İçeriğe atla

Primakin

Primakin, sıtmayı tedavi etmek ve önlemek ve <i id="mwCw">Pneumocystis</i> pnömonisini tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır.[1] Spesifik olarak diğer ilaçlarla birlikte Plasmodium vivax ve Plasmodium ovale nedeniyle sıtma için ve diğer seçenekler kullanılamıyorsa önleme için kullanılır.[1] Pneumocystis pnömonisi için klindamisin ile birlikte alternatif bir tedavidir.[1][2] Ağızdan alınır.[1]

Yaygın yan etkiler mide bulantısı, kusma ve mide kramplarını içerir.[1][3] Kırmızı kan hücresi yıkımı riski nedeniyle glukoz-6-fosfat dehidrojenaz (G6PD) eksikliği olan kişilere primakin verilmemelidir.[3] Primakinin hamilelik sırasında kullanılmaması sıklıkla tavsiye edilir.[4][5] Bebekte G6PD eksikliğinin olmadığı biliniyorsa emzirme döneminde kullanılabilir.[5] Etki mekanizmaları tam olarak açık değildir, ancak sıtma parazitlerinin DNA'sı üzerindeki etkileri içerdiğine inanılmaktadır.[1]

Primakin ilk kez 1946 yılında yapılmıştır.[2] Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesi'nde yer almaktadır.[6][7] Jenerik ilaç olarak mevcuttur.[1]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g "Primaquine Phosphate". The American Society of Health-System Pharmacists. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Aralık 2016.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "AHFS2016" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  2. ^ a b "Primaquine revisited six decades after its discovery". European Journal of Medicinal Chemistry. 44 (3): 937-953. March 2009. doi:10.1016/j.ejmech.2008.08.011. PMID 18930565.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Vale2009rev" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: )
  3. ^ a b "Malaria - Chapter 3". CDC Health Information for International Travel 2016 (Yellow Book). CDC and Oxford University Press. 2016. ISBN 978-0-19-937915-6. 14 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition. Jones & Bartlett Learning. 2015. s. 57. ISBN 9781284057560. 
  5. ^ a b "Primaquine: report from CDC expert meeting on malaria chemoprophylaxis I". The American Journal of Tropical Medicine and Hygiene. 75 (3): 402-415. September 2006. doi:10.4269/ajtmh.2006.75.402. PMID 16968913. 23 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ World Health Organization model list of essential medicines: 21st list 2019. Cenevre: World Health Organization. 2019. WHO/MVP/EMP/IAU/2019.06. License: CC BY-NC-SA 3.0 IGO. 
  7. ^ World Health Organization model list of essential medicines: 22nd list (2021). Cenevre: World Health Organization. 2021. WHO/MHP/HPS/EML/2021.02. 

Dış bağlantılar

  • "Primaquine". Drug Information Portal. U.S. National Library of Medicine. 1 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nevirapin</span> kimyasal bileşik

Viramune markası altında satılan Nevirapin HIV/AIDS'i, özellikle HIV-1'i tedavi etmek ve önlemek için kullanılan bir ilaçtır. Genellikle diğer antiretroviral ilaçlarla birlikte kullanılması önerilir. Ağızdan alınır.

<span class="mw-page-title-main">Etosüksimid</span> kimyasal bileşik

Zarontin markası altında satılan Etosüksimid, absans nöbetleri tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Tek başına veya valproik asit gibi diğer nöbet önleyici ilaçlarla birlikte kullanılabilir. Etosüksimid ağızdan alınır.

Daklinza markası altında satılan Daclatasvir, Hepatit C'yi (HCV) tedavi etmek için diğer ilaçlarla birlikte kullanılan bir antiviral ilaçtır. Kombinasyon halinde kullanılan diğer ilaçlar arasında sofosbuvir, ribavirin ve interferon bulunur ve virüs tipine ve kişide siroz olup olmadığına göre değişir. Ağızdan alınır.

Hidralazin, yüksek tansiyon ve kalp yetmezliğini tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla verilir. Etkiler genellikle 15 dakika civarında başlar ve altı saate kadar sürer.

Rifabutin, tüberkülozu tedavi etmek ve Mycobacterium avium kompleksini önlemek ve tedavi etmek için kullanılan bir antibiyotiktir. Tipik olarak sadece antiretroviraller üzerinde HIV/AIDS'li kişiler gibi rifampini tolere edemeyenlerde kullanılır. Aktif tüberküloz için diğer antimikobakteriyel ilaçlarla birlikte kullanılır.

Dasatinib, belirli kronik miyeloid lösemi (KML) ve akut lenfoblastik lösemi (ALL) vakalarını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Spesifik olarak Philadelphia kromozomu pozitif (Ph+) olan vakaları tedavi etmek için kullanılır. Ağızdan alınır.

Daktinomisin, çeşitli kanser türlerini tedavi etmek için kullanılan bir kemoterapi ilacıdır. Buna Wilms tümörü, rabdomyosarkom, Ewing sarkomu, trofoblastik neoplazma, testis kanseri ve belirli yumurtalık kanseri türleri dahildir. Damar içine enjeksiyon yoluyla verilir.

Levotiroksin, tiroid hormonu tiroksininin (T4) üretilmiş bir şeklidir. Hashimoto hastalığı ve miksödem koma olarak bilinen ciddi bir form dahil olmak üzere tiroid hormon eksikliğini (hipotiroidizm) tedavi etmek için kullanılır. Ayrıca belirli tipteki tiroid tümörlerini tedavi etmek ve önlemek için de kullanılabilir. Kilo kaybı için endike değildir. Levotiroksin ağızdan alınır veya damardan enjeksiyonla verilir. Belirli bir dozun maksimum etkisinin ortaya çıkması altı hafta kadar sürebilir.

Akineton markası altında satılan Biperiden, Parkinson hastalığını ve bazı ilaca bağlı hareket bozukluklarını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Tardif diskineziler için önerilmez. Ağız yoluyla, damar veya kas içine enjeksiyon yoluyla alınır.

Pentamidin, Afrika tripanosomiasisi, leishmaniasis, Balamuthia enfeksiyonları, babesiosis tedavisinde ve zayıf bağışıklık fonksiyonu olan kişilerde pneumocystis pnömonisini (PCP) önlemek ve tedavi etmek için kullanılan bir antimikrobiyal ilaçtır. Pentamidin, bir damar veya kas içine enjeksiyon veya inhalasyon yoluyla verilebilir.

Levamizol, parazitik solucan enfeksiyonlarını, özellikle askariazis ve kancalı kurt enfeksiyonlarını tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Ağızdan alınır.

Vasotec markası altında satılan Enalapril, yüksek tansiyon, diyabetik böbrek hastalığı ve kalp yetmezliğini tedavi etmek için kullanılan bir ACE inhibitörü ilaçtır. Kalp yetmezliği için genellikle furosemid gibi bir diüretik ile birlikte kullanılır. Ağız yoluyla veya damar içine enjeksiyon yoluyla verilir. Etkilerin başlangıcı, ağızdan alındığında tipik olarak bir saat içindedir ve etki bir güne kadar sürer.

<span class="mw-page-title-main">Pirantel</span> kimyasal bileşik

Pyrantel, bir dizi parazit solucan enfeksiyonunu tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Buna ascariasis, kancalı kurt enfeksiyonları, enterobiasis trichostrongyliasis ve trichinellosis dahildir. Ağızdan alınır.

4-metilpirazol olarak da bilinen fomepizol, metanol ve etilen glikol zehirlenmesini tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Tek başına veya hemodiyaliz ile birlikte kullanılabilir. Damar içine enjeksiyon yoluyla verilir.

<span class="mw-page-title-main">Amodiakin</span> kimyasal bileşik

Amodiakin, komplike olmadığında Plasmodium falciparum sıtması da dahil olmak üzere sıtmayı tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Direnç riskini azaltmak için artesunat ile birlikte verilmesi önerilir. Nadir fakat ciddi yan etki riskinden dolayı sıtmayı önlemek için genellikle önerilmez. Yine de, DSÖ 2013 yılında yüksek risk altındaki çocuklarda sülfadoksin ve pirimetamin ile kombinasyon halinde mevsimsel koruyucu olarak kullanılmasını önermiştir.

Pirimetamin, parazit hastalıkları toksoplazmoz ve sistoizosporiaziyi tedavi etmek için lökovorin ile birlikte kullanılan bir ilaçtır. Ayrıca HIV/AIDS'li kişilerde Pneumocystis jiroveci pnömonisini önlemek için ikinci basamak seçenek olarak dapson ile birlikte kullanılır. Daha önce sıtma için kullanılmaktaydı ancak direnç nedeniyle artık önerilmemektedir. Pirimetamin ağızdan alınır.

Pravastatin, yüksek risk altındaki kişilerde kardiyovasküler hastalıkları önlemek ve anormal lipidleri tedavi etmek için kullanılan bir statin ilacıdır. Ağızdan alınır.

Metimazol olarak da bilinen tiamazol, hipertiroidizmi tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Buna Graves hastalığı, toksik multinodüler guatr ve tirotoksik kriz dahildir. Ağızdan alınır. Tam etkilerin ortaya çıkması birkaç hafta sürebilir.

Artemeter sıtma tedavisinde kullanılan bir ilaçtır. Enjekte edilebilir form, kinin yerine özellikle şiddetli sıtma için kullanılır. Yetişkinlerde artesunat kadar etkili olmayabilir. Kas içine enjeksiyonla verilir. Artemether/lumefantrine olarak bilinen lumefantrin ile kombinasyon halinde ağızdan da temin edilebilir.

Azidotimidin olarak da bilinen Zidovudin, HIV/AIDS'i önlemek ve tedavi etmek için kullanılan bir antiretroviral ilaçtır. Genellikle diğer antiretrovirallerle kombinasyon halinde kullanılması önerilir. Doğum sırasında veya bir iğne batması yaralanması veya diğer olası maruziyet sonrasında anneden çocuğa bulaşmayı önlemek için kullanılabilir. Hem tek başına hem de lamivudin/zidovudin ve abakavir/lamivudin/zidovudin olarak satılmaktadır. Ağız yoluyla veya damar içine yavaş enjeksiyonla kullanılabilir.