İçeriğe atla

Premier League'in kuruluşu

İngiliz futbolunda Premier League'in temelleri 1990'ların başında atıldı. Oluşumunun ilk büyük adımı, London Weekend Television (LWT) Genel Müdürü Greg Dyke'nin "big five" olarak adlandırılan beş büyük kulübün temsilcileri: David Dein (Arsenal), Philip Carter (Everton), Noel White (Liverpool), Martin Edwards (Manchester United) ve Irving Scholar (Tottenham Hotspur) ile bir araya geldiği Ekim 1990'da gerçekleşti.[1] Toplantının amacı, Football League'den ayrılmanın önünü açmaktı. Dyke, ülkedeki daha büyük kulüplerin ulusal televizyonda yer almalarının ITV için daha kazançlı olacağına inanıyordu ve kulüplerin televizyon haklarından daha büyük bir payla ilgilenip ilgilenmeyeceğini belirlemek istiyordu.[2][3]

Elit İngiliz kulüplerinin bir "süper lig" oluşturması, 1980'lerin ortalarından beri çeşitli futbol organları ve medya tarafından sıklıkla dile getirilmişti.

Eski Football League ile ayrılıkçı lig (Premier League oldu) arasındaki temel fark, önceki düzenlemede elde edilen para tüm bölümlerde mücadele eden Futbol League kulüpleri arasında paylaşılırken, ayrılıkçı ligde ise paranın sadece bu bölümde aktif olan kulüpler arasında paylaşılmasıdır.

1992-93 sezonu için 18 kulüpten oluşan bir Premier League planı hazırlandı, kısa süre önce First Division'ın 1991-92 sezonu için mücade edecek kulüp sayısı 20'den 22 kulübe yükseltilmesi planlanıyordu fakat Premier League'in kurulması bu aşamada hala onaylanmamıştı. Ancak, Futbol Federasyonu (FA)'nun ayrılıkçı lig kurma teklifini kabul etmemesi durumunda, o sezon First Division'da mücadele edecek 22 kulüpten 14'ü kendi liglerini kurma konusunda anlaşmışlardı.

Beş kulüp bunun iyi bir fikir olduğunu düşünerek devam etmeye karar verdi, ancak kurulacak ligin Futbol Federasyonu'nun desteğini almadan güvenilirliği olmayacaktı ve bu yüzden Arsenal yöneticisi David Dein, federasyonun bu fikre açık olup olmadığını öğrenmek amacıyla görüşmeler yaptı. FA o sırada Football League ile dostane bir ilişkiden hoşlanmadı ve bunu Football League'in konumunu zayıflatmanın bir yolu olarak gördü. Football League Başkanı Bill Fox, FA'nın First Division'ı "ele geçirme" girişimi olarak ayrılıkçı bir lig kurma planlarının olduğunu iddia etti.

27 Mayıs 1992'de, Premier League resmen kuruldu ve ilk fikstür 15 Ağustos 1992'de oynandı. Yeni lig, bu sezonun First Division'da yer alan ilk 19 takımın yanı sıra Second Division şampiyon, ikinci ve playoff kazananlarını da içerecekti. Eski Second Division'ın adı First Division, Third Division ise Second Division ve Fourth Division'da Third Division adını alacaktı. 1974'te getirilen (ligin yeniden düzenlendiği durumlarda sistemde istisnalar olmasına rağmen) üç takımın bir üst lige terfi ettiği ve üç takımın da bir alt lige düştüğü sistem bundan sonrası içinde aynısı gibi devam edecekti.

Sugar o zamanlar Sky'a uydu antenleri tedarik ediyordu ve Sky'ın teklifi lehine oy veren beş büyük kulübün tek başkanıydı. Yakında Tottenham Hotspur'u devralacaktı.

Diğer büyük kulüpler, Sky'ın teklifini karasal olmayan bir televizyon hizmeti olduğu için kabul etmekte isteksizdi ve Sky'dan maçları daha düzenli olarak yayınlama sözü verilmedi.

Mahkeme'deki bir duruşmanın ardından, Premier League'in oluşumunun yargısal denetime tabi olmadığı, Futbol Federasyonu'nun özel hukuku tarafından yönetildiğine karar verildi.

Kaynakça

  1. ^ Evans, Anthony; Conolly, Thomas; Lai, Stephen; Whitfield, Matthew; Bainbridge, James; Mellor, Andrew (27 Aralık 2005). "Kerry Packer (1937-2005)". The Filter^. 28 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2020. 
  2. ^ "How fans were betrayed as Premier League club owners made fortunes". The Guardian. 21 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2018. 
  3. ^ "How the FA betrayed their own game". The Guardian. 21 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2018. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Premier League</span> İngilterenin en üst düzeydeki futbol ligi

Premier League, İngiliz futbolunda lig sisteminin en üst seviyesindeki ligdir. Her yılın ağustos ayında başlayan ve toplam 20 takımın katılımıyla gerçekleşen ligin sona ermesinin ardından, bağlı bulunan English Football League'den üç takım terfi ederken Premier League'den üç takım küme düşer.

<span class="mw-page-title-main">Manchester City FC</span> İngiliz futbol kulübü

Manchester City Football Club, İngiltere'nin Manchester şehrinde bulunan ve Premier League'de mücadele eden futbol kulübü. 1880'de St. Mark's ismiyle kurulan kulüp, 1887'de Ardwick Association Football Club ve 1894 yılında da Manchester City ismini almıştır. Kulüp, 1923 yılından 2003 yılına kadar iç saha maçlarını Maine Road'da oynamıştır. 2003 yılında ise Manchester Şehir Stadyumu'na taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tottenham Hotspur FC</span> İngiliz futbol kulübü

Tottenham Hotspur Football Club, yaygın olarak bilinen adıyla Tottenham ya da Spurs, Kuzey Londra'da kurulmuş profesyonel bir İngiliz futbol kulübü. Premier League'de mücadele etmektedir. Tottenham Hotspur Stadyumu 2019'da açılıncaya kadar Wembley Stadyumu, 2018-19 sezonunda kulübün iç saha maçlarına ev sahipliği yapmaktaydı. Kulübün eski stadyumu White Hart Lane, aynı yerde yeni bir stadyum inşa etmek için yıkıldı. Kulübün antrenman sahaları Londra Enfield Bölgesi'ndeki Bulls Cross'taki Hotspur Yolu'nda yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ipswich Town FC</span>

Ipswich Town Football Club, Ipswich, Suffolk merkezli bir İngiliz profesyonel futbol kulübüdür. 2024/2025 sezonu itibarıyla Premier League'de mücadele edecektir. Mavi-beyaz renklere sahip olan kulüp maçlarını Ipswich'teki 30,311 kişilik Portman Road'da oynamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Charlton Athletic FC</span>

Charlton Athletic FC, 9 Haziran 1905 yılında kurulan bir İngiliz futbol kulübü. Bir Londra takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Burnley FC</span> İngiliz futbol kulübü

Burnley Football Club, Burnley, Lancashire merkezli, İngiliz futbolunun en üst kademesi olan Premier League'de mücadele eden İngiliz futbol kulübüdür. 18 Mayıs 1882'de kurulan kulüp, ilk profesyonel olan kulüplerden biridir ve Futbol Federasyonu'na oyunculara ödeme yapılmasına izin vermesi için baskı yapan ilk kulüptür. Kulüp ilk kez 1885-86 sezonunda FA Cup'a katıldı ve 1888-89 sezonunda Football League'in 12 kurucu üyesinden biri oldu. Kulüp, 1950'lerden 1970'lere kadar başkan Bob Lord yönetiminde gençlik politikası ve izcilik sistemiyle ünlendi ve amaca yönelik bir antrenman tesisi kuran ilk kulüplerden biri oldu.

<span class="mw-page-title-main">Joe Mercer</span>

Joseph "Joe" Mercer, İngiliz futbolcu ve teknik direktör.

<span class="mw-page-title-main">Preston North End FC</span>

Preston North End Football Club Preston, Lancashire merkezli İngiltere futbol kulübü. EFL Championship'te mücadele etmektedir. 1880'de kurulan kulübün iç saha maçlarına, 23,408 kişi kapasiteli Deepdale ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Coventry City FC</span> Ingiliz futbol kulübü

Coventry City Football Club, Coventry merkezli İngiltere futbol kulübü. EFL Championship'de mücadele eden mavi-beyazlı kulüp, renklerinden dolayı sıklıkla Sky Blues tek adıyla anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">FA Cup finalleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Futbol Birliği tarafından düzenlenen ve federasyona üye kulüplerin mücadele ettiği FA Cup ya da tam adıyla Football Association Challenge Cup, dünyanın en eski futbol turnuvası olarak 1871-72 sezonunda başlamıştır. İngiliz futbolunda lig sisteminin en üst 10 seviye liginde mücadele eden kulüplerin katılımına açık olsa da, turnuvaya katılacak takımların iç saha maçlarına ev sahipliği yapan stadyumların belirli şartları yerine getirmesi gerekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Southampton FC</span> İngiliz futbol kulübü

Southampton Football Club, Southampton, Hampshire merkezli, İngiliz futbolunun ikinci kademesi olan EFL Championship'te mücadele eden bir İngiliz profesyonel futbol kulübüdür. Kulüp, 2001 yılından bu yana maçlarını St Mary's Stadyumu'nda oynamaktadır. Takım, kırmızı ve beyaz formalarla oynamaktadır. Kulübün St Mary's Kilisesi'nde bir kilise futbol takımı olarak başlaması nedeniyle "Azizler" lakabını kullanmaktadırlar. Southampton, kısmen coğrafi yakınlık ve her iki şehrin denizcilik geçmişleri nedeniyle Portsmouth ile uzun süredir devam eden bir Güney Sahili derbi rekabetini paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sheffield Wednesday FC</span>

Sheffield Wednesday Football Club hâlen EFL League One'da mücadele eden, İngiltere'nin Güney Yorkshire bölgesindeki Sheffield kenti merkezli futbol kulübü. Sheffield Wednesday İngiltere liglerinin dördüncü ve dünyanın en eski profesyonel kulüplerinden bir tanesidir. 1929'da şu anki ismini alan kulüp 1889'da ortaya çıkan Football Alliance'ın kurucularından biriydi; Wednesday ayrıca yapılan ilk sezonun şampiyonu oldu. English Football League'in kuruluşundan üç yıl sonra, İngiltere'de ligler birleşince, Wednasday'in bu lige katılımı gerçekleşti. Sheffield Wednesday 1992 yılında oluşturulan Premier League'de ise yine kurucu üyeler arasında yer aldı. Takımın en büyük rakibi 100 yıla yakın zamandır Steel City derbisinde karşılaştığı Sheffield United'tır. Barnsley, Leeds United, Bradford City, Huddersfield Town, Rotherham United, Chesterfield ve Doncaster Rovers ekibin rekabet ettiği diğer takımlardır. The Owls (Baykuşlar) lakaplı kulüp, tarihinde dört lig, üç FA Cup ve bir Lig Kupası şampiyonluğu kazandı, ancak 1935'ten beri 1991'deki Lig Kupası zaferi haricinde hiç kupa sevinci yaşayamadı. 1993'te İngiltere'deki iki kupada birden finale yükselen Wednesday, Wembley Stadyumu'nda oynanan iki karşılaşmada da Arsenal'e 2-1 yenilerek kupaları rakibine kaptırmıştı.

<span class="mw-page-title-main">Barry Venison</span>

Barry Venison, İngiliz eski futbolcudur. 1997'de aktif futbolu bırakan Venison, bir dönem İngiltere'de televizyon yorumculuğu yaptıktan sonra ABD'de yaşamaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Chelsea FC rekorları ve istatistikleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıda Premier League ekiplerinden Chelsea'nin istatistikleri ve rekorları yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">2008 Football League Cup finali</span>

2008 Football League Cup finali organizasyonun başlangıcından bu yana oynanan kırk sekizinci Lig Kupası finalidir. 24 Şubat 2008 tarihinde Londra'daki Wembley Stadyumu'nda, Chelsea ve Arsenal takımları arasında oynanmıştır. Bu maç, 2000 yılında yıkılan eski Wembley'in ardından, yerine inşa edilen yeni Wembley Stadyumu'nda oynanan ilk Lig Kupası finalidir. Chelsea, 2007 finalinde Arsenal takımını 2-1 mağlup ederek bir önceki Lig Kupası'nı müzesine götürmüştü.

Bu madde 1992 yılından beri Premier League'de oynayan kulüpleri listelemektedir. "En golcü" sütununda adı kalın yazan futbolcular şu anda Premier League'de oynamaktadır. Tablodaki "Toplam Sezon", "Düşmediği Sezon Sayısı" ve "Düşmediği En Uzun Sezon Sayısı" sütunları yalnızca Premier League istatistiklerine göre düzenlenmiştir. 2015-16 sezonunda yer alan takımlar kalın yazıyla, Premier League'in kurucu üyeleri italik yazıyla gösterilmiştir. Ligde üst üste yer aldığı en çok sezon ve en yüksek pozisyonunu en son almışsa o pozisyon kalın yazılmıştır.

1998-99 Football League Cup veya sponsorluk anlaşmaları gereğince Worthington Cup, EFL Cup tarihinin 39. turnuvası olarak 1998-99 sezonunda düzenlenen futbol turnuvası. 92 takımın mücadele ettiği organizasyon, 11 Ağustos 1998'deki birinci tur maçlarıyla başladı ve 21 Mart 1999'da, Wembley Stadyumu'nda oynanan finalle sona erdi. Finalde karşılaştığı Leicester City'yi 1-0'lık skorla yenen Tottenham Hotspur, turnuva tarihindeki dördüncü finalinde üçüncü şampiyonluğunu elde etti. Leicester City ise dördüncü finalini oynamış ve ikinci kez finalde kaybetmişti.

2001-02 Football League Cup veya sponsorluk anlaşmaları gereğince Worthington Cup, EFL Cup tarihinin 42. turnuvası olarak 2001-02 sezonunda düzenlenen futbol turnuvası. 92 takımın mücadele ettiği organizasyon, 20 Ağustos 2001'deki birinci tur maçlarıyla başladı ve 26 Şubat 2002'de, Milenyum Stadyumu'nda oynanan finalle sona erdi. Finalde karşılaştığı Tottenham Hotspur'u 2-1'lik skorla yenen Blackburn Rovers, turnuva tarihindeki tek finalinde şampiyon oldu. Tottenham Hotspur ise beşinci finalini oynamış ve ikinci kez finalde kaybetmişti.

1991 FA Charity Shield bir önceki sezonun Football League First Division şampiyonu ile FA Cup şampiyonunun karşılaştığı 69. FA Community Shield organizasyonu. Maç 10 Ağustos 1991 tarihinde Wembley Stadyumu'nda oynandı. Maç 1990-91 Football League şampiyonu Arsenal ile 1991 FA Cup finalinde Nottingham Forest'ı yenerek şampiyon olan Tottenham Hotspur arasında oynandı. Bu Arsenal'ın on ikinci, Tottenham Hotspur'ın ise altıncı Charity Shield maçıydı.

<span class="mw-page-title-main">1982 FA Charity Shield</span>

1982 FA Charity Shield, İngiltere'de futbolun yönetim organı olan Futbol Federasyonu (FA) tarafından desteklenen hayır kurumlarına para toplamak amacıyla düzenlenen yıllık futbol yarışması Charity Shield'in 60. organizasyonudur.