İçeriğe atla

Proje A119

Kontrol Edilmiş

Proje A119, 1958'de Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri tarafından geliştirilen çok gizli bir projeydi.[1] Sovyetler Birliği 4 Ekim 1957'de Sputnik 1'in fırlatılmasıyla Uzay Yarışı'nda erken bir liderliğe yükseldi ve bu da Uzay Yarışı'nın başlangıcı için ilham kaynağı oldu. Sovyetler ilk uydularını fırlattıktan sonra ABD kaybediyordu. Uzay yarışını kaybetmemek için ABD karıştırma moduna geçti ve kendi uydusu Explorer 1'i fırlattı.[2] 1959 yılında çalışmalarına başlanan Proje A-119; aya nükleer bir üs kurmayı ve gerekirse ayı nükleer bombayla patlatmayı içeriyordu[3] Proje, Ocak 1959'da Hava Kuvvetleri tarafından, fırlatmada bir sorun çıkması durumunda nüfus için risk korkusuyla iptal edildi. Proje lideri Leonard Reiffel tarafından belirtilen bir diğer faktör, gelecekteki ay araştırma projelerini ve kolonileşmeyi etkileyecek nükleer serpintinin olası etkileriydi[4]

Kaynaklar

  1. ^ "50th Anniversary of the Space Age". NASA. 16 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2011. 
  2. ^ "ABD - SSCB Uzay Yarışı". 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Proje A119 Çalışması". 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ "Proje iptaliyle ile ilgili". 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NASA</span> ABDde uzay programı çalışmalarından sorumlu kurum

NASA, Amerika Birleşik Devletleri'nin uzay programı çalışmalarından sorumlu olan kurum. 29 Temmuz 1958 tarihinde ABD Başkanı Dwight Eisenhower tarafından kurulmuştur. Daire, 1 Ekim 1958 tarihinden itibaren askerî amaçlardan ziyade sivil alanda barışçıl bir şekilde faaliyet göstermeye başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">İncirlik Hava Üssü</span> Türk Silahlı Kuvvetlerine ait hava üslerinden biri

İncirlik Hava Üssü, Türkiye'nin Adana şehrinin İncirlik semtinde bulunan, 3320 dönümden biraz daha büyük bir Türk hava üssüdür. Üs, 1,7 milyon nüfuslu bir kentsel alan içerisinde, şehir merkezinin 10 km (6 mi) doğusunda ve Akdeniz'den 32 km (20 mi) içeride yer almaktadır. Hava üssünün başlıca kullanıcıları Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri ve Türk Hava Kuvvetleri olmakla birlikte, zaman zaman Kraliyet Hava Kuvvetleri ve Suudi Arabistan Hava Kuvvetleri tarafından da kullanılmaktadır. Aynı zamanda İspanyol Ordusu'nun 74. Uçaksavar Topçu Alayı'na da ev sahipliği yapmaktadır. Üs, üzerindeki tüm tesislerle birlikte Türkiye Cumhuriyeti'ne aittir.

<span class="mw-page-title-main">Uzay Yarışı</span> Soğuk Savaş sırasında, ABD ve SSCB arasında yaşanan uzay rekabeti (1955–1975)

Uzay Yarışı, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasında 20. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşen resmî olmayan uzay rekabetidir. Kökeni, II. Dünya Savaşı'ndan sonra iki ülke arasında balistik füze temelli nükleer silahlanma yarışına dayanmaktadır. Uzaya uydu, roket ve sonda yollamak, insan göndermek; Ay'a insan indirmek gibi çabalar içermektedir. Bu yarış, aynı zamanda ABD ile SSCB arasındaki Soğuk Savaş'ın (1947–1991) bir parçasıdır. Uzay Yarışı, yapay uyduların öncü fırlatmalarını, Ay'a, Venüs'e ve Mars'a yollanan robotik uzay sondalarını ve alçak Dünya yörüngesinde ve nihayetinde Ay'da insanlı uzay uçuşunu getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sergey Korolyov</span> Sovyet mühendis ve bilim insanı (1907–1966)

Sergey Pavloviç Korolyov, Sovyet roket mühendisi, ABD ile SSCB arasında 1950 ve 1960'larda yaşanan Uzay Yarışı sırasında Sovyet uzay araçlarının baş tasarımcısı.

<span class="mw-page-title-main">Sputnik Krizi</span> Sovyet uydusunun fırlatılmasına Amerika Birleşik Devletlerinin tepkisi

Sputnik Krizi, 4 Ekim 1957´de Sovyetler Birliği´nin uzaya fırlattığı Sputnik yapay uydusunun ardından ABD ve SSCB arasında yaşanan kriz. Uzay Yarışı bu krizle başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">N1 roketi</span>

N1 Sovyet kozmonotlarını Ay'a götürmek üzere 1960'larda geliştirilen dev uzay roketi. Dört fırlatma denemesinin de başarısız olması üzerine 1976 yılında proje resmen iptal edildi. Sovyetlerin insanlı Ay projeleri olduğunu inkâr etmeleri nedeniyle Perestroyka dönemine kadar varlığı gizli tutuldu.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet insanlı Ay programı</span>

Sovyet insanlı Ay programı, Sovyetler Birliği tarafından Uzay Yarışı kapsamında Ay'a ABD'den önce bir insan göndermek için 1960'larda yürütülen proje. Sovyetler Birliği, uzun süre insanlı bir ay programı olduğunu inkâr etti. Batı ülkelerinde böyle bir programın varlığından uzun süre şüphelenilmekle birlikte gerçekliği ancak Perestroyka ve Glasnost hareketlerinden sonra kesin olarak ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Silahlı Kuvvetleri</span> Rusya Federasyonunun askerî gücü

Rusya Silahlı Kuvvetleri, Rusya Federasyonu Silahlı Kuvvetleri olarak da bilinen Rus Silahlı Kuvvetleri, Rusya'nın ordusudur. Aktif personel açısından dünyanın beşinci büyük askeri gücüdür ve 1.15 milyon aktif personel ile en az iki milyon yedek personelden oluşmaktadır. Amerika Birleşik Devletleri Merkezi İstihbarat Teşkilatı'na (CIA) göre, Rusya 2026 yılına kadar aktif personel gücünü 1.5 milyona çıkarmayı planlamaktadır ve bu, onu Çin ve Hindistan'dan sonra dünyanın üçüncü büyük askeri gücü yapacaktır. Ülkenin Kara Kuvvetleri, Deniz Kuvvetleri ve Hava-Uzay Kuvvetleri olmak üzere üç ana hizmet kolunun yanı sıra Stratejik Roket Kuvvetleri ve Hava İndirme Kuvvetleri adında iki bağımsız hizmet koluna sahiptir. 2013 yılında kurulan Özel Harekat Kuvvetleri Komutanlığı, muhtemelen 2022 yılında ilave destek personeliyle birlikte 1,000 kişilik bir güce ulaşacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Tupolev Tu-4</span> SSCB yapımı piston motorlu stratejik bombardıman uçağı

Tupolev Tu-4, Sovyet Hava Kuvvetleri'ne 1940 sonları ile 1960 ortaları arasında hizmet vermiş, piston motorlu stratejik bombardıman uçağı. ABD yapımı Boeing B-29 Superfortress uçağının ters mühendislikle geliştirilmiş bir kopyasıdır. Sovyetler Birliği'nin, 1945'li yıllarında uzun menzilli ağır bombardıman uçağı eksikliği üzerine üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">North American XB-70 Valkyrie</span> Savaş uçağı

North American XB-70 "Valkyrie", USAF Stratejik Hava Komutanlığı tarafından 1950'lerde yapılan ses hızının 3 katı hızla uçacak bir nükleer bombardıman uçağı isteği üzerine tasarlanmış uçak. Bu uçağın geliştirilmesinin Sovyetler'de yarattığı büyük telaş üzerine MiG-25 Foxbat programı oluşturulmuştur. Projenin önerilen maliyeti, üretilen iki prototipin 1960'larda başarılı uçuşlar gerçekleştirmesine rağmen programın iptal edilmesine yol açmıştır. Prototiplerden biri 1966'da bir hava kazası sonucu düşmüş, diğer prototip ABD Hava Kuvvetleri Ulusal Müzesi'ne sergilenmek üzere yerleştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1950'ler</span> onyıl

1950'ler veya 50'ler, 1 Ocak 1950'da başlayan ve 31 Aralık 1959'da sona eren, Gregoryen takviminin içinde bulunan bir onyıl.

<span class="mw-page-title-main">MOL Programı</span>

NASA İnsanlı Yörünge Laboratuvarı, (ing: Manned Orbiting Laboratory, (MOL)) veya MOL Programı, başlangıçta ABD Hava Kuvvetleri'nin uzay programının bir parçası olması için tasarlanan ama hayata geçirilmeyen bir uzay laboratuvarı tasarısıydı.

<span class="mw-page-title-main">Ay'a aslında gidilmediği iddiası</span>

Ay'a aslında gidilmediği iddiası, Apollo Projesi ile insanoğlunun Ay'a gidilmediğini, aslında tüm projenin bir aldatmacadan ibaret olduğu iddialarıdır. Kamuoyunda önemli miktarda taraftar toplamıştır. Bu iddialar, tarihçiler ve uzay araştırmaları camiasınca kabul edilmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri Üssü</span>

Cape Canaveral Uzay Kuvvetleri Üssü (CCSFS), Amerika Birleşik Devletleri Uzay Kuvvetleri'ne bağlı Space Launch Delta 45'in Florida, Brevard County, Cape Canaveral'da bulunan bir tesisidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'in uzay programı</span>

Çin Halk Cumhuriyeti'nin uzay programı, Çin Halk Cumhuriyeti'nin yürüttüğü ve yönettiği uzay daki faaliyetleri konu alır. Çin uzay programının kökleri, yeni yeni müttefik olan Sovyetler Birliği'nin yardımıyla Çin'in, algılanan Amerikan tehditlerine yanıt olarak ilk balistik füze ve roket programlarını geliştirmeye başladığı 1950'lere kadar uzanır. Sovyet Sputnik 1 ve American Explorer 1 uydularının sırasıyla 1957 ve 1958'de fırlatılmasındaki başarılardan hareketle, Çin, ilk uydusu Dong Fang Hong I'i Nisan 1970'te Long March 1 roketiyle fırlatmış ve bu da onu yörüngeye uydu yerleştiren beşinci ülke yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin uzay programı</span> 1930lu yıllardan dağılıncaya kadar SSCB tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programları

Sovyetler Birliği'nin uzay programı, 1930'lu yıllardan 1991'de dağılıncaya kadar eski Sovyetler Birliği (SSCB) tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programlarından oluşuyordu. Altmış yıllık geçmişi boyunca, bu öncelikle sınıflandırılmış askeri program, uzay uçuşlarında bir takım öncü başarılar göstermişti, bunlar; ilk kıtalararası balistik füze (R-7), ilk uydu, Dünya yörüngesine ilk canlı taşıma görevi, uzayda ve Dünya yörüngesinde ilk insan, uzayda ve yörüngedeki ilk kadın, ilk uzay yürüyüşü, Ay'la ilk çarpışma, Ay'ın karanlık tarafının ilk görüntüsü ve insansız olarak Ay'a yumuşak iniş, ilk uzay gezgincisi, otomatik olarak ayıklanan ve Ay'dan Dünya'ya getirilen ilk Ay örneği ve ilk uzay istasyonundan oluşmaktadır. İlk gezegenler arası sondalar, kayda değer başka kayıtlar içeriyordu: Venera 1 ve Mars 1, sırasıyla Venüs ve Mars'a uçmuş, Venera 3 ve Mars 2, ilgili gezegen yüzeyi ile çarpışmış ve Venera 7 ve Mars 3 bu gezegenlere yumuşak iniş yapmıştır.

İlyuşin İl-40, İlyuşin tarafından üretilen Sovyet yapımı bir saldırı uçağı prototipidir. Uçak, 1950'lerde geliştirmiş olup Sovyet Hava Kuvvetleri'nin savaş alanında yakın hava desteği yerine taktik nükleer silah kullanma doktrinini benimsemesi üzerine proje iptal edildi.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer silahlanma yarışı</span> Soğuk Savaş döneminde yaşanan çekişme

Nükleer silahlanma yarışı, Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği ve müttefiklerinin Soğuk Savaş süresince nükleer savaşta üstünlük kurmak için girdikleri bir silahlanma yarışıydı. Bu dönemde, ABD ve Sovyetler'in yanı sıra diğer ülkeler de nükleer silah geliştirmeye başladı, ancak hiçbiri savaş başlığı üretiminde diğer iki süper güç kadar etkin olmadı.

<span class="mw-page-title-main">Uzay savaşı</span> lazer, füze, yüksek parçacık ışınları, yüksek hızlı çubuklar gibi silahların bulunacağı uzayda gerçekleşecek savaş türü

Uzay savaşı, harp ortamı türüdür. Savaş, uzayda gerçekleşir. 1960 yıllarında ABD ve Sovyetler Birliği rekabeti sonucu ortaya çıktı.

Atilla Gülan, Türk asker. Eski Türk Hava Kuvvetleri Komutanı.