İçeriğe atla

Prozostrodontia

Prozostrodontia
Yaşadığı dönem aralığı: 237-0 myö
Üst Triyas-Günümüz 
Kayentatherium wellesi'nin kafatası
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Klad:Therapsida
Klad:Cynodontia
Klad:Probainognathia
Klad:Prozostrodontia
Liu & Olsen, 2010
Alt gruplar

Prozostrodontia, mammaliaformları ve bunların Tritheledontidae ve Tritylodontidae gibi en yakın akrabalarını içeren bir sinodont kladıdır. Liu ve Olsen (2010) tarafından düğüm tabanlı bir takson olarak dikildi ve Prozostrodon brasiliensis, Tritylodon langaevus, Pachygenelus monus ve Mus musculus'u (ev faresi) içeren en az kapsayıcı klad olarak tanımlandı.

Özellikler

Prozostrodontia, aşağıdakiler de dahil olmak üzere birkaç karakterle teşhis edilir:

  • Azaltılmış prefrontal ve postorbital kemikler, göz yuvasını temporal bölgeden ayıran postorbital çubuk adı verilen bir kemik desteğinin azalması veya kaybolması.
  • Alt çenede bağlantısız diş kemikleri.
  • Kafatasında sfenopalatin foramen adı verilen küçük bir deliğin varlığı.
  • Kafatasının üst kısmı boyunca uzanan ve kafatasının arkasında lambdoidal bir tepe ile bağlanan bir sagital tepe.
  • Sırt omurlarının sinirsel dikenleri geriye doğru açılıdır.
  • Kalçada dışbükey şekilli bir iliak kret ve azaltılmış posterior iliak omurga.
  • İschium üzerinde bir asetabular çentik (kalça soketinde bir oluk).
  • Küçük trokanter adı verilen küçük bir çıkıntının femur başına yakın konumu.[2]

Sınıflandırma

Prozostrodontia, geleneksel olarak daha ilkel sinodont grubu Cynognathia'ya uzak memeli akrabaları olarak yerleştirilmiş olan tritylodontidleri içerir. Ayrıca, uzun süredir memelilerin yakınına yerleştirilmiş olan Tritheledontidae'yi de içerir. Önceki çalışmaların çoğu, Tritheledontidae'yi geçerli bir monofiletik gruplandırma olarak kabul etti, yani tek bir ortak atadan gelen tüm torunları içeren gerçek bir daldı, ancak Liu ve Olsen (2010), Tritheledontidae'nin parafiletik bir bazal prozostrodont kladı olduğunu buldu.[2]

Filogeni

Aşağıda, Prozostrodontia'nın filogenetik konumunu gösteren, Liu ve Olsen (2010) tarafından oluşturulmuş bir kladogram bulunmaktadır:[2]

Cynodontia 

Procynosuchus

Galesaurus

Thrinaxodon

Platycraniellus

Eucynodontia
Cynognathia

Cynognathus

Gomphodontia

Diademodon

Langbergia

Trirachodon

Sinognathus

Traversodontidae

Pascualgnathus

Luangwa

Scalenodon angustifrons

Scalenodon hirschoni

Massetognathus

Exaeretodon

Probainognathia

Ecteninion

Chiniquodon

Probainognathus

Prozostrodontia

Prozostrodon

Therioherpeton

Riograndia

Pachygenelus

Tritylodontidae

Oligokyphus

Kayentatherium

Tritylodon

Bienotherium

Brasilodon

Mammalia

Adelobasileus

Sinoconodon

Morganucodon

Kaynakça

  1. ^ Rowe, Timothy (1988). "Definition, diagnosis, and origin of Mammalia". Journal of Vertebrate Paleontology. 8 (3). ss. 241-264. doi:10.1080/02724634.1988.10011708. 
  2. ^ a b c Liu (2010). "The Phylogenetic Relationships of Eucynodontia (Amniota: Synapsida)". Journal of Mammalian Evolution. 17 (3): 151. doi:10.1007/s10914-010-9136-8. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Viverra</i> etçil memeli cinsi

Viverra, Viverrinae altfamilyasına bağlı Asya misk kedilerini içeren memeli cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Kafatası</span> omurgalıların kafasında bulunan kemik yapı

Kafatası, omurgalılarda başı oluşturan kemik bir yapıdır. Yüzün yapılarını destekler ve beyin için koruyucu bir boşluk sağlar. Kafatası iki bölümden oluşur: kranyum ve mandibula. İnsanlarda bu iki kısım, nörokranyum ve en büyük kemiği olarak mandibulayı içeren viscerocranium'dur. Kafatası, iskeletin en ön kısmını oluşturur ve bir sefalizasyon ürünüdür - beyni ve gözler, kulaklar, burun ve ağız gibi çeşitli duyusal yapıları barındırır. İnsanlarda bu duyusal yapılar yüz iskeletinin bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Eutheria</span> memeli kladı

Eutheria, keselilere göre etenelilerle daha yakından ilişkili olan tüm doğurgan memelileri (Theria) kapsayan bir kladdır.

<span class="mw-page-title-main">Terapsit</span> yaşayan tek sinapsidler olan memelileri ve soyu tükenmiş akrabalarını içeren sinapsid kladı

Terapsitler (Therapsida), memelileri ve soyu tükenmiş akrabalarını içeren, gelişmiş bir sinapsit kladıdır. Başka bir deyişle terapsitler, Sinapsida'nın hayatta kalan tek sınıfı olan memelilerin tümünü ve onların soyu tükenmiş akrabalarını içeren sphenacodont grubudur. Ancak bu isim, daha çok memeli olmayan terapsitler için kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Coelurosauria</span> dinozor kladı

Coelurosauria, Carnosauria'dan kuşlarla daha yakın akraba olan tüm teropod dinozorları içeren bir kladdır.

<span class="mw-page-title-main">Eureptilia</span> sürüngen kladı

Eureptilia, Sauropsida'nın iki ana grubundan birisidir. Eureptilia yalnızca tüm Diapsidleri değil, aynı zamanda daha önce yaşamış Anapsida kladındaki, eski "Cotylosauria" ismiyle sınıflandırılan bir dizi ilkel Permo-Karbonifer canlılarını da içerir.

<span class="mw-page-title-main">Romeriida</span>

Romeriida, günümüzdeki temsilcileri kuşlar ve timsahlar olan diapsida kladını, Paleothyris cinsini ve Protorothyridae familyasındaki bazı türleri içeren bir sürüngen kladıdır. Laurin & Reisz (1995) tarafından filogenetik olarak Paleothyris ve diapsidlerin son ortak atası ve tüm soyundan gelenler olarak tanımlanmıştır. Klad, ismini yirminci yüzyılın önde gelen omurgalı paleontoloğu Alfred Romer'den almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mammaliaformes</span> memeliler ve en yakın akrabaları

Mammaliaformes, taç grup olan memelileri ve onların en yakın soyu tükenmiş akrabalarını içeren bir kladdır. Memelilere diğer mammaliamorflara göre daha yakın olan tüm taksonlar olarak tanımlanır. Klad, daha önce yaşamış probainognatiyenler ve sinodontların mirasçısı olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Archosauromorpha</span> sürüngen kladı

Archosauromorpha, lepidozorlardan ziyade arkozorlarla daha yakından ilişkili tüm sürüngenleri içeren bir diapsid sürüngen kladıdır. Archosauromorflar ilk olarak Orta Permiyen döneminde ortaya çıktı ancak Triyas devrinde çok daha yaygın ve çeşitli hale geldiler.

<span class="mw-page-title-main">Sinodont</span> memelileri ve soyu tükenmiş akrabalarını içeren therapsid kladı

Sinodontlar veya Cynodontia, ilk olarak Geç Permiyen'de ortaya çıkan ve Permiyen-Triyas yok oluşu olayından sonra geniş ölçüde çeşitlenen bir terapsit grubudur. Sinodontlar, etoburluk ve otçulluk dahil olmak üzere çok çeşitli yaşam tarzlarına sahipti. Geç Triyas sırasında ortaya çıkmış olan probainognatiyen sinodontlar (Probainognathia), oldukça gelişmişlerdir ve hâla yaşayan sinodontlar olan memelileri içerirler. Diğer tüm sinodont soyları yok olmuştur. Bilinen son memeli olmayan sinodont grubu olan Tritylodontidae'nin son kalıntılarına Erken Kretase'de rastlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Proceratosauridae</span> teropod dinozor familyası

Proceratosauridae, Orta Jura'dan Erken Kretase'ye kadar varlığını sürdürmüş bir tiranozor familyasıdır.

<i>Andrewsarchus</i> tarih öncesi çift toynaklı cinsi

Andrewsarchus, Çin'in İç Moğolistan bölgesinde orta Eosen döneminde yaşamış, soyu tükenmiş bir plasentalı memeli cinsidir. Genellikle sadece bir tür tanınır, A. mongoliensis, 1923'te Amerikan Doğa Tarihi Müzesi Orta Asya'ya yapılan keşifler sırasında keşfedilen büyük boyutlu tek bir kafatasından bilinmektedir. Orijinal tanımından bu yana genellikle bir mezonikid olarak sınıflandırılırdı, ancak en son çalışmalar onu bir çift toynaklı olarak sınıflandırır. Bir çalışma, Andrewsarchus'u özellikle entelodontlar, su aygırları ve deniz memelileri ile yakından ilişkili olan Cetancodontamorpha soyunun bir üyesi olarak sınıflandırır.

<span class="mw-page-title-main">Eutheriodontia</span>

Eutheriodontia, therocephalianları ve sinodontları içeren bir terapsit kladı.

<i>Anomodontia</i> otçul terapsid kladı

Anomodontlar (Anomodontia), çeşitli kriterlere göre therapsidlerin en başarılı grubu, Permiyen döneminin son derece uzmanlaşmış otçul canlılarıydı. 40'tan fazla cins ile oldukça fazla takson içerirler ve bu sayı özellikle Rus ve Çin materyallerinin tanımlarından dolayı düzenli olarak artmaktadır. Geç Permiyen döneminde, bunlar, meydana geldikleri tüm fosil taşıyan bölgelerde en çok sayıda bireysel therapsid örneğiydiler ve karasal ekosistemde bol, genellikle sürüler halinde yaşayan birincil tüketiciler olarak, günümüzün toynaklı memelileriyle karşılaştırılabilir bir ekolojik rol işgal etmiş olmalılar. Antarktika ve Avustralya da dahil olmak üzere tüm kıtalarda henüz bulunan tek therapsidler – soylarının devamı olanlar hariç – olarak dünya çapında bir dağılıma sahiptiler.

<i>Zalambdalestes</i> geç kretasede yaşamış sivri fare benzeri memeli cinsi

Zalambdalestes, Moğolistan'ın Geç Kretase döneminden yaşamış, en çok bilinen erken eutherian memelilerden biridir. İnce ön ayakları arka ayaklarından daha uzun olan uzun burunlu, dört ayaklı bir memeliydi. Muhtemelen, hareketli burunları olan küçük, uzun bacaklı, her yerde yaşayan bir grup memeli olan yaşayan fil sivri farelerine benziyordu. Avcılardan kaçmak için hızlı koşarlar ve sıçrarlar. Bazı uzmanlar, Zalambdalestes'in fil sivri fareleriyle yakından ilişkili olduğuna inanıyor. Diğer uzmanlar, Zalambdalestes'in tavşanları ve akrabalarını içeren bir grup olan en eski lagomorf olduğunu savunuyorlar.

<i>Charassognathus</i> Permiyen döneminde yeşamış bazal sinodont cinsi

Charassognathus, Geç Permiyen'de yaşamış bazal sinodont cinsi. 2007 yılında Fraserburg, Güney Afrika yakınlarındaki bir bölgeden tanımlanan Charassognathus, en eski ve en bazal sinodontlardan biridir. Sadece Geç Permiyen Dönemi'ne tarihlenen holotipten bilinmektedir. Türü ve tek türü C. gracilis'tir. Teekloof Formasyonunun Tropidostoma Birleşim Bölgesinde bulunan holotip, ezilmiş bir kafatası, kısmi alt çene ve bir bacaktan oluşur.

<i>Adelobasileus</i>

Adelobasileus, kesin olarak Mammaliamorpha'nın bir üyesi olan en eski sinodonttur, Teksas'ın Üst Triyas'ından eksik ve kötü korunmuş bir örnekle temsil edilir. Bilinen diğer en eski memelilerden yaklaşık 10 milyon yıl önce, yaklaşık 225 milyon yıl öncesine tarihlenen Karniyen çağındaki kayalardan alınmıştır. Bu küçük kafatasının sadece arka kısmı aslında mevcuttur ve bu bile kötü bir şekilde ezilmiştir. Çenelerin veya dişlerin hiçbirinden belirti yoktur. Bununla birlikte, korunan kısım kesinlikle bir mammaliamorf'a aittir.

<i>Lantiyen insanı</i> Asyada bulunmuş hominid fosili

Lantiyen insanı, 1963'te Lantian County, Loess Platosu'ndaki Chenchiawo Köyü'nden neredeyse tam bir çene kemiğinden ve 1964'te keşfedilen Gongwangling Köyü'nden kısmi bir kafatasından bilinen, bir Homo erectus alt türüdür. Kalıntıların ilki yaklaşık 710-684 bin yıl öncesine, ikincisi ise 1.65-1.59 milyon yıl öncesine dayanıyor. Bu, Lantiyen insanını Afrika'nın ötesinde keşfedilmiş ikinci en yaşlı H. erectus ve Doğu Asya'nın en yaşısı yapar. Fosilleri ilk olarak 1964 yılında Woo Ju-Kan tarafından tanımlandı ve bir diğer H. erectus olan Pekin insanının atası olarak kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Nörokranyum</span>

İnsan anatomisinde nörokranyum, kafatasının üst ve arka kısmı olup, beyin etrafında adeta koruyucu bir kap oluşturur. İnsan kafatasında, nörokranyum kalvaryayı içerir. Kafatasının geri kalanı ise yüz kemiklerinden oluşur.

<i>Proceratosaurus</i> teropod dinozor cinsi

Proceratosaurus, İngiltere'nin Orta Jura (Batoniyen) döneminden küçük boyutlu etçil teropod dinozor cinsidir. Cins adı Proceratosaurus, kafatası tepesinin kısmen korunmuş kısmı yüzeysel olarak Ceratosaurus'un küçük tepesine benzediği için, başlangıçta Ceratosaurus'un atası olduğunun düşünülmesinden kaynaklanır. Ancak şimdi, özellikle Proceratosauridae familyasının bir üyesi ve Tyrannosauroidea kladının bilinen en eski üyeleri arasında bir coelurosaur olarak tanımlanır.