İçeriğe atla

Propinasyon Yasası

Vasily Sternberg "Küçük Rus Tavernası", 1837

Propinasyon Yasası (Lehçe: Propinare), feodallerin köylüleri mülklerini satın almaya zorlamakla birlikte, soyluların alkol üretme tekel hakkıydı.[1] Polonya-Litvanya Birliği'ndeki feodalizminin belirli bir özelliği olan Propinasyon Yasası, 19. yüzyılda Prusya, Avusturya ve Rusya makamları tarafından kademeli olarak tasfiye edilmiştir. Propinasyon Yasasının temel amacı, köylülerin toprak işlemeden elde ettikleri küçük fon bakiyesini ellerinden almaktı.

Diğer Avrupa ülkelerinde benzerleri yoktu. Uluslararası hukukun modern fikirlerine göre, insanlığa karşı bir suç biçimi olarak yorumlanabilir.

Ortaya çıkışı

Orta Çağ Polonya'sında jambon ve alkol satışı geleneksel olarak tekel ticaretinin nesneleriydi. İlk aşamada, Katolik din adamları alkol ticaretinde önemli bir rol oynadı. Jambonlar genellikle rahibin yemekhanesinde barındırılırdı. Ancak 1279'da Papa III. Nicholas'ın emriyle din adamlarının alkol ticareti yasaklanmasıyla kilise, alkol ticaretinde egemenliğini kaybetti. Kilisenin alkol ticaretindeki egemenliği sona ermesiyle prens ve kraliyet hükûmetleri bunda öncü rol oynamaya başladı. Ancak, soylular ve kraliyet gücünün kademeli olarak zayıflaması nedeniyle orta soyluların artan etkisi alkollü içki ticareti Polonya'nın yeni yönetici sınıfının ilgi konusu haline geldi. 1496'da Piotrków Trybunalski'daki Sejm'de, soyluların Moldavya'ya karşı bir sefere katılmaya rıza göstermesi karşılığında, Kral Jan Olbracht köylülerin köylerini terk etme hakkını ciddi biçimde kısıtladı.[2]

İçeriği

Başlangıçta, propinasyon yasası, köylülerin yalnızca kendi köylerinde bulunan bir meyhanede bira ve votka tüketme zorunluluğunun doğasıydı. Ancak özellikle Batı Avrupa pazarlarında tahıl talebindeki düşüş göz önüne alındığında, çok hızlı bir şekilde propinasyon hakkı, soyluların ürettiği belirli miktarda alkollü içki tüketmek için köylülerin görevine dönüştürüldü. Her köylü, aile fertlerinin sayısına bağlı olarak alkol miktarını satın almak ve tüketmek zorundaydı. 1518'de köylüler kraliyet mahkemelerine başvurma hakkından yoksun bırakıldıkları için her bir asilzadenin propinasyon normlarına karşı yasal mücadele imkansız hale geldi. Kısa bir süre için, Protestanlık fikirlerinin soylular arasında yayıldığı bir dönemde, bazı soylular haklarını köylülerin yararına keyfi olarak sınırladılar.[3] Ancak, XVIII yüzyıldan itibaren Karşı Reformun zaferinden sonra, propinasyon yasası doruk noktasına ulaştı. Bu durum nüfusun çoğunluğunu köylülerin oluşturduğu Polonya-Litvanya Birliği'nde insani yozlaşmasını arttırdı.[4]

Dağıtımı

XVII yüzyılın başlarında propinasyon içeceklere ek olarak, tuz, demir vb. ürünleri de kapsadı.

Hak sahibinin geliri, kendi alkol üretimi ve ticaretinden elde edilen gelir, alkol üreten bağımlı köylülerden alınan vergiler ve propinasyon haklarının kiralanmasından elde edilen gelirlerden oluşuyordu.[5] Propinasyon yasasının kiralanması geleneksel olarak hancılar ve Yahudi sermayesinin temsilcileri tarafından kullanılmıştır. Bu nedenle XVI. yüzyılda Ukraynalıların baskılara karşı mücadele verirken lordun mülkleriyle birlikte Alkol endüstrisine ve hanlara saldırdı. Bunun yanında köylüler arasında Propinasyon hakkını kiraladıkları için Yahudilere karşı a bir nefret vardı.[6]

İnsanlığa karşı suçların modern anlayışı ışığında propination

Uluslararası Ceza Mahkemesi Roma Statüsü hükümlerine göre propinasyon kanunları insanlığa karşı suçlar olarak sınıflandırılabilir. Özellikle, bu tür suçların içeriğini tanımlayan 7. maddenin (II. Kısım) "K" paragrafına tekabül etmektedir: "önemli acıya neden olan veya beden, zihinsel veya fiziksel sağlığa ciddi şekilde zarar veren kasıtlı eylemler".

Yüzlerce yıldır geniş insan gruplarının ve tüm sosyal sınıfın sistematik olarak zorla talep edilmesi, Statü'nün açıklayıcı muhtırasıyla da uyumludur: “İnsanlığa karşı suçlar, kişiliğin bozulması nedeniyle en iğrenç suçlardır. Bunlar münferit veya münferit vakalar değil, ya tek bir hükümet politikasının ya da hükümet ya da fiili hükümet tarafından susturulan ya da meşrulaştırılan yaygın bir vahşet uygulamasının bir parçası.”

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022. 
  2. ^ http://www.polona.pl/dlibra/doccontent2?id=11739&from=&from=generalsearch&dirids=1&lang=pl[]
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022. 
  4. ^ https://archive.org/details/azhelclapismpoz00umiegoog []
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Feodalizm</span> ekonomik örgütleniş biçimi

Feodalizm ya da derebeylik, başta Ortaçağ Avrupası olmak üzere tarihin birçok evresinde rastlanan toplumsal, siyasal ve ekonomik bir örgütleniş biçimidir. Feodalizm kelimesi, Latince feodum (tımar) ile taşınabilir değerli mal anlamına gelen Latin kökenli bir kelimeden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Devrimi</span> 1789dan 1799a kadar Fransada devrim

Fransız Devrimi veya Fransız İhtilâli (1789-1799), Fransa'daki mutlak monarşinin devrilip yerine cumhuriyetin kurulması ve Katolik Kilisesi'nin ciddi reformlara gitmeye zorlanmasıdır. Milliyetçilik akımını ve Yakınçağ'ı başlatmasıyla Avrupa ve Dünya tarihinde büyük bir dönüm noktası olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Absent</span>

Absent, çeşitli bitkilerin damıtılarak fermante edilmesiyle elde edilen, alkol oranı yüksek bir içkidir. Rakıya benzer şekilde bir miktar absente iki ila beş miktar su ilave edilip içilir. Ana bileşenleri alkol, pelin ve yeşil anasondur. Bunun yanı sıra üretildigi bölgenin geleneklerine göre çeşitli bitkiler karışıma eklenir.

<span class="mw-page-title-main">Votka</span> Rusların millî içkisi

Votka veya orijinal ismiyle Vodka, Polonya ve Rusya menşeli, farklı çeşitlere sahip, şeffaf bir distile alkollü içkidir. Temelde su ve rektifiye etanolden oluşur, bazı diğer maddeler ve aroma izleri bulunabilir. Geleneksel olarak, fermente edilmiş tahıl tanelerinden veya patateslerden elde edilen sıvının damıtılmasıyla yapılır, ancak bazı modern markalar temel olarak meyve veya şeker kullanır. Özel bir tat ve kokusu yoktur ve renksizdir. İsminin Slavca su anlamına gelen "voda" 'dan geldiği sanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Rom (içki)</span> Alkollü içeçek

Rom veya Rum, şeker kamışı, şeker kamışı suyu, melası ve damıtılmasından arta kalan vinas, su ile karıştırılarak oluşturulan damıtılmış içkidir. Kuru üzüm de kullanılır. Şıra 48 saat ile 5 gün arası bir süre mayalandıktan sonra damıtılır. Meşe fıçılarda eskitilip süzüldükten sonra içmeye hazır hale gelir. Şeker kamışı üretilen yerlerde yaygınca üretimi yapılmaktadır. Alkol derecesi en az %37,5 olduğu için yüksek alkollü bir içkidir.

<span class="mw-page-title-main">Pub</span>

Pub. tesislerinde tüketilmek üzere alkollü içecek servisi yapmak üzere lisanslı bir içki mekanıdır. Britanyalı sosyal kültürünün en önemli parçalarından birisi olan pub, "Public House" kelimelerinin kısaltılmasından oluşur. İnsanların boş vakitlerini geçirdiği, dinlendiği ve bir arada bulunduğu, alkol tüketilen yerlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Rus İmparatorluğu</span> Avrasyada hüküm sürmüş eski bir imparatorluk (1721–1917)

Rus İmparatorluğu veya Çarlık Rusyası, Büyük Kuzey Savaşı'nı sona erdiren Nystad Antlaşması'nın ardından Rusya Çarlığı'ndan evrilerek 1721'den itibaren Avrasya ve Kuzey Amerika'ya yayılan tarihi bir imparatorluk. Rus İmparatorluğu'nun yükselişi, İsveç İmparatorluğu, Polonya-Litvanya Birliği, İran, Osmanlı İmparatorluğu ve Çin gibi komşu rakip güçlerin zayıflamalarıyla eş zamanlı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Polonya-Litvanya Birliği</span> 1569-1795 Avrupada iki konfederasyonlu monarşi

Polonya-Litvanya Birliği, Birinci Polonya Cumhuriyeti, İki Ulus Cumhuriyeti, İki Ulus Birliği veya İki Halk Birliği, 17. yüzyıl Avrupası'nın en güçlü ülkelerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Orta Çağ'da Avrupa mutfağı</span> 5. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar Avrupa kültürlerinin besinleri, yeme alışkanlıkları ve yemek pişirme yöntemleri

Orta Çağ Avrupa mutfağı, 5. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar Avrupa kültürlerinin besinlerine, yeme alışkanlıklarına ve yemek pişirme yöntemlerine verilen genel addır. Bu dönem boyunca beslenme düzeni ve pişirme yöntemleri Avrupa genelinde değişimlere uğramış ve tüm bu değişiklikler Avrupa'nın modern mutfak kültürünün temelini oluşturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İsveç İmparatorluğu</span> Bir Avrupa İmparatorluğu

İsveç İmparatorluğu, 17. yüzyılda ve 18. yüzyılın başlarında Baltıklar ile İskandinavya bölgesinde hüküm sürmüş bölgesel bir güçtür. 1711' de Büyük Kuzey Savaşı'nda topraklarını kaybetmesiyle son bulmuştur

<span class="mw-page-title-main">Alkol, Tütün, Ateşli Silahlar ve Patlayıcılar Bürosu</span>

Amerika Birleşik Devletleri Alkol, Tütün ve Ateşli Silahlar Bürosu ATF, BATF ve BATFE olarak da bilinen ABD Adalet Bakanlığı'na bağlı federal büro, hükûmet ajansı.

<span class="mw-page-title-main">İnsanlığa karşı suçlar</span> savaş yasalarının ciddi bir ihlalini oluşturan devlet destekli eylem

İnsanlığa karşı suçlar, fiili bir otorite, genellikle bir devlet tarafından veya onun adına işlenen ve insan haklarını ağır biçimde ihlal eden, yaygın veya sistemik suç eylemleridir. Savaş suçlarından farkı, savaş dışında da işlenebilen, bireysel olmayan eylemler olmasıdır. Suçun resmi bir politikanın parçası olması gerekmiyor ve yalnızca yetkililer tarafından hoş görülmesi yeterlidir.

Polonya Anayasası, 2 Nisan 1997'de kabul edilmiş olup Polonya’da halen yürürlükte olan anayasadır. Resmi adıyla Polonya Cumhuriyeti Anayasası, Komünizm’in etkisine son vermek için 1992’de getirilen geçici değişiklikleri kaldırmış ve “sosyal adalet ilkelerini uygulayan bir hukuk devleti” kurmuştur. Polonya Millet Meclisi tarafından 2 Nisan 1997'de kabul edilmiş, 25 Mayıs 1997'de halkoylamasıyla onaylanmış ve 17 Ekim 1997'de yürürlüğe girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İçki yasağı</span>

İçki yasağı, alkol yasağı ya da prohibisyonizm Alkol ve alkollü içecek üretiminin, taşınmasının ve satışının hukuki olarak yasaklanmasıdır. Bu terim aynı zamanda bazı ülkelerin alkol yasağını zorunlu kıldığı dönemleri isimlendirmek için kullanılır. Alkol yasağı teriminin bir dönemi isimlendirmek için kullanımı tipik olarak Avrupa kültürüne sahip ülkelerinde görülür. İslam ülkelerinde ise şeriata bağlı olarak alkollü içecek tüketimi zaten yasaktır. Bu sıkı disipline karşın islami ülkeler ve onların çeşitli tarihi dönemleri arasında da oldukça farklar görülebilir.

İslamiyet öncesi ve sonrasında Türklerde devam eden içecek kültürü çeşitli maddelerle sürdürülmüştür. Dîvânu Lugâti't-Türk'te "içkü" kelimesi alkollü veya alkolsüz tüm içilen sıvılarla ilgili kullanılır. İslamiyet öncesi kımız, suci gibi isimlerle anılan içeceklerin yanı sıra şarap, rakı, boza, ayran, kahve ve en son çay Anadolu ve Rumeli Türklerinin içecekleri arasında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">III. Gustav</span> İsveç kralı (1746-1792; hd. 1771-1792)

III. Gustav, 1771'den 1792'ye kadar İsveç kralıdır. Adolf Frederick'in en büyük oğludur.

<i>Pronoia</i>

Pronoia geç dönem Doğu Roma İmparatorluğu'ndaki birey ve kurumlara devlet gelirleri tahsis edilmesini sağlayan bir sistemdi. 11. yüzyıldan başlayarak 15. yüzyılda imparatorluk feth edilene kadar devam eden sistem, aynı dönemdeki Avrupa feodalizminden farklıydı.

<i>Vénus noire</i>

Vénus noire, yönetmenliğini Abdellatif Kechiche'in üstlendiği 2010 yapımı bir filmdir. 19. yüzyılın başlarında alışık olmadık vücut özelliklerinden dolayı Avrupa'ya getirilerek sergilenen Afrikalı bir yerli Sarah Baartman'ın hayatını konu edinmektedir. Sarah Baartman bu dönem içerisinde Hottentot Venüsü adı altında meşhur olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Alkol hukuku</span> Vikimedya anlam ayrımı sayfası

Alkol hukuku ya da alkol yasaları, alkolün veya etanol içeren alkollü içeceklerin üretimi, kullanımı, etkisi altında olma ve satışı ile ilgili yasalardır. Yaygın alkollü içecekler arasında bira, şarap, elma şarabı ve damıtılmış alkollü içecekler bulunur. Amerika Birleşik Devletleri alkollü içeceği "hacimce yüzde birin yarısından az olmayan alkol içeren sıvı formdaki herhangi bir içecek" olarak tanımlar ancak bu tanım uluslararası olarak değişir. Bu yasalar, alkol üretebilenleri, satın alabilenleri, bir kişinin ne zaman satın alabileceğini, etiketleme ve reklamı, satılabilecek alkollü içecek türlerini, nerede tüketilebileceği, sarhoşken hangi faaliyetlerin yasak olduğu ve nereden satın alınabileceği ile yasalardır. Bazı durumlarda bu yasalar, 1920'den 1933'e kadar Amerika Birleşik Devletleri'ndeki yasakta olduğu gibi, alkol kullanımını ve satışını tamamen yasaklamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Hint Adalarında Şirket Yönetimi</span>

Doğu Hint Adalarındaki Şirket Yönetimi, Hollanda Doğu Hindistan Şirketi'nin 1610'da Hollanda Doğu Hint Adaları'nın ilk genel valisini atamasıyla kurulan politik ve ticarî yapı. 1800'de şirketin iflas edip feshedilmesiyle son bulmuştur. Şirketin bölgedeki mülkleri de Hollanda Doğu Hint Adaları olarak kamulaştırılmıştır. Var olduğu zaman diliminde takımadaların çoğu üzerinde bilhassa stratejik öneme sahip olan Java'da bölgesel kontrol uyguladı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.