İçeriğe atla

Protesto

2004'te İstanbul'da gerçekleştirilen NATO zirvesine karşı yapılan protesto

Protesto, göreceli olarak bir olaya ve duruma karşı aksi yönde tepki göstermektir. Genellikle bu tepki gösterme biçimi, muhalif görüşü sözle ifade etme yanında o görüşü toplumsallaştırma ve bir grupla birlikte ifade etme karakteri de taşıyabilir.[1][2] Bundaki amaç kamuoyu nezdinde sesini daha çok duyurabilmek ve yönetime karşı daha etkili bir duruş sergileyebilmektir. Bu, doğrudan ifade ve etkilemenin ve aktivizmin bir yoludur.

Bu kendini ifade etme metodu, teoride, uygulamada ve görünürde, yönetsel politikalar, ekonomik koşullar, dinsel tutumlar, sosyal yapı veya medya monopolü tarafından sınırlandırılabilir. Böyle bir sınırlama meydana geldiğinde karşıtlık, kültüre, caddelere ve göç olgusuna yansıyabilir.

Örnekler

Gandhi, İngiliz Tuz Yasaları'nı kaldırmak için ünlü Tuz Yürüyüşü'nde takipçilerine liderlik ediyor
Manama şehir merkezinde yolun ortasındaki protestocular, Bahreyn (2011)

Küçük bir olayla başlayan protestolar kısa sürede büyüyebilir ve sivil direnişe, muhalif eylemlere, aktivizme, isyanlara, başkaldırılara, ayaklanmalara ve siyasi veya sosyal devrim hareketlerine dönüşebilir. Protestolardan bazı örnekler:

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Definition of PROTEST". www.merriam-webster.com (İngilizce). 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2020. 
  2. ^ "PROTEST (noun) definition and synonyms | Macmillan Dictionary". www.macmillandictionary.com (İngilizce). 18 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2020. 
  3. ^ "6ตุลา". 6 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekim Devrimi</span> Sovyetler Birliğinin kurulmasının yolunu açan, Lenin ve diğer devrimcilerin önderliğinde gerçekleştirilen devrim

Ekim Devrimi, Bolşevik Devrimi, Rus Devrimi ya da Büyük Ekim Sosyalist Devrimi, ayrıca bilinen adı ile Ekim Ayaklanması, Rusya’da Jülyen takvimine göre 25 Ekim 1917’de, Petrograd’daki geçici hükûmetin devrilerek iktidarın Lenin önderliğindeki Bolşeviklere geçmesini sağlayan ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasına yol açan olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Martin Luther King Jr.</span> Afrikalı-Amerikalı Baptist pastör ve Amerikan yurttaş hakları hareketi önderi

Martin Luther King Jr. veya doğum adıyla Michael King Jr., 1955'ten 1968'deki suikastına kadar sivil haklar hareketinin en önde gelen liderlerinden biri olan Amerikalı Baptist papaz, aktivist ve siyaset filozofuydu. Siyahi bir kilise lideri ve ilk sivil haklar aktivisti olan papaz Martin Luther King Sr.'ın oğlu olan King, Jim Crow yasalarına ve diğer yasallaştırılmış ayrımcılık biçimlerine karşı şiddet içermeyen direniş ve şiddet içermeyen sivil itaatsizlik yöntemlerini kullanarak Amerika Birleşik Devletleri'ndeki beyaz olmayan insanların sivil haklarını geliştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Aktivizm</span> Toplumda algılanan daha büyük bir iyiye doğru değişim yaratma çabaları

Aktivizm, aksiyonizm veya etkincilik, toplumsal değişme ya da politik değişiklik meydana getirmek için kasıtlı bir biçimde yapılan eylem olarak tanımlanabilir. Bu eylem çelişmeli tartışmalarda taraflardan birini desteklemek ya da muhalefet etmektir.

<span class="mw-page-title-main">1989 Devrimleri</span>

1989 Devrimleri, Doğu Bloku ve dünyanın diğer bölgelerindeki Marksist-Leninist hükümetlerin çoğunun çökmesiyle sonuçlanan liberal demokrasi hareketlerinin devrimci bir dalgasıydı. Bazen bu devrimci dalgaya Milletlerin Düşüşü veya Milletlerin Sonbaharı da denir. Bu dalga dünyanın en büyük Marksist-Leninist devleti olan Sovyetler Birliği'nin nihai olarak dağılmasına ve dünyanın birçok yerinde bazıları şiddet yoluyla devrilen komünist rejimlerin terk edilmesine katkıda bulundu. Olaylar, özellikle de Sovyetler Birliği'nin çöküşü, dünyanın güç dengesini büyük ölçüde değiştirerek Soğuk Savaş'ın sona ermesine ve Soğuk Savaş sonrası dönemin başlangıcına işaret etti.

<span class="mw-page-title-main">1989 Tiananmen Meydanı protestoları</span>

1989 Tiananmen Meydanı Olayları, Çin'de (ÇHC) 15 Nisan - 4 Haziran 1989 arasında meydana gelen; öğrencilerin, aydınların ve işçilerin önderliğinde gerçekleşen gösterileri ve ardından yaşananları ifade eder. Gösterilerin odak noktası Pekin'de Tiananmen Meydanı idi, bununla birlikte göreceli olarak daha yumuşak gösterilerin gerçekleştiği Şangay gibi, Çin'in diğer şehirlerinde de kitlesel protestolar oldu.

«İleri» Sosyalist Hareket, Rusya'da sol radikal bir politik örgüt. 2005 yılında Rusya'da CWI şubesinden çıkan aktivistler tarafından kuruldu. «İleri» Sosyalist Hareket’in şubeleri birkaç Rusya şehrinde var.

<span class="mw-page-title-main">Sivil itaatsizlik</span> sivil yönetim tarafından uygulanan yasaların özüne uyarak yasalara riayet etmeme, karşı koyma

Sivil itaatsizlik, sivil yönetim tarafından uygulanan yasaların özüne uyarak yasalara riayet etmeme, karşı koyma anlamına gelmektedir. Yasaların ya da hükûmet politikasının değiştirilmesini hedefleyen, kamuoyu önünde icra edilen (aleni), şiddete dayanmayan, vicdani ancak yasal olmayan politik bir eylemdir. Bireysel bir tutum şeklinde olabileceği gibi zamanla toplumsal karakter de gösterebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Terör</span>

Kızıl Terör, Ekim Devrimi ile Beyaz Terör'ün başlamasıyla beraber SSCB istihbarat ve güvenlik teşkilatı Çeka tarafından başlatılan toplu tutuklama, yargısız infaz gibi eylemlerin tümü. Devrimci terör uygulamalarının bir türü olarak kabul edilir. Tüm Rus İç Savaşı dönemi (1918-1922) boyunca iç savaş koşulları ülkede hakim olsa da Kızıl Terör dönemi 2 Eylül 1918 tarihinde Yakov Sverdlov tarafından yapılan resmî açıklamayla başlamış, Ekim 1918’de sona ermiştir. Kızıl Terör deyimi ise Fransız Devrimi sırasında Robespierre iktidarının sona erdiği 28 Temmuz 1794 tarihinden önceki altı haftalık terör döneminden gelir.

Toplumsal hareket ya da sosyal hareket; sosyal bilimlerde farklı düzenleme biçimlerini içeren, farklı harekete geçirme ve davranış stratejileriyle toplumsal değişimi hızlandırmak, engellemek veya tersine çevirmek için uğraşan kolektif eylemler bütünüdür. Bu haliyle toplumların ve sorunların şekillenmesinde ortak bir rol oynayıcı olarak görülebilir. Toplumsal hareketler, ortak amaç için bir araya gelen insanları barındırır. Bu insanların eylemlerini inceleyen toplumsal hareket analizleri, siyaset bilimciler, sosyologlar, psikologlar, tarihçiler tarafından yapılabilmektedir. Charles Tilly, Sidney Tarrow, Donatella della Porta, Alain Touraine, Alberto Melucci gibi isimler bu alanda çalışan önemli akademisyenlerdir. Bu çerçevede oluşan sosyal hareket teorisi, yeni örnek olayların getirdiği karşı-çıkışlar ve taleplerle gelişmeye devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2011-2012 İspanya protestoları</span>

2011-2012 İspanya protestoları,, İspanya'da işsizlik ve geçim sıkıntısı nedeniyle ortaya çıkan toplumsal protesto, miting ve yürüyüşlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Duran adam eylemi</span>

Duran adam eylemi, herhangi bir konuda mağduriyetin aktif olmayan durağan bir şekilde sessizce eleştirilmesi amacıyla yapılan pasif direnişsiz barışçıl etkinliktir. Felsefe olarak pasifizm felsefesi temeldir.

<span class="mw-page-title-main">Küreselleşme karşıtlığı</span>

Küreselleşme karşıtlığı, kurumsal kapitalizmin küreselleşmesine karşı eleştirel ve toplumsal bir harekettir.Bu hareket aynı zamanda küresel adalet hareketi, alternatif küreselleşme, anti kurumsal küreselleşme hareketi ve neoliberal küreselleşme karşıtı hareket olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Devrimler ve ayaklanmalar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu listede tarih boyunca gerçekleşmiş devrimler ve isyanlar yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">1917-23 Devrimleri</span>

1917-1923 Devrimleri, Rus Devrimi'nin başarısından ve Birinci Dünya Savaşı sonrasında yaratılan düzensizlikten ilham alan, dünya çapındaki siyasi huzursuzlukları ve silahlı isyanları içeren devrimci bir dalgaydı. Ayaklanmalar esas olarak sosyalist veya sömürge karşıtı nitelikteydi. Bazı sosyalist isyanlar kalıcı sosyalist devletler yaratmayı başaramadı. Devrimlerin, Alman İmparatorluğu'nun çöküşü, Avusturya-Macaristan'ın dağılması ve Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanması gibi gelecekteki Avrupa siyasi manzarasını şekillendirmede kalıcı etkileri oldu.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer karşıtı protestolar</span>

Nükleer karşıtı protestolar veya anti-nükleer protestolar askeri alanda nükleer teknolojinin kullanılmasına karşı gerçekleştirilen protesto gösterileridir. Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği önderliğindeki kutuplar arasında süren Soğuk Savaş'taki nükleer savaş durumu bu protestoların oluşmasına ana etken olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Granitte Devrim</span>

Granit'te Devrim ya da Granit Devrimi Ekim 1990'da Kiev, Ukrayna'da düzenlenen bir öğrenci protesto kampanyasıdır. Ukrayna, 1922'den itibaren 24 Ağustos 1991'de Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan edene kadar Birliğin bir parçası olan Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olarak yönetilmekteydi. Protesto 2 Ekim'den 17 Ekim 1990'a kadar sürdü. Öğrencilerin taleplerinden biri de Ukrayna SSC Bakanlar Kurulu Başkanı Vitaliy Masol'un istifasıydı. Protestoların son gününde Masol istifa etmek zorunda kaldı ve yerine Vitold Fokin getirildi.

Türkiye'deki 2011–2012 Kürt protestoları, ülkedeki Kürt azınlık haklarının kısıtlanmasına karşı BDP liderliğinde Türkiye'de yapılan protestolardır. Türkiye'deki Kürtlerin uzun protesto eylemlerin sonucu olarak, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da da protestolar olmuştur. Hürriyet gazetesi, Mısır ve Tunus'ta devrimlere neden olan ve "Arap Baharı" olarak adlandırılanın kalkınmanın, Ortadoğu'nun kuzey kesimlerinde bir "Kürt Yazı"na yol açabileceğini öne sürdü. Protestocular hem İstanbul'da hem de Türkiye'nin güneydoğusunda sokaklara döküldü. Bazı gösteriler de Anadolu ve İzmir'de yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">İklim aktivizmi</span> iklim değişikliğine karşı yapılan bireysel ve siyasal mücadele

İklim aktivizmi, iklim değişikliği sorununa dair farkındalık yaratmak, bu sorunun tanınması ve ele alınması için eylemler yapmak ve iklim mücadelesi vermektir.

<span class="mw-page-title-main">Şiddetsiz direniş</span>

Şiddetsiz direniş ya da şiddetsiz eylem, ulaşma uygulamadır sosyal değişim gibi hedeflere sembolik protestolar, sivil itaatsizlik, ekonomik ya da politik iş birliği yapmamak, satyagraha ya da başka şiddetsiz yöntemlerle ulaşma uygulamasıdır. Bu tür bir eylem, direnen kişi ya da grubun mevcut durumunu iyileştirmek için bir şeylerin değişmesi gerektiğini düşünen bir bireyin ya da grubun arzularını ortaya koyar.

<span class="mw-page-title-main">1968 kuşağı protestoları</span> Sol siyasetin, savaş karşıtlığının yükselişi, insan haklarının öneminin artması gibi sebeplerle dünya çapında artış gösteren halk isyanları

1968 kuşağı, ağırlıklı olarak sol siyasetin yükselişi, savaş karşıtlığı, sivil hakların aciliyeti gibi sebeplerden ötürü, devlet ordularına ve bürokrasilerine karşı protestoların yapıldığı; sessiz kuşak ve baby boomer kuşağı içindeki genç karşı kültürünün de içinde olduğu halk isyanlarıyla karakterize edilmiş sosyal çatışmaların ve eylemlerin dünya çapında tırmanışını içeren dönemdir.