İçeriğe atla

Priscilla Mary Işın

Priscilla Mary Işın
Doğum1951
Nottingham
Meslekyazar, çevirmen

Priscilla Mary Işın (d. 1951, Nottingham), mutfak tarihi alanında çalışan yazar ve çevirmendir.

Hayatı

Priscilla Mary Işın 1951 yılında İngiltere’nin Nottingham şehrinde doğdu. York Üniversitesi'nde felsefe eğitimi görürken eşi Yavuz ile tanıştı ve üniversiteyi tamamlamasının ardından Ankara'ya yerleşti.[1] 1975 yılında çeviri yapmaya başladı. 1983 yılından beri Türkiye mutfak tarihi ile ilgili önemli araştırmaları olmuştur.[2]

Çalışmaları

2005 yılında Merete Çakmak'la birlikte hazırladığı, ilk kitabı Anadolu Kuş Adları Sözlüğü Kitap Yayınevi'nden çıktı. Yayınlarına 2006 yılında Tercüme-i Kenzü’l-İştihâ 15. Yüzyıldan Bir Mutfak Sözlüğü, 2008 yılında Yapı Kredi Yayınlarından çıkan Gülbeşeker: Türk Tatlıları Tarihi, 2010 yılında Osmanlı Mutfak Sözlüğü ile devam etti.[3]

Gülbeşeker kitabı 2009 yılında Dünya Kitap Yılın Gastronomi Kitabı ödülünü aldı, 2013 yılında Sherbet and Spice: The Complete Story of Turkish Sweets and Desserts ismiyle I.B. Tauris tarafından İngilizce yayımlandı.[1][4]

2014 yılında çeşitli toplantılardaki sunumları ve dergilerde çıkmış yazılarını derlediği Osmanlı Mutfak İmparatorluğu kitabını yayımladı. Bu kitabı Bilig dergisinde inceleyen Mehmet Aydın bütün yazıların "ilgi çekici" olduğunu, birçok tatlının kökeninin izinin kitapta sürüldüğünü, bununla birlikte derleme olmasının tabiatıyla beraber kitapta hatırı sayılır miktarda tekrar olduğunu ifade etmiştir.[3]

2018 yılında Reaktion Books'tan Bountiful Empire: A History of Ottoman Cuisine kitabı çıktı. Kitabı inceleyen Febe Armanios, Orta Doğu'daki mutfak çalışmalarının akademik düzeyde henüz kısıtlı olduğuna işaret ederek bu çalışmayı "yeni oluşmakta olan bir alana faydalı bir katkı" olarak niteledi; bununla birlikte Osmanlı topraklarının tamamına yayılan mutfak kültüründen ziyade kitabın saray mutfağına odaklandığına dikkat çekti.[5] Kitabı Times Literary Supplement'te inceleyen Jane Jakeman, kitapta çok sayıda illüstrasayon olduğuna dikkat çekti, özellikle İstanbul'da Osmanlı döneminde satılan şaraplarla ilgili bölümü dikkate değer bulduğunu belirtti, "kitapta modernize edilmiş yemek tarifleri olsa da esas zevkli kısmı, kahvehanelerdeki meddahlar ve karagözcülerle ilgili anekdotlar" şeklinde yorumladı.[6] Bu kitap daha sonra Bereketli İmparatorluk: Os­manlı Mutfağı Tarihi ismiyle Türkçeye çevrildi.

Eserleri

Çeviriler

  • Mahmud Nedim bin Tosun'un 1900 tarihli Aşçıbaşı adlı ye­mek kitabı (1998)
  • Ahmed Câvid'in 18. yüzyıl sonuna ait yemek terimleri sözlüğü Tercüme-i Kenzü’l-İştihâ yı (Seyit Ali Kahraman'la, 2006)
  • Mehmed Reşad'ın Fenn-i Tabahat 1340-1341 Aşçılık Bilimi 1921-1923 (2018)
  • Ahmed Şevket'in Aşçı Mektebi (2021)
  • Merete Çakmak ve Renate Ömeroğulları'nın Almancadan çevirdikleri Fried­rich Unger'in 1838 tarihli Osmanlı şekerciliği konusundaki Conditorei des Orients adlı kitabını önce İngilizce (2003, 2004) daha sonra da dipnot, açıklama ve orijinal resimlerle Şark Şekerciliği adıyla Türkçe olarak yayımladı (Merete Çakmak ile, 2020).

Ödüller

Gülbeşeker kitabı Kasım 2009'da Dünya Kitap Dergisi Altın Sayfa Ödülü'nü kazandı ve Sherbet and Spice: The Complete Story of Turkish Sweets and Desserts (2013) adıyla İngiitere'de de yayımlandı.[7]

Kaynakça

  1. ^ a b "Legendary expats: Meet Ottoman food expert Mary Işın". Daily Sabah. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023. 
  2. ^ "Priscilla Mary Işın kimdir? - Kitapları, Özgeçmişi, İletişim bilgileri". www.kitapyurdu.com. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2022. 
  3. ^ a b Aydın, Mehmet (2015). "Yayın Değerlendirme: Işın, Priscilla Mary (2014). Osmanlı Mutfakİmparatorluğu. İstanbul: Kitap Yayınevi". Bilig, 72. ss. 281-284. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023. 
  4. ^ Sami Zubiada, review of Sherbet and Spice: The Complete Story of Turkish Sweets and Desserts, (review no. 1457) https://reviews.history.ac.uk/review/1457 26 Ağustos 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Date accessed: 26 August, 2023
  5. ^ Armanios, Febe (2019). "Priscilla Mary Işın, Bountiful Empire: A History of Ottoman Cuisine (London: Reaktion Books, 2018). Pp. 272. $50.00 cloth. ISBN 9781780239040". International Journal of Middle East Studies. 51 (3). ss. 495 - 497. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023. 
  6. ^ Jakeman, Jane (1 Mart 2019). "Sparrows and sorbet". Times Literary Supplement. 26 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2023. 
  7. ^ "Priscilla Mary Işın". Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tavukgöğsü</span> Türk mutfağından geleneksel tatlı

Tavukgöğsü, süt, şeker, pirinç unu ve tavuğun göğüs etiyle yapılan Türk mutfağında bir tatlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Muhallebi</span> Türk mutfağından sütlü tatlı

Muhallebi, süt kullanılarak yapılan ve soğuk servis edilen bir çeşit tatlı. Sakızlı muhallebi, su muhallebisi gibi çeşitleri bulunmaktadır. Efsanelerde tatlının kökeni Sasani İmparatorluğu'na dayandırılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Limonata</span> limondan yapılan içecek

Limonata , limon suyu, şeker ve sudan yapılan bir içecektir. Limonata dünyanın hemen hemen her ülkesinde yapılır ve içilir. Limonun her tarafıyla yapıldığı da olur, özellikle dışarıda büfe ve lokantalarda bu şekilde servis edilebilir. Bu tarife göre, limonlar dilimlenip üzerine şeker atılır ve bekletilir, bir gün gibi bir zaman içerisinde süzülüp posası atılır. 1 porsiyonu 41 kaloridir.

<span class="mw-page-title-main">Şehriye</span> Türk mutfağında çorba ve pilavlarda kullanılan hamurişi

Şehriye küçük taneli makarna. Priscilla Mary Işın'ın, Osmanlı Mutfak Sözlüğü kitabında Arapça Şa’riyye’den bozma bir kelime olduğu, çeşitli şekillerde kesilen çorbalık ve pilavlık küçük hamurlara denildiği yazılmaktadır. Kendi başına yemek olarak pişirilmez, çorba ve pilavlara çeşni vermek için kullanılır. En çok kullanılan çeşitleri tel şehriye ve arpa şehriyedir. Tel şehriye spagetti gibi yuvarlak kesitlidir ama çapı tel gibi çok daha küçüktür. Arpa şehriyenin şekli ise mekik gibi oval ve yassıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yassı kadayıf</span> Türk mutfağından tatlı

Yassı kadayıf ya da taş ekmeği Türk mutfağından tatlı.

<span class="mw-page-title-main">Demir tatlısı</span>

Demir tatlısı bir çeşit lokma tatlısıdır. İran, Azerbaycan ve Türkiye'de özellikle Erzurum'da yapılmaktadır. Demir kalıplarla yapıldığından dolayı demir tatlısı adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Badem şekeri</span> bademin şekerle kaplanması ile yapılan şekerleme

Badem şekeri kuru badem şekerle kaplanmak suretiyle yapılan geleneksel şekerleme.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı mutfağı</span> Osmanlıdaki mutfak, yemek ve sofra kültürü

Osmanlı mutfağı Osmanlı dönemindeki mutfak kültürüdür. Kökeni Selçuklu mutfağına dayanır. Osmanlı Mutfağı'nı, Osmanlı saray mutfağı ve Osmanlı halk mutfağı şeklinde ikiye ayırmak doğru olacaktır. Halk mutfağı, saray mutfağı kadar gösterişli olmamasına rağmen lezzet ve çeşitlilik yönünden oldukça zengin bir menüye sahip olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kavun reçeli</span>

Kavun reçeli, Türk mutfağında yer alan bir reçel türüdür. Osmanlı döneminden beri yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hurma reçeli</span>

Hurma reçeli, Türk mutfağında yer alan bir reçel türüdür. Osmanlı döneminden beri yapılmaktadır.

Gülbeşeker Türk Tatlıları Tarihi, yemek kitabıdır. Priscilla Mary Işın tarafından yazılmıştır. Türk Tatlıları hakkında bilgi vermektedir. Gülbeşeker Türk Tatlıları Tarihi yemek kitabı 5 Kasım 2009 tarihinde Dünya Kitap Dergisi tarafından Altın Sayfa Ödülüne layık görülmüştür. Gülbeşeker Türk Tatlıları Tarihi yemek kitabı 2013 yılında İngiltere'de İngilizce olarak Sherbet and Spice The Complete Story of Turkish Sweets and Desserts olarak yayınlanmıştır.

Conditorei des Orients, yemek kitabıdır.1838 tarihinde Fried­rich Unger tarafından yazılmıştır. Osmanlı dönemi şekerciliği hakkında bilgi vermektedir. Bavyera Eyalet Kütüphanesinde bir örneği bulunmaktadır. Friedrich Unger 1833-1838 yılları arasında Yunanistan'ın ilk kralı I. Otto'nun şekercibaşısı olarak görev almıştır. Conditorei des Orients yemek kitabı Şark Şekerciliği olarak Merete Çakmak, Priscilla Mary Işın tarafından Türkçeye çevrilmiştir.

Şark Şekerciliği, yemek kitabıdır.1838 tarihinde Fried­rich Unger tarafından yazılmış Conditorei des Orients yemek kitabının Türkçe çevirisidir. Osmanlı dönemi şekerciliği hakkında bilgi vermektedir. Merete Çakmak, Priscilla Mary Işın tarafından Türkçeye çevrilmiştir. Kitapta 97 adet şekerleme ve tatlı tarifini içermektedir.

Osmanlı Mutfak İmparatorluğu, ilk baskısı 2014 yılında yapılan yemek kitabıdır. Priscilla Mary Işın tarafından yazılmıştır. Osmanlı Mutfak İmparatorluğu kitabı Priscilla Mary Işın'ın farklı toplantılarda sunduğu bildiriler ile değişik dergilerde yayımlanmış yazılarından oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Özbek helvası</span>

Özbek helvası, bir çeşit un helvasıdır. Malzemeleri has un, şeker, sadeyağdır.

Osmanlı Mutfak Sözlüğü, yemek kitabıdır. Priscilla Mary Işın tarafından yazılmıştır. Osmanlı yemek tarihiyle ilgili terim ve tanımlardan bahsetmektedir.

Bereketli İmparatorluk: Os­manlı Mutfağı Tarihi, yemek kitabıdır. Priscilla Mary Işın tarafından yazılmıştır. Bountiful Empire: A History of Ottoman Cuisine adlı kitabın çevirisidir. Ahmet Fethi Yıldırım tarafından Türkçeye çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Badem çorbası</span>

Badem çorbası badem ile yapılan bir çorbadır. Osmanlı saray düğünlerinde yapılan çorbalardan biridir. Malzemeleri; süt, badem, acı badem, un, tereyağı, misket Hindistan cevizi, kemik suyu, içme suyu, nar, tuz ve maydanozdur. 1539 yılında Bayezid ve Cihangir için düzenlenen sünnet düğünü ziyafetinde misafirlere ikram edilmiştir.Marianna Yerasimos'un yazdığı 500 yıllık Osmanlı yemek kültürü: günümüze uyarlanmış 99 Osmanlı yemeği : Osmanlı mutfağı kitabında çorbadan bahsedilmiştir. Ömür Akkor'un Ottoman Cuisine: A Rich Culinary Tradition kitabında tarifi verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nukl (şeker)</span> Şeker kaplı badem

Nukl, nakl, nukul, mülebbes sükker; meyve, şekerli hamur ve şekerlemelerden oluşan yiyeceklerdir. 1573-74 saray mutfak defterinde sükkerî nukl olarak geçmektedir. Gelibolulu Âlî’nin Surnâmesin'de nukl-ı şeker olarak adı geçmektedir. Priscilla Mary Işın'ın Gülbeşeker: Türk tatlıları tarihi adlı kitabında Nukl veya nokul'un en çok draje anlamında kullanıldığını yazmıştır. Priscilla Mary Işın Fâtih'in oğulları Bâyezid ve Mustafa için 1457 yılında yapılan muhteşem sünnet düğününü anlatan Tursun Bey'in eserinin kaynak olarak gösterileceğini yazmıştır. Priscilla Mary Işın'ın Gülbeşeker: Türk tatlıları tarihi adlı kitabında Mülebbes kelimesinin, giydirilmiş yani şekerle kaplanmış şeyler anlamına geldiğini söyleyerek drajenin Osmanlıca karşılığının mülebbes sükker olduğunu, draje kelimesinin Fransızcadan Türkçeye geçtiğini yazmıştır. Sükker kelimesi şeker demektir. Kutadgu Bilig’de nukul bir çeşit çerez anlamında kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yaprak helvası</span>

Yaprak helvası, bir çeşit koz helvasıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.