İçeriğe atla

Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit

Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit (PMZ) Bizans imparatorluğu ve etrafındaki alanlarda 642 yılından 1265 yılına kadar isimlendirilmiş bireylerin yer aldığı prosopografik veritabanıdır. Proje, İngiliz Akademisi ile Berlin-Brandenburg Fen ve Sosyal Bilimler Akedemisi arasındaki işbirliğidir.

Başlangıcı

19. yüzyılda Theodore Mommsen tarafından başlanan geç Roma İmparatorluğu ve Bizans prosopografi çalışmasını devam ettirip 260 yılından (Gallienus'un tahta çıkışı) ile 641 yılına (Geç Antik Çağ'ın bittiğini gösteren Herakleios'un ölümü) arasındaki dönemi kapsayan Prosopography of the Later Roman Empire (üç cilt, Cambridge, 1971-1992) çalışmasını çıkartan A.H.M. Jones ve J. R. Martindale'nin bu çalışmalarını kaldığı yerden devam ettirmeyi amaçlayan bu proje 1980'lerde başladı. 1993 yılında, İngiliz Akademisi, Berlin-Brandenburg Akademisi ile bir işbirliği anlaşması imzaladı.

Çalışma üç tarihsel döneme bölünmüştür:

1261 yılından sonra yer alan Paleologos Hanedanı dönemini, 1976 ile 1991 yılları arasında Erich Trapp yönetiminde Avusturya Bilimler Akademisi tarafından yayınlanan Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit kapsar.

Durum

Friedhelm Winkelmann ve Ralph-Johannes Lilie editörlüğünde, 1998 ile 2002 yılları arasında yayınlanan Prosopographie der mittelbyzantinischen Zeit, Abteilung I: 641–867, projenin ilk sonucudur. Bu veritabanınnın bir versiyonu, Berlin-Brandenburg Akademi'de mevcuttur. 2001 yılında, İngiliz Akademi'si John Robert Martindale'in editörlüğünde Alman çalışmasının tamamlayıcı nitelikte kendi versiyonu olan Prosopography of the Byzantine Empire I (641–867) çalışmayı CD-ROM olarak yayınlamıştır. Veritabanının 1025 ile 1261 arasını kapsayan bir bölümü King's College London'da barındırılır ve internet üzerinden ücretsiz erişim mümkündür.

Proje, The Prosopography of the Later Roman Empire projesinin bittiği 641 yılından 1265 yılına kadar Bizans dünyasındaki tüm adlandırılmış bireyleri kapsamayı amaçlar. Coğrafi kapsam, o zamandan beri Kudüs'ü kapsayacak şekilde genişletildi. 2006 itibarıyla PBW'nin kendisi 1025 ila 1180 dönemini, toplamda yaklaşık 10000 kişiyi kapsamaktadır. Veriler metinsel kaynaklardan ve Bizans prosopografisinde önemli bir kaynak oluşturan sigillografiden elde edilmiştir. Yaklaşık 7500 mühür kaydedilir. Proje ekibi, basılı formda veritabanının yaklaşık 1400 sayfa olacağını tahmin etmektedir.

Proje, 2005 yılına kadar Dame Averil Cameron tarafından yönetildi. Şimdiki başkan, King's College London'daki Bizans ve Modern Yunan Araştırmaları bölümünün başkanı Profesör Charlotte Roueché'dir. Proje, Sanat ve Beşeri Bilimler Araştırma Konseyi tarafından finanse edilmektedir.

Seçilmiş yayınlar

Ayrıca bakınız

  • Prosopography of Anglo-Saxon England

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Manuil, yaklaşık 810'dan 838'deki ölümüne kadar görev yapmış önemli bir Ermeni asıllı Bizans generalidir. En yüksek askeri rütbeye eriştikten sonra sarayda aleyhine düzenlenen bir komplo sonucu 829 yılında Abbasilere sığınmak zorunda kaldı. Ertesi sene Bizans hizmetine geri döndü, yeğeni Theodora ile evlenen İmparator Theofilos onu Domestikos ton sholon görevine getirdi. Theofilos'un hükümdarlığında bu görevde kaldı, 838 yılında Dazimon Muharebesi'nde imparatorun hayatını kurtardığı rivayet edilir. Bu anlatıma göre, 27 Temmuz 838 günü muharebede aldığı yaralar yüzünden ölmüştür fakat başka kaynaklar ise bu muharebeden sağ kurtulduğunu, Theofilos'un ölümünden sonra imparatorluğu yöneten naip heyetinde önemli bir rol oynadığını ve 860 civarında öldüğünü kaydederler.

<span class="mw-page-title-main">Theoktistos</span> Bizans bürokratı

Theoktistos ya da Theoctistus 9. yüzyılın ikinci çeyreğinde önde gelen bir Bizans bürokrattı ve 842'den görevden alınıp, öldürüldüğü 855'e kadar reşit olmayan imparator III. Mihail'in naip konseyinin de facto başkanıydı. Hadım bir saray çalışanı olan Theoktistos, II. Mihail'in 822'de tahta çıkmasına yardım etti ve patrikios ve daha sonra magistros unvanlarıyla ödüllendirildi. Mihail ve oğlu Theofilos'un altında chartoularios tou kanikleiou ve Logothetis tu dromu yüksek mevkilerinde bulundu. Theofilos'un 842'deki ölümünden sonra Theoktistos, naiplik konseyinin üyesi oldu, ancak kısa süre sonra diğer üyeleri kenara çekmeyi ve kendisini İmparatorluğun sanal hükümdarı olarak yerleşmeyi başardı.

Afyon (Akroinon) Savaşı, Akroinon'da Anadolu platosunun batı ucunda, 740 yılında Emevi Arap ordusu ve Bizans İmparatorluğu güçleri arasında yapıldı. Arapların başında Abdullah El-Battal ve El-Malik Bin Su'aib, Bizansların başında İmparator III. Leon ve onun oğlu, gelecekteki V. Konstantinos vardı. Savaş Bizansların kesin galibiyeti ile sonuçlandı ve Arapların Anadolu'daki ilerleyişi durmuş oldu.

Patrici Gregori, Bizans İmparatorluğu Afrika Eksarhı. İktidarda bulunan Herakleios Hanedanı'nın akrabası olarak, keskin bir Kalkedon İnancı taraftarıydı ve 646 yılında Monotelitizmi destekleyen İmparator II. Konstans'a karşı bir isyana önderlik etmiştir. Kısa bir süre sonra kendini imparator ilan etmiş, 647 yılında Dört Halife dönemi Müslüman istilası ile karşılaşmıştır. İstilaya gelenler ile yüzleşmiş ancak Sbeitla'da mağlup olup, öldürülmüştür. Ölümünden sonra ve Müslümanların geri çekilmesinden sonra Afrika imparatorluk egemenliğine geri döndüğünde Bizans hakimiyetinin kurumları ağır şekilde tahrip olmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Ekskubitores</span>

Excubitores erken dönem Bizans imparatorlarının imparatorluk muhafızları olarak yaklaşık 460 yılında kurulmuştur. Komutanları kısa sürede büyük etki sahibi olmuş, aralarından 6. yüzyılda bir dizi imparator çıkmıştır. Excubitores geç 7. yüzyılda kayıtlarında görülmemeye başlamışlardır, fakat 8. yüzyıl ortalarında, orta dönem Bizans ordusunun çekirdeğini oluşturan seçkin "tagmata" birliklerinden birine dönüşmüşlerdir. Excubitores hakkında son kayıt 1081 yılıdır.

Nasar, orijinal vaftiz adı Basileios, 9. yüzyılın ikinci yarısının Arap-Bizans savaşlarında Bizans İmparatorluğu'nun seçkin askeri lideri.

Kuropalatis ya da cura palatii, Bizans İmparatorluğu'nda I. Justinianus döneminden 12. yüzyıl Komninos Hanedanı'na kadar en yüksek saray unvanlarından biri. Kuropalatai görevinin elinde tutan kişinin eşinin kullandığı dişi formu kuropalatissa idi.

Sergios Nikitiatis Üst düzey bir Bizans yetkilisi ve Frigya Hanedanı üyesidir. "Ortodoksluk Bayramı" denilen ikonaların yeniden canlandırılmasındaki rolü nedeniyle Doğu Ortodoks Kilisesi tarafından aziz ilan edilmiştir, yortusu 28 Haziran'dır.

Ralph-Johannes Lilie, Alman Bizantolog.

<span class="mw-page-title-main">Kardiya Muharebesi</span>

Kardiya Muharebesi, yaklaşık 872/3'te Bizans İmparatorluğu ile Girit Sarazenleri arasında Saros Körfezi'nde Kardiya sahili açıklarında gerçekleşen deniz muharebesidir. Muharebe, büyük bir Bizans zaferi ile sonuçlanmıştır.

Diyakoz İgnatios Bizans din adamı ve yazardır.

Prosopography of the Later Roman Empire Gallienus'un tek başına hüklümdarlığının başlangıcı olan MS 260'tan genellikle Geç Antik Çağ'ın sonunu işaretleyen Herakleios'un ölüm tarihinin 641'e kadar Roma İmparatorluğu'nda yaşadığı ya da yaşadığı iddia edilen kişilerin çoğunu toplu olarak tanımlayan üç ciltlik set. Alıntılan kaynaklar arasında tarihler, edebi metinler, yazılar ve çeşitli yazılı kaynaklar bulunur. Yalnızca şüpheli kaynaklardan bilinen ve isimleri bilinmeyen tanımlanabilir kişiler güvenilirliği belirten işaretler ile yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Herakleios (II. Konstans'ın oğlu)</span> Bizans ortak imparator

Herakleios 659'dan 681'e kadar Bizans Ortak İmparatordur. İmparator II. Konstans ile Fausta'nın oğludur, babası İtalya'ya gitmeden önce 659'da ortak İmparator olmuştur. Konstans'ın ölümünden sonra, Herakleios'un erkek kardeşi IV. Konstantinos kıdemli imparator olarak tahta çıktı. Konstantinos, Herakleios ve Tiberios'u ortak imparatorluk görevinden almaya teşebbüs etti ve bu da 681'de bir halk isyanı başlattı. Konstantinos, isyancıların taleplerini kabul etme sözü, onları eve göndererek, ancak liderlerini Konstantinopolis'e getirerek isyanı sona erdirdi. Oraya vardıklarında, Konstantinos onları idam ettirdi, ardından Tiberios ve Herakleios'u hapse attı ve onları sakat bıraktı, bu noktadan sonra tarih sahnesinden silindiler.

<span class="mw-page-title-main">Tiberios (II. Konstans'ın oğlu)</span> Bizans ortak imparator

Tiberios 659'dan 681'e kadar Bizans Ortak İmparatordur. İmparator II. Konstans ile Fausta'nın oğludur, babası İtalya'ya gitmeden önce 659'da ortak İmparator olmuştur. Konstans'ın ölümünden sonra, Tiberios'un erkek kardeşi IV. Konstantinos kıdemli imparator olarak tahta çıktı. Konstantinos, Tiberios ve Herakleios'u ortak imparatorluk görevinden almaya teşebbüs etti ve bu da 681'de bir halk isyanı başlattı. Konstantinos, isyancıların taleplerini kabul etme sözü, onları eve göndererek, ancak liderlerini Konstantinopolis'e getirerek isyanı sona erdirdi. Oraya vardıklarında, Konstantinos onları idam ettirdi, ardından Tiberios ve Herakleios'u hapse attı ve onları sakat bıraktı, bu noktadan sonra tarih sahnesinden silindiler.

<span class="mw-page-title-main">Theoktisti</span> Bizanslı aristokrat

Theoktisti ayrıca Florina (Φλώρινα) olarak da bilinir, 9. yüzyıl Bizans imparatoriçesi, imparator Theofilos'un karısı Theodora'nın annesidir.

Photeinos 820'lerde aktif bir Bizans komutanı ve valisi.

John Robert Martindale (d.1935), geç Roma ve Bizans imparatorluklarında uzmanlaşmış bir İngiliz akademik tarihçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Nikiforos Komninos</span> Bizanslı askeri lider

Nikiforos Komninos II. Basileios ve VIII. Konstantinos döneminde Bizans askeri lideriydi. Vaspuragan Ermeni bölgesinin valisi olarak görev yaptı ve 1081 ile 1185 arası Bizans İmparatorluğu'nu yöneten Komninos Hanedanı'nın bilinen ilk üyelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Theofilaktos (I. Mihail'in oğlu)</span>

Theofilaktos veya Theophylaktos, Bizans imparatoru I. Mihail Rangabe'nin en büyük oğlu ve I. Nikiforos'un anne tarafından torunuydu. Theofilaktos, babasının hükümdarlığı sırasında babasının yanında ortak imparator olarak yer aldı. Babasının tahttan indirilmesinin ardından hadım edilip Eustratius adını alarak Plate Adası'nda bir manastıra sürgün edildi.

Knossoslu Anastasios, 8. yüzyılın sonlarına doğru Girit adasında Knossos şehrinde piskoposluk yapmış bir din adamıdır.