İçeriğe atla

Prusya'nın Main Nehri Harekâtı (1866)

Prusya'nın Main Nehri Harekâtı (1866)
Avusturya-Prusya Savaşı
Tarih1 - 26 Temmuz 1866
(25 gün)
Bölge
Sonuç Kesin Prusya zaferi
Taraflar
  • Bavyera
  • Württemberg Krallığı Württemberg
  • Hessen Hesse-Kassel
  •  Baden
  • Hesse-Darmstadt
  • Nassau
  •  Avusturya İmparatorluğu
  • Komutanlar ve liderler
    Güçler

    3 tümen:
    50,000 asker, bunların 41,000'i piyade,
    4,000 süvari,

    121 top
    VII. Kolordu (Bavyera):
    4 tümen ve ihtiyat kolorduları:
    52,000 asker,
    144 top

    VIII. Kolordu:
    4 tümen (Württemberg, Baden, Hesse-Darmstadt, Austria / Nassau / Hesse-Kassel):
    48,000 asker,[1]
    136 top
    Kayıplar
    411 ölü; 2498 yaralı; 153 kayıp[2]

    VII. Kolordu: 339 ölü; 2114 yaralı; 1604 kayıp[3]

    VIII. Kolordu: 402 ölü; 1439 yaralı; 2444 kayıp[4]


    Prusya'nın Main Nehri Harekâtı ya da Main Harekâtı (Almanca: Mainfeldzug), Prusya ordusunun 1866 Avusturya-Prusya Savaşı sırasında Güney Almanya'daki Avusturya müttefiklerine karşı Main nehri bölgesinde gerçekleştirdiği bir harekâttır.

    İlk harekât

    Prusya birliklerinin büyük bir kısmı Bohemya'ya yürüyüp 3 Temmuz 1866'da Königgrätz'da (Sadova) Avusturya ve Saksonya birliklerini bozguna uğratırken, Prusya birliklerinin bir kısmı da Hannover Krallığı'nı işgal etti. Hannover'in 29 Haziran'da teslim olmasından sonra bu birlikler - Prusya'nın müttefiklerinden oluşan bazı küçük birlikler de dahil olmak üzere - Main Ordusu (Almanca: Mainarmee) adı altında gruplandırıldı ve Avusturya'nın Güney Alman müttefiklerine karşı Main nehrine, güneye doğru, ilerledi.

    Rota

    Avusturya'nın müttefikleri, Alman Konfederasyonu'nun VII. ve VIII. Federal Kolordularını oluşturmuştu. Her iki kolordu da Hannover'i desteklemek için kuzeye doğru ilerlemişti. Hannover sürpriz bir şekilde teslim olduğunda, Bavyeralılar tarafından kurulan VII. Kolordu Thüringen'de duruyordu. Hessen, Baden ve Württemberg birlikleri tarafından kurulan VIII. Kolordu ise Frankfurt'un kuzeyinde duruyordu. İlk başta Prusyalılar VII. Kolorduya saldırdı. Bavyera birlikleri 4 Temmuz'da Hünfeld ve Dermbach'taki çatışmaları kaybetti ve Frankonya Saale nehrine çekildi. Ancak Prusyalılar Rhön dağlarını hızla geçerek 10 Temmuz'da Kissingen ve Hammelburg savaşında Bavyeralıları yendi.[5][6][7]

    Bavyeralılar Würzburg'a çekilirken, Prusyalılar, Frankfurt'u koruyan VIII. Kolordu'ya karşı batıya yöneldiler. Prusyalılar Spessart'ı geçerek 13 Temmuz'da Laufach/Frohnhofen'de Hessianları, 14 Temmuz'da da Aschaffenburg'da Avusturya ve Hessian birliklerini bozguna uğrattı. Federal birlikler batıya, Main nehrinin sol kıyısına çekilmek zorunda kaldı. Prusyalılar Aschaffenburg'u ele geçirip Main'i geçtikten sonra Frankfurt ve Darmstadt'a giden yol açılmıştı. VIII. Kolordu Frankfurt'u terk etti, Odenwald boyunca güneye ilerledi ve ardından Tauber nehrinde Bavyeralılarla buluşmak üzere doğuya döndü. Prusyalılar 16 Temmuz'da artık savunmasız olan Frankfurt'u işgal etti ve ardından VIII. Kolordu'yu Main'in sol kıyısı boyunca takip etti.[8][9] Hundheim (23 Temmuz), Werbach, Tauberbischofsheim (her ikisi de 24 Temmuz) ve Gerchsheim (25 Temmuz) muharebelerinde VIII. Kolordu Prusyalılar tarafından yenilgiye uğratıldı.[10][11] Prusyalılar 25 Temmuz'da Helmstadt'ta ve ertesi gün Rossbrunn'da Bavyeralılarla tekrar çarpıştılar. Bu çarpışmalar da Prusyalılar tarafından kazanıldı.[12] Müttefik birlikler Würzburg'a çekildi. Prusyalılar onları takip etti ve 26 Temmuz'da Würzburg kalesini bombalamaya başladı. Ancak Prusyalılar ve Avusturyalıların Nikolsburg Mütarekesi'ni aynı gün imzaladıkları haberi Bavyera karargâhına ulaştıktan kısa bir süre sonra bir ateşkes görüşmesi yapıldı. Sonunda Würzburg Prusyalılar tarafından işgal edildi.[13][14][15]

    Ayrı bir harekâtla 2. Prusya ihtiyat kolordusu 23 Temmuz'da kuzeydoğudan Bavyera'ya girdi ve Hof, Bayreuth (28 Temmuz) ve nihayet Nürnberg'i (31 Temmuz) işgal etti.[16][17]

    Prusya zaferinin nedenleri

    Prusya'nın zaferi, Dreyse tüfeği (Zündnadelgewehr)[18] gibi Prusya silahlarının teknik üstünlüğünden çok, daha iyi bir organizasyonun sonucudur. Prusya Genelkurmay Başkanı Helmut von Moltke, federal birlikler birleşip asker ve teçhizat üstünlüklerini tam olarak kullanamadan onları yenmek için bir saldırı savaşı planlamıştı. Plan başarılı oldu çünkü eğitimsiz federal ordular seferberlik için uzun bir zamana ihtiyaç duyuyordu ve Prusyalılar buna çok iyi hazırlanmıştı. Ayrıca Prusyalılar, federal tarafın sahip olmadığı birleşik bir komutaya sahipti. Resmi olarak VII. Kolordu komutanı Karl von Bayern tüm federal birliklerin başkomutanıydı, ancak VIII. Kolordu komutanı Alexander von Hessen de Frankfurt'taki Federal Kongre'den (Bundestag) ve birlik gönderen eyaletlerin hükûmetlerinden emir alıyordu. Federal birlikler arasındaki iletişim de keşifleri kadar yetersizdi, bu yüzden çoğu zaman inisiyatif kullanarak müdahale etmek zorunda kalıyorlardı.[19]

    Sonuç

    Alman Konfederasyonu lağvedildi. Prusya Hannover, Nassau, Hessen-Kassel, Frankfurt ile Hessen-Darmstadt ve Bavyera'nın küçük bir bölümünü ilhak etti. Bavyera, Württemberg, Baden ve Hessen-Darmstadt bağımsız kaldı, ancak Prusya ile askeri ittifaklar imzalamak zorunda kaldı. Bavyera'da 1868 yılında köklü bir ordu reformu yapıldı.

    Kaynakça

    1. ^ Alexander von Hessen-Darmstadt: Feldzugs-Journal des Oberbefehlshabers des 8ten deutschen Bundes-Armee-Corps im Feldzuge des Jahres 1866 in Westdeutschland, Eduard Zernin, Darmstadt & Leipzig 1867, p. 39 (Stand am 24. Juli 1866) online
    2. ^ Österreichs Kämpfe im Jahre 1866. Nach Feldacten bearbeitet durch das k.k. Generalstabs-Bureau für Kriegsgeschichte. Fünfter Band (Vol. 5), Vienna 1869, chapter: Die Kriegsereignisse in Westdeutschland im Jahre 1866, p. 32-174 (scan p. 206-348) digitalised 12 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; compiled from the tables of losses
    3. ^ Antheil der königlich bayerischen Armee am Kriege des Jahres 1866, bearbeitet vom Generalquartiermeister-Stabe, München 1868, Beilage III, S. XVIII/XIX digitalised 25 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. This are the official figures. According to recent research, they are incomplete. Considerably higher numbers of victims are assumed in: Walter Hamm: Die Toten der bayerischen Armee des Jahres 1866. In: Dieter Storz, Daniel Hohrath (Ed.): Nord gegen Süd. Der Deutsche Krieg 1866 (= Kataloge des Bayerischen Armeemuseums. Band 13). Bayerisches Armeemuseum, Ingolstadt 2016, 978-3-00-053589-5. p. 77-83. available online 17 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
    4. ^ s. Alexander von Hessen
    5. ^ Theodor Fontane: Der deutsche Krieg von 1866. Der Feldzug in West- und Mitteldeutschland. Berlin 1871. pp. 41–154 digitalised
    6. ^ Antheil der königlich bayerischen Armee am Kriege des Jahres 1866. München 1868. p. 26-140 digitalised
    7. ^ s. Embree pp. 89–124.
    8. ^ s. Fontane p. 155-200
    9. ^ s. Embree p.125-154
    10. ^ s. Fontane 201-254
    11. ^ s. Embree p. 154-186
    12. ^ s. Antheil p. 140-159
    13. ^ s. Antheil p. 159-208
    14. ^ s. Fontane p. 255-265
    15. ^ s. Embree 187-194
    16. ^ s. Antheil p. 209-223
    17. ^ s. Fontane p. 266-287
    18. ^ Dieter Storz: Die Bewaffnung. In: Dieter Storz, Daniel Hohrath (Ed.): Nord gegen Süd. Der Deutsche Krieg 1866. p. 47-51
    19. ^ Dieter Storz: Der Feldzug. In: Dieter Storz, Daniel Hohrath (Ed.): Nord gegen Süd. Der Deutsche Krieg 1866. p. 57-59

    İlgili Araştırma Makaleleri

    <span class="mw-page-title-main">Hessen</span> Almanyada eyalet

    Hessen, Almanya Federal Cumhuriyeti'nin orta güneybatısında yer alan bir eyaletidir. 6 milyonu aşkın nüfusuyla ülkenin en kalabalık 5. eyaletini, yaklaşık 21.000 kilometrekarelik yüzölçümüyle de en büyük 7. eyaletini oluşturmaktadır. Eyalet başkenti Wiesbaden olup, nüfusu en büyük şehri Frankfurt'tur.

    <span class="mw-page-title-main">Bavyera</span> Almanyada bir eyalet

    Bavyera, resmî adıyla Özgür Bavyera Devleti, Almanya'nın güneydoğusunda bir eyalet. Yüzölçümü bakımından Almanya'nın en büyük eyaletidir. Başkenti Münih'tir. Diğer önemli kentleri ise Nürnberg, Augsburg, Regensburg, Ingolstadt, Bamberg ve Würzburg'dur. Batıda Baden-Württemberg ve Hessen eyaletleri, kuzeyde Türingiya ve Saksonya eyaletleri, doğuda Çekya, güney ve güneybatıda Avusturya ile çevrilidir.

    <span class="mw-page-title-main">Frankfurt</span> Hessende bağımsız şehir (Almanya)

    Frankfurt am Main, Main nehri kıyısında kurulmuş olan, 730.000'den fazla nüfusuyla Hessen eyaletinin en büyük, Berlin, Hamburg, Münih ve Köln'den sonra Almanya'nın beşinci büyük şehridir.

    <span class="mw-page-title-main">Fransa-Prusya Savaşı</span> Avrupa merkezli savaş

    Fransa Prusya Savaşı, 19 Temmuz 1870 - 10 Mayıs 1871 tarihleri arasında Fransız İkinci İmparatorluğu ile Prusya Krallığı arasında yapılan savaş. Fransa'da genellikle 1870 Savaşı olarak adlandırılır.

    Prof. Dr. Gazi Çağlar tarih ve din bilimleri uzmanı.

    <span class="mw-page-title-main">Hamburg'un posta tarihi ve posta pulları</span>

    Bu madde Hamburg'un Geç Orta Çağ kuryesinden Hamburg Posta İdaresinin 1868'de Kuzey Alman Posta Bölgesine dahil oluşuna kadarki posta tarihi ve posta pullarının hikâyesi hakkındadır.

    <span class="mw-page-title-main">Therese (Saksonya-Hildburghausen prensesi)</span>

    Sakson-Hildburghausen-Altenburg Prensesi Therese ya da Bavyera Kraliçesi Therese, Sakson-Hildburghausen Düklüğü'nün prensesi olarak doğan ve 1825 yılında Bavyera Kralı I. Ludwig ile evlenerek tarihteki ikinci Bavyera Kraliçesi olan hanedan üyesidir.

    <span class="mw-page-title-main">Almanya'nın birleşmesi</span> Ayrı Alman krallıkların ilk defa Alman İmparatorluğu adı altında birleşmesi

    Resmî olarak Almanya'nın birleşmesi ile siyasi ve idarî olarak birleşik bir ulus devletin ortaya çıkması 18 Ocak 1871'de Fransa'daki Versay Sarayı'nın Aynalar Galerisi'nde gerçekleşti. Fransa-Prusya Savaşı sonrası Fransızların silah bırakmasının ardından, Alman devletlerinin prensleri Prusyalı I. Wilhelm'i Alman İmparatoru ilan etmek için bir araya geldi. Pratikte, Almanca konuşan halkların çoğunluğunun birleşik bir devlet altında toplanması, resmî ve soylu yöneticiler arasındaki gayriresmî ittifaklar sayesinde bir süredir düzensiz olarak gelişmekteydi. Ancak birleşme fikirleri, tarafların kendi çıkarları yüzünden Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun 1806'da dağılması ve Napolyon Savaşları'nın gerçekleşmesi üzerine kuvvetlenen milliyetçilik hareketlerine kadar neredeyse yüz yıl gecikerek aristokratik bir deneme olmaktan öteye gidemedi.

    <span class="mw-page-title-main">Zollverein</span> Genellikle Alman kökenli devletlerin kurduğu gümrük antlaşması

    Zollverein ya da Alman Gümrük Birliği, bölge içindeki gümrük ve ekonomi politikalarını yönetebilmek amacıyla Alman eyaletleri arasında kurulmuş bir koalisyon. Birlik, 1818'de kurulduğunda çeşitli Prusya ve Hohenzollern toprakları arasındaki ekonomik bağları güçlendirdi ve aynı zamanda Prusya'yı da yöneten Hohenzollern ailesinin komşu olmayan toprakları arasında ekonomik temas kurulmasını sağladı. 1820'den 1866'ya kadar çoğu Alman eyaletini içine alacak şekilde genişledi. Avusturya sıkı korunan endüstrisi sebebiyle dışarıda bırakıldı; bu ekonomik dışlama özellikle 1850'ler ve 1860'larda orta Avrupa egemenliği için Avusturya-Prusya arasındaki rekabeti alevlendirdi. 1866'da Kuzey Almanya Konfederasyonu'nun kurulmasıyla Zollverein yaklaşık 425.000 kilometrekarelik bir alana ulaştı ve İsveç, Lüksemburg gibi Alman olmayan ülkelerde ekonomik anlaşmalar yapılmaya başlandı.

    Olmütz Antlaşması, Prusya ile Avusturya arasında 29 Kasım 1850 tarihinde yapılan bir antlaşma. Bu antlaşmayla Prusya Erfurt Birliği'nden vazgeçmiş ve Avusturya liderliğindeki Alman Konfederasyonu birliğine katılmayı kabul etmiştir.

    <span class="mw-page-title-main">Ernst-Eberhard Hell</span>

    Ernst-Eberhard Hell, II.Dünya Savaşı sırasında görev yapmış bir Alman generali. Birkaç tümeni ve daha sonra bir kolorduyu komuta etti. Hell, Meşe Yapraklı Şövalye Demir Haçı ile ödüllendirilmiştir.

    <span class="mw-page-title-main">I. Karl (Württemberg kralı)</span>

    I. Karl, 25 Haziran 1864'ten 1891 yılına kadar Württemberg kralıydı.

    <span class="mw-page-title-main">Friedrich Dessauer</span>

    Friedrich Dessauer, Alman fizikçidir. Almanya, Türkiye (1934-1937) ve İsviçre'de biyofizik alanında çalıştı. X-ışını kullanımının öncülerinden olmanın yanı sıra filozof, Reichstag üyesi, girişimci ve yayıncıdır.

    <span class="mw-page-title-main">Königgrätz Muharebesi</span>

    Königgrätz Muharebesi ya da Sadowa Muharebesi, Prusya Krallığı'nın Avusturya İmparatorluğu'nu yenilgiye uğrattığı ve Prusya-Avusturya Savaşı'nın sonucunu belirleyen muharebe. Muharebe, 3 Temmuz 1866 tarihinde Bohemya kasabaları Königgrätz ve Sadowa'nın yakınlarında gerçekleşmiştir.

    <span class="mw-page-title-main">Küçük Almanya çözümü</span>

    Küçük Almanya çözümü, Alman sorununun ayyuka çıktığı 1848/49 devrimi döneminde ve sonrasında tartışılan iki çözümden biriydi. Diğeri Büyük Almanya çözümü olarak adlandırıldı. Küçük Almanya çözümü 1867-1871'de uygulandıktan sonra terim anlamını yitirdi. Diğer terim, Büyük Almanya, Avusturya'nın dahil edilmesi için kullanılmaya devam etti.

    <span class="mw-page-title-main">1850 Sonbahar Krizi</span>

    Sonbahar Krizi ya da Kasım Krizi, 1850'de Almanya'da yaşanan siyasi-askeri bir çatışmadır. Bir yanda Alman Konfederasyonunu yeniden kurmak isteyen Alman devletleri ve Erfurt Birliğini kuran Prusya, diğer yanda buna karşı çıkan Avusturya vardı. Bu bölünme, Almanya'da neredeyse savaşa yol açtı ve sonunda Prusya'nın geri çekilmesiyle önlendi.

    <span class="mw-page-title-main">Büyük Avusturya</span>

    Büyük Avusturya, Habsburg'un yönettiği Avusturya'nın kontrol ettiği Alman dışı unsurlar ile Alman Konfederasyonunda bulunan tüm Alman bölgelerin katılmasını içeriyordu. Doğu-Orta Avrupa'daki Habsburg topraklarının geniş alanları, önceki Alman devletler konfederasyonu Alman Konfederasyonu'a ait değildi. İlgili planlara, Büyük Avusturya, Yetmiş Milyon Reich veya önerenlerin ardından Schwarzenberg Planı veya Schwarzenberg-Bruck Planı gibi isimler verildi.

    Üç Kralın İttifakı 26 Mayıs 1849 tarihli bir anlaşmaydı. Prusya Krallığı, Hannover Krallığı ve Saksonya Krallığı arasında akdedilmişti. Devrimi şiddetle bastırmaya devam ederken, "Alman işlerinin birleşik yönetiminin kurulması" konusunda anlaştılar. Amaç, bir Alman federal devleti olan bir Alman İmparatorluğu'nun kurulmasıydı. Proje daha sonra Erfurt Birliği adını aldı.

    <span class="mw-page-title-main">Friedrich von Bernhardi</span>

    Friedrich Adam Julius von Bernhardi, Prusyalı bir süvari generali ve tanınmış Alman askeri tarihçilerinden biriydi. 1912 yılında yayımladığı Deutschland und der Nächste Krieg adlı kitabıyla uluslararası alanda da dikkat çekmişti.

    <span class="mw-page-title-main">Langensalza Muharebesi (1866)</span>

    Langensalza Muharebesi, 27 Haziran 1866'da, Avusturya-Prusya Savaşı sırasında, günümüzde Almanya'nın Bad Langensalza yakınlarında, Hannover Krallığı ile Prusya Krallığı arasında gerçekleşti. Hannoverliler savaşı kazandılar ancak daha sonra daha büyük ve güçlendirilmiş bir Prusya ordusu tarafından kuşatıldılar. Güneydeki Bavyera müttefikleriyle bağlantı kuramayan Hannoverlılar teslim oldu.