İçeriğe atla

Proteo

Proteo
Proteo duvar resmi (Nazan Öncel Caddesi, Bostanlı, İzmir)
TürüKöpek
IrkıAlman çoban köpeği
Doğum16 Haziran 2013(2013-06-16)
Meksika
Ölüm10 Şubat 2023 (9 yaşında)
Adıyaman, Türkiye
MesleğiArama-kurtarma ve polis
SahibiMeksika Birinci Askeri Polis Tugayı

Proteo (16 Haziran 2013 - 10 Şubat 2023), Arama-kurtarma köpeği ve polis köpeğidir. Alman çoban köpeği ırkındandır.[1] Meksika Savunma Bakanlığı (SEDENA) dört aylıktan itibaren onu eğitti, ona esas olarak insanların korunmasını, patlayıcıların ve narkotiklerin tanınmasını öğretti. Proteo, Meksiko'daki 1-A Askeri Kampı'nda bulunan Birinci Askeri Polis Tugayı'nın bir elemanıydı.[2] Meksika Savunma Bakanlığı'na bağlı ekiplerin arama kurtarma köpeklerinden biriydi.[3] Proteo; Meksika, Haiti, Guatemala, Ekvador gibi birçok bölgede operasyonlara katılmıştır.[4]Guatemala'daki toprak kayması (2015) ve Ekvador'daki 7,8 büyüklüğündeki deprem (2016) gibi çeşitli doğal afetlerin ardından uluslararası insani yardım gruplarının bir parçası oldu. Meksika'da ise 2017'de Chiapas'ı etkileyen toprak kaymaları, aynı yıl Meksiko'yi vuran 7,1 büyüklüğündeki deprem ve 2022'de Oaxaca'daki Agatha Kasırgası sonrasında hizmet verdi.[5]

Proteo; yüksek eğitim derecesi, arama ve konum faaliyetlerindeki eşsiz deneyimi nedeniyle kurtarma çabalarına yardımcı olmak için Türkiye'ye gitmek üzere seçildi. Meksika Savunma Bakanlığı'na bağlı ekipler ile 2023 Kahramanmaraş depremleri için Türkiye'ye getirildi. Proteo, ölmeden önce molozda gömülü 29 cansız bedenin çıkarılmasının[6] yanı sıra 3 kişinin de canlı olarak enkaz altından çıkarılmasına[7] yardım etti.

Ölümü ve hatırası

10 Şubat Cuma günü saat 16.34'te Proteo, görev sırasında yaşlılığa bağlı rahatsızlanarak ölmüştür.[2][8] 12 Şubat tarihinde öldüğü, Meksika Savunma Bakanlığı'nın resmi Twitter hesabından duyuruldu. Proteo'nun eğitmeni Juan Carlos Villeda Marquez, enkaz altında değil görevi sırasında rahatsızlanarak öldüğünü açıkladı. İlk olarak Hasan Taşar İmam Hatip Ortaokulu'ndaki AFAD çadır kampının bahçesine gömülmüştür.[9] 15 Şubat 2023 tarihinde Proteo'ya veda etkinliği düzenlenmiştir.[10] Sosyal ağlarda Meksika Savunma Bakanlığı (SEDENA), Proteo'yu bir asker olarak tanıdı ve bunun için cenazesinin Türkiye'den Meksika topraklarına gönderileceğini duyurdu.[11] 16 Şubat günü öğleden sonra Türkiye'deki kurtarma çalışmalarına katılan Meksikalı heyet, yanlarında o ülkede ölen kurtarma köpeği Proteo'nun cenazesini getirerek Meksika'ya döndü.[12] Meksika'da Felipe Angeles Uluslararası Havalimanı'ndaki (AIFA) askeri üssünde adına anma yapıldı.[13]

Trabzonspor'un sahasında İsviçre takımı Basel ile oynadığı UEFA Konferans Ligi play-off turu ilk maçında Trabzonspor taraftarlarının tribünde yaptığı koreografide yer aldı.[14]

Ekim 2011 Van depremi sonrasında yardım gönüllüsü olarak geldiği Van'da enkaz altında kalarak hayatını kaybeden Atsushi Miyazaki adına yapılan Sarıyer'deki Atsushi Miyazaki Parkına Proteo'nun heykelinin dikileceği açıklandı.[15] Heykeltıraş Hüseyin Suna tarafından yapılacak olan heykel, yıkılan bir binanın kalıntıları üzerinde kahraman köpek Proteo olacak şekilde tasarlandı.[16][17]

Kocaeli'nin Başiskele Belediyesi tarafından sokak hayvanları için yaptırılan rehabilitasyon merkezine Proteo'nun ismi verildi.[18] Samsun Büyükşehir Belediyesinin Güçten Düşmüş Sahipsiz Hayvan Bakım Merkezi içinde yavru köpekler ve yasaklı ırklar için oluşturduğu yeni yaşam alanına Proteo'nun ismi verildi.[19] Samsun Olgunlaşma Enstitüsündeki usta öğreticiler tarafından Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesindeki depremzede çocuklara dağıtılmak üzere Proteo'dan esinlenerek peluş oyuncaklar yapıldı.[20] Kırklareli Babaeski Belediyesi tarafından belediyedeki reklam panolarına Teşekkürler Proteo yazan Proteo'nun resmi asıldı. Babaeski Belediyesi Sahipsiz Hayvan Geçici Bakımevi ve Rehabilitasyon Merkezinin girişine ise "Teşekkürler Proteo" yazan pankartı asıldı.[21] Kuşadası Belediyesi tarafından 2019 yılında Yeniköy yolu üzerinde 700 metrekarelik alan üzerinde Can Dostlar Defin Alanı adıyla açılan hayvan mezarlığına Proteo'nun ismi verilmiştir.[22] İzmir Karşıyaka Belediyesinin isteği üzerine, sanatçılar Alper Bıçaklıoğlu ve Sevde Hallaç tarafından Sadi Hoşses Parkı'ndaki trafonun duvarına Proteo resmedildi.[23] Şanlıurfa'nın Siverek ilçesinde görev yapan ve depremin ardından Adıyaman'a giden 18 gönüllü öğretmen, Adıyaman'da kurdukları psikososyal destek çadırına Proteo'nun ismini verdi.[24] Proteo'nun ismi, Sakaryalı bir hayvansever tarafından 3 aylık iken Van AFAD'a arama kurtama görevi için verilen Belçika malinois cinsi yavru köpeğe verildi.[25]

Kaynakça

  1. ^ Elton, Charlotte (15 Şubat 2023). "Dog who died searching for earthquake survivors gets hero's send off". euronews (İngilizce). 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  2. ^ a b de 2023, Por Jenifer Nava 14 de Febrero. "Esto ocasionó la muerte de Proteo tras ayudar en el rescate de personas en Turquía". infobae (İspanyolca). 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  3. ^ "Arama kurtarma çalışmaları sırasında hayatını kaybeden Proteo için Meksika'da askeri tören düzenlendi". T24. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  4. ^ "Meksika'nın arama kurtarma köpeği Proteo'ya hüzünlü veda". Anadolu Ajansı. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  5. ^ de 2023, Por Brenda Terreros22 de Febrero. "Proteo es el nuevo refugio de animales en Turquía en honor al perro rescatista mexicano". infobae (İspanyolca). 24 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2023. 
  6. ^ "'Şimdi öbür dünyadakileri koru'". Milliyet. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  7. ^ "Meksika'nın arama kurtarma köpeği Proteo'ya Adıyaman'da hüzünlü veda: 3 kişinin enkazdan çıkmasını sağladı". NTV. 15 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  8. ^ "Arama kurtarma köpeği Proteo'nun enkaz altında kalarak öldüğü iddiası". Anadolu Ajansı. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  9. ^ "Adıyamanlılar, Meksika arama-kurtarma köpeği Proteo'yu unutmuyor". DHA | Demirören Haber Ajansı. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  10. ^ "Proteo neden öldü? Deprem köpeği Proteo ölüm sebebi ne? Proteo'nun enkaz altında kalarak öldüğü iddiası doğru mu?". Haberler.com. 18 Şubat 2023. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  11. ^ de 2023, Por Brenda Terreros15 de Febrero. ""Un soldado regresa a su hogar": restos de Proteo, perro rescatista que ayudó en Turquía, serán repatriados". infobae (İspanyolca). 16 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  12. ^ de 2023, Por Brenda Terreros16 de Febrero. "Volvieron a México los restos de Proteo, el perro rescatista que murió en Turquía". infobae (İspanyolca). 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  13. ^ "Proteo: Türkiye'de arama kurtarma çalışmalarında ölen köpek için Meksika'da tören düzenlendi". BBC News Türkçe. 17 Şubat 2023. 17 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  14. ^ "Trabzonspor'un 'Proteo'lu koreografisi dünya basınında". Cumhuriyet. 19 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2023. 
  15. ^ "Sarıyer'de arama kurtarma köpeği Proteo'nun heykeli dikilecek". DHA | Demirören Haber Ajansı. 22 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2023. 
  16. ^ "Levantarán monumento a Proteo, el perrito rescatista, en Turquía". Azteca Puebla (İngilizce). 23 Şubat 2023. 25 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  17. ^ "Perrito Proteo tendrá monumento en Turquía". Excélsior (İspanyolca). 22 Şubat 2023. Erişim tarihi: 25 Şubat 2023. 
  18. ^ "Kahraman köpek 'Proteo'nun adı sokak hayvanları merkezinde yaşayacak". DHA | Demirören Haber Ajansı. 22 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2023. 
  19. ^ "Arama kurtarma köpeği "Proteo"nun adı Samsun'da yaşatılacak". www.aa.com.tr. 23 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2023. 
  20. ^ "Meksikalı ekibin köpeği "Proteo"dan esinlenerek depremzede çocuklar için pelüş oyuncak hazırlıyorlar". www.aa.com.tr. 1 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2023. 
  21. ^ "Kahraman köpek Proteo Babaeski'de anıldı". Cumhuriyet. 28 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2023. 
  22. ^ Ensonhaber. "Meksika'nın arama köpeği Proteo'nun ismi Kuşadası'nda yaşatılacak - En Son Haber". Ensonhaber. 10 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2023. 
  23. ^ "Kahraman köpek Proteo'nun anısı Karşıyaka'da yaşayacak". Gündeme Bakış. 11 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2023. 
  24. ^ "Arama kurtarma köpeği "Proteo"nun ismi psikososyal destek çadırına verildi". Anadolu Ajansı. 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2023. 
  25. ^ "AFAD'ın da bir 'Proteo'su var". DHA | Demirören Haber Ajansı. 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

| resim2 = [[Dosya:{|frameless]] Arama Kurtarma Derneği ; mağara, dağ gibi ulaşılması zor olabilecek yerlerde veya doğal afetlerde kaybolanların aranması ve bu koşullarda kaza geçirenlerin kurtarılması için etkinlik gösteren, Türkiye'nin arama kurtarma konusunda ilk sivil toplum örgütü olan dernek.

Demirören Haber Ajansı (DHA), 30 Eylül 1999 tarihinde Hürriyet Haber Ajansı ile Milliyet Haber Ajansı'nın birleşmesi ile "Doğan Haber Ajansı" adıyla kurulan Türk haber ajansı. 2018'de Doğan Holding tarafından Demirören Holding'e satıldı ve adı "Demirören Haber Ajansı" olarak değişti.

<span class="mw-page-title-main">Paderborn</span> Kuzey Ren-Vestfalyada büyükşehir (Almanya)

Paderborn, Almanya'nın Kuzey Ren-Vestfalya eyaletinin Detmold ili'ne bağlı bir şehir. Paderborn Kreis Paderborn ilçe merkezidir. Șehrin ismi Pader Nehri ve "kaynak" anlamında "born" sözcüğünden oluşturlmuştur. Pader Nehri Paderborn Katedrali'nin yanında bulunan yaklaşık 200 kadar su kaynağından doğmaktadır. Paderborn'ın nüfusu 143,659 kişi olarak tahmin edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı</span> kamusal acil yardım kuruluşu

'Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı veya kısa adıyla AFAD, 29 Mayıs 2009 tarih ve 5902 sayılı Kanun'un 17 Haziran 2009'da Resmî Gazete'de yayımlanmasıyla; İçişleri Bakanlığı Sivil Savunma Genel Müdürlüğü (SSGM) ve Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Genel Müdürlüğü (TAY) yerine kurulan afet ve acil durum yönetimi kurumudur. Kurum, Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığına bağlı olarak çalışmaktadır. Afet öncesi hazırlık ve zarar azaltma, afet esnasında yapılacak müdahale ve afet sonrasındaki iyileştirme çalışmalarının yönetim ve koordinasyonunu gerçekleştirmek, kurumun temel görev ve amacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ekim 2011 Van depremi</span> Türkiyenin Van şehrinde gerçekleşmiş bir deprem

Ekim 2011 Van depremi, 23 Ekim 2011 günü Türkiye saati ile 13.41'de Van'da meydana gelen ve 25 saniye süren bir depremdir. Depremin merkez üssü Van'a 17 kilometre uzaklıktaki Tabanlı köyüdür. Yapılan değerlendirmelerde depremin büyüklüğü; Kandilli Rasathanesi tarafından Richter ölçeğine göre 6.6ML, ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu tarafından ise Moment magnitüd ölçeğine göre 7.2 Mw olarak duyuruldu. Kandilli Rasathanesi'nden daha sonra yapılan açıklamada depremin moment büyüklüğü 7.2 Mw olarak düzeltildi.

<span class="mw-page-title-main">Kasım 2011 Van depremi</span>

Kasım 2011 Van depremi; 9 Kasım 2011 tarihinde, TSİ 21:23'te meydana gelen ve 5,6 Mw büyüklüğündeki depremdir. Depremin merkez üssü, Van'a 16 km uzaklıktaki Edremit ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">5. Kolordu (Türkiye)</span> Karargâhı Çorluda bulunan, 1. Orduya bağlı kolordu

5. Kolordu, Türk Kara Kuvvetlerine bağlı 1. Ordu'nun kolordularından biridir. Komutanlığın karargâhı Çorlu, Tekirdağ'da bulunmaktadır. Tekirdağ, Kırklareli ve Edirne'yi dış tehditlere karşı korur. Kolordu, 1921 yılında Türk Kurtuluş Savaşı esnasında 5. Süvari Kolordusu ismiyle kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">2019 İstanbul depremi</span> 26 Eylül 2019 günü yerel saatle 13:59da İstanbulun güney batısını sarsan 5.8 büyüklüğünde deprem

2019 İstanbul depremi, 26 Eylül 2019 tarihinde merkez üssü İstanbul'un Silivri ilçesi açıkları olan, 5,8 büyüklüğünde meydana gelen deprem. Depremde bir kişi kalp krizi sebebiyle öldü, çoğu panik sebebiyle 43 kişi yaralandı. Deprem İstanbul'un yanı sıra Tekirdağ, Kırklareli, Kocaeli, Yalova ve Sakarya'dan da hissedildi.

<span class="mw-page-title-main">Eyüp Türkaslan</span> Türk futbolcu

Ahmet Eyüp Türkaslan, kaleci pozisyonunda görev yapmış Türk futbolcuydu.

<span class="mw-page-title-main">2020 Elazığ depremi</span> 24 Ocak 2020de Elazığda meydana gelen 6.5 büyüklüğündeki deprem

2020 Elazığ depremi, 24 Ocak 2020 tarihinde yerel saatle 20.55'te Türkiye'nin Elazığ ilinde meydana gelen ve başta Elazığ ve Malatya olmak üzere tüm Doğu Anadolu Bölgesini etkisi altına alan merkez üssü Elazığ'nın Sivrice ilçesine bağlı Çevrimtaş köyü olan ve yaklaşık 22 saniye kadar süren deprem. Kandilli Rasathanesi depremin büyüklüğünü 6,5 Mw, USGS ise 6,7 Mw olarak açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">2020 İran-Türkiye depremleri</span>

2020 İran-Türkiye depremleri, 23 Şubat 2020 tarihinde merkez üssü İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nin Hoy şehri olan, Türkiye'nin Van ilinin Saray ilçesinin 25 km güneydoğusunda yerin 6.4 km altında richter ölçeği'ne göre 5.8 Mw büyüklüğünde meydana gelen deprem. Bu depremden 10 saat sonra 5.9 Mw büyüklüğünde ikinci bir deprem daha meydana geldi.

<span class="mw-page-title-main">Haber ajansı</span> yurt ve dünya olaylarını toplayıp yayımlayan kuruluş

Haber ajansı, bir organizasyon türüdür. Haber raporları toplar ve gazeteler, dergiler, radyo ve televizyon yayıncıları gibi abone olan haber kuruluşlarına satar. Bir haber ajansı aynı zamanda haber teli veya haber servisi olarak da adlandırılabilir.

Polis Arama Kurtarma (PAK), muhtemel afet dönemlerinde AFAD koordinesinde yapılacak olan arama ve kurtarma çalışmalarına katılmak ve afetzede vatandaşlara destek vermek amacıyla Emniyet Genel Müdürlüğüne bağlı bir birim olarak kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mancs</span>

Mancs, erkek Alman çoban köpeğidir. Macaristan'ın, Miskolc kentinde Örümcek Özel Kurtarma Ekibinin en ünlü kurtarma köpeğiydi. Adı "pençe" anlamına geliyordu. Mancs'ın özel yeteneği, enkazın derinliklerinde sıkışmış depremzedeleri bulabilmek ve kurtarıcıları uyarmaktı. Deprem enkazı altında kalmış insanları bulabilmekte ve kişinin ölü mü diri mi olduğunu ayırt edebilmekteydi. Aynı zamanda kurtarma ekibinin diğer üyelerine de bunu anlatabilmekteydi. Ölü bir kişi sezerse yere yatmakta, enkaz altında canlı bir insan olduğunu hissettiğinde ayağa kalkıp, kuyruğunu sallayıp havlamaktaydı.

Ceyda Bölünmez Çankırı, Türk iş insanı, siyasetçi ve 26., 27. ve 28. dönem Adalet ve Kalkınma Partisi milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Barbaros Hayrettin Paşa Camii</span>

Barbaros Hayrettin Paşa Camii ya da Levent Camii, İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde yer alan Levent'teki Büyükdere Caddesi, Levent Caddesi, Hacı Adil Caddesi ile Karanfil Caddesi üzerinde, Çayırçimen Sokağı'nın kesiştiği noktada yer alan yeni tarihli bir camidir.

<span class="mw-page-title-main">Bindirme fayı</span>

Bindirme fayı ; fay düzlemine 10°-35° genelde 30° eğimi olan, eğim atılımlı fay sınıfında, yaşlı birimler genç birimlerin üzerinde olduğu fay çeşitidir.Birde fay düzlemine eğimi 45° küçük açılar için bindirme fay kullanımı da yaygındır.
Ters fay ise fay düzlemine eğimleri 45° büyük ve 45° küçük açıları da kapsar. Yani en geniş tanımı ters fay olarak adlandırılır. Ters/bindirme fay kullanımı bu sebep ile yaygındır.
Fay düzlemine 0°-10° eğimli faylara örtü fay veya nap denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2022 Düzce depremi</span> Doğal Afet (Deprem)

2022 Düzce depremi, 23 Kasım 2022 tarihinde TSİ 04:08'de merkez üssü Düzce Gölyaka'da gerçekleşen deprem. Depremin büyüklüğünü Amerika Birleşik Devletleri Jeoloji Araştırmaları Kurumu 6.1, AFAD 5.9, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ise 6.0 olarak kaydetti. Deprem, İstanbul, Bolu, Bilecik, Eskişehir, Ankara, Yalova, Çankırı, Kastamonu, Kırıkkale, Bartın, Kocaeli, Karabük ve Sakarya'dan da hissedildi.

<span class="mw-page-title-main">İsias Otel'in çökmesi</span> 2023 Kahramanmaraş depremlerinde yaşanan bina çökmesi

Türkiye'nin Adıyaman şehrinde yer alan İsias Otel, 6 Şubat 2023 günü sabah 04.17'de gerçekleşen deprem sırasında çöktü. Otelin çökmesi sonucu 35'i KKTC’den gelen çocuk voleybol takımlarından olmak üzere toplamda 65 kişi öldü.

<span class="mw-page-title-main">2023 Adıyaman-Şanlıurfa sel felaketi</span> 15 Mart 2023te Türkiyenin güneydoğusunda etkili olan seller

15 Mart 2023 tarihinde Türkiye'nin güneydoğusunda etkili olan, aşırı yağış sonucu meydana gelen sel ve su baskınları. Özellikle Adıyaman ve Şanlıurfa'yı etkileyen seller nedeniyle toplam 21 kişi hayatını kaybetti. İki ilde 3 bin 154 kişinin konut, iş yeri, araç ve muhtelif ev eşyasının zarar gördüğü bildirildi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.