İçeriğe atla

Proleter Devrimci Aydınlık

Proleter Devrimci Aydınlık
Derginin Kasım 1970 tarihli 25. sayısının kapağı
SıklıkAylık
İlk sayı5 Ocak 1970
Son sayıOcak 1971
ÜlkeTürkiye Türkiye
DilTürkçe

Proleter Devrimci Aydınlık, 5 Ocak 1970 tarihinde Aydınlık hareketinin ikiye bölünmesinde Mihri Belli ve Mahir Çayan'a karşı Doğu Perinçek'in başını çektiği gruptur.[1][2][3] Bu ismin yanında Aydınlıkçıların çıkardığı kırmızı kapaklı dergiye karşın PDA dergisinin beyaz kapaklı çıkmasından dolayı kendilerinin Beyaz Aydınlık, diğer grubunsa Kırmızı Aydınlık olarak anılmasına yol açmıştır.[4][5] Doğu Perinçek'le beraber Cüneyt Akalın, Ömer Madra, Bora Gözen, Hasan Yalçın, Halil Berktay, Gün Zileli, Oral Çalışlar, İbrahim Kaypakkaya, Atıl Ant, Ferit İlsever ve Nuri Çolakoğlu da bölünmede PDA saflarında yer almıştır.[6][7] Aylık çıkan Aydınlık dergisinin aksine PDA haftalık yayın yapmıştır. 9 Mart darbesine katkı sağlama ve Millî Demokratik Devrim yapma teşebbüsleri yüzünden 12 Mart muhtırasından sonra Erim hükûmeti tarafından kapatılmıştır.

Konuyla ilgili yayınlar

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "40 yıl önce işlenen 'Sandık Cinayeti'nin sırrı hâlâ çözülemedi". Sabah Gazetesi. sabah.com.tr. 15 Temmuz 2015. 20 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2017. 
  2. ^ "Oral Çalışlar'ın ideolojik serüveni, magazinsel duyarlılığı ve Paramaz Kızılbaş". Radikal Gazetesi. radikal.com.tr. 22 Ekim 2014. 20 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2017. 
  3. ^ "Mustafa Kaçaroğlu anlatıyor: Sol içi şiddette, biz dâhil, kimse günahsız değil!". T24. t24.com.tr. 4 Mayıs 2015. 20 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2017. 
  4. ^ "Kurucuları Kurtuluş'u anlattı". CNN Türk. cnnturk.com. 1 Haziran 2016. 20 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2017. 
  5. ^ Belge, Murat (12 Mayıs 2012). "Korkut Boratav'ın yazısı". Time Türk. timeturk.com. 20 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2017. 
  6. ^ "Nail Satlıgan'ın Ardından". Radikal Gazetesi. radikal.com.tr. 29 Nisan 2014. 20 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2017. 
  7. ^ "Türk Sosyolojisinde İdeoloji Tartışmaları" (PDF). academia.edu. amazonaws.com. []

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Aydınlık çevresi</span> Türkiyede sol grup

Aydınlık çevresi, 1966'dan sonra Türk solunun, Mihri Belli'nin teorisini ve öncülüğünü yaptığı Millî Demokratik Devrim (MDD) ve Behice Boran'ın öncülüğünü yaptığı Sosyalist Devrim (SD) stratejileri çevresinde ikiye bölünmesi sonucunda MDD'cilerin Türk Solu ve Sosyalist Aydınlık dergisini yayımlamaları üzerinde oluşan dergi çevresi bir gruptur. 12. sayısının ardından Sosyalist Aydınlık dergisinde anlaşmazlık ortaya çıktı ve bölünme yaşandı.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Perinçek</span> Türk siyasetçi, hukukçu, yazar

Doğu Perinçek, Türk siyasetçi, Aydınlık Hareketi önderi, hukuk doktoru ve yazar. 15 Şubat 2015 tarihinden beri Vatan Partisi (VP) genel başkanlığı görevini sürdürmektedir. 1978-1980 yılları arasında Türkiye İşçi Köylü Partisi (TİKP), 1991-1992 yıllarında Sosyalist Parti (SP) ve 1992-2015 yılları arasında İşçi Partisi (İP) genel başkanlığı görevini üstlenmiştir. 2018 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde partisinin cumhurbaşkanı adayı olmuştur. 2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde de aday adayı olmuş lakin 100.000 imzayı toplayamadığı için aday olamamıştır.

Oya Baydar, Türk yazar, gazeteci ve sosyolog.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Kaypakkaya</span> Türk Marksist-Leninist militan

İbrahim Kaypakkaya, fikirlerini benimseyenler arasında anıldığı adıyla İbo veya kod adıyla Hamza, 68 Kuşağı'nın en öne çıkan isimlerinden Türk Marksist-Leninist devrimci ve Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist'in kurucu lideridir.

<span class="mw-page-title-main">İşçi Partisi (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1992–2015)

İşçi Partisi, 10 Temmuz 1992 tarihinde kapatılan Sosyalist Parti'nin yerine Doğu Perinçek tarafından 11 Temmuz 1992 tarihinde kurulmuş olan Türk siyasî parti. Rus milliyetçisi Aleksandr Dugin'in Neo-Avrasyacılık düşüncesini desteklemekteydi.

Oral Çalışlar, Türk gazeteci ve yazar.

Aydınlık, Vatan Partisi'nin günlük gazetesidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi (2001)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Türkiye Komünist Partisi, 11 Kasım 2001 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "TKP" şeklindedir. Simgesi çarkla çevrelenmiş çekiç ve üstünde bulunan yıldızdır. Genel Sekreteri Kemal Okuyan'dır. Ancak kolektif liderlik ilkesi gereği en yetkili karar organı parti kongresinde seçilen Merkezi Komite'dir.

Türkiye Devrimci Gençlik Federasyonu (TDGF) ya da daha yaygın ismiyle DEV-GENÇ, 1965'in sonlarında kurulan Fikir Kulüpleri Federasyonu içerisinde yer alan öğrenciler tarafından dönemin özgünlüğünde kimi fikirsel ve mücadele pratiğine dair ayrılıklar üzerine kurulan, üniversiteli sosyalist gençlik örgütlenmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Ayvaz Gökdemir</span>

Ayvaz Gökdemir, Türk siyasetçi, eski devlet bakanı ve eski milletvekilidir. Ayvaz Gökdemir, TBMM'de 19. Dönem Gaziantep, 20. Dönem Kayseri, 21. Dönem Erzurum Milletvekilliği ve 50. 51. 52. ve 53. Cumhuriyet Hükûmetleri'nde devlet bakanlığı yapmıştır. "Komando Ayvaz" olarak da anılır.

Türkiye İhtilalci İşçi Köylü Partisi, Aydınlık çevresinin 21 Mayıs 1969 tarihinde kurduğu ilk fakat yasa dışı siyasi parti. Genel başkanı Doğu Perinçek'ti. TİİKP'nin ilk Merkez Komitesi üyeleri şu şekildedir: Doğu Perinçek, Vecdi Özgüner, Cengiz Çandar, Hasan Yalçın, Ömer Özerturgut, Gün Zileli, Mehmet Altun ve Oral Çalışlar. Merkez Komitesi Yedek Üyeleri ise Bora Gözen, Ferit İlsever, Halil Berktay ve İbrahim Kaypakkaya'dır. Daha kuruluş aşamasında silahlı mücadeleye yaklaşım konusunda parti içinde görüş ayrılıkları belirdi. Bu tartışmalar sonucu önce Garbis Altınoğlu partiden ayrıldı. Partinin Doğu Anadolu Bölge Sorumlusu İbrahim Kaypakkaya ve onun çevresinde bulunan bir grup Nisan 1971'de parti çizgisine yönelik eleştiriler getirdiler. Bu sürecin sonucunda Şubat 1972'de "DABK Kararı" adıyla bilinen bir bildiri yayınlayan parti muhalefeti partiden ayrıldı ve daha sonraki süreçte Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist adlı örgütü kurdu.

Bedii Süheyl Batum, Türk hukuk profesörü ve siyasetçi. Cumhuriyet Halk Partisi'nden TBMM 24. Dönem Eskişehir milletvekili'dir.

Hasan Yalçın, 68 Gençlik Hareketi önderlerinden Türk siyasetçi.

Ferit İlsever, Türk yazar, gazeteci ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye İşçi Köylü Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1978–1981)

Türkiye İşçi Köylü Partisi, 29 Ocak 1978’de Ankara’da kurulan Türk siyasal partisi.

<span class="mw-page-title-main">SODAP</span> platform

Sosyalist Dayanışma Platformu, 8 Şubat 2004 yılında bir bildirge yayınlayarak kuruluşunu ilan etmiştir. Merkezi İstanbul'da bulunan ve kısa adı SODAP olan platformun yayın organı Sosyalist Dayanışma Dergisidir.

Ethem Sarısülük, 2013 yılında Gezi Parkı protestoları sırasında Ankara'da Polis tarafından vurularak öldürülen eylemci. Ankara'daki Gezi Parkı eylemi sırasında Polis memuru Ahmet Şahbaz tarafından başından ağır yaralanan Sarısülük, 14 gün yoğun bakımda kaldı. 12 Haziran 2013 tarihinde beyin ölümü gerçekleşen Ethem Sarısülük, 14 Haziran 2013 tarihinde saat 15.15'te Ankara Numune Hastanesi'nde öldü. Yapılan otopside mermi çekirdeğinin beynin içinde olduğu rapor edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vatan Partisi (2015)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Vatan Partisi, 15 Şubat 2015 tarihinde Doğu Perinçek liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "Vatan Partisi" şeklindedir. Simgesi iki buğday başağının arasında yer alan yıldızdır. Genel başkanı Doğu Perinçek'tir.

<span class="mw-page-title-main">Toplumcu Kurtuluş Partisi (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Toplumcu Kurtuluş Partisi, Ürün dergisi çevresi ve daha önce Türkiye Komünist Partisi saflarında siyaset yapmış bireylerin birleşerek önce "Suphi'den Bilen'e Gelenek Yaşıyor Girişimi", ardından "TKP Kurucular Kurulu" isimleriyle yaptıkları çalışmalar sonucunda 6 Şubat 2012 tarihinde yasal kuruluşunu tamamlayan genel merkezi Ankara'da bulunan partinin ; 12 Kasım 2016'da Ankara'da yapılan olağanüstü kongrenin aldığı karar ile isim değişikliği sonucu aldığı haldir.

Emre Olur, Türk televizyoncu ve bilgi güvenliği uzmanıdır. Olur, mafya lideri Sedat Peker'in başdanışmanı olarak tanınmıştır.