İçeriğe atla

Probiyotik

Élie Metchnikoff 20. yüzyılda bağırsakların faydalı mikroorganizmalar tarafından işgal edildiğini ilk defa ileri sürdü.

Probiyotikler insanlarda bağırsak florasında yaşayan, sindirime yardımcı olan bakteriler, mikro organizmalardır.

Bazı Türleri

  1. Lactobacillus rhamnosus
  2. Lactobacillus acidophillus
  3. Lactobacillus casei
  4. Lactobacillus plantarum
  5. Lactobacillus paracasei
  6. Lactobacillus helveticus
  7. Lactobacillus Bulgaricus
  8. Lactobacillus Brevis
  9. Lactobacillus Reuteri
  10. Streptococcus thermophilus
  11. Lactococcus lactis
  12. Bacillus clausii
  13. Bifidobacterium lactis
  14. Enterococcus faecium
  15. Bifidobacterium bifidum
  16. Bifidobacterium longum
  17. Bifidobacterium lactis
  18. Bifidobacterium longum
  19. Bifidobacterium infantis

Probiyotikler doğal olarak aşağıdaki fermente yiyeceklerde bulunur. Lif bakımından zengin çeşitli sebzeler, kabuklu yemişler, tohumlar, fasulyeler ve kepekli tahıllar da bağırsak florasına iyi gelir.

  1. Yoğurt (Katkı maddesiz ev yapımı doğal yoğurtlar, yüksek miktarda probiyotik içerir.)
  2. Turşu
  3. Lahana turşusu
  4. Kefir
  5. Salamura Zeytin
  6. Elma Sirkesi
  7. Kombuça çayı
  8. Parmesan Peyniri

Hasta olunca hekim tarafından verilen yoğun antibiyotik kullanımı sonrası zararlı bakteriler dışında probiyotik gibi yararlı bakterilerde ölmektedir, bunun sonucu ishal olunur. Bunu düzeltmek, bağırsak florasında yararlı probiyotik bakterileri çoğaltmak için, fermente yiyecekler öğünlerde yenilmelidir.

Hekimler saflaştırılmış ürünleri bağırsak flora bozukluğuna bağlı ishallerde bağırsak düzenleyici olarak reçete edilebilirler. İlaç olarak satılan takviye probiyotik ürünler kullanımı bazı insanlarda farklı hastalığa sebep olabiliyor, probiyotiklerin bazı türleri bazı insanlar için çok zararlı olabiliyor,[1] takviye ürünler birkaç gün içinde işe yaramıyorsa hemen bırakılmalıdır, takviye ürünler en fazla ongün gibi kullanılmalıdır. Fazla alınan probiyotiklerde bağırsak florasına zarar verebiliyor. Bu yüzden sindirimi iyi sağlıklı olan insanların takviye probiyotik alımı asla önerilmez.

Laktik asit bakterileri ve bifidobacterium probiyotik olarak en sık kullanılan bakterilerdir, fakat bazı maya ve basiller de kullanılabilir. Örneğin Saccharomyces boulardii kaşe veya kapsül formunda hastalara önerilmektedir.

Probiotikler "genel olarak güvenle tüketilebilir" kabul edilmektedir, fakat ender durumlarda bakteri ile barındırıcı ortam arası etkileşimlere ve istenmeyen yan etkilere neden olabilir.[2][3][4]

Probiotik pazarının hızla büyümesi karşısında, probiotik olduğu iddia edilen mikroorganizmaların sağladığı söylenen faydaların bilimsel olarak kanıtlanması için şartlar ileri sürülmesine ihtiyaç duyulmuştur. Probiotik ürünlerin tüketilmesinin sayısız faydaları sıralanmakla beraber, bunlar bilimsel kanıtlarla desteklenmemekte olup,[5][6] ABD'de Federal Ticaret Komisyonu tarafından yanıltıcı reklam olarak kabul edilip yasaklanmıştır.[7]

Avrupa Gıda Güvenliği İdaresi, Avrupa'da ticari üreticilerin probiotik ürünlerle ilgili sağlık iddiaları ve başvurularının tümünü yetersiz araştırma ve dolayısıyla etkili olduğuna dair kanıt yetersizliği gerekçesiyle geri çevirmiştir. Yıllardır bilimsel incelemeler, başvuru yapılan ürünlerde neden-sonuç ilişkisinin yeterince kanıtlanmadığını tespit etmiştir. Avrupa Komisyonu ürün ambalajlarında "probiotik" sözcüğünün kullanılmasını yasaklamış olup gerekçesi bu şekilde bir etiketlendirmenin sağlığa söz konusu etkisi olduğunu gösteren hiçbir bilimsel kanıt olmadığı halde tüketicileri söz konusu ürünün sağlığa faydası olduğu şeklinde yanıltıcı olduğudur.[8][9][10]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Aydınlık (10 Ocak 2023). "Probiyotik hayatını kararttı". www.aydinlik.com.tr/haber/probiyotik-hayatini-karartti-422180. 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2023. 
  2. ^ Doron S, Snydman DR (2015). "Risk and safety of probiotics". Clin Infect Dis (Review). Cilt 60 Suppl 2. ss. S129-34. doi:10.1093/cid/civ085. PMC 4490230 $2. PMID 25922398. 11 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2018. 
  3. ^ Singhi SC, Kumar S (2016). "Probiotics in critically ill children". F1000Res (Review). Cilt 5. s. 407. doi:10.12688/f1000research.7630.1. PMC 4813632 $2. PMID 27081478. 24 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2018. 
  4. ^ Durchschein F, Petritsch W, Hammer HF (2016). "Diet therapy for inflammatory bowel diseases: The established and the new". World J Gastroenterol (Review). 22 (7). ss. 2179-94. doi:10.3748/wjg.v22.i7.2179. PMC 4734995 $2. PMID 26900283. 29 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Kasım 2018. 
  5. ^ Slashinski MJ, McCurdy SA, Achenbaum LS, Whitney SN, McGuire AL (2012). ""Snake-oil," "quack medicine," and "industrially cultured organisms:" biovalue and the commercialization of human microbiome research". BMC Medical Ethics. Cilt 13. s. 28. doi:10.1186/1472-6939-13-28. PMC 3512494 $2. PMID 23110633. 
  6. ^ Engle MK, Roosevelt MW, Waltrip EA (22 Kasım 2011). "Warning letter to CocoKefir LLC". Compliance Branch, Inspections, Compliance, Enforcement, and Criminal Investigations, US Food and Drug Administration and Federal Trade Commission. 23 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2016. 
  7. ^ "Dannon Agrees to Drop Exaggerated Health Claims for Activia Yogurt and DanActive Dairy Drink FTC Charges that Evidence Supporting Benefits of Probiotics Falls Short". Federal Trade Commission, US Government. 15 Aralık 2010. 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2017. 
  8. ^ "'Probiotic' As A General Descriptor" (PDF). Yogurt & Live Fermented Milks Association (YLFA). 13 Aralık 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2014. 
  9. ^ "Regulation (EC) No 1924/2006 of the European Parliament and of the Council on 20 December 2006 on nutrition and health claims made on foods". European Commission, Brussels. 2006. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2014. 
  10. ^ "Probiotic health claims". Food Safety Authority of Ireland, Dublin. 2014. 26 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Antibiyotik</span> bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde ve önlenmesinde kullanılan ilaç

Antibiyotik, bakterilere karşı aktif olan bir tür antimikrobiyal maddedir. Bakteriyel enfeksiyonlarla savaşmak için en önemli antibakteriyel ajan türüdür ve antibiyotik ilaçlar bu tür enfeksiyonların tedavisinde ve önlenmesinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bakterileri öldürebilir ya da büyümelerini engelleyebilirler. Sınırlı sayıda antibiyotik de antiprotozoal aktiviteye sahiptir. Antibiyotikler soğuk algınlığı veya gribe neden olan virüsler gibi virüslere karşı etkili değildir; virüslerin büyümesini engelleyen ilaçlar antibiyotik yerine antiviral ilaçlar veya antiviraller olarak adlandırılır. Mantarlara karşı da etkili değildirler; mantarların büyümesini engelleyen ilaçlara antifungal ilaçlar denir.

<span class="mw-page-title-main">Salmonelloz</span>

Salmonelloz, Salmonella türünden patojenik bakteri'nin neden olduğu bir semptomatik enfeksiyondur. İnsanlarda en yaygın semptomlar ishal, ateş, karın krampları ve kusmadır. Belirtiler tipik olarak maruziyetten 12 saat ila 36 saat sonra ortaya çıkar ve iki ila yedi gün arasında sürer. Bazen daha önemli hastalık dehidrasyon ile sonuçlanabilir. Yaşlı, genç ve bağışıklık sistemi zayıf olan diğerlerinin ciddi hastalık geliştirme olasılığı daha yüksektir. Belirli "Salmonella" türleri, tifo ateşi veya paratifo ateşi ile sonuçlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Fermantasyon</span> kimyasal çürüme

Fermantasyon, hücre içinde oksijen yokluğunda meydana gelen metabolik bir faaliyet olarak ‘NAD+'yi yeniden oluşturmak için glikozun glikoliz yoluyla kısmi oksidasyonunu takip eden metabolik adımlar’ şeklinde tanımlanmaktadır. Fermantasyon anaerobik şartlarda, yani oksidatif fosforilasyon olamadığı durumlarda, glikoliz yoluyla ATP üretimini sağlayan önemli bir biyokimyasal süreçtir. Biyokimyanın fermantasyonla ilgilenen dalı zimolojidir.

<span class="mw-page-title-main">B12 vitamini</span>

B12 vitamini veya kobalamin suda çözünen ve metabolik süreçlerde kullanılan bir vitamindir. B12 vitamini bir hidrojen alıcısı olarak koenzim görevi yapar ve çeşitli metabolizma faaliyetlerini yürütür. En önemli işlevlerinden biri gen kopyalanmasında koenzim olarak görev yapmasıdır. Ayrıca protein sentezi, aneminin önlenmesi, karbonhidrat ve yağ metabolizması için de gereklidir. En büyük ve kompleks yapıya sahip vitaminlerden biri olan B12 8 adet B vitamininden biridir. Siyanür zehirlenmelerinde bir antidot olarak kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">İshal</span> gevşek veya sıvı bağırsak hareketleri

İshal veya diyare, bir günde en az üç kez gevşek, sıvı veya sulu bağırsak hareketlerinin olması durumudur. Genellikle birkaç gün sürer ve sıvı kaybı nedeniyle dehidrasyona neden olabilir. Dehidrasyon belirtileri genellikle cildin normal gerginliğini kaybetmesi ve sinirli davranışlarla başlar. Bu durum daha şiddetli hale geldikçe idrara çıkmada azalma, cilt renginde kayıp, hızlı kalp atışı ve yanıt vermede azalmaya kadar ilerleyebilir. Sadece anne sütüyle beslenen bebeklerde gevşek ancak sulu olmayan dışkı normaldir.

Bağırsak florası sindirim sisteminde yaşayıp konak organizmanın sindirimiyle ilgili çeşitli yararlı işlevler gören mikroorganizmalardır.

<span class="mw-page-title-main">Kolit</span> kolon veya kalın bağırsak iltihabı

Kolit, kalın bağırsağın (kolon) şişmesi veya iltihaplanmasıdır. Kolit akut ve kendi kendini sınırlayan veya uzun süreli olabilir. Genel olarak sindirim hastalıkları kategorisine girer.

<i>Salmonella</i>

Salmonella bakterisinin neden olduğu hastalık için Salmonellozis maddesine bakınız.

<i>Staphylococcus aureus</i> Bakteri türü

Staphylococcus aureus, Staphylococcaceae familyasından bakteri türüdür. Gram pozitiflerdendir. Yaklaşık 20 türü bulunur. Nozokomiyal etkenidir. İnsan cilt florasında kommensal olarak da bulunur. Staphylococcus aureus' un oksasilin'e dirençli olup olmaması onun tanımlanmasında etkilidir. Örneğin bu antibiyotiğe hassas olan bir S. aureus, MSSA adını alırken, buna dirençli olan suş, MRSA adını alır. Koyun kanlı agarda altın sarısı koloniler üretir. Bu yüzden tür adı, altın anlamına gelen Latince aureus'dan türetilmiştir. Bu bakterinin katalaz testi olumludur. Clumping factor ve tüp koagülaz testi pozitif sonuç verir. Çeşitli yüzeylerde glikokaliks denen oluşumlar üretir. Bakterinin bunu yayılma ve bulaşma için kullandığı düşünülmektedir. Bağışıklık sistemi zayıflamış kişilerde, asıl enfeksiyon etkeniyle beraber görülmesi, iyileşmeyi geciktirir. Stafilokoklar içerisinde sadece Stafilokok Aureus koagülaz pozitif sonuç verir. Streptokok türünden ayırt etmek için katalaz testi uygulanır.

<span class="mw-page-title-main">Dışkı</span> Besinler sindirildikten sonra geriye kalan atık madde

Dışkı, ince bağırsakta sindirilmeyen ve kalın bağırsakta bakteriler tarafından parçalanan katı veya yarı katı gıda kalıntılarıdır. Dışkı, bakteriyel olarak değiştirilmiş bilirubin gibi nispeten düşük miktarda metabolik atık ürünlerini ve bağırsak çeperinden gelen ölü epitel hücrelerini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Yoğurt</span> Sütün bakteriyel fermantasyonu ile elde edilen besin

Yoğurt, besin değeri yüksek, laktik asit fermantasyonu sonucunda elde edilen ve canlı laktik asit bakterileri içeren fermente bir süt ürünüdür. Lactobacillus bulgaricus ve streptococcus thermophilus sütten yoğurt yapmak için kullanılan birkaç bakteri türünden biridir. Ek olarak, diğer lactobacillus ve bifidobakteriler bazen yoğurdun kültürü sırasında veya sonrasında eklenir. Yoğurt katı veya sıvı (içme) kıvamında, şekerli, ekşi tatlarında, meyveli, sebzeli, çikolatalı, vanilyalı ve başka tatlarda mevcuttur. Bunun dışında da yoğurdun çeşitleri bulunmaktadır. Örneğin; süzme yoğurt yaygın olarak meze yapımında kullanılmaktadır. Yoğurt ile yapılan pek çok yemek ve içecek türü vardır, ayran, cacık ve keş bunlardan bazılarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Saccharomyces boulardii</span> mantar türü

Saccharomyces boulardii ilk olarak 1923 yılında Fransız bilim adamı Henri Boulard tarafından liçi ve mangostan meyve kabuğundan izole edilen tropikal bir mayadır. İlk raporlar farklı taksonomik, metabolik ve genetik özellikler iddia etse de S. boulardii genetik olarak S. cerevisiae suşlarının bir gruplamasıdır, >%99 genomik akrabalığı paylaşır ve S. cerevisiae var. boulardii sinonimini verir.

<span class="mw-page-title-main">Yakult</span>

Yakult, bakteri suşu Lactobacillus paracasei Shirota ile fermente edilmiş bir probiyotik süt içeceğidir. İlk olarak 1930'larda Japon bilim insanı Minoru Shirota tarafından icat edildi ve Yakult Honsha tarafından satılmaktadır.

Bağırsak geçirgenliği, bağırsak duvarını kaplayan hücrelerden vücudun geri kalan kısmına, yani besin maddeleri sindirim sisteminin içinden geçerken bir kısmının vücudun sindirim sistemi dışına geçişinin kontrolünü tarif eden bir terimdir. Bağırsakların normal olarak sindirilmiş besin maddelerinin ve sindirilmeden faydalı olan vitamin ve minerallerin duvarından geçmesine izin veren bir miktar geçirgenlik sergilemeye ek olarak, aynı zamanda antijenler ve sindirilmemiş besinler gibi zararlı olabilecek maddelerin bağırsaktan çıkmasını ve vücuda daha fazla yayılmasını engelleme işlevi vardır.

<i>Enterococcus faecalis</i>

Enterococcus faecalis, insanların gastrointestinal sistemlerinde yaşayan Gram-pozitif, kommensal birbakteridir. Enterococcus cinsindeki diğer türler gibi, E. faecalis de sağlıklı bireylerde doğal olarak bulunur ve probiyotik olarak kullanılabilir. Symbioflor1 ve EF-2001 gibi probiyotik suşlar, ilaç direnci ve patogenez ile ilgili çeşitli genlerden yoksundurlar. Fırsatçı bir patojen olan E. faecalis, özellikle nozokomiyal - hastane kaynaklı yaşamı tehdit eden enfeksiyonlara neden olabilir ve bakteride yüksek seviyede bulunabilen doğal antibiyotik direnci, patojenitesine katkıda bulunmaktadır. Kanal tedavisi sonrası yeniden enfekte olmuş vakalarda % 30 ila % 90 oranında E. faecalis tespit edilmiştir. Bu oran, primer enfeksiyon vakalarındaki bulunma oranından yaklaşık dokuz kat daha fazladır.

Mikrobiyoloji, mikroorganizmaları inceleyen biyolojinin alt dallarından biridir. Mikro; gözle görülemeyecek kadar küçük, -biyo; canlı ve -loji; bilim anlamına gelmektedir. Mikrobiyoloji; mikroorganizmaların yapısı, çeşitliliği ve bunların toprak, su, bitki, gıda, hayvan ve insan vücudundaki faaliyetleriyle ilgilenmektedir.

<i>Hafnia</i>

Hafnia, enterobacteriaceae familyasına ait bir bakteri cinsidir. Adı, Kopenhag’ın Latince adı olan Hafnia'ya atıfta bulunur.

Akkermansia muciniphila, insan bağırsak müsinlerini indirgeyen, 2004 yılında Muriel Derrien ve Willem de Vos tarafından bulunan yeni bir cins olan Akkermansia'nın bir türüdür. A. muciniphila'nın obezite, tip 2 diyabet ve inflamasyon ile ilişkisini anlamak için kapsamlı araştırmalar yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Vajinal flora</span>

Vajinal flora, vajinal mikrobiyota veya vajinal mikrobiyom, vajinayı kolonize eden mikroorganizmalardır. Alman jinekolog Albert Döderlein tarafından 1892'de keşfedildi ve genel insan florasının bir parçasıdır. Mevcut bakteri miktarı ve türü, bireyin genel sağlığı için önemli etkilere sahiptir. Sağlıklı bir bireyin birincil kolonize edici bakterileri L. crispatus gibi, Lactobacillus cinsindendir ve ürettikleri laktik asidin, patojenik türlerin neden olduğu enfeksiyona karşı koruduğu düşünülmektedir.

<i>Bifidobacterium animalis</i> bakteri türü

Bifidobacterium animalis, insanlar da dahil olmak üzere çoğu memelinin kalın bağırsaklarında bulunabilen Bifidobacterium cinsinden gram pozitif, anaerobik, çubuk şeklinde bir bakteridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.