Proedros - Turkipedia

Proedros (Yunanca: πρόεδρος, "başkan"), 10.yüzyıldan 12.yüzyıl ortalarına kadar kullanılan kıdemli Bizans saray ve kilise unvanı. Proedrissa (προέδρισσα) unvanın dişi formudur.

Saray unvanı

Unvan 960larda II. Nikiforos tarafından yaratılmıştır ve ilk defa hadım parakoimōmenos Basileios Lekapenos'a verilmiştir. Saray hiyerarşisinde yeri çok yüksektir, zostē patrikia makamının hemen altında ve magistros makamının önündedir, imparator ailesinden olmayan erkeklere verilen en kıdemli unvandır. Unvan görünüşe bakılırsa 11. yüzyıl ortalarına kadar yalnızca hadımlara veriliyordu, sonra yaygın şekilde onursal olmak üzere aristokrasiye geniş şekilde açıldı.^[2] Bu unvanı tutan aynı zamanda Senatonun (Grekçe: ὁ πρόεδρος τῆς συγκλήτου) başkanıydı ve proedros terimi, sıklıkla diğer makamlarda önceliği belirtmek için kullanılırdı, örneğin prōtonotarios için notarioi'nun proedros'u. 11. yüzyılda hadım olmayanlara yaygın şekilde onursal olarak verilmeye başlanınca, unvanı elinde tatanlara arasında en kıdemliyi ayır etmek için prōtoproedros (πρωτοπρόεδρος, "birinciproedros") unvanı yaratıldı. Unvan, orta Bizans saray adlarının çoğuyla birlikte, Komninos Hanedanı döneminde kademeli olarak kullanılmamaya başlandı ve 12. yüzyılda sonlarında ortadan kayboldu.^[2] İmparator VII. Konstantinos'un (h. 913-959) De Ceremoniis (I.97) kitabına göre, 960larda unvanın elbise ve işareti "gül renginde ve altın işlemeli bir tunik, mücevher kaplı bir kemer altın bantlarla ve iki altın tablia [kare yama] ile süslenmiş beyaz bir chlamys [pelerin] ile sarmaşık yaprakları süslemesi."

Kilise makamı

Proedros terimi sıklıkla yerel ruhban sınıfının doğal olarak başkanı olan piskopos ve bazı seyrek durumlarda metropolit için kullanılırdı. Ancak 13. yüzyılda daha özel bir anlam kazandı; aynı zamanda boş piskoposluk makamının yetki alanını da elinde tutan piskoposlara verildi. Boş piskoposluk makamının proedros'u olarak, o piskopos yönetimsel işleri bakar ancak o piskoposluk makamına hiçbir zaman resmen oturmadığı için normal piskopostan ayrılır. Sarayda olduğu gibi proedros terimi de bir grup yetkili arasındaki önceliği belirtmek için kullanılırdı.^[3]

Ayrıca bakınız

Prokathemenos
Praeses
Primicerius

Kaynakça

Özel

^ Spatharakis 1976, s. 110.
^ ^a ^b ODB, "Proedros. Proedros as a Civilian Dignity" (A. Kajdan, A. Cutler), p. 1727.
^ ODB, "Proedros. Proedros as an Ecclesiastical Title" (A. Papadakis), pp. 1727–1728.

Genel

Alexander Kazhdan, (Ed.) (1991). The Oxford Dictionary of Byzantium (İngilizce). Oxford ve New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-504652-8. }
Spatharakis, Ioannis (1976). The Portrait in Byzantine Illuminated Manuscripts. Leiden: E. J. Brill. ISBN 978-90-04-04783-9. 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2019.

İlgili Araştırma Makaleleri

Spatharii ya da Spatharioi 5.ve 6. yüzyılda İmparatorluğu'nda Konstantinopolis'te sarayda Geç Roma imparatorlarının yakın korumaları. Daha sonra Bizans İmparatorluğu'nda sadece onursal bir unvan haline gelmiştir.

Logothetis tu dromu ,cursus publicus idaresinin başı ve Bizans İmparatorluğunun en kıdemli maliye bakanlarından (Logothetis) biri.

Katepánō Kıdemli Bizans İmparatorluğu rütbesi. Kelime Batı dillerine capetanus/catepan şeklinde geçmiştir, anlamı İtalyanca "capitaneus" ile birleşmiş gibi görünmektedir. Bu hibrid terim İngilizcede captain ve diğer dillerde benzer terimlere dönüşmüştür.

Domestikos tōn scholōn Bizans İmparatorluğu'nda kıdemli bir askeri makam, 8. yüzyıl ile en az 14 yüzyıl başlarına kadar kullanılmıştır. Başlangıçta basitçe seçkin tagmata alayları kıdemlisi Scholai komutanıydı, Domestikos hızlıca öne çıktı: 9. yüzyıl ortalarında unvanı taşıyanlar temelde İmparatorun yanında Bizans ordusu baş komutanıydı. Makam 12. yüzyılda Megas Domestikos ile çakıştı ve Paleologos Hanedanı döneminde sadece onursal orta seviye saray unvanlığına indi.

Megas domestikos unvanı 11 ile 15. yüzyıllar arası Bizans ordusu başkomutanına verilen unvan. Domestikos tōn scholōn'un önceki makamlarından evrilmiş ve Bizans İmparatorluğu'nun son yüzyıllarında devletin en kıdemli derecelerinden biri olan bir rütbeye gelmiştir. Ayrılan Trabzon İmparatorluğu yanında 14. yüzyılda Sırp İmparatorluğu tarafından benimsenmiştir.

Piskoposluk, bir piskoposun dînî idâresi altında olan bölgedir. Batı Hristiyanlığında, piskoposluk bölgesi bir piskoposun yetki alanıdır. Yardımcı piskoposlar da bulunabilir. Bir piskoposluğun alt bölgelerine pariş denilir. Piskoposluk için kullanılan diocese, diócesis, diocèse, vb. isimler Yunanca διοίκησις (diokisis) isminden gelmektedir. Doğu Hristiyanlığında bu kelime, patriklik bölgesi anlamında kullanılmaktadır. Bu sebeple, Doğu Hristiyanlığında, patriğin astları konumundaki piskoposlar, parişlerin yöneticileridir. Bu sisteme piskoposluk yönetim sistemi denir. Başpiskoposluk, bir piskoposluktan hiyerarşik olarak üstündür. Başpiskopos, bir metropolit olabilir. Metropolitler, bir kilise eyâleti yöneticisidirler. Kilise eyâletleri, piskoposluklardan meydâna gelir ve eyâletin merkezi bir kilise metropolisidir. Kilise metropolisi, bâzen bir yerleşim yeri olan metropolisle çakışıktır. Bu yönetim düzeni, temel olarak, kiliselerin Roma eyâletlerine göre teşkilatlanması ile ortaya çıkmıştır. Metropolitlerin idâre ettiği kilise eyâletinde çalışan ve onun astı olan piskoposlara sufragan piskopos denir. Orta Çağ Avrupasında piskopos prensler ortaya çıktı. Yönetim alanlarındaki bölgenin hem piskoposu hem de siyâsî lideri durumundaki bu yöneticilerin alanları bâzen özerk bâzen de tam bağımsız siyâsî devlet olarak tezâhür etti.

Porphyrogénnētos, Bizans İmparatorluğu'nda onursal bir unvandır. Bu unvan baba imparator olduktan sonra doğan erkek çocuğa ya da kız çocuğa verilirdi.

Kuropalatis ya da cura palatii, Bizans İmparatorluğu'nda I. Justinianus döneminden 12. yüzyıl Komninos Hanedanı'na kadar en yüksek saray unvanlarından biri. Kuropalatai görevinin elinde tutan kişinin eşinin kullandığı dişi formu kuropalatissa idi.

Sebastos Antik Yunanlar tarafından Augustus'un Roma imparatorluk unvanı için kullanılan bir onursal ifade. Başlığın dişi formu sebastē (σεβαστή) idi. 11. yüzyılın sonlarından itibaren, Komnenos Hanedanı döneminde, Bizans İmparatorluğu için saray unvanlarının yeni sisteminin temelini oluşturan Sebastokrator, protosebastos, panhypersebastos ve sebastohypertatos gibi kelimeden çeşitli şekilleri türetilmiştir..

Hetaireia ya da Hetaeria, Bizans İmparatorluğu döneminde bir muhafız birliği için kullanılan terim. "Bölük" anlamına gelir, antik Makedon muhafız atlı birliği ve Antik Yunanistan aristokratlarının katıldığı Sempozyum yansımasıdır.

Prōtospatharios, Orta Bizans döneminin en yüksek saray unvanlarından biriydi, üst düzey generallere ve vilayet valilerine, hem de yabancı prenslere verildi.

Parakoimōmenos, kelime anlamı [imparatorun odasının] yanında uyuyandır. Bizans saray görevidir. Genellikle hadımlar için ayrılmıştır. Pozisyonun imparatorlara olan yakınlığı, sahiplerinin nüfuzunu ve gücünü garanti altına aldı ve bunların birçoğu, özellikle de 9. ve 10. yüzyıllarda, Bizans İmparatorluğu'nun başbakanları olarak işlev gördüler.

<span class="mw-page-title-main">Petrus (patrisyen)</span> Bizanslı tarihçi

Patrisyen Petrus, kıdemli Doğu Roma bürokrat, diplomat ve tarihçisi. İyi eğitimli ve başarılı bir avukattı, defalarca Ostrogot İtalya'ya 535-554 arası Gotlar Savaşı öncesi elçi olarak gönderilmiştir. Diplomatik yeteneklerine rağmen, savaşı engelleyememiş ve birkaç yıl Ravenna'da Gotlar tarafından hapsedilmiştir. Serbest bırakıldıktan sonra, imparatorluk bakanlarının başı olan magister officiorum makamına atanmış, bu makamı 26 yıl elinde tutmuştur. Yetenekleriyle, I. Justinianus'un önde gelen bakanlarından biri olmuş, Bizans imparatorunun din siyasetinde ve en önemlisi 20 yıl süren Lazika Savaşı'nı sona erdiren barış anlaşması görüşmelerine başkanlık etmek olan Sasani İmparatorluğu ile ilişkilerde önemli rol oynamıştır. Tarih yazımlarının sadece parçaları günümüze ulaşmıştır fakat erken dönem Bizans merasimleri ve Bizans ile Sasani arasındaki diplomatik konular üzerine eşsiz bir kaynak sunar.

Sakellarios İdari ve mali görevlerle görevlendirilmiş bir yetkilidir. Bu unvan Bizans İmparatorluğu'nda çeşitli işlevlerle kullanılmış ve Doğu Ortodoks Kilisesi'nde kullanımda kalmıştır.

Mistikos 9 ile 15 yüzyıl arasında imparatorluk yüksek mahkemesinin önemli bir Bizans makamıdır. Başlangıçta rolü belirsizdir; muhtemelen Bizans imparatorunun kişisel sekreteriydi. Zamanla, makam adli görevleri de yerine getirmeye başladı. Komninos Hanedanı döneminde önemli bir malî bir memur oldu ve Paleologos Hanedanı'nda da en yüksek rütbeli devlet makamlarından bir olmaya devam etti.

Logariastēs 11. yüzyılın başlarından itibaren Bizans İmparatorluğu'nda harcamaların kontrolü ile görevli bir tür mali memurdur.

Logothetis tu geniku sıklıkla genikos logothetis ya da kısaca ho genikos, makliyeden sorumlu bakandır, orta dönem Bizans İmparatorluğu'nda genikon logothesion.

Synkellos, latin harfleri ile syncellus, Doğu Ortodoks Kilisesi'nde kilise makamıdır. Bizans İmparatorluğu'nda, Konstantinopolis ekümenik patriğinin Sinkellos'u devlette büyük öneme sahip bir pozisyondu ve genellikle hüküm süren patriğin halefi olarak kabul edilirdi.

Bizans İmparatorluğu, Roma İmparatorluğu'ndan miras kalan karmaşık bir aristokrasi ve bürokrasi sistemine sahipti. Hiyerarşinin zirvesinde imparator duruyordu; ancak "Bizans bir cumhuriyetçi mutlak monarşiydi ve ilahi haklara sahip bir monarşi değildi". İmparatorluk verasetiyle ilgili yazılı yasalar yoktu ve Roma Cumhuriyeti hiçbir zaman resmen kaldırılmadı, bu nedenle İmparator, hem Senato (Synkletos) hem de Ordu tarafından resmi olarak seçilmeliydi. Gerçekte, Senato yetkisi zamanla ciddi şekilde kısıtlandı ve Ordu pratikte seçim konusunda tekel konumuna geçti. Ayrıca, yarı cumhuriyetçi bir varlık iken, İmparatorlar genellikle çocuklarının halefini dolaylı yollarla, örneğin onları ortak imparator olarak atamak gibi, sağlamayı başardılar. Yazılı veraset kanunlarının ve usullerinin yokluğu ve İmparatorluğun askerileştirilmiş devleti, çok sayıda darbe ve isyana yol açarak, Malazgirt yenilgisi gibi birçok feci sonuçlara yol açtı.

Mandatōr, Latince "haberci" kelimesinden türetilen, orta dönem Bizans İmparatorluğu'nda madun bir memurdur.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.