İçeriğe atla

Proconsul (cins)

Proconsul
Yaşadığı dönem aralığı: 23,03-13,8 myö
Miyosen-Klarendoniyen[1][2] 
Proconsul iskelet rekonstrüksiyonu, Zürih Üniversitesi
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Primates
Alt takım:Haplorhini
İnfra takım:Simiiformes
Familya:Proconsulidae
Cins:Proconsul
Hopwood, 1933[3]
Tip tür
Proconsul africanus
Hopwood, 1933
Türler[1]
  • P. africanus (21-14 myö)
Hopwood, 1933
  • P. gitongai (20-16 myö)
(Pickford ve Kunimatsu, 2005)
Le Gros Clark & Leakey, 1950
  • P. meswae (28-23 myö)
Harrison & Andrews, 2009
  • P. nyanzee? (~13 myö)
Le Gros Clark & Leakey, 1950
  • P. hesseloni? (20-16 myö)
Walker vd. 1933

Proconsul, Miyosen döneminde, 23 ila 14 milyon yıl önce yaşamış bir primat cinsidir.[1] Fosil kalıntıları Kenya ve Uganda dahil olmak üzere Doğu Afrika'da bulundu. Bugüne kadar dört tür sınıflandırılmıştır: P. africanus, P. gitongai, P. major ve P. meswae. Dört tür esas olarak vücut boyutunda farklılık gösterir. Erken Miyosen Proconsul bölgeleri için çevresel rekonstrüksiyonlar hala belirsizdir ve ormanlık ortamlardan daha açık, kurak çayırlara kadar uzanır.

Evrimsel biyolojide, insanlar da dahil olmak üzere gibonlar ve büyük insansı maymunlar, Proconsul'u da içermiş olabilecek ortak bir ata soyunu paylaşabilecek bir takson olarak tutulur. "Konsülden önce" anlamına gelen adı (Konsül, cinsin keşfi sırasında Londra'da sergilenen belirli bir şempanzedir), şempanzenin atası olduğunu ima eder, ancak bu çok eski bir tanımdır. Proconsul, insansıların muhtemel bir atasıdır.

Açıklama

Mauricio Antón tarafından çizilmiş hayat restorasyonu

Cins, köpeksi maymun ve insansı özelliklerinin bir karışımına sahipti, bu nedenle bazı bilim adamları Proconsul'un insansı maymunlar ve köpeksi maymunların ayrımından önce yaşadığını savunur. Proconsul, güncel sınıflandırmada anthropoid üst familyasındaki Hominoidea'ya yerleştirilmiştir.

Proconsul'un insansı benzeri özellikleri arasında, uzun esnek bir sırt, kavisli metakarplar ve dalın üzerinde bir arboreal dört ayaklı konumsal repertuvar ile gösterilen pronograd duruşlar yer alır. Proconsul'u mevcut insansılara bağlayan başlıca özellik, kuyruğunun olmamasıdır; diğer "insansı benzeri" özellikler arasında gelişmiş kavrama yetenekleri, stabilize dirsek eklemi ve yüz yapısı bulunur. Proconsul, günümüzde gibonlar ve diğer insan olmayan maymunlar gibi ağaç dallarına zahmetsizce asılamazdı.

Keşif ve sınıflandırma

Kafatası

İlk örnek, 1909'da Kenya'nın batısındaki Kisumu yakınlarındaki Koru'da bir altın arayıcısı tarafından keşfedilen kısmi bir çene ile temsil ediliyordu, aynı zamanda yakın zamana kadar bilinen en eski fosil hominoid ve Sahra altı Afrika'da bulunan ilk memeli fosiliydi. Proconsul adı, 1933'te Arthur Hopwood tarafından tasarlandı ve "Konsülden önce" anlamına gelir (Consul:Londra'daki ünlü bir tutsak şempanzenin adı).[4] O zamanlar Consul, şempanzeleri canlandırmak için sirk adı olarak kullanılıyordu. 1903'te Paris'teki Folies Bergère'de, Consul adında popüler bir performans gösteren şempanze vardı ve 1894'te İngiltere'nin Manchester kentindeki Belle Vue Hayvanat Bahçesi de öyleydi. Ben Brierley, o yılki ölümü üzerine, şempanzeler ve insanın arasındaki "Kayıp Halka"nın nerede olduğunu merak eden bir hatıra şiiri yazdı.[5]

1931'de Hopwood, Victoria Gölü civarında Louis Leakey ile keşif yaparken üç kişinin fosillerini keşfetmişti. Adını kullanmayı seçtiği Konsolos, yukarıda bahsedilenlerden hiçbiri değil, Londra Hayvanat Bahçesi'nde bulunan bir konsolostu. Consul, şempanzeyi simgelemek için Linne tarzı kullanılıyor. Bu nedenle Proconsul, Hopwood'un sözleriyle "şempanzenin atası"dır. Ayrıca özel isim olarak africanus'u eklemiştir.[4]

Proconsul'un diğer bir restorasyonu

Daha sonra keşfedilen diğer fosiller, başlangıçta P. africanus olarak sınıflandırıldı ve daha sonra yeniden sınıflandırıldı; yani, başlangıçta africanus olarak kabul edilen toplam fosil havuzu "bölündü" ve parçalar yeni bir tür yaratmak için diğer buluntularla "toplandı". Örneğin, Mary Leakey'in 1948'deki ünlü bulgusu africanus olarak başladı ve 1993'te Alan Walker tarafından Thomas Whitworth'un 1951'deki buluntuları ile P. heseloni olarak birleştirilmek üzere ondan ayrıldı. Koru ve Songhor'daki buluntular hala africanus olarak kabul ediliyor. Pek çok fosil tür atlamış olsa da dört tür hala tanımlanmıştır.[6]

Proconsulidae familyası ilk 1963'te Louis Leakey tarafından önerilmiştir.[7] O ve Wilfrid Le Gros Clark, daha sonra, P. africanus, P. nyanzae ve P. major türlerini bu familyaya atadı. Hemen kabul edilmedi ama sonunda galip geldi.

20. yüzyılın ikinci yarısındaki hominoid sınıflandırmasının tarihi, birkaç kitabın kendisine yetecek kadar karmaşıktır. Paleoantropologların çoğu, yeni fosiller ortaya çıktıkça ve yeni gözlemler yapıldıkça en az bir kez fikir değiştirdi ve muhtemelen değiştirmeye de devam edecek. Bir on yılın sonraki literatüründe bulunan sınıflandırmalar genellikle bir diğerininkilerle aynı değildir.[8] Örneğin 1987'de yerleşik paleontologlar Peter Andrews ve Lawrence Martin, Proconsul'un bir hominoid değil, onun bir kardeş taksonu olduğu görüşünü benimsemişlerdi.[9]

Yeniden atanan türler

Proconsul heseloni ve P. nyanzae türleri, Ekembo cinsinde yeniden sınıflandırılmıştır.[10]

Notlar

  1. ^ a b c "Mindat.org". www.mindat.org. 14 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2021. 
  2. ^ "PBDB". paleobiodb.org. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021. 
  3. ^ "Proconsul". Mindat.org. 
  4. ^ a b Morell 1996
  5. ^ Walker & Shipman 2004
  6. ^ Tuttle 2006
  7. ^ "Proconsulidae". Palaeodatabase. []
  8. ^ A recapitulation of the changing classifications of fossils at some time regarded as Proconsul can be found in Tuttle 2006
  9. ^ Andrews & Martin 1987. They also believed at that time that humans and African apes formed distinct clades.
  10. ^ McNulty (2015). "A systematic revision of Proconsul with the description of a new genus of early Miocene hominoid". Journal of Human Evolution (İngilizce). 84: 42-61. doi:10.1016/j.jhevol.2015.03.009. PMID 25962549. 

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İnsanın evrimi</span> anatomik olarak modern insanların ortaya çıkmasına yol açan evrimsel süreç

İnsanın evrimi, modern insanın evrimsel kökenini ve ne tür evrimsel süreçlerle ortaya çıktığını incelediği gibi insanın en eski atalarını ve atasal kökenlerini de konu edinir. Bunun yanında insanla ortak ataları paylaşan ve insan ile yakın akraba olan türlerin evrimini ve kökenini de araştırır. İnsan evrimi, konu olarak 1863 yılında T. H. Huxley tarafından oluşturulan bilim dalı primatolojiyi ve günümüz maymunlarının tüm canlılar ile onların eski atalarının fosillerini de dikkate almaktadır. Bunun yanında insanın evrimsel tarihi üzerindeki çalışma ve araştırmalar fiziksel antropoloji, paleoantropoloji, primatoloji, arkeoloji, dilbilim, genetik ve embriyoloji dâhil olmak üzere birçok bilimsel alanı de içerir.

<span class="mw-page-title-main">Primat</span> memeli takımı

Primatlar veya iri beyinli yüksek memeliler, memeliler sınıfının Euarchontoglires üst takımına ait bir takımdır. Maymun adı kimi zaman bütün primatları kapsarken yalnızca simiyenler için de kullanılabilir. Primatları inceleyen bilim dalı primatolojidir.

<span class="mw-page-title-main">İnsansılar</span> Eski Dünya maymunlarından bir primat üst familyası

İnsansılar veya insansı maymunlar (Hominoidea), Eski Dünya maymunlarından bir primat üst familyası. İnsansılar üst familyası iki familyaya bölünür: Gibongiller veya küçük insansı maymunlar (Hylobatidae) ve insangiller veya büyük insansı maymunlar (Hominidae).

<span class="mw-page-title-main">Tarsiiformes</span> primat infra takımı

Tarsiiformes; bir zamanlar Avrupa, Kuzey Afrika, Asya ve Kuzey Amerika'da yaşamış, ancak mevcut türlerinin tümü Güneydoğu Asya adalarında bulunan bir primat infra takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Catarrhini</span> insanlar da dahil olmak üzere Eski Dünya maymunlarının ve insansıların alt takımı

Catarrhini ya da Eski Dünya maymunları, köpeksi maymunlar ve insansılardan (Hominoidea) oluşur. Geoffroy 1812 yılında bu iki grubu bir araya getirerek Catarrhini, "Eski Dünya maymunları" adını vermiştir. Simiiformes alt takımındaki kız kardeşi Platyrrhini alt takımıdır. Bilimsel kanıtlara rağmen insansıların doğrudan maymun olarak tanımlanmasına karşı bazı dirençler olmuştur, bu nedenle "Eski Dünya maymunu" Cercopithecoidea veya Catarrhini anlamına gelebilir. Aslında insansıların maymun olduğu 18. yüzyılda Georges-Louis Leclerc tarafından zaten fark edilmişti. Linnaeus bunu 1758 yılında, bugün cadı makiler ve Yeni Dünya maymunları olarak tanıdığımız türlerle birlikte tek bir cins olan "Simia" içine yerleştirmiştir. Catarrhini'nin tamamı Afrika ve Asya'ya özgüdür.

Fosil primatlar listesi soyu tükenmiş olan primatların fosil kayıtlarından oluşan bir listesini içerir. Primatların genellikle muhtemelen böcek ve meyve ile beslenen küçük ve özelleşmemiş memelilerden evrimleştiği düşünülür. Ancak, primatların kesin kökeni tartışmalı olup bunun yanında primatların ilk atalarının da kendileri gibi ağaçlarda yaşamış olduğuna dair güncel olarak sorgulanmaktadır. Ayrıca diğer başka memeli türlerinin de ağaçlarda yaşayan canlılar olduğu ve bu ağaçsıl memelilerin primatlara benzer özellikler geliştirmedikleri de bilinmektedir. Günümüzde Purgatorius ve Plesiadapis gibi bazı iyi bilinen cinslerin uzun bir süre en eski primatlar olduğu düşünülmüş olsa da onları genellikle Euarchontoglires üst takımı içindeki yeni Plesiadapiformlar takımına dahil eden özellikle son dönem yazarları tarafından ilk primat olarak kabul edilmezler. Bazı yazarlar karışıklıkları önlemek için rütbesiz bir terim olan Plesiadapiformlara dahil olan Euprimatlar tanımını kullanır. Gayri resmi olan bu isim buradaki listede kullanılmamıştır.

<i>Ardipithecus ramidus</i> soyu tükenmiş hominid türü

Ardipithecus ramidus, 4.4 milyon yıl önce Etiyopya'nın Afar Bölgesi'nde yaşamış bir australopitesin türüdür. A. ramidus, modern hominidlerin aksine, hem iki ayak üzerinde yürüme hem de ağaçlarda yaşam (ağaçlık) için uyarlamalara sahiptir. Bununla birlikte, insanlar kadar iki ayaklılıkta veya insan olmayan büyük insansı maymunlar kadar ağaçlarda yaşamaya uygun bir anatomiye sahip değildi. Miyosen insansıları ile birlikte keşfi, günümüz şempanze, orangutan ve gorilleri gibi görünen şempanze-insan son ortak atası hakkındaki akademik anlayışı çağdaş bir anatomik kökene sahip olmayan bir canlı haline getirdi.

<i>Cava insanı</i> Homo erectus alt türü

Cava insanı ya da Cava adamı, 1891'de Endonezya'nın Java Adası'nda bulunan insan (Homo) fosillerine verilen isim. Eugène Dubois'in öncülük ettiği kazı grubu; diş, kafatası parçası ve uyluk kemiği keşfetti. Fosillerin, insanlar ve insansı maymunlar arasındaki "kayıp halka" olduğunu savunan Dubois, türe "Anthropopithecus erectus" ismini verdi, fakat sonra "Pithecanthropus erectus" olarak değiştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Simiyen</span> primat infra takımı

Simiyenler, antropoidler ya da yüksek primatlar (Simiiformes); köpeksi maymunlar (Cercopithecoidea) ve insansılar üst familyalarından oluşan Eski Dünya maymunlarını (Catarrhini) ve Yeni Dünya maymunlarını (Platyrrhini) içeren bir primat infra takımıdır. Genelde "maymun" adıyla anılır.

<i>Australopithecus sediba</i> soyu tükenmiş hominid türü

Australopithecus sediba, İnsanlığın beşiği olan Güney Afrika'daki Malapa Mağarası'nda bulunmuş, soyu tükenmiş bir australopitesin türüdür. Bu mağarada bulunan çocuk iskeleti, Holotip MH1 olarak, yetişkin dişi iskeleti ise paratip MH2 olarak bilinmektedir. Kalıntılar 1.98 milyon yıl öncesine tarihlenirler ve Paranthropus robustus, Homo habilis/H. rudolfensis ve Homo ergaster/H. erectus ile aynı dönemde yaşamışlardır.

<i>Graecopithecus</i> hominid türü

Graecopithecus, ilk olarak 1944'te Yunanistan'da bulunan tek bir çene ile tanımlanan bir büyük insansı maymun cinsi. Geç Miyosen'e tarihlenen diş örneklerinin analizi, Graecopithecus'un şempanze hariç, insanların olası en eski doğrudan atası ya da alternatif olarak insanların ve şempanzelerin olası bir son ortak atası olabileceği önerilerine yol açmıştır. Ancak diğer bilim insanları bu iddialara kuşkuyla bakıyorlar. Fosil, bilim insanları tarafından El Graeco olarak adlandırıldı.

<i>Sivapithecus</i> Miyosen hominidi

Sivapithecus soyu tükenmiş bir büyük insansı maymun cinsidir. 12.2 milyon yıl öncesine tarihlenen, bu cinse atanan hayvanların fosil kalıntıları, şimdi genellikle geç Miyosen'e tarihlenir. İlk fosiller 19. yüzyılda Hint Yarımadası'nın Siwalik Tepelerinde ve Kutch'ta bulunmuştur.Bu cinsteki türlerden herhangi biri modern orangutanların atası olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Proconsulidae</span>

Proconsulidae, Kenya'da Miyosen döneminde yaşamış ve Afrika ile sınırlı olan erken bir insansı maymun familyasıdır.

<i>Dryopithecus</i> Avrupadan soyu tükenmiş büyük insansı maymun

Dryopithecus, Avrupa'nın orta - geç Miyosen döneminde yaşamış, soyu tükenmiş bir büyük insansı maymun cinsidir. 1856'daki keşfinden bu yana, cins, aralarındaki çok küçük farklılıklara dayalı olarak tek kalıntılardan tanımlanan, sayısız yeni tür ile taksonomik kargaşaya maruz kalmıştır ve holotip örneğinin parçalı doğası, fosil örneklerini ayırt etmeyi zorlaştırmaktadır. Şu anda tek bir tartışmasız tür vardır, D. fontani tip türü, ancak daha fazlası da olabilir. Cins, Afrika insansı maymunlarının grubu olan Homininae alt familyasında bir dal olarak Dryopithecini oymağında ya da kendisine özel bir alt familyada (Dryopithecinae) sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Orangutan ve insanın son ortak atası</span> Yaklaşık 16 milyon yıl önce yaşamış bir büyük insansı

Hominidae'nin Homininae ve Ponginae alt familyalarına filogenetik bölünmesi, kabaca 18 ila 14 milyon yıl önce, orta Miyosen'e tarihlenir. Bu bölünme aynı zamanda Pittsburgh Üniversitesi Sanat ve Bilim Okulu'nda antropoloji profesörü olan Jeffrey H. Schwartz ve Buffalo Müzesi'nde bilim direktörü John Grehan tarafından "orangutan- insan son ortak atası" olarak anılır.

Altiatlasius, Fas'tan Geç Paleosen'e tarihlenen ve bilinen en eski primat olan, soyu tükenmiş bir memeli cinsidir. Cinse ait tek tür olan Altiatlasius koulchii, 1990 yılında tanımlanmıştır.

<i>Kenyapithecus</i> Miyosen hominidi

Kenyapithecus wickeri, Louis Leakey tarafından 1961 yılında Kenya'da Fort Ternan adlı bir bölgede keşfedilen bir insansı fosilidir. Üst çene ve dişleri 14 milyon yıl öncesine tarihleniyordu. Bir teori, Kenyapithecus'un tüm büyük insansıların ortak atası olabileceğini belirtir. Daha yakın tarihli araştırmalar, Kenyapithecus'un bundan daha ilkel olduğunu ve Proconsul'un bir insansı olarak kabul edildiği zamandan sadece biraz daha modern olduğunu gösteriyor.

<span class="mw-page-title-main">Primatların kökeni ve evrimi</span> Primatların jeolojik zaman boyunca kökeni ve çeşitlenmesi

Primatların kökeni ve evrimi, yaklaşık 55 milyon yıl önce küresel olarak ortaya çıkan "gerçek" primatların (Euprimates) kökenini ve evrimsel tarihini konu alır. Bilinen en eski gerçek primat, geç Paleosen döneminde Fas'ta yaşamış, Altiatlasius'tur.

<i>Afropithecus</i> miyosen hominoidi

Afropithecus, Kuzey Kenya'da 17–17.5 milyon yıl öncesine tarihlenen çeşitli yerlerden bilinen bir bazal hominoid cinsi. Afropithecus, mevcut hominoidlerin çoğu ile premaksiller sağlamlıkta ve uzunlukta bir artış paylaşır. Birçok Geç Miyosen ve Pliyosen hominidi gibi, Afropithecus da çok kalın oklüzal mineye sahiptir. Öte yandan, Afropithecus'un kranial morfolojisi, özellikle orta yüzün morfolojisi, Aegyptopithecus'unkini hatırlatır. Proconsul'da olduğu gibi, Afropithecus ilkel ve türetilmiş karakterlerden oluşan bir mozaiğe sahiptir.

OH 7, "Johnny'nin Çocuğu" olarak da bilinir, Homo habilis'in tip örneğidir. Fosiller 4 Kasım 1960'ta Tanzanya, Olduvai Vadisi'nde Jonathan ve Mary Leakey tarafından keşfedildi. Kalıntılar yaklaşık 1.75 milyon yıl öncesine tarihleniyor ve alt çene kemiğinin parçalanmış parçalarından, izole bir üst azı dişi, iki parietal kemik ve yirmi bir parmak ile bilek kemiklerinden oluşan bir eli içeriyor.