. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2017. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2017. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2017. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2017. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Baklava</span> şerbetli bir Türk tatlısı

Baklava Türk, Orta Doğu, Balkan ve Güney Asya mutfaklarında yer etmiş önemli bir hamur tatlısıdır. İnce yufkaların arasına yöreye göre ceviz, antep fıstığı, badem veya fındık konarak yapılır. Genel olarak şeker şerbeti ile tatlandırılır. Ayrıca bal şerbeti de kullanılabilir. Bazı ticari firmalar kendi özel şerbetlerini kullanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ'da Avrupa mutfağı</span> 5. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar Avrupa kültürlerinin besinleri, yeme alışkanlıkları ve yemek pişirme yöntemleri

Orta Çağ Avrupa mutfağı, 5. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar Avrupa kültürlerinin besinlerine, yeme alışkanlıklarına ve yemek pişirme yöntemlerine verilen genel addır. Bu dönem boyunca beslenme düzeni ve pişirme yöntemleri Avrupa genelinde değişimlere uğramış ve tüm bu değişiklikler Avrupa'nın modern mutfak kültürünün temelini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Şerbet</span> tatlı içecek

Şerbet, şekerli, ballı, güllü, baharatlı veya meyve aromalı ferahlatıcı içecek veya tatlı yapımında kullanılan şekerli sıvı.

<span class="mw-page-title-main">Kvas</span> Geleneksel fermente içeceği

Kvass ya da kvas, kelimesinin etimolojik kökeni eski doğu slav dilinde "maya" anlamına gelen "квасъ, kvasŭ, kelimesine dayanır. Belaruscada: квас, kvas, сиривець, siriviets; Litvanyacada: gira; Rusçada: квас, kvas; Ukrayincede: квас, хлібний квас or сирівець, kvas, khlibnyy kvas ya da syrivets; İngilizcede zaman zaman "Ekmek İçeceği" olarak adlandırılmıştır. Ukrayincede kvass kelimesi bölgeler arasında değişerek "ekşi" ya da "mayalamak" anlamlarına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Alman mutfağı</span> Alman ulusunun yemek tarzı

Alman mutfağı, Alman ulusunun yemek tarzından ileri gelmektedir. Yüzyıllar boyunca bölgeden bölgeye gerçekleşen sosyal ve politik değişiklikler etkisiyle mutfak gelişimini sürdürmüştür. Almanya'nın güney bölgeleri olan Bavyera ve Svabya, birçok ortak yemek kültürünü paylaşmaktadır. Malzeme ve yemekler eyaletlere göre değişmektedir. Hem ulusal, hem bölgesel nitelikte birçok önemli yöresel yemek bulunmaktadır. İlk zamanlar yöresel haldeki birçok yemek, günümüzde değişiklikler geçirerek ülke çapına yayılmışlardır. Alman mutfağı heterojen toplum yapısı ve karışık kültürü ile çeşitlilik göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kurabiye</span> Türkiye ve komşu ülkeler mutfaklarına özgü, fırınlanmış tatlı hamur ürünü

Kurabiye un, yağ, badem, fıstık, fındık, kakao gibi malzemelerle yapılan Orta Doğu ve Balkanlar'a özgü bir çeşit bisküvidir.

<span class="mw-page-title-main">Etimek</span>

Etimek, (rusk) kıtır ekmek, Zwieback ; yumurta ile yapılan ve iki kez pişmiş, şekerli ekmek türüdür. Sert, kuru bisküvi veya iki fırında pişmiş ekmekdir. Bazen bebek dişleri yiyecek olarak kullanılır. Bazı kültürlerde, rusk ekmek yerine pastadan yapılır: buna bazen pasta rusk denir. Birleşik Krallık'ta, isim aynı zamanda buğday bazlı bir gıda katkı maddesini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Zencefil evi</span>

Zencefil evi gevrek zencefilli kek veya zencefilli kurabiyenin bir türüdür. Genel malzeme gibi haşlanmış bir hamur kullanılır; bu hamur kil gibidir, yenilebilir heykelcikler veya diğer dekorasyonlar oluşturmak için kalıplanabilir. Çeşitli şekerleme ve krema ile kaplı olan bu evler, çoğu zaman anne-babanın yardımıyla çocuklar tarafından yaptırılan popüler Noel süslemeleridir.

<span class="mw-page-title-main">Zencefilli kurabiye</span>

Zencefilli kurabiye dünya çapında popüler bisküvi esaslı, zencefil aromalı atıştırmalıktır. Zencefil kurabiyesi genellikle toz zencefil ve diğer baharatlar, tarçın, pekmez ve küçük hindistan cevizi ile aromalaşır. Zencefilli kurabiyenin birçok tarifi vardır.

<span class="mw-page-title-main">İsveç mutfağı</span>

İsveç mutfağı, İsveç'in geleneksel mutfağıdır. İsveç'in Kuzeyden güneye doğru genişliği nedeniyle, Kuzey ve Güney İsveç mutfağı arasında bölgesel farklılıklar bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Lebedyansky</span>

Lebedyansky, PepsiCo'nun sahip olduğu meyve suyu, bebek maması, sebze suyu ve meşrubat üreten bir Rus çok uluslu şirket. Doğu Avrupa'da en büyük meyve suyu üreticisi ve dünyanın altıncı en büyük üreticisidir. Lebedyansky'nin her ikisi de Lipetsk Oblastı'nda bulunan iki büyük üretim merkezine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Pain d'épices</span>

Pain d'épices, Reims kentine ait bir Fransız pastası veya hızlı ekmektir. Le Dictionnaire de l'Académie française (1694) 'a göre, onun malzemeleri "çavdar unu, bal ve baharat" idi. Alsas'da, hatırı sayılır bir gelenek, bir tutam tarçın, küçük Hindistan cevizi, anason, karanfil içeriyor.

<span class="mw-page-title-main">Tatar mutfağı</span> Tatarlara özgü yemek kültürü

Tatar mutfağı, başta Rusya içindeki Tataristan olmak üzere farklı ülkelerde ve coğrafi bölgelerde yaşamakta olan Tatarların yemek kültürüdür.

<span class="mw-page-title-main">Şarlot pastası</span>

Şarlot pastası Fransız mutfağından bir pasta türüdür. Avusturya ve diğer doğu Avrupa ülkelerin mutfaklarına bulunan kalıplanmış pasta hem sıcak hem de soğuk servis edilebilir. Sıcak şarlot pastaları meyve sos ve tereyağlı ekmekten yapılır. Soğuk şarlot ise ilk olarak Avrupa Kraliyetlerine abartılı ve büyük tatlılar yapan Fransız pastacı Marie-Antonin Carême tarafından yaratılmış. Soğuk şarlotlar ladyfinger bisküvileri, sünger kek veya jöle rulosu ile süsleniyor. İç harcı çırpılmış tatlı krema, muhallebi ve ya Bavyera kreması olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Toruń zencefilli keki</span>

Toruń zencefilli kek Toruń şehrinde Orta Çağ'dan beri üretilen geleneksel bir Polonya zencefilli keki.

<span class="mw-page-title-main">Zencefilli kek</span>

Zencefilli kek, zencefil, karanfil, küçük hint cevizi, tarçın, bal, şeker veya pekmez ile tatlandırılan kek türüdür. Toruń zencefilli keki türü de vardır. Zencefilli kek, Orta Çağ Avrupa festivallerinde ve fuarlarında popüler bir ikramdı ve hatta özel zencefilli kurabiye fuarları vardı. Daha sonra, Avrupa'dan gelen yerleşimcilerle Amerika'ya geldi

<span class="mw-page-title-main">Polonya mutfağı</span> Polonya yemekleri ve pişirme gelenekleri

Polonya mutfağı, tarihte hem Avrupa-Asya arasındaki ticaret yollarının kesişim noktasında yer aldığından farklı ve komşu uluslardan gelen tüccarlar hem de Polonya'da yaşayan azınlıklar sayesinde içinde Rus, Alman, Avusturya, İtalyan, Litvanya, Çek, Yahudi, Fransız ve Macar yemek kültürlerinin izlerini taşımaktadır. Karbonhidrat ve protein ağırlıklı Polonya yemeklerinde sebzelerden genellikle tahıllar ile kök sebzeler kullanılsa dahi patates mutfağın baş tacıdır. Etlerden ise ördek, domuz ve balık tercih edilir. Polonya mutfağının en çok bilinen yemekleri; zapienkanka, pierogi, zurek, golabki, bigos, kielbasa, kanapka, uszka, rosol, barszcz, gzik, tatar ve tütsülenmiş ettir. İçecek olarak ise bira, votkalı ev yapımı bir çeşit likör olan nalewka, en ünlü Polonya votkası zubrowka, sütle karıştırarak içilen soplica votkası, bitki çayları ve kahveleri meşhurdur. Polonya'nın tatlılarıysa Macaristan-Avusturya İmparatorluğu'nun hamur işi lezzetlerinden gelmektedir. Yılbaşında tüketilen bir kek olan Mazurek, katmanları meyve veya meyve kabuklarıyla doldurulan Makowiec keki, Polonya'ya özgü bir puding olan Budyn ve donut benzeri bir tatlı olan Paczki örnek verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Macar mutfağı</span> Macaristanın mutfak gelenekleri

Macar mutfağı, Macaristan ulusunun ve onun birincil etnik grubu olan Macarların mutfağının karakteristik özelliklerini ortaya koyar. Geleneksel Macar yemekleri öncelikle et, mevsim sebzeleri, meyveler, ekmek, süt ürünleri ve peynirlere dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Litvan mutfağı</span>

Litvan mutfağı, Litvanya'nın serin ve nemli kuzey iklimine uygun ürünleri içerken bir mutfak kültürü gösterir. Arpa, patates, çavdar, pancar, yeşil sebzeler, çilek ve mantar yerel olarak yetiştirilmektedir ve süt ürünleri ülkenin uzmanlık alanlarından biridir. Kışın yiyecekleri saklamak için çeşitli turşulama yöntemleri kullanılır. Çorbalar son derece popülerdir ve yaygın olarak sağlıklı beslenmenin anahtarı olarak kabul edilir. İklim ve tarım uygulamalarını Kuzey Avrupa ile paylaştığı için, Litvanya mutfağının Baltık komşuları ve genel olarak kuzey ülkeleri ile pek çok ortak noktası bulunur. Uzun süren tarım ve yiyecek arama gelenekleri, ülkenin tarihi boyunca çeşitli etkilerle birlikte Litvanya mutfağını oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Antik Roma mutfağı</span>

Antik Roma mutfağı, uygarlığın var olduğu süre boyunca büyük ölçüde değişti. Beslenme alışkanlıkları, krallıktan cumhuriyete ve en sonunda da imparatorluğa yol açan siyasi değişikliklerden ve Romalıları birçok kültürün mutfak alışkanlıklarına ve pişirme yöntemlerine maruz bırakan imparatorluğun muazzam ölçüdeki genişlemesinden etkilendi.