Priz
Priz, şebeke elektriği ile çalışan cihazları elektrik şebekesine bağlamak amacıyla cihazın kablosu ucundaki fişin takıldığı kendisi şebeke ile bağlantılı gereç. Prizlerin hem kullanıcıyı, hem cihazı, hem de şebekeyi elektrik kazalarından korumak için şekillendirilmiş birçok çeşitleri vardır.
Priz ismi Fransızca "Prendre" (almak) sözcüğünün "alınmış" veya "alma işlemi" anlamına gelen "prise" şeklinde çekilmiş hali olan sözcük kaynaklıdır.
Dünyada [elektrik şebekesi|elektrik şebekelerinin] son kullanıcıya Alternatif akım olarak sunduğu hizmet şebekeden şebekeye voltaj ve frekans olarak farklılıklar gösterir. Bu yüzden şebekelere özel farklı priz standartları vardır. Bir şebekenin fişi öbür şebekenin prizine sokulamayabilir.
Prizler tipik olarak cihazın elektrik devresinin fişteki iki kablo ucunun gireceği iki delik ile şebekeye bağlantısını sağlarlar. Bazı şebekelerde delikler yuvarlaktır, bazılarında yassıdır ve bu yassı deliklerin açıları farklı olabilirler.
Prizler elektrik taşıyan metal yüzeylerin izole edilmemiş kısımlarının el ve başka zarara sebep olabilecek şeylere dokunmamaları için özel olarak şekillendirilmişlerdir. Tipik olarak fişin metal çıkıntılarının sokulacağı delikler onların uzunluğuna banzer bir derinliğin dibindedirler ve fişin kalınlığı o derinliği yanı sıra başka bir şey sığamayacak şekilde tam doldurur.
Cihazın kulanıcının temas ettiği yüzeylerinin yanlışlıkla elektrik taşıması tehlikesine karşı bazen prizin bir de toprak bağlantısı olur. Bazen bu prizde üçüncü bir delik, bazen de fiş tarafındaki bir deliğe uygun priz çukurunda metal çıkıntı şeklinde olur.
Kullanım amacı olarak prizler amper olarak ölçülen çekilebilecek en yüksek kuvvet bakımından farklı olabilirler, örneğin ana şebekeye bağlanmadan önceki kablo kalınlığı ve bağlantı noktasındaki sigorta ayarı amperine göre farklı olur. Tipik olarak prizler 10 amper, 16 amper (çamaşır mak.) veya 25 amper (fırın), 60+ amper (elektrikli araba sarj etmek için) gibi çeşitleri olur
Evrensel priz, birçok çeşit standard fişi kabul edebilir
Çin'de birkaç çeşit fiş kabul eden çift priz.
İngiliz tıraş makinası prizi
Standard Avustralya 10 A fişi
Avustralya düğmeli 3-hat (10 A) çift priz.
Brazilya 10 amper fiş ve priz
Brazilya 20 amper priz
İngiliz BS 546 fişleri: 15 A, 5 A and 2 A.
İngiliz BS 1363 fiş
Longwell Co. malı fişler, öndeki: Schuko tipi (47 gram); arkada: BS 1363 (44 gram).
BS 4573 fiş
CEE 7/1 duvar prizi, CEE 7/2, CEE 7/4, CEE 7/6 ve CEE 7/7 fişleri kabul eder
Schuko fiş (CEE 7/4) ve priz (CEE 7/3)
Fransız priz (CEE 7/5)
Fransız fiş (CEE 7/6)
Hibrit CEE 7/7 fiş
Euro-fiş örneği
Hibrit toprak hatsız CEE 7/17 fiş
NEMA ve Europlug'u da kabul eden Çin 3 pinli soket ve bileşik soket (sağda) ve daha az yaygın olan, daha büyük 16 A versiyonu (solda)
Danimarka 107-2-D1 ve DK 2-1a, yuvarlak ve yarı yuvarlak fiş-priz
Danimarka toprak hatsız düğmeli priz
Danimarka DK 2-5a eğik yassı ve yarı yuvarlak bilgisayar fişi
İki İsrail fişi ve bir priz. Soldaki eski, sağdaki 1989 ertesi standard
İtalya CEI 23-50 S 17 (16 A) ve S 11 (10 A) fişler
İtalya CEI 23-50 S 17 (16 A) ve S 11 (10 A) prizler
Eski forzadan 2 × luce ve 1 × forzaya adaptör
İtalya CEI 23-50 17/11 (Bipasso) (#1) ve CEI 23-50 P 40 (Schuko) (#2) çift priz.
İtalya Vimar universale CEE 7/4 (alman), CEE 7/7 (alman/fransız), CEE 7/16 (euro-fiş), CEE 7/17 (alman/fransız topraksız), NEMA 1-15 (ABD/Japonya), ayrıca italyan CEI 23-50 S 11 (10 A) ve S 17 (16 A) tip fişler için priz.
İtalya 4box side priz, 1 Schuko ve 2 CEI 23-50 P 17/11 bipasso italyan tip fişler için
kuzey ve orta Amerika (NEMA) tipik fişler
Polarize NEMA 1-15 fiş
Polarize olmayan NEMA 1-15 fiş
NEMA 5-15 fiş ve NECA 130-2010 "Decora"-tipi çift priz.
NEMA 5-15 120V-15A Adi çift priz.
5-20RA (Kanada) veya 5-20R (ABD) T-delikli priz, toprak hattı üstte, nötr bağlantı sağda.
Japon ayrıdan toprak hatlı çamaşır makinesi fişi ve prizi
Japon ayrıdan toprak hatlı klima makinesi fişi ve prizi
Japon 200 V normal toprak hatlı klima makinesi prizi
Sovyet elle tutmalı fişler, 6 A 250 V AC, termoset plastik
Sovyet yuvarlak yarı yüksek fişler, 6 A 250 V AC, termoset plastik
Sovyet kalıp lastik fişler CEE 7/3 prize sokabilmek için yuvarlak dipleri bıçakla kesilmiş.
Sovyet CEE7/16 benzeri traş makinası fişi. Termoplastik 6 A and 250 V.
İsviçre Tip J: 10 Ampere SN 441011 tip 13 üçlü priz ve tip 12 fiş
Tayland TIS 166-2549 üçlü fiş
Elektrikli araba şarj fişleri: CHAdeMO, CCS ve IEC 62196 Type 2 (mennekes).
| tek faz | tek faz, Toprak hatlı | üç fazlı, Toprak hatlı | |
|---|---|---|---|
| 2,5 A |  Euro-fiş | ||
| 10 A |  Tip 11 |  Tip 12 |  Tip 15 |
| 16 A | Type 21 |  Tip 23 |  Tip 25 |
- Başka İsviçre prizleri
Tip 12 üçüz priz (10 A), eski
Tip 14 priz (10 A), eski
Tip 13 üçüz priz (10 A)
Tip 23 üçüz priz (16 A)
| tek faz, Toprak hatlı | üç faz, Toprak hatlı | |
|---|---|---|
| 10 A |  Tip 13 |  Tip 15 |
| 16 A |  Tip 23 |  Tip 25 |
