İçeriğe atla

Preveze (bölgesel birim)

Preveze
Περιφερειακή ενότητα
Πρέβεζας
Preveze'nin belediyeleri
Preveze'nin belediyeleri
ÜlkeYunanistan Yunanistan
BölgeEpir
BaşkentPreveze
Yüzölçümü
 • Toplam1,036 km²
Nüfus
 (2011)
 • Toplam57.491
 • Yoğunluk55/km²
Zaman dilimiUTC+02.00 (DAS)
 • Yaz (YSU)UTC+03.00 (DAYS)
Posta kodu
48x xx
Alan kodu268x0
ISO 3166 koduGR-34
Plaka koduΡΖ
Resmî site
preveza.gr

Preveze, Yunanistan'ın Adriyatik Denizi'ne kıyısı bulunan illerinden (nomos) biri olup, Yunanistan'ın Epir coğrafi bölgesine dahildir.

27 Eylül 1538 tarihinde, Kaptan-ı derya Barbaros Hayreddin Paşa'nın Preveze Kalesi önünde, Andrea Doria komutasındaki Haçlı donanması ile yaptığı Preveze Deniz Savaşı Osmanlı donanmasının zaferiyle sonuçlanmıştır. Bu savaşta Andrea Doria'nın 166 (bazı tarihçilere göre 162) kadırgası ve 60'a yakın Karaka (Navi)'si, Barbaros'un ise büyüklü-küçüklü 122 kadırgası bulunuyordu. Bölgeyi, iklim şartlarını, düşmanın gücünü çok iyi bilen, 1561 yıl önce Roma ve Akdeniz'in kaderini değiştiren Actium savaşının hikâyeleri ile büyüyen Barbaros Hayredin Paşa, düşmanın kadırgalardan ve karakalardan, Actium burnuna asker çıkarmasını fırsat bilerek, donanmasını körfezden çıkarmış ve top atışı ile asker sayısı azalan kadırgalara ve karakalara hücum etmiştir. Andrea Dorya daima fırtına tehdidi altındaki karışık güçlerden ve karma gemilerden oluşan donanmasını açık denize çekerek savaşı KaKaraka'larını daha verimli kullanacağı bir ortama almak istemiştir. Açık denizde üstünlüğünü kaybedeceğini bilen Barbaros Hayrettin Paşa düşman donanmasını takip etmeyerek sığ suda daha hareketli ve preveze kalesi ile Arta körfezinin vermiş olduğu coğrafi üstünlüğünü korumuştur. Bir amiral ve devlet adamı için elindeki gücü en verimli ve etkin bir şekilde kullanmak, kendisine üstünlük sağlayan coğrafi pozisyonda bulunmak her zaman için en doğru yoldur. 1561 yıl öncesinde Marcus Antonius'un, Oktavianus önünde yaptığı hatayı tekrarlaması, Osmanlı deniz gücünün ve Osmanlı deniz hakimiyetinin sona ermesi anlamına gelebilirdi. Aynı durum Andrea Doria içinde geçerlidir. Karma güçlerden oluşan özellikle farklı hız ve tarzdaki gemilerin kullanıldığı ve farklı rüzgarlar gerektiren bir orduyu sadece sayısal üstünlüğü nedeniyle Arta körfezine sokması Avrupa'nın tarihini ve kaderini değiştirecek bir yanlış olurdu. Birbirlerini iyi tanıyan, çağlarının en büyük denizcisi ve gerek yönetsel gerekse taktiksel becerileri yüksek olan iki amiralin donanmasını koruyarak rakip üzerinde üstünlük kurmaya çalışması son derece doğaldır. Barbaros Hayreddin Paşa öğleden sonra rüzgarın döneceğini bilerek mevkisini korumuş Coğrafi ve stratejik üstünlüğünü kullanarak Birleşik Avrupa donanmasının 39 gemisini savaş dışı bırakarak hiç gemi kaybetmeden üstünlüğünü kanıtlamıştır. Andrea Doria ise kayıpların azaltılması amacıyla savaş bölgesini müttefiklerinin karşı ısrarına rağmen terk etmiştir. Savaşın ertesi günü başlayan fırtına her iki amirali haklı çıkaran bir pozisyon yaratarak denizde yakaladığı gemileri Akdeniz'in farklı taraflarına dağıtmıştır.[1][2][3]

Kaynakça

  1. ^ "Türklerin Deniz Muharebeleri",Müallim Fevzi,1932 Deniz Matbaası, İstanbul
  2. ^ "Doria ve Barbaros" Jurien de la Graviere, 2006 Profil yayınları, İstanbul
  3. ^ "Türk Tarihinin en büyük deniz savaşı: Preveze deniz savaşı, Ali Can Ertuğrul Denizcilik tarihi, 2014 İstanbul

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Turgut Reis</span> Türk Şehit Amiral - Osmanlı Beylerbeyi

Turgut Reis, Osmanlı İmparatorluğu donanmasında amirallik yapmış, Trablusgarp fatihi olarak anılan Türk denizcisidir. Beylerbeyi olarak görev yapmış, ayrıca Trablus Beyi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İnebahtı Deniz Muharebesi</span> 1571 yılında gerçekleşen deniz savaşı

İnebahtı Deniz Muharebesi, 7 Ekim 1571'de Papa V. Pius tarafından düzenlenen Katolik devletler koalisyonu olan Kutsal İttifak'ın bir filosunun Patras Körfezi'nde Osmanlı İmparatorluğu filosunu büyük bir yenilgiye uğrattığı bir deniz çatışmasıdır. Osmanlı kuvvetleri, İnebahtı'ndaki deniz üssünden batıya doğru yelken açmışlardı ki, Sicilya'nın Messina kentinden doğuya doğru yelken açan Kutsal Birlik filosuyla karşılaştılar.

<span class="mw-page-title-main">Barbaros Hayreddin Paşa</span> Osmanlı denizcisi ve kaptan-ı deryâsı (1478–1546)

Hızır Reis veya bilinen adıyla Barbaros Hayreddin Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk kaptan paşası ve 25. kaptan-ı deryâsı olan denizci ve askerdir. 16. yüzyılın ilk yarısında gerçekleştirdiği askerî seferlerle Akdeniz'de Osmanlı egemenliğini pekiştirdi. Ayrıca Osmanlı Devleti'nin deniz politikasına ve Tersane-i Amire'ye nizam verdi.

<span class="mw-page-title-main">Preveze Deniz Muharebesi</span> Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal İttifak arasında meydana gelen deniz savaşı

Preveze Deniz Muharebesi, 28 Eylül 1538 tarihinde Yunanistan'ın kuzeybatısındaki Preveze'de Osmanlı Donanması ve Papa III. Paulus'ün çabalarıyla bir araya gelen Haçlı donanması arasında gerçekleşen deniz muharebesi. Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması, Amiral Andrea Doria komutasındaki Haçlı Donanması'nı imha etti. Bu deniz muharebesi sonucunda Akdeniz'de Osmanlı Donanması'na karşı koyabilecek bir donanma kalmadı ve Türk hakimiyeti başlamış oldu.

<span class="mw-page-title-main">Andrea Doria</span> Cenevizli amiral (1466 - 1560)

Andrea Doria, Cenevizli amiral ve condottieri. 1538'deki Preveze Deniz Muharebesi'nde Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması'yla savaşan Kutsal İttifak donanmasına komuta etmiştir.

Büyükamiral, bazı ülkelerde mareşalin deniz kuvvetlerindeki denk rütbesi olan donanma subaylarının en yüksek aşamasındaki amiraldir.

Seydi Ali Reis; 1498-1562 tarihlerinde yaşayıp Mısır Kapudanlığı da yapmış olan Türk amirali. Coğrafya, matematik, astronomi bilgini.

<span class="mw-page-title-main">Cerbe Deniz Muharebesi</span> 1560 yılında gerçekleşen deniz savaşı

Cerbe Deniz Muharebesi 1560 yılının Mayıs ayında Tunus'un Cerbe Adası açıklarında Kaptan-ı Derya Piyale Paşa kumandası altındaki Osmanlı Donanmasıyla İspanyol kuvvetlerinin başını çektiği bir Haçlı Donanması arasında yapılmış bir deniz savaşıdır. Osmanlıların büyük bir zafer kazandığı bu savaşta Haçlı gemilerinin yarısı batırılmıştır.

(Hollanda doğumlu olup, daha sonra Müslüman olarak Osmanlı İmparatorluğu hizmetine giren Murat Reis ile karıştırılmamalıdır.)

Cezayir'in ele geçirilmesi, II. Fernando'nun ölümünden (1516) faydalanarak Barbaros kardeşlerinin Cezayir şehrinin yardımına yetişmek için yapılan sefer. Oruç Reis ve Hızır Reis'in, ağabeyleri İshak'ın da kendilerine katılmasından sonra korsanlıkla yetinmeyip Kuzey Afrika'da toprak edinmeye başladılar. 1516-1517'de İspanyollara karşı savaştılar ve Tenes, Tilimsan ve Oran kentlerini ele geçirerek Cezayir'i denetimlerine aldılar. Oruç Reis Cezayir hükümdarı ilan edildi. İspanyollar ertesi yıl Cezayir'i geri almak için Araplarla birleşerek saldırıya geçti. Bu savaşta Hızır Reisin ağabeyleri olan İshak Reis ve Oruç Reis öldürüldü. Hızır Reis, Yavuz Sultan Selim adına para bastırıp hutbe okutarak ona bağlılığını bildirdi. Yavuz Sultan Selim de Hızır Reis'i Cezayir Beylerbeyliğine atayarak koruması altına aldı. Bunun üzerine önce Tunus ve Tilimsan Beyleri birleşerek Cezayir'e yürüdüler. Cezayir şehri dışındaki toprakları alıp, Cezayir içindeki halkı ayaklandırdılar. Ayaklanmayı bastıran Hızır Reis beyleri durdurdu. 1519'da Cezayir'e gelen İspanyol donanmasını mağlup etti. Ama Cezayir halkının durumu ve Tunus Beyi ile yapılan savaşın iyi netice vermemesi üzerine gemileri ve kendine bağlı Reislerle Cezayir'i bırakıp yaklaşık 90 km batıdaki Şerşel’e çekildi.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir Deniz Seferi (1541)</span>

Cezayir Deniz Seferi, (1541) yılında Kutsal Roma Cermen İmparatoru V. Karl'ın Osmanlı İmparatorluğu denetimindeki Cezayir'i ele geçirmek için düzenlediği başarısız askeri sefer ve kuşatma.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal İttifak (1538)</span>

Kutsal İttifak (1538), Papa III. Paulus tarafından oluşturulan ve Venedik Cumhuriyeti, İspanyol İmparatorluğu, Papalık Devleti, Ceneviz Cumhuriyeti ve Malta Şövalyeleri'nin asker ile gemilerinin yer aldığı ittifak. Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması ile yaptığı Preveze Deniz Muharebesi'nde, yenilgiye uğramıştır.

<span class="mw-page-title-main">1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşı</span> Osmanlı İmparatorluğu ile Venedik Cumhuriyeti arasında 1537-1540 yılları Adriyatik Denizi’nde arasında yapılmış savaş

1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşı veya Üçüncü Osmanlı-Venedik Savaşı, I. Süleyman döneminde yapılan ilk Osmanlı-Venedik Savaşı'dır. Savaş, Osmanlıların deniz üstünlüğünün kabul ettirmesi ve Akdeniz'in başat deniz gücü haline geldiğini göstermesi açısından dikkate değerdir. Bu savaş dönemi içinde 28 Eylül 1538 tarihli Preveze Deniz Muharebesi ile Türk Denizcilik tarihinin en önemli zaferlerinden biri kazanılmıştır. Osmanlı Devleti'ne karşı oluşturulan Kutsal İttifak da dağılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kastelnovo Kuşatması</span>

Kastelnovo Kuşatması, 1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre, Osmanlı Devleti'nin bir yıl önce Kutsal İttifak bünyesindeki İspanya Krallığı'nın eline geçmiş olan kaleyi 1539 yılında Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Türk donanmasının kuşatması sonucunda geri aldığı askeri çarpışma.

<span class="mw-page-title-main">Ege Seferi (1538)</span> 1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşında evre, Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının Ege Denizinde Venedike ait adaları fethetmeye yönelik iki askerî harekâtından ikincisi (diğeri bir yıl önce)

Ege Seferi, 1537-1540 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre, Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının Ege Denizi'nde Venedik'e ait adaları fethetmeye yönelik iki askerî harekâtından ikincisi.

<span class="mw-page-title-main">Girolata Deniz Muharebesi</span>

Girolata Deniz Muharebesi, Korsika adasının batı kıyısındaki Girolata Körfezi'nde 15 Haziran 1540 yılında Ceneviz, İspanyol ve Osmanlı gemileri arasında Kutsal Roma İmparatoru V. Karl ve Osmanlı Padişahı I. Süleyman arasındaki savaşların devamı niteliğindeki bir deniz harekâtıdır. Cenevizli Gianettino Doria ve İspanyol Berenguer de Requesens liderliğindeki 21 kadırgalık bir İspanyol filosu, bir yıl önce Adriyatik Denizi'ndeki zaferlerinin ardından İtalyan kıyılarına baskın yapmak amacıyla bölgede bulunan Osmanlı Kaptan-ı deryası Barbaros Hayreddin'nin emrindeki Osmanlı amirali Turgut Reis'in liderliğindeki Girolata'da demirlemiş 11 kadırgalık bir Osmanlı filosunu şaşırttı. Osmanlı savaş gemilerinin mürettebatı karaya çıkıp son baskınlardan gelen ganimetleri dağıtırken İspanyol-Ceneviz filosu onları kolayca ele geçirerek 11 Osmanlı kadırgası ve 1.200 esiri alıp Cenova'ya götürüldü veya Doria'nın gemilerinde kürek mahkûmu olarak çalıştılar. Bu savaşta Turgut Reis de esir edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bibercik Deniz Muharebesi</span>

Bibercik Deniz Muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Çanak Limanı Deniz Muharebesi</span>

Çanak Limanı Deniz Muharebesi, 1645-1669 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Cerbe Vakası</span>

Cerbe Vakası, 1551 Nisan'ında Turgut Reis komutasındaki Osmanlı filosunun Andrea Doria komutasındaki Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu filosu tarafından Cerbe adasının güneyindeki lagünde sıkıştırılmasına rağmen taktiksel bir manevrayla kurtulmasını tanımlayan askerî gelişme.

Şerşel Kuşatması, Temmuz 1531'de V. Karl'ın amiral Andrea Doria'yı Kuzey Afrika'da bulunan Şerşel'i alması için göndermesiyle gerçekleşen savaştır.