İçeriğe atla

Propanol

Propanol
1-propanolün top ve çubuk modeli
Adlandırmalar
Tercih edilen IUPAC adı
Propan-1-ol[1]
Diğer adlar
  • n-Propil alkol
  • n-Propanol
  • n-PrOH
  • Ethyl carbinol
  • 1-Hydroxypropane
  • Propiyonik alkol
  • Propionyl alcohol
  • Propionylol
  • Propyl alcohol
  • Propylic alcohol
  • Propylol
Tanımlayıcılar
CAS numarası
3D model (JSmol)
3DMet
1098242
ChEBI
ChEMBL
ChemSpider
DrugBank
ECHA InfoCard100.000.679 Bunu Vikiveri'de düzenleyin
EC Numarası
  • 200-746-9
25616
KEGG
MeSH1-Propanol
RTECS numarası
  • UH8225000
UNII
UN numarası1274
CompTox Bilgi Panosu (EPA)
  • InChI=1S/C3H7OH/c1-2-3-4/h4H,2-3H2,1H3 
    Key: BDERNNFJNOPAEC-UHFFFAOYSA-N 
  • CCCO
Özellikler
Kimyasal formülC3H8O
Molekül kütlesi60,10 g mol−1
Görünüm renksiz sıvı
Yoğunluk0,803 g/mL
Erime noktası-126 °C; -195 °F; 147 K
Kaynama noktası97 ila 98 °C; 206 ila 208 °F; 370 ila 371 K
Çözünürlük (su içinde) karışabilir
log P0,329
Buhar basıncı1,99 kPa (at 20 °C)
Asitlik (pKa) 16
Baziklik (pKb) −2
−45,176·10−6 cm3/mol
Kırınım dizimi (nD) 1,387
Akmazlık 1,959 mPa·s (at 25 °C)[2]
Dipol momenti 1,68 D
Termokimya
143,96 J/(K·mol)
Standart molar entropi (S⦵298)
192,8 J/(K·mol)
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298)
−302,79…−302,29 kJ/mol
Standart yanma entalpisi (ΔcH⦵298)
−2,02156…−2,02106 MJ/mol
Farmakoloji
D08AX03 (DSÖ)
Tehlikeler
İş sağlığı ve güvenliği (OHS/OSH):
Ana tehlikeler Yanıcı sıvı
GHS etiketleme sistemi:
Piktogramlar GHS02: Alevlenir GHS07: Zararlı
İşaret sözcüğü TEHLİKE
Tehlike ifadeleri H225, H302, H318, H336
Önlem ifadeleri P210, P261, P280, P305+P351+P338
NFPA 704
(yangın karosu)
NFPA 704 four-colored diamondSağlık 1: Maruziyet tahrişe neden olabilir, ancak yalnızca hafif kalıcı hasar oluşturur. Örnek: TerebentinYanıcılık 3: Hemen hemen tüm ortam sıcaklık koşullarında tutuşabilen sıvılar ve katılar. Alevlenme noktası 23 ila 38 °C arasındadır (73 ila 100 °F). Örnek: BenzinKararsızlık 0: Genellikle yangın maruziyeti koşullarında dahi normalde kararlıdır ve su ile reaksiyona girmez. Örnek: Sıvı azotÖzel tehlikeler (beyaz): kod yok
1
3
0
Parlama noktası22 °C (72 °F; 295 K)
Kendiliğinden tutuşma
sıcaklığı
371 °C (700 °F; 644 K)
Patlama sınırları%2,2–13,7[3]
Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC):
LD50 (medyan doz)
2800 mg/kg (tavşan, oral)
1699 mg/kg (fare, oral)[4]
1870 mg/kg (sıçan, oral)[5]
NIOSH ABD maruz kalma limitleri:
PEL (izin verilen) TWA 200 ppm (500 mg/m3)[3]
REL (tavsiye edilen) TWA 200 ppm (500 mg/m3) ST 250 ppm (625 mg/m3) [cilt][3]
IDLH (anında tehlike) 800 ppm[3]
Benzeyen bileşikler
Benzeyen bileşikler
Propan
İzopropil alkol
Propanamin
Etanol
Bütanol
Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa).

Propanol, üç karbonlu doymuş alifatik alkol. Normal propanolün (n-propanol) formülü CH3CH2CH2OH olup buna 1-propanol de denir. Renksiz, akışkan, keskin ve hoş olmayan bir kokuya sahiptir. Su ve organik çözücülerde çözünür. n-Propanol, karbon monoksit ve hidrojenden metanol elde ederken, propan ve bütanın oksidasyonu esnasında ve Fischer-Tropsch reaksiyonunda yan ürün olarak elde edilir. Etilen, karbon monoksit ve hidrojenden okso sentezi ile imalatı cezbedici bir yoldur. n-propanol en çok çözücü ve kimyasal ara madde olarak kullanılır.

Dimetilkarbinol ve 2-propanol olarak da bilinen izopropil alkol (CH3CHOHCH3) en basit sekonder alkol olup, endüstride önemli olan bir organik maddedir. Dünyada oldukça çok üretilir. Renksiz, akışkan, keskin kokulu bir sıvıdır. Propilenin, su ve sülfürik asit ile hidrojenlendirilmesinden elde edilir. Başlıca, asetonun elde edilmesinde kullanılır. Bundan başka çözücü ve antifriz (sıvıların donma noktasını düşürücü) olarak istifade edilir.

Kaynakça

  1. ^ Favre HA, Powell WH (2014). Nomenclature of Organic Chemistry: IUPAC Recommendations and Preferred Names 2013 (Blue Book). Cambridge: The Royal Society of Chemistry. s. 61. doi:10.1039/9781849733069. ISBN 9780854041824. 
  2. ^ Pal A, Gaba R (2008). "Volumetric, acoustic, and viscometric studies of molecular interactions in binary mixtures of dipropylene glycol dimethyl ether with 1-alkanols at 298.15 K". The Journal of Chemical Thermodynamics. 40 (5): 818-828. doi:10.1016/j.jct.2008.01.008. 
  3. ^ a b c d NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0533". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH). 
  4. ^ Propan-1-ol toksisite
  5. ^ "n-Propyl alcohol". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (NIOSH). 

İlgili Araştırma Makaleleri

Propan, Parafinlerin (alkanların) metan ve etandan sonra gelen üçüncü üyesi olup, karbon ve hidrojenden meydana gelmiş renksiz bir gazdır.

<span class="mw-page-title-main">Bütan</span>

Bütan, (ya da n-bütan) dört karbon atomu içeren dalsız bir bileşiktir: CH3CH2CH2CH3. İzobütan (i-bütan, 2-metilpropan) bütanın izomeridir, CH3CH(CH3)2. Normal şartlar altında bütan; aşırı yanıcı, renksiz ve kolay sıvılaşan bir gazdır.

<span class="mw-page-title-main">Alkol</span> karbon atomuna doğrudan bir -OH grubunun bağlı olduğu organik bileşiklere verilen genel ad

Alkol, karbon atomuna doğrudan bir -OH (hidroksil) grubunun bağlı olduğu organik bileşiklere verilen genel ad. Genel formülü CnH2n+1OH olan mono alkoller, alkollerin önemli bir sınıfıdır. Bunlardan etanol (C2H5OH), alkollü içeceklerde bulunan türüdür. Genellikle alkol kelimesi ile etanol kastedilir ki yeni fermente olmuş birada etanol oranı %3-5 arasında iken şarapta %12-15 arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Amil asetat</span>

Amil asetat (pentil asetat) organik bileşik olup, CH3COO(CH2) 4CH3 kimyasal formülüne ve 130.19 g/mol molekül ağırlığına sahip bir esterdir. Renksizdir. Muz ve elma benzeri bir kokuya sahiptir. Bileşik, asetik asit ve 1-pentanolün yoğunlaşma ürünüdür. Bununla birlikte, diğer pentanol izomerlerinden (amil alkoller) veya amil alkol karışımlarından oluşturulan esterler genellikle amil asetat olarak adlandırılır. İnsanlarda amil asetata maruz kalma belirtileri dermatit, merkezî sinir sistemi depresyonu, narkoz ve gözlerde ve burunda tahriştir.

<span class="mw-page-title-main">Metanol</span> basit alkol

Metanol ya da metil alkol (CH3OH ya da kısaca MeOH), en basit yapılı alkoldür. Geçmişte odunun damıtılması ile elde edildiğinden odun alkolü ya da odun ruhu denir. Günümüzde metanol, karbonmonoksit ile hidrojenin yüksek basınç altında yüksek sıcaklıklara maruz bırakılması ile üretilir. Renksiz, uçucu, hafif alkol kokulu, suyla tamamen karışan bir sıvıdır. Metanol, sıklıkla kullanılan iyi bir çözücü ve yakıttır.

<span class="mw-page-title-main">Benzen</span>

Benzen, aren veya aromatik hidrokarbonlar olarak adlandırılan organik bileşikler sınıfının en basit üyesidir. Renksiz, yanıcı, kaynama noktası 80,1 °C, erime noktası 5,5 °C olan bir sıvıdır. Moleküler formülü C6H6'dır. Benzen, endüstriyel bakımdan değerli olduğu gibi yapısı bakımından da kimya çalışmalarında önemlidir. Kan hücrelerini öldürme etkisi olduğundan kanser yapıcı bileşikler arasına girer.

Toluen tinerin karakteristik kokusuna sahip renksiz, suda çözünmeyen bir sıvıdır. Toluen, bir fenil grubuna bağlı CH3'ten oluşan mono-substituent benzen türevidir. Bundan dolayı toluenin IUPAC sistematik adı metil benzendir. Toluen bir aromatik hidrokarbondur. Ayrıca TNT (trinitrotoluen) patlayıcı madde yapımında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Eter</span> Organik bir fonksiyonel grup

Eterler, iki organik kısmın bir oksijen atomu üzerinden birbirine bağ yapmış organik moleküllerdir. Eterlerin genel formülü R-O-R' şeklindedir. Buradaki R ve R' aynı olabileceği gibi farklı organik kısımlar da olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Uçucu yağ</span>

Uçucu yağ ya da organik hidrosol, çiçek veya bitki özsuları, distile özsuları veya bitki suları olup damıtma işleminin su içeren bir yan ürünüdür.

Çözücü veya solvent bir katıyı, sıvıyı ya da gaz çözünen maddeyi çözerek çözelti oluşturan sıvı ya da gaz maddedir. Günlük hayatta en yaygın çözücü sudur.

<span class="mw-page-title-main">İzopropil alkol</span>

İzopropil alkol (IUPAC ismi: propan-2-ol), CH3CH(OH)CH3 (bazen i-PrOH şeklinde de temsil edilir) kimyasal formülüne sahip organik bileşik. Renksiz ve yanıcıdır. Güçlü bir kokusu vardır. Alkol karbon atomunun diğer iki karbon atomuna ve propil grubunun hidroksil grubuna bağlı olduğu bu bileşik -bazen (CH3)2CHOH şeklinde de gösterilir- ikincil alkolün en basit örneğidir. 1-propanol'ün yapısal izomeridir. Evsel ve endüstriyel alanda çeşitli kullanımları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Tetrahidrofuran</span> Kimyasal Bileşik

Tetrahidrofuran, kısaca THF olarak bilinen, (CH2)4O formüllü bir halkalı eterdir. Suda çözünen, dietil eter benzeri bir kokusu olan renksiz, organik bir sıvıdır. Polar olduğundan iyi bir çözücüdür. Zehirli değildir. Başka bir çözücü olan bütanonun izomeridir.

Benzil klorür, C
6H
5CH
2Cl formüllü organik bileşik. Kimyasal tepkimelerde çokça kullanılan renksiz sıvı. Kaynama noktası 179 °C'dir. Suda çözünmez. Etanol, dietil eter, kloroform ve karbon tetraklorürde çözünür.

Nitrometan, bazen basitçe "nitro" olarak adlandırılan ve kimyasal formülü CH3NO2 olan bir organik bileşiktir. En basit organik nitro bileşiğidir. Ekstraksiyonlar, reaksiyon ortamı ve temizleme solventi gibi çeşitli endüstriyel uygulamalarda çözücü olarak yaygın bir şekilde kullanılan polar bir sıvıdır. Organik sentezde bir ara ürün olarak pestisit, patlayıcı, lif ve kaplama üretiminde yaygın olarak kullanılır. Nitrometan çeşitli Tap Fuel kalkış yarışı gibi motor sporlarında ve Radyo-kontrollü uçaklarda, tel kumanda kontrollü ve serbest uçuş model uçaklardaki minyatür içten yanmalı motorlarda yakıt katkı maddesi olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Hekzaklorobütadien</span>

Hekzaklorobütadien, C
4Cl
6 formülüne sahip, klorlu alifatik bir diendir. Oda sıcaklığında terebentin benzeri bir kokuya sahip, renksiz bir sıvıdır. En yaygını diğer klorlu bileşikler için çözücü olarak kullanılması olmak üzere özel uygulamaları bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Bütil asetat</span>

n-Bütil asetat, CH
3CO
2(CH
2)
3CH
3 formülüne sahip organik bir bileşiktir. Renksiz, yanıcı bir sıvı, n-bütanol ve asetik asitten elde edilen esterdir. Tatlı bir muz veyâ elma kokusuna sahiptir ve birçok meyve türünde bulunur. Elmalar, özellikle 'Red Delicious' çeşidinin tadı bu kimyasaldandır. Bal arılarının Koschevnikov bezi tarafından yayılan alarm feromonları bütil asetat içerir.

1,1-Dikloroetilen (1,1-DCE) veya viniliden klorür, C
2H
2Cl
2 moleküler formülüne sahip bir organoklorürdür. Keskin bir kokuya sahip renksiz bir sıvıdır. Çoğu klorokarbon gibi suda az çözünür, ancak organik çözücülerde çözünür. 1,1-DCE, gıda kullanımları için streç film Saran'ın öncüsüydü, ancak bu uygulama aşamalı olarak kaldırıldı.

1,1-Dikloroetan, etiliden klorür olarak da bilinen klorlu bir hidrokarbondur. Kloroform benzeri bir kokuya sahip, renksiz yağımsı bir sıvıdır. Suda kolayca çözünmez ancak çoğu organik çözücüyle karışabilir. 1,2-Dikloroetanın izomeridir.

<span class="mw-page-title-main">Dimetilasetamid</span>

Dimetilasetamid, CH3C(O)N(CH3)2 formülüne sahip bir asetamid türevi. Yüksek kaynama noktasına sahip ve suda çözünen renksiz bir sıvıdır, organik sentezlerde çözücü olarak kullanılır. Bu bileşik bazlara karşı dirençlidir ve bu nedenle sodyum hidroksit içeren reaksiyonlar için ideal bir çözücüdür. Poliakrilonitril ve Spandex gibi sentetik lifler için de çözücü olarak kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Hekzafloroizopropanol</span>

Hekzafloroizopropanol, (CF3)2CHOH formülüne sahip organik bileşiktir. Bu floroalkol organik kimyada çözücü olarak kullanılır. Hekzafloro-2-propanol, yüksek yoğunluk, düşük viskozite ve düşük kırılma indeksi ile UV ışığına karşı şeffaftır. Keskin bir kokuya sahip, renksiz, uçucu bir sıvıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.