İçeriğe atla

Protein tozu

Süt ile shaker içerisinde karıştırılması suretiyle kullanılan bir protein tozu örneği

Protein tozu, genellikle bir vücut geliştirme takviyesi olarak kullanılan konsantre edilmiş ve toz haline getirilmiş protein zengini supplement. Dünyada pek çok insan ve sporcu tarafından kullanılmaktadır. Genellikle kişilerin günlük protein ihtiyaçlarına erişmelerinde kolaylık sağlaması açısından kullanılan protein tozu ve benzer türevdeki protein takviyeleri, proteinlerin kas gelişimindeki etkisi yüzünden özellikle sporcular tarafından tercih edilmektedirler. Bunun yanı sıra ise, kanser hastaları, kas kaybına sebebiyet veren çeşitli hastalıklar vb. durumlarda da, hastaların beslenmelerine ek olarak destek vermesi açısından kullanılmaktadır.

Peynir altı suyu proteini, protein tozların en sık kullanılan protein türü olmaktadır. Buna karşın yumurta, inek eti, kazein, soya veya bezelye proteinleri de protein tozları için hammadde olarak kullanılabilir.

Whey proteini

Peynir altı suyu proteini olarak da bilinen whey proteini, peynir üretimi sırasında oluşan peynir altı suyu kullanılarak imal edilen bir proteindir. Peynir altı suyu başlangıçta yağ ve laktoz içerir ve protein açısından yoğun değildir. Çeşitli işlemler yoluyla hammadeden konsantreler, izolatlar ve hidrolizatlar üretilir. Peynir altı suyu proteini başlıca beta-laktoglobulin (~%65), alfa-laktalbumin (~%25) ve albümin (~%8) içerir.

Peynir altı suyu proteini içeren ürünler kaslarını geliştirmeyi arzulayan sporcular tarafından kullanılan bir protein desteğidir.

Diğer protein türleri

Yumurta proteini

Doğada bulunan en "tam" protein kaynaklarından biri olan tavuk yumurtası kullanılarak üretilen bir protein supplementi türüdür. Biyolojik açıdan en "bütün" protein türlerinden biri olarak bilinir.

Kazein/Süt proteini

Kazein, sütün içerisinde bulunan ve diğer çoğu protein türünden, daha yavaş sindirilmesi ile ayrılan bir protein türüdür.

Soya proteini

Soya proteini, soya içerisinde bulunan proteinleri kapsar. Pek çok yaygın kullanımı bulunsa da, pek çok insanda alerjiye sebebiyet verebileceği için özellikle üreticiler ve bu tür proteini ürünlerinde kullanan firmalar tarafından genellikle içerikte bulunduğu konusunda uyarılar, ürün kutularında bulunmaktadır. Soya proteini tozları, hayvansal protein tozlarına vegan bir alternatif oluşturmaktadır.

Sağlığa etkisi

Her ne kadar protein kendi başına sağlık açısından oldukça önemli bir yapıtaşı ve her insan vücudunun belirli miktarlarda ve çeşitlilikte ihtiyaç duyduğu bir madde olsa da, ek protein besinlerinin kullanımı konusunda sağlık açısından oldukça büyük tartışmalar bulunmaktadır. Fakat bu konuda insan sağlığı üzerine yapılan araştırmalar, aşırı miktarda olmadığı sürece, insan sağlığı üzerinde protein supplementi kullanımının büyük ölçüde tehlikeli olmadığı sonucuna varmışlardır (önceden sağlıklı bireyler üzerinde yapılan testler doğrultusunda).[1][2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Poortmans, J. R.; Dellalieux, O. (Mart 2000). "Do regular high protein diets have potential health risks on kidney function in athletes?". International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism. 10 (1): 28-38. doi:10.1123/ijsnem.10.1.28. ISSN 1526-484X. PMID 10722779. 24 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2020. 
  2. ^ Beasley, Jeannette M.; Aragaki, Aaron K.; LaCroix, Andrea Z.; Neuhouser, Marian L.; Tinker, Lesley F.; Cauley, Jane A.; Ensrud, Kristine E.; Jackson, Rebecca D.; Prentice, Ross L. (Ağustos 2011). "Higher biomarker-calibrated protein intake is not associated with impaired renal function in postmenopausal women". The Journal of Nutrition. 141 (8): 1502-1507. doi:10.3945/jn.110.135814. ISSN 1541-6100. PMC 3138641 $2. PMID 21653574. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ekmek</span> Geleneksel ve temel yiyecek

Ekmek, çeşitli tahıl unundan yapılmış hamurun ateşte, sac üzerinde, tandırda, fırında veya tepside pişirilmesiyle hazırlanan temel gıda. Tek başına tüketilebildiği gibi, yemeğin yanında veya yemeklere ya da yağlara banarak da tüketilebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bal</span> bir arı ürünü

Bal, arılar tarafından çiçeklerden ve meyve tomurcuklarından alınarak yutulan nektarın arıların bal midesi denilen organlarında invertaz enzimi sayesinde kimyasal değişime uğramasıyla oluşan ve kovandaki petek hücrelerine yerleştirilen çok faydalı bir besindir. Nektar bala çevrilirken arılar sağladıkları invertaz enzimi sayesinde sakkarozu inversiyona uğratarak fruktoz ve glikoz şeklinde basit şekerlere dönüştürür ve fermantasyonun meydana gelmesini önleyecek miktarda suyunu uçururlar. Kovandaki hücrelere yerleştirilen ve üzeri mumdan bir kapakla örtülen bal arılarca sağlanan özel havalandırma sistemi sayesinde bildiğimiz tat ve kıvama gelir. Halen dünyada üretilen bal türleri kestane balı, köknar balı, monofloral bal, çiçek balı, petek balı, armut balı, dağ balı, akasya balı, çam balı, kremalı bal, okaliptüs balı ve meşe balıdır.

<span class="mw-page-title-main">Peynir</span> Bir süt ürünü

Peynir, süt proteini kazeinin pıhtılaştırılmasıyla çeşitli tat, doku ve formlarda üretilen bir süt ürünüdür. Genellikle inek, manda, keçi veya koyun sütünden elde edilen proteinler ve yağdan oluşur. Üretim sırasında süt genellikle asitlendirilir ve kazeinin pıhtılaşmasını sağlamak için peynir mayası enzimleri veya benzer aktiviteye sahip bakteriyel enzimler eklenir. Katı lorlar, daha sonra sıvı peynir altı suyundan ayrılır ve preslenerek bitmiş peynir haline getirilir. Bazı peynirlerin kabuğunda, dış katmanında veya tamamında aromatik küfler bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Soya</span> bir baklagil türü

Soya, baklagiller (Fabaceae) familyasından 1 - 1,5 m boyunda, kısmen sarılıcı, dallanmış, tek yıllık Doğu Asya kökenli bir bitkidir. Bitki, yenilebilir fasulyesi için yetiştirilir.

K Vitamini lipofilik ve hidrofobik bir vitaminler grubuna verilen addır. K vitamini 1920'lerin sonlarında Danimarkalı bilim insanı Henrik Dam'ın kolesterol hakkındaki çeşitli araştırmaları sonucu keşfedilmiş, kan pıhtılaşması ile ilişkili olduğu saptandığı için de önceleri koagülasyon vitamini olarak adlandırılmıştır. K harfini almasının sebebi vitamine dair ilk keşiflerin Almanca bir dergide yayımlanması ve bu yazınlarda vitaminin Koagulationsvitamin şeklinde yer almasından gelir.

<span class="mw-page-title-main">Spa</span>

Kaplıca ya da İngilizce olarak spa, mineral açısından zengin kaynak suyu ile tıbbi banyoların yapıldığı bir yerdir. Spa merkezleri veya spa tesisleri tipik olarak balneoterapi olarak da bilinen çeşitli sağlık tedavileri sunar. Mineralli termal suyun iyileştirici gücüne olan inanç, tarih öncesi zamanlara kadar uzanır. Bu tür uygulamalar dünya çapında popüler olmuş ve özellikle Avrupa ve Japonya'da popülerdir. Günlük spalar ve medspalar oldukça yaygındır ve bu merkezlerde çeşitli kişisel bakım uygulamaları sunulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vejetaryenlik</span> Et içeren gıdaları kullanmayı reddeden yaşam tarzı

Vejetaryenlik ya da etyemezlik, çeşitli nedenlerle et, balık, deniz ürünleri, kümes hayvanları, çift toynaklılar tüketmemeye denir. Ayrıca, hayvan kesiminin tüm yan ürünlerini yemekten kaçınmayı da içerebilir. Et tüketmemenin yanında ayrıca hayvanların ürettiği yumurta, süt, bal vb. ürünleri de yemeyenlere ise veganlar denir. Vejetaryenlik ve veganlığın farkı; vejetaryenlikte bal ve kimine göre süt ile yumurta tüketilirken; veganlar, hiçbir hayvansal ürünü kullanmamaktadırlar. Bunlara istisnâ olarak süt ve süt ürünlerini kullanan lakto-ovo vejetaryenler, ilâveten yumurta yiyip süt ürünlerini tüketmeyen ovo vejetaryenler, diyet süt ürünlerini tüketen, ancak yumurtaları tüketmeyen lakto vejetaryenler vardır.

<span class="mw-page-title-main">Küp peyniri</span> bir tür geleneksel Türk peyniri

Küp peyniri, İç Anadolu Bölgesi ve Doğu Anadolu bölgesinde, hemen hemen tüm illerde geleneksel olarak üretilen bir peynir türü. Bir kısım bölgelerde çömlek peyniri adıyla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Amyotrofik lateral skleroz</span> Nöron Hastalığı

Amyotrofik lateral skleroz (ALS), aynı zamanda motor nöron hastalığı olarak da anılan, merkezî sinir sisteminde, omurilik ve beyin sapı adı verilen bölgede motor sinir hücrelerinin kaybından ileri gelen bir hastalıktır. Bu hücrelerin kaybı kaslarda güçsüzlük ve erimeye (atrofi) yol açar. Ayrıca erken ya da geç hareketin birinci nöronu da hastalanır. Zihinsel fonksiyonlar ve bellek ise bozulmaz.

<i>Smoothie</i> Meyve veya sebzeden yapılan içecek

Smoothie, taze meyve ya da meyve suyu, süt, yoğurt, dondurma ilave edilerek yapılan milkshake tarzı bir içecektir. Malzemelerin bir blenderde püre haline getirilmesiyle yapılır. Milk shake'e ve ice slush'a benzer. Sporcuların özellikle protein tozu ekleyerek kullandığı görülmüştür. Sebzeler, bitkisel süt, kesmik, lor, buz küpü, peynir altı suyu tozu veya besin takviyesi ve başka bileşenler de eklenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Veganlık</span> Hayvan kökenli ürünleri ve gıdaları kullanmayı reddeden yaşam tarzı

Veganlık veya veganizm, bazı nedenlerle hayvan kökenli gıdaları ve diğer hayvansal ürünleri kullanmayı reddetmektir. Vegan kişiler, vejetaryen'lerden farklı, hayvan kullanımı yoluyla elde edilen gıdaları, giyecekleri ve yumurta, süt, bal, yün gibi diğer tüm yan ürünleri kullanmayı reddeder.

<span class="mw-page-title-main">Yayıkaltı</span> mandıra ürünü

Yayıkaltı, yayık altı, veya yayık ayranı, bir süt ürünüdür. Yayıkaltı, tereyağı elde edilmesi için süt ürünlerinin yayıklanmasından sonra geride bırakılan sıvıdır. Fermente edilmiş krema veya yoğurttan yapılabileceği gibi sütten de üretilebilir, ancak sütten üretim genellikle sanayide kullanılmaz. Batı Avrupa'da özellikle ekşi veya tatlı kremadan arta kalan yayıkaltı, doğrudan içilmesi, çorbalara katılması veya konsantre edilerek hayvan yemi olarak kullanılması ile değerlendirilir. İngilizce konuşan ülkelerde buttermilk adı ile bilinir ve bazen Türkçede de bu kullanım görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Un</span> öğütülmüş tahıl

Un, tahılların öğütülmesiyle elde edilen ince toza verilen addır. Başta ekmek ve hamur işleri olmak üzere pek çok gıdanın temel bileşenidir. Genellikle buğdaydan elde edilen toza sadece un denir. Arpa, yulaf, çavdar, mısır, nohut gibi bitkilerden elde edilen un ise, yaygın olarak o tahılın adıyla birlikte mısır unu, arpa unu biçiminde adlandırılır.

Hayvanlarda ve insanlarda doğal gıdalara ek olarak kullanılan ve genellikle kullanıcının diyetinde hastalık, yetersiz beslenme gibi sebeplerle görülebilen eksikliklerin giderilmesinde rol oynayan maddelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Protein bar</span>

Protein bar, spor beslenmesi'nde kullanılan, karbonhidrat veya yağa kıyasla yüksek oranda protein içeren yiyecek.

<span class="mw-page-title-main">Bebek formülü</span> Bebekler için üretilmiş bir yiyecek

Bebek formülü, 12 aylıktan küçük bebeklere ve çocuklara hazırlanan imal edilmiş gıdadır. Amerikan İngilizcesi'nde sadece formül, İngiliz İngilizcesi'nde ise bebek sütü, süt veya ilk süt olarak isimlendirilir. Genellikle biberonla ya da toz ve sıvı şeklinde verilir. ABD Federal Gıda, İlaç ve Kozmetik Yasası (FFDCA), bebek formülünü "yalnızca özel diyet kullanımı için sunulduğunu veya temsil edildiğini iddia eden bir gıda" olarak tanımlar.

<span class="mw-page-title-main">Domuz sütü</span>

Domuz sütü, domuzlar tarafından üretilen ve genellikle domuz yavruları tarafından tüketilen bir süt. Yapısal açıdan inek sütüne benzer, ancak yağ oranı daha yüksektir ve daha suludur. Domuz sütü nadiren insan kullanımı için üretilir ve ticari olarak uygun bir ürün olarak kabul edilmez. Domuz sütünden peynir üretmek için, bazıları başarılı olmuş birkaç girişimde bulunulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Peynir altı suyu proteini</span> peynir altı suyundan izole edilen proteinlerin bir karışımı olan protein tozu

Peynir altı suyu proteini veya whey proteini, peynir üretiminde bir yan ürün olarak ortaya çıkan peynir altı suyundan izole edilen proteinlerin bir karışımı. Bu proteinleri α-laktalbümin, β-laktoglobulin, serum albümin ve immünoglobulinler oluşturur. Peynir altı suyu proteini genellikle bir besin takviyesi olarak pazarlanır. Takviye hakkında çeşitli sağlık iddiaları ortaya atılmış, 2010 yılında Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi Dergisi'nde yayınlanan bir derleme ise literatürün bu iddiaları yeterince desteklemediği sonucuna varmıştır. Kas büyümesi için peynir altı suyu proteininin, kazein veya soya gibi diğer protein türlerine kıyasla biraz daha iyi olduğu gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Toz içecek</span> Bir çeşit işlenmiş gıda

Toz içecek, içecek üretmek amacıyla genellikle suyla karıştırmak için tasarlanmış bir tozdur. Meyve suyu veya toz lezzetine benzer. Başka bir türü süt içine karıştırılmış ürünlerle temsil edilir.

<span class="mw-page-title-main">Tıbbi mikrobiyoloji</span> tıbbi uzmanlık

Tıbbi mikrobiyoloji veya Klinik Mikrobiyoloji mikroorganizmaları inceleyen bilim dalı olan mikrobiyoloji'nin, insan sağlığı ve tıp alanındaki uygulamalarını içeren dalıdır. Özellikle enfeksiyon hastalıklarının önlenmesi, teşhisi (diagnostik) ve tedavisi konuları üzerine odaklanır. Ayrıca, mikroorganizmaların insan sağlığını geliştirmek için kullanılmasını amaçlayan pek çok uygulamaları da içerir. İnsanlarda hastalığa sebep olan ve Tıbbi mikrobiyolojinin konu alanına giren mikroorganizmalar: bakteriler, mantarlar, Protistler ve virüslerdir. Ayrıca mikroorganizma olmasalar da, enfesiyöz proteinler olan prionlar ve insanlarda parazit olan bitki ve hayvan türleri de Tıbbi mikrobiyoloji'nin çalışma alanına girerler.