İçeriğe atla

Proton (otomobil)

Proton Holdings Berhad
PROTON
TürYan kuruluş
Kuruluş7 Mayıs 1983
KurucuMahathir Muhammed
Genel merkeziShah Alam, Malezya
Önemli kişilerAhmed Fuad (CEO)
ÜrünOtomobiller ve otomobil
parçaları
SahibiDRB-HICOM (%50.1)
Geely (%49.9)[1]
Çalışan sayısı12,000
Web sitesiwww.proton.com.my

Proton Holdings Berhad (MalaycaPerusahaan Otomobil Nasional Berhad) 1982 yılında Malezya hükûmet başkanı olan Dr. Mahathir Muhammed tarafından kurulmuştur. 1983 yılında başlayan proje Japon teknolojisi destekli montaj sanayi yaklaşımı ile Malezya devletinin planlı kalkınma döneminde lokomotif olarak kabul edilen yerini almaya başlar.

Proton firmasının %52'si Malezya devleti ve %48'i yerel ve uluslararası yatırımcılara aittir. Bugün itibarıyla Dünya Ticaret Örgütü'ne kayıtlı 146 ülkeden sadece 11 tanesi resim üzerindeki taslaktan dünya çapında kabul gören normlarda otomobil üretebilmektedir. 2002 yılı başında Malezya 11. olarak bu listede yer almıştır. Bu listede yer alan ülkelerin başlıcaları alfabetik sırayla: ABD, Almanya, Fransa, G.Kore, İngiltere, İsveç, İtalya, Japonya'dır. Proton, 1900'ü Ar-Ge çalışmalarında yer almak üzere toplam 9500 kişilik bir işgücü ile üretim yapmaktadır.

Proton için yapılmış toplam yurt içi yatırımı 2 milyar ABD dolarının üzerindedir. Kurulduğu günden bu yana 50'den fazla ülkeye ihracat gerçekleştirmiştir. Şu anda başta İngiltere ve Avustralya olmak üzere 20'den fazlaya ülkeye ihracat yapmaktadır.

Malezya'da 2 merkezde olmak üzere Çin, Vietnam ve İran'da üretim yapmaktadır. Halihazırda yıllık kapasitesi 250,000 adet olan Tangjum Malim fabrikasının altyapısı ve genişleme planları doğrultusunda önümüzdeki 5 yıl içinde 1 milyon adet/yıl otomobile ulaşılması planlanmaktadır.

Proton'un logosunda kaplan figürü markanın yansıtmak istediği cesaret, dinamizm, seri ve atak yapı ile Uzak Doğu'nun kültürel mirasını temsil etmektedir. Kaplan figürü markanın Uzak Doğu kökenini hatırlatmak üzere doğuya (sola) bakmaktadır. Kaplan başı motifi, asaleti yansıtan altın sarı renktedir. Proton logosu üzerinde yer alan yeşil, rengini mühendislik ve teknolojisinden yararlandığı Lotus'tan almaktadır. Yeşil rengi ile Proton ürünlerinde yerleşik Lotus genlerinin yansıması gözlenebilir.

Tarihçe

  • 23 Mayıs 1983 Teknik iş birliği, lisans ve komponent üretimi konularında Mitsubishi Motors ile anlaşma imzalanması
  • 1 Ağustos 1983 Shah Alam tesislerinin yıllık 80,000 kapasite ile faaliyete geçmesi Shah Alam tesisleri bugün yıllık 240,000 adet kapasiteye sahiptir.
  • 1 Temmuz 1985 Proton markalı ilk otomobil "Saga" modelinin üretime başlaması
  • 1986 Üretime başladıktan sadece 1 yıl sonra Bangladeş'e yapılan ilk ihracat
  • 26 Eylül 1987 Proton'un 50,000 ' inci otomobilinin üretim hattından çıkışı
  • 16 Mart 1990 İngiltere pazarına giriş
  • 16 Mayıs 1990 200,000 ' inci Proton otomobilin üretim hattından çıkışı
  • 1 Ocak 1991 İngiliz What Car? Dergisi Proton Saga modelini "Best Buy" - Satın alınabilecek en iyi model olarak sunar
  • 9 Temmuz 1991 300,000 ' inci Proton otomobilin üretim hattından çıkışı
  • 1992 Proton hisse senetlerinin KL borsasında işlem görmeye başlaması.
  • 14 Nisan 1992 Proton montaj hattında ilk kez robotların kullanılmaya başlanması
  • 21 Ekim 1992 Birmingham otomobil fuarında 3. kez üst üste altın madalya ile ödüllendirilmesi
  • 20 Nisan 1993 Ar-Ge Departmanının kuruluşu
  • 9 Temmuz 1993 500.000'inci Proton otomobilinin üretim hattından çıkışı
  • 23 Mart 1996 Dünyanın en ileri mühendislik altyapısına sahip tesislerden birisi olan Tangjum Malim fabrikasının temelinin atılması
  • 5 Nisan 1996 Citroen ile yapılan teknik iş birliği sonucu Tiara modelinin üretime başlaması
  • 30 Ekim 1996 Üreticiler sınıfında 7 kez Formula 1 dünya şampiyonluğu, pilotlar sınıfında 6 kez dünya şampiyonluğu ve toplam 79 Formula 1 grand prix yarış birinciliğine sahip, dünyaca ünlü İngiliz mühendislik ve otomobil firması Lotus'un %63,75'lik hisselerinin satın alınması
  • 30 Aralık 1996 Proton üretim hattından 1.000.000'uncu otomobilin çıkışı
  • 21 Şubat 2001 Lotus'un Proton için özel ürün geliştirme çalışmalarına başlaması
  • 2003 Lotus'un tüm hisselerinin Proton tarafından satın alınması

Modelleri

Eski modeller

Kaynakça

  1. ^ Gerard Lye (24 Mayıs 2017). "Geely to acquire 49.9% stake in Proton, 51% in Lotus – definitive agreement to be signed before end of July". Driven Communications. 4 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2017. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lamborghini</span> İtalyan otomobil üreticisi

Lamborghini, bir İtalyan süperspor otomobil, spor otomobil, SUV ve traktör markasıdır. Ferruccio Lamborghini (1916-1993) tarafından kurulmuştur. Bologna ile Modena arasındaki küçük bir köy olan Sant'Agata Bolognese'da firmanın merkezi ve fabrikası bulunmaktadır. Şirket Audi aracılığıyla Volkswagen AG'ye aittir.

<span class="mw-page-title-main">Anadol</span> Türkiyenin ilk otomobil markası

Anadol, Türkiye'de seri olarak üretilen ilk otomobil markasıdır.

Toyota Motor Corporation, değişen alanlarda üretim yapan ve büyük bir model yelpazesine sahip olan, 2016 verilerine göre dünyanın en büyük otomotiv şirketidir. Yakın zamanda Ford'u geçerek dünyanın en büyük otomobil firması olan Toyota'nın 2007 yılında dünya üzerinde en çok otomobil üreten firma olan; ancak büyük bir ekonomik kriz içindeki General Motors'u tahtından edeceği düşünülmektedir. 2007 ilk çeyrek dünya satış rakamlarına göre General Motors'u geçmiş ve en çok satılan otomobil markası olmuştur. 2008 yılı itibarıyla dünyanın en büyük otomobil üreticisidir. 77 yıldır bu unvana sahip olan General Motors'tan bu unvanı ele geçirmeyi başarmıştır.

Hyundai Motor Company, Güney Kore merkezli çok uluslu otomotiv firması. Korece Hyundai kelimesinin Türkçe karşılığı çağdaş, modern anlamındadır. Kia Motors (33,88 %), Genesis Motors, Hyundai Motor Group'un kuruluşudur. Hyundai, aralarında inşaat müteahhitliği, otomobil, gemi yapımı, sigortacılık, elektronik, lojistik de bulunan pek çok alanda etkinlik göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Subaru</span>

Subaru, Fuji Heavy Industries tarafından 1953 yılında kurulan Japon otomobil üreticisi. Subaru'nun ana firması Fuji Heavy Industries şu an Toyota ile kardeş firmadır. Toyota FHI'ın hisselerinin %16.5'ini elinde tutmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Groupe PSA</span> 1976-2021 Avrupanın en büyük 2. otomobil üreticisi olan Fransa merkezli şirket

PSA, Avrupa'nın en büyük 2. otomobil üreticisidir. 1976 yılında Fransa'da kurulmuştur. İsmi Peugeot Société Anonyme'nin kısaltmasıdır. Bünyesinde askeri araçlar üreten Panhard et Levassor'u da bulundurur. Şirket 2019 yılında 3.877.765 adet satış yapmıştır, söz konusu satışın 1.740.214 adedi grup bünyesinde bulunan Peugeot'ya aittir. Citroën, 1.046.229 adet satış yaparak grup bünyesinde en fazla satış yapan ikinci şirkettir, en az satışı yapansa 2014 yılında resmi olarak kurulan DS Automobiles tarafından yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">TOFAŞ</span> Türk Otomotiv Firması

TOFAŞ , 1968 yılında Koç Topluluğu’nun kurucusu Vehbi Koç tarafından kuruldu. Üretim fabrikası Demirtaş, Osmangazi’de yer alan, Koç Holding ve Stellantis'in eşit hissedar olduğu kuruluş, bugün %37,8 Stellantis, %37,8 Koç Holding ve %24,3 diğer ortaklara ait ortaklık yapısıyla faaliyetlerine devam etmektedir. Tofaş, hem binek hem de hafif ticari araç üretebilen bir otomotiv şirketidir. Türk otomotiv sanayisinin büyük üreticilerinden biri olan Tofaş, yılda 450 bin araçlık üretim kapasitesine ve 10.000'den fazla çalışana sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">SEAT</span> İspanyol otomobil firması

SEAT, S.A., İspanya merkezli bir otomotiv şirketidir. Şirket, 9 Mayıs 1950 tarihinde bir devlet kurumu olan Instituto Nacional de Industria (INI) tarafından kurulmuş olup günümüzde Volkswagen AG'nin yan kuruluşudur. Şirketin merkezi Martorell'de yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ford Model T</span>

Ford Model T, Ford Motor Şirketi tarafından 1 Ekim 1908'den 26 Mayıs 1927'ye kadar üretilen bir otomobildir. Genellikle orta sınıf Amerikalılar için otomobil yolculuğunu mümkün kılan ilk kitlesel olarak uygun fiyatlı otomobil olarak kabul edilir. Nispeten düşük fiyat kısmen Ford'un bireysel el işçiliği yerine montaj hattı üretimini içeren verimli imalatının bir sonucuydu. Seri üretimden sağlanan tasarruflar, fiyatın 1910'da 780 dolardan 1924'te 290 dolara (2023 doları cinsinden 5.156 dolara düşmesine olanak sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Türk otomotiv sanayii</span>

Türkiye’de ilk otomobil üretme girişimi 1929’da Ford tarafından İstanbul serbest bölgede denenmiş montaj hattı kurulmuş fakat 1930’lu yıllardaki ekonomik kriz ortamı içinde gelişim gösteremeden sona ermiştir.

Karsan, 1966 yılında 269 yatırımcı tarafından kurulan ve 1998 yılından itibaren İnan Kıraç yönetiminde hafif ve ağır ticari araç üretimi yapan Akçalar, Nilüfer, Bursa merkezli otomotiv şirketi.

Ford Otosan, 1959 yılında Vehbi Koç tarafından Acıbadem, Üsküdar'da kurulmuş Türk otomotiv şirketidir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Traktör</span> Türk traktör üreticisi

Türk Traktör, 1955 yılında Amerikan Marshall Planı yardımları kapsamında Minneapolis Moline ve Türk kamu kurumları ortaklığıyla Ankara'da kurulan traktör ve ziraat makinaları üreten şirket. 1992'de özelleştirilen şirket, günümüzde Koç Holding ve CNH Industrial ortaklığında faaliyet göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Opel Omega</span> Opel tarafından üretilen otomobil modeli

Opel Omega, Alman otomobil üreticisi Opel'in 1986 ile 2003 yılları arasında ürettiği Executive sınıfındaki otomobildir. İlk nesil, Omega A (1986-1993), Opel Rekord'un yerini aldı, 1987'de Avrupa'da Yılın Otomobili seçildi. sedan ve station wagon türlerinde satışa sunuldu. İkinci nesil Omega B, 1993'ten 2003'e kadar üretildi.

<span class="mw-page-title-main">Mazda Ailesi</span> Mazda tarafından 1976-2003 yılları arasında üretilen alt orta sınıf otomobil modeli

Mazda 323, Mazda tarafından 1976-2003 yılları arasında üretilen C segmenti otomobil modelidir. Bugüne kadar tüm dünyada 10.589.052 adet satılmış başarılı bir modeldir. Çeşitli ülkelerde değişik adlarla satılmış olmasına rağmen 323 ismi en bilinen model adıdır. 1990'lı yıllardaki örnekleri Mazda'nın bu modeli için uluslararası rekabetin gerçek anlamda başladığı döneme rastgelir. Türkiye'ye ithal edilmeye başladığı yıllarda (1989) büyük ilgi uyandırmış ve yeni bir marka olarak girdiği pazarda kısa sürede büyük güven ve satış başarısı yakalamıştır. Türkiye'ye giriş yapan en bilinen mazda 323/protege model aracın üretim kodu BG dir. Dünyada tek kapı hatchback, 4 kapı hatchback ve 4 kapı salon/sedan tipi olarak satışa sunulan BG kodlu mazda 323 Türkiye'ye sadece 4 kapılı sedan ve hatchback olarak ithal edilmiştir. Hemen hemen tamamında tüm camlar ve aynalar elektrikli idi. İlk satış fiyatı 29 milyon 600 bin TL civarındadır. Tüm araçlar 1600 cc üstten tek agzantrikli ve 16 subaplı karbüratör beslemeli 87 hp gücündedir. Çok nadiren 97 model yılına ait enjeksiyonlu B6E 1600cc motorlara da rastlamak mümkündür. Her iki motorda çok uzun ömürlü olup bu hafif yapılı araca hatırı sayılır bir performans verebilmektedir. BG kodlu mazda 323 ün teknolojisinden Kia Sephia, Ford Escort ve Ford Escort modelleri de lisans ya da ortaklık altında uzun yıllar faydalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Proton Saga</span> Proton tarafından 1985 yılından bu yana üretilen alt orta sınıf ve küçük sınıf otomobiller serisi

Proton Saga, Proton tarafından 1985 yılından bu yana üretilen alt orta sınıf ve küçük sınıf otomobiller serisidir.

<span class="mw-page-title-main">Geely</span>

Geely, Çin merkezli bir çok uluslu otomotiv şirketidir. Şirket, Çinli girişimci Li Shufu'ya ait olup ağırlıklı olarak otomotiv sektöründe faaliyet göstermektedir. Şirket 1986 yılında buzdolabı üretmek amacıyla kurulmuş ve 1997 yılında Çin’in Zhejiang Eyaleti, Taizhou Şehrinde ‘Geely Auto’ markasıyla otomotiv endüstrisine girmiştir. Geely Automobile Çin'de bir otomobil üreticisi olarak onaylanan ilk özel girişim haline geldi. Şirket, Çin'in en büyük özel otomotiv şirketidir. Geely'nin başlıca ürünleri; otomobiller, motosikletler, motorlar, şanzımanlardır. Geely 2004 yılından bu yana Hong Kong Menkul Kıymetler Borsası'nda işlem görmektedir. Buna ek olarak Geely, Aralık 2005'te 61. Frankfurt Otomobil Fuarı'na katıldı. Böylece, fuardaki ilk Çinli otomobil üreticisi oldu. 2008'de Detroit'te Geely Auto, Kuzey Amerika Uluslararası Otomobil Fuarı'na katıldı. Şirketin merkezi Hangzhou'de yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Peugeot Type 48</span> Motorlu taşıt

Peugeot Type 48, 1902 ile 1909 yılları arasında, Fransız otomobil üreticisi Peugeot tarafından, Audincourt tesislerinde üretilen erken motorlu bir otomobildir. Açık gövdeli, dört koltuklu, küçük ve (nispeten) ucuz bir modeldi.

<span class="mw-page-title-main">MAN Türkiye</span> otobüs üreticisi

MAN Türkiye A.Ş. (MANAŞ), Almanya merkezli ağır ticari araç üreticisi MAN Truck & Bus AG'nin Türkiye bölümüdür. Şirket, 1966 yılında MAN ile Ercanlar A.Ş. arasında MAN Kamyon ve Otobüs Sanayi A.Ş. adıyla bir ortak girişim olarak kurulmuştur. “MAN’ın Almanya dışındaki ilk üretim merkezi“ olma özelliğini taşıyor. Bugün Ankara Akyurt'taki MAN Türkiye fabrikası, 111.000 metrekaresi kapalı, 90.000 metrekaresi de üretim alanı olmak üzere kapladığı yaklaşık 320.000 metrekarelik alan ile aynı zamanda MAN'ın en büyük otobüs fabrikası konumunda bulunuyor. Şirketin merkezi ve fabrikası Ankara'nın Akyurt ilçesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">LuAZ</span>

LuAZ, Ukrayna merkezli bir otomobil üreticisidir. Şirket, 1955 yılında Sovyetler Birliği döneminde kurulmuş olup amfibiyen araç üretimi yapmaktaydı. Şirketin merkezi Lutsk'ta yer almaktadır.